Morgunblaðið - 24.11.1996, Blaðsíða 2

2 C SUNNUDAGUR 24. NÓVEMBER 1996
FERÐALÖG
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLA.ÐIÐ
SUNNUDAGUR 24. NÓVEMBER 1996 C 3
FERÐALÖG
Morgunblaðið/Hildur Friðriksdóttir
MIÐALDAKASTALINN í Gent er þess virði að skoða hann. Þegar inn er komið er auðvelt að ímynda
sér hvernig lífið var á miðöldum.
Rómantíkin
blómstrar í Gent
VIÐ BYRJUÐUM strax á því að
leita að upplýsingamiðstöðinni (i)
þegar við komum inn til Gent. Af
fenginni reynslu í Brussel og víðar
vissum við að hótelherbergið feng-
ist ódýrara með því að fá það í
gegnum upplýsingamiðstöðina en
að halda beint á hótelið. Munað
getur hátt í 2.000 kr. fyrir tveggja
manna herbergi á nóttina og það
eru fjármunir sem eru fljótir að
safnast saman, því sama verð gild-
ir áfram detti manni í hug að fram-
lengja dvölinni.
Eiginlega höfðum við ætlað að
fara til Brugge, því margir höfðu
dásamað þann bæ fyrir gamlar
byggingar og fallegt umhverfi. Við
sáum að vísu þegar við fórum dag-
part til Brugge að viðmælendur
okkar höfðu haft rétt fyrir sér, en
vorum hins vegar ánægð með að
hafa valið Gent, því Brugge er
óneitanlega gífurlega mikill ferða-
mannabær. Þegar við skruppum
þangað var svo mikill íjöldi í bænum
að varla var laust pláss á kaffihúsi
eða veitingastöðum. í Brugge er
ýmislegt hægt að gera, s.s. fara í
bátsferðir, hestakerrur eða fót-
gangandi um bæinn, auk þess að
skoða fjölda safna og ýmsar bygg-
ingar að innan.
Marglr á röltlnu
Starfsmaðurinn í upplýsingamið-
stöðinni hafði gefið okkur mjög
góðan bækling um Gent þar sem
allar mögulegar upplýsingar var að
finna. Meðal annars voru þar
merktar gönguferðir, þannig að
með því að fylgja þeim lá leiðin
framhjá merkustu stöðum bæjarins.
Við ákváðum með það sama að
hefja göngutúrinn og gátum ekki
annað en skellt upp úr þegar í ljós
kom að bæði á undan og á eftir
okkur var fólk í sömu erindagjörð-
um, allir með kortin á lofti að reyna
finna réttu leiðina.
Þrjár mjög fallegar miðaldakirkj-
ur eru í Gent með aðeins örstuttu
millibili. Þeirra fegurst að innan er
St. Bavos dómkirkjan, en þar er
meðal annars að finna nokkur merk
málverk frá ýmsum tímum. Fræg-
ast er málverkið eða altaristaflan
„The Mystic Lamb“ frá 1432 eftir
bræðurna Hubert og Jan van Eyck,
sem jafnvel er talið eitt merkasta
verk flæmskra málara þessa tíma.
Er það málað á eik og skiptist verk-
ið í 24 fleti sem sýna sögur eða
atburði frá ýmsum tímum. Einnig
er að fínna í sömu kirkju málverk
eftir P.P. Rubens „The entry of St.
Bavo into the monastery" frá 1623.
Málverkið var nýlega komið aftur
á sinn stað eftir að hafa verið í
viðgerð, sem tók tæp tvö ár.
Borðað í Qálgahúsinu
í Gent eru fjöldamargar fallegar
byggingar og minnir hún að mörgu
leyti á gamlar, þýskar borgir fyrir
utan síkin sem liðast á milli gatn-
anna. Á rölti okkar um borgina einn
daginn rákumst við á pínulítið kaffi-
hús, ’t Galgenhuisje við Groenten-
markt 5, þar sem við settumst nið-
ur útivið. Forvitni rak mig inn í
húsið, sem endaði með því að við
ákváðum að borða þar um kvöldið
í steinkjallara, sem rúmar aðeins
um 40-50 manns. Yfir staðnum
hvíldi dulúð og rómantík þó að ekki
sé hægt að nota þá lýsingu í sam-
bandi við matseðilinn. Hann var í
takt við nafn hússins og var festur
í gálga, sem okkur fannst skemmti-
leg framsetning. Maturinn var al-
deilis frábær og kostaði ekki mikið
og þjónustan var með ágætum. Sem
betur fer voru ekki margir þarna
inni um kvöldið því aðeins einn ljóð-
ur var á staðnum, loftræstingin var
ekki sérlega góð. Það kom að vísu
ekki að sök þar sem gestir voru fáir.
