Morgunblaðið - 01.12.1996, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 1. DESEMBER 1996 B 15
keyrðum bílinn uppá feijuna. Þeir
töppuðu olíu af tönkum okkar, en
eitthvað var 15 lítra brúsinn þeirra
í stærra lagi. Nú þurfti feijumaður-
inn báða rafgeymana okkar til að
geta startað vélunum. Fúll í skapi
reif ég þá úr í steikjandi hitanum
og loks komumst við yfir. Með öllu
þessu möndli tók það okkur 3 tíma
að komst yfír fljótið.
Á hinum bakkanum bað feiju-
maðurinn um skilnaðargjöf, vegna
þess að við værum svo góðir vinir.
Ég stillti mig um að beija hann og
þvingaði fram bros með neituninni.
Við kvöddumst með virktum.
Við keyrðum svo áfram til bæjar-
ins Ango, eftir mjög góðum vegi
og vorum meira að segja bjálka-
brýrnar góðar. Seinnipart dags
keyrðum við inn í Ango og veifuðum
syfjulegum hermönnum við vegar-
tálmann, áður en þeir höfðu rænu
á að stoppa okkur.
Við fengum að tjalda á kaþólsku
trúboðsstöðinni í bænum. Þar hitt-
um við svartan prest, faðir Pedro.
Hann talaði mjög góða ensku, enda
hafði hann lært í Evrópu. Hann var
ómyrkur í máli þegar talið barst
að forseta landsins og taldi hann
Mobutu og hyski hans hinn versta
glæpalýð. Hann var svartsýnn á að
ástandið ætti eftir að skána á næstu
árum. Hann sagði að eini votturinn
af skynsemi og reglu í þessu stjórn-
lausa landi væri hinar fáu trúboðs-
stöðvar í norðurhlutanum. Ástæða
þess að vegurinn væri svona góður,
sem við keyrðum á fyrr um daginn,
væri sú að trúboðsstöðin héldi hon-
um við.
Ljón og villimenn
Við kvöddum faðir Pedro í býtið
næsta morgun. Við ætluðum að
láta hann hafa 10 dollara framlag
fyrir gistinguna, en það er siður ef
ferðamenn tjalda á trúboðsstöðum.
Hann brást hinn versti við og kvaðst
vera kristinn og tæki ekki peninga
fyrir að hýsa bræður sína. Við
keyrðum í átt að smábænum Api.
Vegurinn var þokkalega góður, en
mikið var um bjálkabrýr á leiðinni
og voru sumar þeirra töluvert vara-
samar. Við komum að stað þar sem
ljón var í veginum, í bókstaflegri
merkingu. Stór ljónynja reis á fætur
og öskraði að okkur. Hún rölti síðan
í rólegheitum á undan bílnum, eina
100 m, áður en hún öskraði fýrirli-
tega að okkur og hvarf á milli
tijánna.
Tveimur mínútum seinna mætt-
um við hálfnöktum manni með spjót
og sökum þess að líklega myndu
leiðir hans og ljónsins skerast,
stönsuðum við til að vara hann við.
Hann hopaði þegar ég steig út úr
bílnum, greinilega var hann ekki
vanur hvítu fólki. Ég benti í áttina
sem við höfðum komið úr og kall-
aði ljón á Swahili, frönsku og ensku.
Hann hristi höfuðið skilningssljór.
Ég benti aftur, gretti mig í framan
og rak upp þetta ógurlega ljónsösk-
ur. Manngreyið tók til fótanna
dauðskelkaður. Það síðasta sem við
sáum til hans, var að hann hljóp í
átt til ljónsins, en við héldum áfram
í átt til Api.
Hrikaleg ferja
Við komum að Api og Uele fljót-
inu (í annað sinn) um hádegi í
steikjandi hita. Lítil handdregin
flekafeija var til að flytja bílinn
yfír. Ég taldi tunnumar sem héldu
henni á floti. Þær voru fáar og flest-
ar hálffullar af vatni. En það var
ekki um annað að ræða en láta slag
standa. Við sömdum við feijumann-
inn og sættist hann á að taka okk-
ur yfir fyrir 10 dollara, í tveim ferð-
um, fyrst bílinn, svo dótið. Við
tæmdum allt af bílnum í þrúgandi
hitanum á meðan árflugumar gerðu
harða hríð að holdi okkar.
Þessi hungruðu kvikindi bera
með sér árblindu og eru hinir mestu
vargar. Greinilegt var að þorpsbúar
höfðu ekki farið varhluta af ágangi
árflugnanna, því að þeir voru alsett-
ir kaunum. Mikið var um að fólk
hefði stór kýli á hálsinum, en það
hafði verið áberandi sjón eftir að
við komum til Norður-Zaire. Von-
leysi skein úr augum hvers manns,
en lélegt fæði, óhreint vatn og skor-
dýr höfðu dregið lífsþróttinn úr
þessu fólki.
