Alþýðublaðið - 11.12.1933, Qupperneq 1

XV. ÁRGANGUR. 30. TÖLUBLAÐ
MANUDAGINN 11. DEZ, 1033,
RITSTJÖHI:
P. R- VALDBMAASSON
ÍTQEFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURINN
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
DAQELABIÐ kemor 6í aHa wirka daga td. 3 — « stadegis. Askrifíagjald kr. 2,00 6 mánuöi — kr. 5.00 fyrir 3 már.uði, ef greitt er fyrlrfram. í lausasðlu kostar blaðlð 10 aura. VIKUBLAÐIÐ
kemur 6t á hvorjurn miðvikudegl. Þaö hosfar aðeins kr. 5.00 á ári. í pvi birtast allar helstu greínar, er blrtast i dagblaöinu, fréttir og vikuyfirlit. RITSTJÓRN OQ AFQREIÐSLA Alpýðu-
bUðsiKB _er viö Hverfisgötu nr. 8— 10. SlMAR: 400Ö: afgreiösla og auglýsingar, 4901: ritstjórn (Innlendar fréttir), 4902: ritstjóri, 4003: Vilhjálmur 3. Vithjálmsson. blaöamaöur (heima),
Magnás Ásgelrssoa, blaöamaöur, Framnesvegi 13, 4904: F. R. Valdemarsson. ritstjóri, (heima), 2937: Sigurður Jóhannesson, afgreiðslu- og auglýsingastjóri (heiinu)y 4905: prentsiniðjan.
Allir nýir
kiinpendnr
Aipýðnbiaðsins
frá deginnm í dag
fá það ókeypís til
áramóta.
Rýr stjðrnálaflokknr stofnaðnr
Trjrggvi Þörhsllsson og Halldór Stefánsson
hafa sagt sig úr Framsðknarfiokknnm
Þelr stofna nýjan flokk, „Bændaflobkinn", ásaæf Hannesi og
og Jðni í Stðradal. eg væntanlega fieirum Framsðknar- og
ihaldsOingmonnnm.
Á fundi þingfliokks Framsóknar-
mannia á laugardagin,n, er Alþýðu-
blaðið hefir pegar skýrt frá, lýsti
Tryggvi Þórhallsson yfir því, a,ð
hanjn mundi segja sig úr flokkn-
úm vegna samþyktar þingflokks-
ins um brottrekstur þeirra Hann-
esa'r og Jóns í' Stórad.al.
í gær staðfesti Tryggvi Þór-
hattsson úrsögn sina skriflega og
ura leið notaði Hálldór Stéfáns-
son alþingismaður tækifærið til
þiess að segja sig opinberliega úr
flíokknum.
Tryggvi Þórhallsson hefir lýst
yfir því, að hann muini gajngalst
fyrir stofnun nýs stjórrimála-
flíokks, er sé hreinn bændafliokku.r,
og á hanjn að líkindum að heita
„BændafHokkúrinin". — Bnn sem
komið er, er þó ekki niema einn
bóndi í honum, Jón í Stóradal,
sem þó er jafnframt 'embættis-
anaður hér í Reykjavík.
Brottrekstnipinn.
Alþýðublaðið skýrði frá því fyr-
ir alílöngu, að miðstjórn Fraim-
sóknarfliokksins liefði samþykt að
víkja þeim Hannesi Jónssyni og
iJóni í Stóradal úr flokknum. Vár
sú samþykt gerð í miðstjórnánni
fyrir rúm'um 3 vikum. En sam-
kvæmt lögúm Framsóiknarfliokks-
ins þarf ekki .að eins samþykki
máðistjórnar heldur einnig mieirj
hluta þingflokksins til þess að
víkja mianni úr fllokknúm. Munu
þessi ströngu skilyrði um brott'
vikniinigu manna úr flokknum
mieðal1 annars valda því, að mönin-
um hefir aldrei verið vikið úr
honum fyrr en þeim Haninesi og
Jóni, er var vikið úr honum á
fúndi þingflokksins á laugardag-
inn, eins og Alþýðublaðið hefir
skýrt frá, Gaf miðstjórn Fraim,-
sóknarfliokksiins út tttkyniningu um
þaíð í jgiær, iað þeim væri vikið úr
fiiokknum.
Ihaldið á gldðum.
íhalidismienn hér í bæmum létu
ótvírætt i 1 jós í igær, að þdr
óislkuðu ekki eftir frekari klofnjngi
í Framisókniarfliokknum en orðið
væri vegna þess, að yrði klof:n-
ingiin meiri, myndu „hiinir brott-
vikn.u“ krefjast hlutdeildar um
málefni íhalds.flokksins og sæta í
stjórn, ef svo færi, að flokkurinn
fienjgi meirihluta við næstu kosn-
in,gar. Eftir að sú yfirlýsing
Tryggva var orðin kunn, að
haun myndi stofna nýjan stjórn-
málaflokk, setti mikla skelfingu
gað Jóni Þorlákssyni og öðrúm
forráðamönnum íhaldsmiajnna hér
í bænum út af því að þeir ótt-
ast að missa ýmsa þingbændur
íhaldsinis og jafnvel Maginús
Gúðmundsson sjálfan iinjn í þenna
nýstofnaða bændíafliokk, sem Páll
Eggert Ólason mun eiga frum-
kvæðið að.