Eitt af því sem menn skyldu ekki
láta framhjá sér fara er að skoða
greifakastalann, Het Gravensteen.
Þetta er ekta miðaldakastali sem
gerður hefur verið upp í eins upp-
runalegri mynd og mögulegt var.
Hann var byggður 1180 af Philip
greifa nokkrum af Elzás og gegndi
hernaðarlegu hlutverki allt fram á
15. öld. Síðan þá hefur kastalinn
gegnt ýmsum hlutverkum. Þar hef-
ur verið myntsláttuverksmiðja,
dómstóll eða réttur, fangelsi og
bómullarverksmiðj a.
Konan í krínólínunnl
Ég sá ekkert af þessu fyrir mér
heldur féll í þá freistni að ímynda
mér lífið á miðöldum, þar sem kon-
ur gengu um í krínólínum með þjón-
ustustúlkur sér við hlið, karlarnir
sátu við yfirhlaðin matarborðin með
vínglös í hrókasamræðum meðan
ungir menn spiluðu á lútu. Ég var
í miðjum þessum hugarheimi þegar
við stigum inn í „hryllingsherberg-
ið“. Þá ákvað ég að miðaldir hent-
uðu mér ekki lengur. Þarna var
hreilt herbergi, að vísu ekki stórt,
fullt af alls kyns pyntingartækjum
og vel útskýrt hvernig þau hefðu
verið notuð, ef einhver skyldi velkj-
ast í vafa. Þetta var að sönnu
áhugavert en óhuggulegt svo ég
var fljót í gegn.
Þegar við gengum niður tröpp-
urnar í átt að útgöngudyrunum
bárust allt í einu ljúfir hörputónar
að eyrum okkar. Og viti menn, sat
ekki maður „frá miðöldum" í and-
dyrinu og spilaði á hörpu. Ég kleip
mig í handlegginn; jú, ég var vak-
andi.
Hildur Friðríksdóttir
’T GALGENHUISJE eða Gálgahúsið er eins og lítið dúkkuhús við hliðina á stóru byggingunum. Niðri
í kjallaranum á Gálgahúsinu var miklu meira pláss heldur en nokkurn tíma uppi.
Pílagrímsferð á
topp Fuji f jalls
Sá maður er vitur, sem
einu sinni klífur Fuji-
fjall. Sá sem klífur það
tvisvar er heimskur.
Hlér Guðjónsson hefur
klifið fjallið einu sinni.
SAMKVÆMT þjóðtrú Japana eiga
guðirnir sér bústaði í steinum,
ttjám, fjöllum og öðrum fyrirbærum
náttúrunnar. A mörgum, ef ekki
flestum fjöllum landsins hafa verið
reist lítil hof guðum þeirra til dýrð-
ar. Þar geta menn ákallað þá sér
til aðstoðar ef á þarf að halda.
Þar sem Fuji er hæsta fjall Jap-
ans þarf ekki að furða sig á því
þó að það sé miðpunktur tveggja
stórra trúarhópa sem eiga sér meira
en fimm hundruð þúsund áhang-
endur. í Fuji-fjalli búa sköpunar-
guðirnir þrír, þar á meðal sólargyðj-
an Amaterasu, ættmóðir keisara-
fjölskyldunnar og allra Japana. Á
hvetju ári kemur því fjöldi manna
í pílagrímsferð á tind þess í morg-
unsárið til að sjá Amaterasu hefja
gylltan eldhnött sinn á loft.
Ef einhver heldur að menn fyllist
heilagri andakt við að ganga á
Fuji, þá er best að eyða öllum rang-
hugmyndum um það á stundinni.
