Morgunblaðið - 04.12.1996, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 4. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
15% tekna af sölu borgarfyrir-
tækja renni til vísindakennslu
Foreldrar með leik-
skólabörn heima fái
allt að 200 þús. á ári
FRETTIR
Nýr leikskóli vígður á Flateyri
Biðlistum útrýmt
Flateyri. Morgunbladið.
GRÆNIGARÐUR, nýr leikskóli
Flateyringa, var vígður sunnudaginn
1. desember. Leikskólinn, sem var
reistur fyrir gjafafé færeysku þjóð-
arinnar vegna hörmunganna sem
dundu yfir Flateyringa fyrir ári, er
í alla staði hin vandaðasta bygging,
bæði að innan sem utan, alls 400
fm að flatarmáli.
Þrír Færeyingar voru viðstaddir
fyrir hönd færeysku þjóðarinnar,
þau Aksel Haraldsen, Fróði Vest-
ergaard og Maijun Poulsen. Kristinn
Jörundsson, forstjóri Ris ehf., rakti
byggingarsögu hússins. í máli Krist-
ins kom fram að atburðarásin hefði
verið mjög hröð. Rammasamningur
að byggingu ieikskólans var undir-
ritaður 27. febrúar sl. síðastliðinn
en framkvæmdir hófust ekki fyrr en
í síðustu viku júlímánaðar. Botnplat-
an var steypt 12. ágúst, tveim dög-
um síðar hófst uppsetning hússins
og var það fokhelt tveimur vikum
seinna. Verktími byggingarinnar er
því tæplega 4 mánuðir. I byggingu
hússins fóru 72 tonn af bjálkum,
gluggum, hurðum og öðru efni.
Að lokum þakkaði Kristinn öllum
þeim samstarfsaðilum sem komu að
verkinu og afhenti því næst fulltrúa
færeysku þjóðarinnar, Fróða Vest-
ergaard, skjöld og lykia að húsinu
með þeim orðum að uppsetning
skjaldarins væri innifalin í verði
hússins. Fróði þakkaði fyrir og
kvaðst vera stoltur fyrir hönd Fær-
eyinga hversu vel hefði tekist til
með byggingu hússins og sér væri
það því ljúft að afhenda bæjarstjóra
Isafjarðarbæjar bæði skjöld og lykil
að húsinu. Kristján Þór JúlíusSon,
bæjarstjóri ísafjarðarbæjar, veitti
þessu tvennu viðtöku og þakkaði
Færeyingum fyrir þeirra þátt í bygg-
ingu hússins.
Morgunblaðið/Egill Egilsson
STEFAN Hannibal Hafberg fyrir framan nýja leikskólann.
Hannibal varð uppspretta að
nýrri sögu Martins Næs
Morgunblaðið/Egill Egilsson
FORSVARSMENN Færeyinganna á efri hæð leikskólans í tilvon-
andi félagsmiðstöð unglinga, f.v.: Aksel Haraldsen, Fróði Vest-
ergaard og Marjun Poulsen.
í máli hans kom fram að nýi leik-
skólinn væri með rými fyrir 40 heils-
dagspláss. Á Flateyri væru 25 börn
á leikskólaaldri og 4 væru á biðlista
og væntanlega yrði sá listi fljótt
uppurinn. Gert væri ráð fyrir þremur
starfsmönnum í fullu starfi.
Kristján kallaði því næst fram
nýráðinn leikskólastjóra, Jensínu
Jensdóttir, og afhenti henni lykilinn
að húsinu og bar um leið fram þá
ósk að skildinum yrði fundinn góður
staður í húsinu. Jensína þakkaði
fyrir og færði hún Færeyingum
mynd af leikskólanum. Um leið
þakkaði hún fyrir innanstokksmuni
sem Kiwanismenn gáfu og gjafir frá
einkaaðilum. Því næst klippti Gréta
Sturludóttir, formaður kvenfélagsins
Brynju, á borðann sem tvö ung börn
héldu á milli sín. Það var Gréta sjálf
sem tók fyrstu skóflustunguna að
leikskólanum fyrir fjórum mánuðum.
Sr. Gunnar Björnsson blessaði síðan
húsið og flutti bæn. Guðmundur
Hagalínsson, bóndi og Kiwanismað-
ur, flutti síðan ávarp frá Kiwanis-
mönnum.
Magnea Guðmundsdóttir, vara-
forseti bæjarstjórnar, þakkaði fyrir
hönd Flateyringa, Færeyingum fyrir
gjafaféð og hlýhug sem nú væri
orðinn að veruleika í byggingu leik-
skólans. Eftir atburðina í fyrra hefði
verið ljóst að gamli leikskólinn yrði
ekki notaður áfram og það hefði það
orðið að samkomulagi að byggja
nýtt hús fyrir gjafafé Færeyinga.