Ég keyrði bílinn uppá flekann.
Hann sporðreistist næstum. Með
þolinmæði náðum við að koma
Subbanum á miðja feijuna sem
maraði í hálfu kafí. Ég sá að feiju-
maðurinn var áhyggjufullur. Fimm
manns drógu feijuna af stað yfír
fljótið. Nokkmm metmm neðar
voru flúðir.
Það sem var á milli mín og þeirra
voru 10 hendur sem héldu um reip-
ið. Misstu þær takið, var allt búið.
Á miðju fljótinu var svitinn farinn
að boga af dráttarmönnunum og
ég var kominn með niðurgang. Þeg-
ar við vomm komin yfír faðmaði
feijumaðurinn mig og ég mátti vart
á milli sjá hvor var ánægðari að
hafa fast land undir fótum, ég eða
hann.
Hjá góðu fólki og vondu
Við gistum í þorpi, stutt frá fljót-
inu, þar sem við fengum góðar
móttökur. Við suðum pasta handa
þorpsbúum og buðum þeim öllum
uppá te og gaman var að sjá hversu
þeir nutu þessara fátæklegu veit-
inga. Klukkan 7 næsta morgun
kvöddum við þetta yndislega fólk
og héldum áfram.
Vegurinn var ekki sem verstur,
en mikið var af bjálkabrúm á leið-
inni og þurftu sumar þeirra lagfær-
ingar við, áður en hægt var að fara
yfir þær. Einnig var mikið um að
gildir bambusstönglar héngju yfir
veginn og þurfti að höggva þá nið-
ur áður en hægt var að halda áfram.
Tré hafði fallið niður yfir veginn.
Innfæddur maður hjó það niður
fyrir okkur og við gáfum honum
bol sem hann þáði með þökkum.
Við komum að stóru tré sem hafði
fallið yfír veginn og tók það okkur
2 tima að höggva það og fjarlægja
með spilinu.
Við komum til bæjarins Bondo
kl. 11 að kvöldi og tjölduðum á
kaþólskri trúboðsstöð. Morguninn
eftir gerðu krakkar bæjarins harða
hríð að okkur og þegar þeim þótti
sýnt að við myndum ekki gefa þeim
neitt, fóru þau að kasta grjóti að
okkur. Við forðuðum okkur á braut
með gijótregnið byljandi á bílnum.
Við fundum norska trúboðsstöð
í bænum og hér var okkur tekið
opnum örmum. Við fengum hús út
af fyrir okkur og komumst í lang-
þráða sturtu. Við ákváðum að
stoppa í tvo daga og safna kröftum
fyrir síðasta áfangann, en 200 km
voru eftir að landamærum Mið-Afr-
íku-lýðveldisins.
Bondo - Ndu
Við hittum namibískan ferðalang
í Bondo. Hann hafði verið 6 vikur
að koma sér frá Aru og hafði hann
ferðast á reiðhjólum, eintijáningum
og bílum, auk þess sem hann hafði
gengið tugi kílómetra. Ákveðið var
að hann slægist í för með okkur.
Fyrstu 50 km frá Bondo þurftum
við að fara yfír 26 bjálkabrýr.
Tvær voru ónýtar og þurftum við
að krækja fyrir þær með látum.
Framdrifsloka brotnaði og vorum
við nú aðeins á afturdrifínu. Ein
brúin var sérstaklega slæm, við
náðum aðeins að koma '/s af dekkj-
unum á bjálkana. Auk þess voru
bjálkarnir mjög hálir og eitt spól
hefði þýtt að við misstum bílinn í
ána. Það tók okkur 1 klukkustund
að spila bílinn yfír brúna í myrkrinu
og var það mest taugastrekkjandi
klukkutími ferðalagsins.
Á þremur dögum brutumst við
til landamærabæjarins Ndu, með
því að spila bílinn hálfa leiðina.
Andri djöflaðist með skófluna,
Bima stjómaði spilinu og farþeginn
okkar, Michael, hljóp fram og til
baka með spilvírinn, tóg og blökk.
Segja má að hann hafí unnið fyrir
farinu sínu. Það sem gerði þetta
líka erfiðara var að við vorum öll
klædd í síðbuxur og síðerma skyrt-
ur í hitanum, vegna ágangs ár-
fiugnanna. Á 27. degi komum við
til Ndu og þóttumst hafa sigrað.
Hinum megin við Ubangui fljótið
var C.A.R. eða Miðafríku-lýðveldið.
En Zaire var ekki búið að segja
sitt síðasta orð.
Stóru strákarnir í Ndu
Skrifstofa útlendingaeftirlitsins
var lokuð þegar við komum til Ndu
og þurftum við að tjalda í bænum.