Fyrst eftir að lagt er af stað eru
fáir á gönguleiðinni og ekki annað
að sjá en tré og gróður. Bráðlega
sameinast síðan stígar héðan og
þaðan og skyndilega er fólki farið
að fjölga verulega. Það birtast stór-
ir hópar með leiðsögumenn í farar-
broddi. Foringjar þessara hópa bera
sig fram úr hófi mannalega og
hrópa í sífellu hvatningarorð að
fólkinu sem á eftir þeim gengur.
Af þessu hlýst með afbrigðum
hvimleiður hávaði. Gróðurinn hverf-
ur fljótlega og í staðinn rísa upplýst-
ir kofar og skálar upp úr bröttum
hraungrýtisskriðunum. í myrkrinu
má sjá röðina af ljóskösturum alla
leiðina upp á topp, og milli þeirra
hlykkjast halarófan af glóðum lítilla
vasaljósa. Fjallið minnir einna helst
á jólatré sem búið er að skreyta
með risavaxinni ljósaseríu. Hárauð-
ir kóksjálfsalar fylla í myndina með
litadýrð sinni og það vantar bara
jólastjörnuna á toppinn.
Sjoppur og súrefnlskútar
Umferðin er svo mikil upp og
niður hlíðarnar að það virðist vera
grundvöllur fyrir sjoppum og núðlu-
stöðum á nokkur hundruð metra
fresti. Vafalaust þarf ekki að selja
svo mikið til að græða vél, því að
verðið er margfalt, jafnvel á jap-
anskan mælikvarða. Þeir sem ekki
eru nógu forsjálir til að taka með
sér vatn og nesti verða að kaupa
vatnslítrann á rúmar tvöhundruð
íslenskar krónur og maturinn er
auðvitað ennþá dýrari. Vinsælasti
söluvarningurinn fyrir utan litla
súrefniskúta eru göngustafir sem
eigendurnir geta fengið stimplaða
á nokkur hundruð metra fresti.
Stimpillinn vottar að eigandi stafs-
ins hafi unnið það afrek að komast
upp í einhveija tiltekna hæð.
Gönguhraði fjallagarpanna er til
fyrirmyndar framanaf. Þegar menn
eru komnir í um það bil 3000 m
hæð yfir sjávarmál, fara málin þó
að vandast, því að þar er loftið far-
ið að þynnast verulega. Eftir það
fer að hægja verulega á göngu-
mönnum, og það sem af því hlýst
er því miður ekki hægt að kalla
annað en biðröð. Sú biðröð nær
alla leið upp á topp. Sjálfsagt sjá
Japanir ekkert athugavert við þetta.
Fyrir Tokyo-búa, sem eru vanir að
láta troða sér inn í neðanjarðarlest-
ina á hveijum morgni, er þetta ekki
neitt.
Biðröðln flkrast hægt áfram
Það er sérkennileg tilfinning sem
grípur göngumenn þegar loftið fer
að þynnast. Flestir verða hálf rin-
glaðir af súrefnisskorti. Það er frek-
ar notalegt fyrst í stað, eins og að
vera dálítið hífaður, en því miður
er erfitt að njóta þess sem skyldi.
Biðröðin fikrast hægt áfram, en
samt blása göngumenn allir eins
SÓLIN gægist inn um guðahliðið, „torii“, á tindi Fuji-fjalls.
KAMPAKÁTIR Frakkar láta sig ekki muna um það að bera litla
kampavínsflösku upp á topp til að skála fyrir sólargyðjunni.
og smiðjubelgir. Þeir sem fest hafa
kaup á súrefniskútum, fara nú að
reyna að bæta sér upp loftleysið.
Það hefur auðvitað ekkert að segja,
því að það er ekki hægt að anda
úr brúsanum meira en 90 sekúndur
og þá er allt búið. Nokkru ofar
byijar fólk að örmagnast, og brátt
liggur það eins og hráviði meðfram
göngustígnum, ýmist hálf-meðvit-
undarlaust eða ælandi. Sumir eru
búnir eins og þeir séu að ganga á
jökul, með allan nýjasta útbúnað,
risastóra gönguklossa og goretex-
galla. Það hjálpar þeim auðvitað
ekki að anda og þeir verða margir
að sætta sig við það að framúr
þeim fari gamlar konur í strigaskóm
og rósóttum blússum. Það kemur
reyndar á óvart hve margt er af
fullorðnu fólki sem ekki virðist eiga
í neinum erfiðleikum með að klífa
hæsta tind Japans. Vafalaust á
Amaterasu vinkona þeirra þar hlut
að máli.