Því næst var athöfnin flutt á efri
hæð leikskólans þar sem tilvonandi
félagsmiðstöð unglinga á Flateyri
kemur til með að verða. Þar flutti
Arnar Þorsteinsson þakkarávarp
fyrir hönd flateyrskra ungmenna til
Færeyinga. Athöfninni lauk síðan
með því að yngstu börnin á aldrinum
2-4 ára sungu Meistari Jakob fyrir
gestina.
AKSEL Haraldsen, einn af Fær-
eyingunum, flutti stutta ræðu við
vígslu leikskólans, þar sem hann
greindi frá því að einn helsti rit-
höfundur Færeyinga, Martin
Næs, hefði verið á ferð um Island
síðastliðið sumar og hefði meðal
annars komið við á Flateyri.
Martin hefði komið við í sund-
laug Flateyrar og rekist þar á
fimm ára gutta, Stefán Hannibal
Hafberg, kallaðan Hannibal, son
umsjónarmanns sundlaugarinnar.
Hannibal spurði hvaðan hann
væri og Martin sagði honum að
hann væri frá Færeyjum. Þá hefði
Hannibal sagt, ,já, hann var
hérna, höfðinginn ykkar, um dag-
inn“. Þar átti Hannibal við Ed-
mund Joensen, lögmann Fær-
eyinga, sem hafði heimsótt bæði
Flateyri og Súðavík eftir hörm-
ungarnar.
Skipar stóran
sess ísögunni
Það vakti mikinn áhuga hjá rit-
höfundinum hversu eftirtekt-
arsamur guttinn var. Hann hefði
lagt fyrir hann nokkrar spurning-
ar, sem Hannibal svaraði greið-
lega. Þetta hefði orðið til þess að
Hannibai hefði orðið uppspretta
Martins Næs að sögu sem hann
ritaði um ferð sína um landið þar
sem Hannibal skipaði stóran sess.
í sögu Martins Næs er sagt um
Hannibal að hann syndi eins og
kópur og drekki kaffi eins og
gamalmenni. Um þessar mundir
væri verið að lesa þessa sögu í
færeyska útvarpinu og lét Aksel
það fljóta með í frásögn sinni að
Hannibal væri orðinn þjóðsagna-
hetja í Færeyjum.
Áð þessu loknu afhenti hann
Hannibal bókina sem Martin Næs
reit um dvöl sína hérna, á fær-
eysku. Einnig afhenti Aksel aðra
gjöf til barna í leikskólanum, þijá
gangandi lunda á priki.
BORGARFULLTRÚAR Sjálfstæð-
isflokksins hafa lagt fram tillögu
í borgarráði um 200 þúsund króna
greiðslu á ári til foreldra sem velja
að dvelja með börn sín heima og
72 þúsund króna greiðslu til for-
eldra sem velja að hafa börn sín
hálfan daginn á leikskóla. Jafn-
framt var lögð fram tillaga um að
15% tekna af sölu eigna Reykjavík-
urborgar verði varið til þróunar-
starfa og vísindakennslu í grunn-
skólum borgarinnar.
í tillögu um greiðslur til þeirra
foreldra sem velja að dvelja heima
með börnum sínum er gert ráð
fyrir að greiðsla fari fram ársfjórð-
ungslega, eða 50 þús. í hvert sinn
til foreldra barna á aldrinum 2-3
ára, sem fædd eru árið 1994. Velji
foreldrar hálfsdagsdvöl á leikskóla
fyrir börn sín verður greiðslan 72
þús., eða 18 þús. ársfjórðungslega.
í tillögunni er gert ráð fyrir að
frá og með árinu 1998 verði for-
eldrum barna á aldrinum 1-2 ára
einnig boðnar þessar greiðslur og
að árið 1999 verði foreldrum barna
frá 6 mánaða til 1 árs boðnar sömu
greiðslur, velji þeir að vera heima
með börn sín. Áætlað er að veija
200 millj. til verkefnisins árið 1997
og er gert ráð fyrir að bygginga-
og rekstraráætlun Dagvistar bama
fyrir árið 1997 verði endurskoðuð
með tilliti til áhrifa af heimgreiðsl-
um.
Skattlagt sem tekjur
„Það verður farið með þessar
greiðslur sem tekjur," sagði Árni
Sigfússon oddviti sjálfstæðis-
manna, þegar tillögurnar voru
kynntar. „Þeir sem eru með lægri
tekjur nýta því greiðslumar betur
en ég trúi því að það muni mynd-
ast hópur foreldra sem vill vera
heima og mun þrýsta á um að
þessu verði breytt þannig að
greiðslan renni óskipt til foreldr-
anna. Borgin greiðir 240 þúsund
krónur á ári með hveiju barni á
leikskóla án þess að skattur sé
greiddur af þeirri upphæð."
í greinargerð með tillögunni
kemur fram að Reykjavíkurborg
greiðir 240 þús. á ári eða 20 þús.
á mánuði með hveiju bami á leik-
skóla. Kostnaður við byggingu
hvers leikskólapláss er um 1,1-1,2
millj. Bent er á að R-listinn hafi
varið um 770 milljónum í bygging-
arkostnað leikskóla síðustu tvö ár
en bömum á leikskóla hafi aðeins
fjölgað um 303. Með fjölgun heils-
dagsplássa á kostnað hálfsdags-
plássa, eins og gert hafi verið, sé
byggingarkostnaður enn að auk-
ast.