Ávarp
frá Jónasi Jónssyni birtist í
Nýja dagblaöinu i g,ær á sömu
síðu og tilkynning miðstjórnar-
flokksins um það, að Hannes og
Jón í Stólradal hefðu verið reknir
úr flokknum. Er ávarpið á þessa
leið:
Gijótheiminn mimnef girn-
ist þið að fá,
ger/ð sivo vel að korna fljótt
og sjá.
Út þeninan mánuð óskast ti 1-
boð hreint
eftir þann tíma verður það
of seint.
Jóncis Jónsson,
Kanpféiagsstjóri ráðinn
að Hnamnistanga.
Skúli Guðmundsson endursk.
hjá Sambandi íslenzkra saimvinnu-
félaga hefir verið xáðinn fram-
kvæmdarstjóri Kaupféiágs Vest-
ur-Húnvetninga frá næstu ára-
miótuim að telja.
60 seudisveinæir
handteknir.
60—70 drengir voru handteknir
af l'ögreglunui á !augardagi.nn
fyxir að vera ljóslausir á reiöhjól-
uim eftir að fór að dimlmia, Ljóisa-
tími 7. —14. þ. m. er frá kl.
3 á daginn til kl. 9,35 að morgni.
Vioru drengir þeir, sem teknir
voru aðailega siendisveinar, að því
er lögxeglan segir.
Sjómannakveðjur
FB. 10. dez.
Eruim á útleið. Kærar kveðjur.
Sldpshöfmn á Max Pemberton.
Erum á útleið. Vellíðan. Kær-
ar kveðjur. Skipshöfntji á Gull-
f.oppi.
NOBELSVERÐLAUNIM
1933 votu afhent í gær,
Londion í gæxkveldi. FU-
Svíakonungur afhenti í d.ag í
Stokkhólmi Nobe 1 s-verö 1 auitin fyr-
ir 1933, þeim Bunin, fyrir bók-
Erwin Schrödtnger.
mentir; Thomas Hunt Morgán,
fyriir lífeðlisfræði og Læknisfræði;
Beidenbexg fyrir eðlisfræði; og
þieim P. A. M. Dirak, Englend-
ingi, og Erwin Schrödinger, Aust-
urrikismanini, verðLaunin fyxfr
efnafxæði.
Eldgosið
er ekki í vestanverðnm
Vatnajökli. Fjórir menn
gengu npp á fjallið Loð-
mund og sáu engan eld
uppi
Kl. 7 á laugardagskvöldið iögðu
fjórir rnenn af stað héðan úr
bænum í því skyni að komast
að því, hvar gosstöðvarnar væru.
Voru það Einar Magnússion
mentaskóLakennari, Jóhannes As-
kelisson náttúrufræðingur, Valdi-
mar Sveinbjörnsson leikfimisikeninr
ari og Sigurður Jónsson fxá Laug.
Voru þeir í Fiordbifxeið og komist
i henni alla Leið austur undir
LandmannaheLli.
HéLdiu þeir siem leið liggur aust-
ur yfir Landssveit austur undir
LandmannaliellL Þaingað komiu
þeir kl. 7 í gæxmoxgun.
Þieir gengu upp á Loðmund,
sem er hæsta fjaLl á þiessum slóð-
um og Iwoxu komnir þangað kl.
12 á hádlegj. i gær og voru þar
þangaö tiL kl. 11 í gær. Höfðu
þeir félagar vökúskifti þar upþi
og grófu sig þár í f önjn, er kvölda
tók, enda var þá stórhrið skoll-
in á.
Gott skygni var þó lengi dags-
ins og sáu þeir, þegar bjartast
BYLTING YFIRVOFANDI
ÁSPÁNI
Ihaldsmenea styðja byltlnganienn með fé og
vopnum til að fá tækifæri til gagnbyltingar
100 drepnir og 300 sæiðir i gær
Einkaskeyti frá fréttaritái'a
Alþýðublaðsins í Káupm.höfn.
Kaupmannahöfn í moXguln.
Frá Madrid er símað til Parísar
og þaðan hingað, að búist sé
við amarkistauppxeisn á Spáni.