Flestir þeirra útlendinga sem búa
í Japan hafa heyrt að það sé veit-
ingastaður á tindinum. Fæstir trúa
þessu auðvitað ekki og halda að
þetta _sé skrýtla. En þetta er engin
lygi. í 3776 m hæð er hægt að
kaupa ofurlitla en jafnframt
óhemjudýra skál af núðlum til að
hlýja sér í napurri háijallanóttinni
meðan beðið er eftir því að sólin
komi upp.
Tilkomumikil sólarupprás
Sólarupprásin er mjög tilkomu-
mikil. Fyrir neðan breiðir sig skýja-
hafið og áður en sólin kemur upp,
litast himinninn rauður. Fyrir neðan
í hálfrökkrinu má sjá röðina af
göngugörpum hlykkjast upp hlíðina
eins og maura. Tindurinn er þéttset-
inn fólki, og það myndar eins og
krans á gigbrúninni þar sem það
situr og horfir útyfir sjóndeildar-
hringinn.
Skyndilega stingur rauður hnött-
urinn sér upp úr skýjunum. Það
gerist á örskammri stundu og í eina
eða tvær mínútur má sjá samfellda
leifturblossa þegar þúsundir manna
hleypa af myndavélunum sínum til
að fanga þetta fagra augnablik.
Fyrr en varir er kominn dagur
og bjartir geislar sólarinnar verma
þægilega eftir kalda nóttina. í þessu
þunna lofti verða menn þó að passa
sig á Amaterasu blessaðri því að
þó að hún hlýi notalega þá getur
húðin brunnið á ótrúlega skammri
stundu.
Eftir að bjart er orðið sést ýmis-
legt sem skemmtilegra væri að sjá
ekki. Fyrir neðan veitingaskálann á
tindi fjallsins er jörðin þakin rusli.
Víðast hvar annars staðar er reynd-
ar ekki mikið af sorpi miðað við
sögumar sem ganga um sóðaskap-
inn á Fuji. Ekki alls fyrir löngu var
svo mikið af áldósum um alla fjalls-
hlíðina að gagnrýnar raddir fóru
að spyija, hvort meiningin væri að
setja álklæðningu á fjallið. Aðrir
líktu Fuji við risavaxinn öskubakka.
Eftir að komið er niður af fjallinu
eftir að hafa verið á göngu alla
nóttina, þá er fátt betra en að fara
inn á einhvern þeirra ótal veitinga-
staða sem þjóna ferðamönnum
svæðisins. Þar er gott að láta líða
úr lúnum beinum yfir skál af heitum
núðlum og velta því fyrir sér hvort
það geti verið satt, sem segir í
ævafornu japönsku máltæki; Sá
maður er vitur, sem einusinni klífur
Fuji-fjall. Sá sem klífur það tvisvar
er heimskur.
----------------------- PIACENZA |------------—----------------
Uppáhaldsveitingastaður Jóhönnu V. Þórhallsdóttur er ítalskur
Alúöin á bak
viö matinn
DÓMKIRKJAN í Piacenza, veitinga- JÓHANNA V. Þórhallsdóttir söng-
húsið Trattoria er rétt hjá henni, á kona situr að snæðingi. Hún dáir ít-
horni Via Gaspare Landi og Via San alskar mömmur og ömmur vegna
Stefano.
matarins.
JóHANNA V. Þórhalls-
dóttir söngkona er sæl-
keri og hefur borðað góð-
an mat víða um heim.
Hún á sér kæra staði í
Rússlandi, á Spáni og í
borgum eins og Brussel
og London. Hún var í
söngnámi í Manchester í
fjögur ár og þar eru
ágætir indverskir og kín-
verskir veitingastaðir.
„Hugurinn nemur samt
staðar í Piacenza á Ítalíu,
í leitinni að uppáhalds-
veitingastaðnum,“ segir
hún, en þar dvaldist hún
í fímm mánuði árið 1992
og var í einkatímum hjá
kennaranum Ratti.