Fram kemur að um 2.600 börn
á aldrinum 6 mánaða til 5 ára séu
utan leikskóla og þjónustu dag-
mæðra. Um 1.800 böm eru á bið-
lista eftir leikskólaplássi. Stefna
R-listans sé að gefa öllum börnum
frá 6 mánaða aldri færi á að vera
á leikskóla og því augljóst að
stefnir í aukna eftirspurn eftir leik-
skólaplássi, þar sem foreldrar hafi
ekki annað raunverulegt val. Miðað
við þessa stefnu mætti ætla að
byggingarkostnaður borgarsjóðs
verði um 300-400 milljónir á ári
næstu sex ár og að rekstrarkostn-
aður aukist um 60 millj. á hveiju
ári.
Fram kemur að fyrir árið 1996
er kostnaðurinn að nálgast 1,5
milljarða. Bent er á að verði tillag-
an samþykk verður minni þörf fyr-
ir nýjar byggingar. Að mati sjálf-
stæðismanna gæti rekstrarkostn-
aðurinn lækkað um allt að 140
millj. á næsta ári í stað þess að
aukast um 60 millj.
Foreldrar vilja vera heima
Þá segir: „Sjálfstæðismenn
telja marga kosti fylgja hinni nýju
tillögu um heimgreiðslur. Foreldr-
ar eru í auknum mæli farnir að
æskja leiða til að vera heima með
börnum sínum. Þessi tillaga skap-
ar meira svigrúm til þess en verið
hefur. Það er gert með hæstu
greiðslum til þeirra sem geta ver-
ið heima allan daginn, en einnig
er hvatt til notkunar leikskóla
hluta úr degi fyrir 2-3 ára börn.“
Fram kemur að það sé ekki aðeins
uppeldislega jákvætt fyrir börnin
að geta notið úmhyggju foreldris
heima, það hafi einnig jákvæð
áhrif fyrir heimilið, sem er horn-
steinn samfélagsins, þar sem for-
eldrar fái tækifæri til að taka á
móti þeim heima og vera til stað-
ar þegar þau eldri koma heim úr
skólanum. Þannig geti þeir veitt
þeim nauðsynlegan stuðning og
aðhald sem kann að skorta í þjóð-
félaginu í dag.
Efla þróunarstarf og
vísindakennslu
í tillögu um að 15% af tekjum
vegna sölu á eignum borgarinnar
verði varið til eflingar á þróunar-
starfi og vísindakennslu í grunn-
skóium borgarinnar er gert ráð
fyrir að þeim tekjum, sem koma
af sölu á árinu, verði varið til verk-
efnisins ári síðar. 15% af tekjum
af sölu eigna á árinu 1996 eða 45
millj. yrðu því lagðar til verkefnis-
ins á árinu 1997.
í greinargerð með tillögunni
segir að á grundvelli þeirrar stefnu
að borgin sé ekki í samkeppnis-
rekstri á markaði, hafi borgin ekki
aðeins skapað heilbrigðara starfs-
umhverfi í rekstri heldur einnig
haft tekjur af sölu fyrirtækjanna.
Eðlilegt sé að þessar tekjur eða
hluti þeirra nýtist til eflingar at-
vinnulífinu. Bent er á að um 300
milljónir verði bókfærðar sem tekj-
ur af sölu eigna á árinu og að á
næsta átrkomi tekjur af sölu Skýrr
hf. Auk þess séu miklir möguleikar
framundan varðandi sölu á ýmsum
fasteignum auk fyrirtækja. Því sé
ljóst að á næstu árum ættu 30-50
milljónir að koma árlega af sölu
eigna sem framlag til þróunar-
starfs og vísindakennslu í grunn-
skólum borgarinnar.
Vinnuhópur verði skipaður
Lagt er til að í framhaldi sam-
þykktar um fjármögnun á þróunar-
starfi og vísindakennslu samþykki
borgarstjórn að fela fræðsluráði
að skipa vinnuhóp er undirbúi átak
til vísindakennslu í grunnskólum
borgarinnar fyrir haustið 1997.
Lagt er til að ráðinn verði verkefn-
isstjóri frá 1. jan nk. Auk mennta-
stofnana á háskólastigi verði leitað
samráðs við þær stofnanir borgar-
innar sem tengjast raunvísindum
og geta lagt fram dæmi úr daglegu
umhverfi Reykvíkinga þar sem vís-
indi skipta máli. Er gert ráð fyrir
að stofnanir borgarinnar leggi
fram reynslu, vinnu og jafnvel fjár-
magn til vísindakennslunnar.
Starfshópurinn taki til starfa um
áramót og leggi fram hugmyndir
sínar fyrir maí mánuð 1997, þann-
ig að hefja megi þróunarverkefni
og stórauka áherslu á vísinda-
kennslu í grunnskólum fyrir haust-
ið 1997.