Hafa anarkistax aðalbækistöðviar
sínar í Saragossa, sem er borg
á Norður-Spáni. Brutust þar út
ákafar óieirðir í fyxrakvöld og
héldust alLa nóttina. Óvíst er ewn
hva margir féllu og særðust, en
þeir voru maxgir,
Óeirðir og upphlaup hafa einin-
ig orðið í mörgum öðxum boxgum
í njorðuxhlúta Spánar. Talið er,
að tuttugu hafi verið drepnir og
sjötí'u særst í þeim óeixðum.
Erlendir blaðamenn á Spáni
voxu í gær kvaddir saiman á fuind
innanríkiisráðuineytisins, og var
þeim Látin í té opinber tilkynm-
ing um það, áð alvaxlegar ó-
eixðir hefðu átt sér starð í Baroe-
lona. Átta sprengjum var kast-
að þar á str.ætin í fyrri nótt og
gerðu þær mikinn usla.
Almœlt cr, ad íhaldsmerm
standi á bak viö upppotín og hafi
titvegaci i ip pre imarm önnupum
bcedi vopn og fé, pví aÖ pet óski
byltmgar til pess dö fá tœkifœri
til aö genci gagnbijltingu og koma
á einrœöi í kmdijm.
Talisímasainbandi milli Spánar
og London er slitið.
STAMPEN.
var, tiL Arnárfells og Kerlinga-
fjatta.
Alilmikið mistur var yfir öx-
j æfunium, enda eru þau aliauð, og
séx hvexgi á hvítan bLett nema
jöklia', og nfun. það vexa einsr
dæmi á þessum tíma áXs. En
sn,jóx vax þó nokkur á Loðmuindi
og Heklu og fjöllunum þar í
kring.
Skýjabelti huldi útsýn til Vatna-
jökuls, en þó sáu þeir langt aust-
ux yfix Fiskivötn. Voru þeir fé-
liagax næstum tólf tíima uppi á
Loðmundi og sáu engin mexki
þess, að gos væri neins staðax
uppi.
Tel'ja þeix að minsta kosti ó-
líklegt að eldgosið, ef nokkurt er,
só nofckuxs istaðaX í A-estanverðum
Vatnajökli eða Vonárskaxði.
Þieix félagar lögðu af stað af
Loðmundi um miðnætiti í nótit, og
vax þá skoliin á stóxhxið þax uppi,
Hingað komu þeir kl. 10 í moxgun.
Madrid í moxgun. UP.-FB.
Heldur dró úr hryðujverkunum
í gær, en í fyxrinótt var ó-
eirðasamt víða og mörg ögnar-
verk framin, Þegar líða fór á
kvöld í gær, fóru spellvirkjar
meðal byltingarmanna aftux áð
Láta á sér bæra. Innanrikisxáð-
herrann gizkar á.aðtil þ-essa hafi
um eitt hundruð mánna beðið
bana í skæXuuum, en um þxjú
hundxuð sæxst. — Jáxnbraut var
hileypt af teinunum nálægt Puig
og fórst þar margt inantia, en
aðxir meiddust, surnir hxoða-
liega. Fimtán lík hafa náðst úr
vagnarústunum. — Byltingar-
hreyfitigin hefir nú færst til suð-
urhLuta Spánar. I Valencia hafa
sjö menn beðið baná í götuhar-
dögu’m. Catalonia er aftur miö-
stöð henndarverkama'nna. Hefir
þar víða Lent í bardögum,
sprengjum verið varpað og kveikt
í húsúm. 1 Baroelona hefir vexið
óeirðasamt. Innanríki sr á ö hei’rann
hefir haldið útvarpsræðu og til-
kynt, að byltingin hafi nú veriðt
kæfð. — Anarkistiska verkalýðs-
sambandið hefir lýst yfir alls-
herjar-byltingarveXkfalli um ger-
vait landið frá og með deginum
í dag, en innanríkisráðherrann
segir, að leiðtogar jafnaðarmannia
hafi fuilyrt að siocialistisku verka-
lýðsfélögin væru mótfailin alls-
herjarveTkfaMinu. — RíkisstjóXnin
hefir gert nýjar ráðstafa'niT vegna
vexkfals þessa, sem í vændum
er, dnkanlega til þess að komá
í veg fyrir að anarkistar geti
eyðiiagt símaþræði og síma-
stöðvar.
Lltvinoff kominn til Moskva.
Normandie í morgun. FO.
Litvinoff kom heim til Moskva
i dag eftir Bandaríkjaför sína og
iviðkioimju í Róm og Beriín á heim-
leiðinnni.
LANSBURY SLASAST
LondOn í gæxkveldi. FÚ.
George Lansbury, Leiðtogi
verkamianna í bxezka þinginu,
datt í gæxkveldi, er hann var
að ganga upp tröppuxnar á fund-
axhúsi í Gajnshoxough, þar sem
hann ætiaði áð flytja ræðu, og
Llærbxotnaði hann. Hánn var flutt-
ux á sjúkxahús í London.