„Mér var einu sinni
boðið að borða á dýrasta
veitingastaðnum í Piac-
enza,“ segir Jóhanna
„hann heitir Antica Ost-
eria del Teatro og er stutt
frá leikhúsinu. Hann er
mjög íburðarmikill, flott-
ur og dýr. Vínflaskan er
á íslensku verði, en ég
ætla ekki að velja hann
sem uppáhaldsstað þótt
ég mæli með honum,
heldur Trattoria veitinga-
hús.“
Kjúklingaréttlrnlr
góðlr
Piacenza er lítil og fal-
leg borg rétt sunnan af
Mílanó, hún flokkast ekki
með ferðamannastöðum,
en íbúarnir fagna útlend-
ingum sem koma í heim-
sókn, stöðva þá jafnvel á
götu og lýsa sig reiðu-
búna til að leiðbeina
þeim. Veitingastaður Jó-
hönnu er á horni gatn-
anna Via Gaspare Landi
og Via San Stefano og á
bak við Dómkirkju borg-
arinnar. Yfir útidyrunum
stendur Tattoria sem er
nafn yfir heimilislega og
fremur ódýra veitinga-
staði.
„Ég steig inn á þennan
veitinga’stað alveg mál-
laus og símalaus," segir
Jóhanna „en konan sem
rekur staðinn með tveim-
ur myndariegum sonum
sínum, tók mér opnum
örmum. Ég fékk að
hringja hjá henni og aðrir
máttu hringja til hennar
og biðja hana um skila-
boð til mín.“ ,
„Réttirnir eru mjög
girnilegir, góðir og ódýrir
og vín var á borðum.
Þarna var allt ekta, til
dæmis mozarella ostur
og ólífuolía. Ég minnist
sem dæmi Gnocci-réttar
með gordonzola sem er
pasta úr kartöflum með
tómatsalati.
Kjötið hjá henni var
mjög gott og kjúklinga-
réttirnir voru í uppáhaldi
hjá mér.“
Jóhanna borðaði á
Trattoria staðnum nokkr-
um sinnum! viku og var
kölluð „Söngkonan frá
íslandi". Hún sótti stað-
inn með félögum sínum
eftir vinnu dagsins og
ekki var óalgengt að setið
væri fram að háttumál-
um.
Afhverju erégekkl
fædd ó Ítalíu?
„Vera mín í Piacenza
er með betri minningum
í lífí mínu,“ segir Jó-
hanna. „ítalir kunna að
njóta lífsins, þeir kunna
að slaka á og njóta mat-
arins. Einu sinni var mér
boðið í hádegismat á
páskum hjá gömlum
hjónum. Máltíðin hófst
klukkan tólf með mörg-
um fjölskyldumeðlimum
og henni lauk ekki fyrr
en klukkan fjögur. Þá
fóru allir heim og lögðu
sig. Ég skil ekki af hveiju
ég er ekki fædd á Ítalíu.
Þar er stórfjölskyldan
enn í fullu íjöri.“
Þegar gengið er inn á
Trattoria staðinn hennar
Jóhönnu virðist hann
vera lítill bar, en fyrir
innan hann eru tvö her-
bergi með borðum og
stólum og í marz, eftir
að hlýna tekur, er opnað
út í fallegan bakgarðinn.
Staðurinn er ekki íburð-
armikill en alúð eigand-
ans og afbragðsgóð elda-
mennska gerir gæfumun-
inn og slær út marga
háttskrifaða veitinga-
staði. ■
Feneyjar
eru engu
líkar
ÚT er koniin bókin Feaeyjnr
engu líkar, níunda bókin í
Grænu leiðsöguritum Fjölva
eftir Jónas Kristjánsson rit-
stjóra.
Meginhluti bókarinnar er til-
vísun um gönguleiðir og báts-
ferðir um merkisstaði þessarar
sögufræðu borgar. í fréttatil-
kynningu frá Fjölva segir að
Jónas sannprófi allt sjálfur.
Hann gefi sig ekki fram fyrr
en að greiddum reikningum og
leggi þannig áherslu á að ferða-
menn geti treyst ráðum hans.
Bókin er 96 síður í handhægu
broti með um 200 myndum og
kortum í fullum litum. Auk ótal
góðra ráða og leiðbeininga er
vikið að sögu Feneyja sem um
margar aldir var drottning Mið-
jarðarhafsins og verslunarhöf-
uðborg allrar Evrópu jafnframt
því sem hún gegndi höfuðhlut-
verki í hvers kyns iðnum og list-
um. ■