Morguninn eftir mættum við hjá
embættismönnunum og sáum 'þá
að skrifstofur þeirra voru 3. Ein
hjá útlendingaeftirlitinu, þar sem
við misstum 40 dollara, önnur hjá
tollinum sem tók 20 dollara fyrir
sitt ómak og á skrifstofu „sam-
gönguráðuneytisins“ var niðurlæg-
ing okkar fullkomnuð með 100
dollara „vegatolli", en hann þurft-
um við að greiða til að fá aðgang
að feijunni yfír Ubangui fljótið.
Eftir þessar hremmingar fórum
við til að hafa tal af kapteini mótor-
feijunnar sem gengur yfír fljótið.
Samið var um 30 dollara og 5 lítra
af olíu. Þegar kafteinninn var að
færa til feijuna svo að við gætum
keyrt upp á hana tókst ekki betur
til en svo, að hann braut af henni
aðra aðkeyrslusliskjuna. Hann drap
á feijunni, rétti mér 30 dollarana
og olíuna og sagði, því miður, við
verðum að láta gera við þetta á
mánudaginn. Þegar við gengum á
hann kom upp úr kafinu að við
áttum að borga fyrir viðgerðina ca.
100 dollara, 60 dollara skuld feiju-
mannsins við viðgerðarmanninn og
30 dollara fyrir farið. Við reyndum
að þrefa við hann en hann sagðist
ekki mega vera að þessu og gekk
á braut, fullviss þess að hann væri
með okkur í vasanum.
.Þetta var laugardagur sem þýddi
að við þyrftum að bíða tvo daga í
Zaire auk þess sem við þyrftum að
borga tæpa.200 dollara til að kom-
ast yfír fljótið. Við fengum far með
eintijánungi yfir til Mið-Afríku-lýð-
veldisins til að athuga mótleik í
stöðunni.
Á eintrjáningum yfir Ubanqui
Við náðum tali af fískimönnum
í Bangassou (landamærabær Mið-
Afríku-Iýðveldisins) og sögðust þeir
geta flutt bílinn yfír á eintijáning-
um. Við sömdum um verð við höfð-
ingjann og sættumst við á 60 doll-
ara. Hann sagði að þeir þyrftu hálf-
an dag til að undirbúa sig og ákveð-
ið var að þeir mættu morguninn
eftir. í býtið næsta morgun voru
þeir mættir með 5 eintijáninga sem
þeir höfðu reyrt saman og lagt 4
planka þversum yfír þá. Við vorum
mætt með bílinn í flæðarmálið og
leist okkur ekki meira en svo á far-
artækið_ en of seint var að hopa
núna. Ég keyrði bílinn uppá ein-
tijáningana sem vögguðu ískyggi-
lega, en flutu þó vel. Tuttugu ræð-
arar ýttu frá og réru okkur syngj-
andi út í strauminn.
Þegar ég sá að farkosturinn flaut
auðveldlega tók ég þátt í söng ræð-
aranna og veifaði glaðlega til fylds
feijumannsins sem stóð á strönd-
inni og horfði á hvar 200 dollurun-
um hans var róið á braut með söng
og trumbuslætti. 30 mínútum
seinna vorum við stödd í Mið-Afr-
íku-lýðveldinu. Við kvöddum ræðar-
ana og hlóðum bílinn, en áður en
við keyrðum af stað litum við í
hinsta sinn yfír til Zaire.
Á 4 vikum höfðum við brotist í
gegn á miðjum regntímanum. Við
höfðum lent í allt að óyfirstíganleg-
um erfiðleikum en með því að allir
lögðu sitt lóð á vogarskálina höfð-
um við náð að sigrast á þeim öllum.
Við höfðum séð innstu myrkur
frumskógarins og mannlegrar
eymdar en við höfðum einnig farið
yfir fögur héruð sem líkja má við
paradís á jörð og við höfðum kynnst
fólki sem bauð okkur að neyta með
sér af því litla sem það átti. Zaire
hafði haft áhrif á okkur líkt og á
Joseph Conrad forðum og þó að
mig skorti snilli til að koma því frá
mér á prenti, líkt og hann gerði,
er víst að Zaire mun aldrei líða
okkur úr minni.
f EINU þorpanna sem við fórum um. Stoltur veiðimaður
hefur breitt snákaskinn á jörðina til þerris.
VIÐ urðum að tæma bílninn áður en farið var yfir fljótið á
þessum tunnufleka sem samt var hann við það að sökkva undan
þunganum.
ÞESSI bjálkabrú var ansi viðsjárverð, og sumir
bjálkarnir orðnir allmorknir.
GLAÐSINNA þorpsbúar í einu þorpanna sem við gistum í.