Morgunblaðið - 05.12.1996, Blaðsíða 6

6 B FIMMTUDAGUR 5. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Lánið lék við
Landsbankann
Bankinn fékk óvenju hagstæð kjör á nyju
skuldabréfaláni með víkjandi ákvæði á er-
lendum markaði að fjárhæð 2 milljarðar
króna. Þetta lán leysir af hólmi eldri
víkjandi lán frá Seðlabankanum og Trygg-
ingarsjóði viðskiptabanka. Krístinn Briem
kynnti sér málið og ræddi við þá Hauk Þór
Haraldsson forstöðumann og Barða Ámason
aðstoðarbankastjóra.
FULLTRÚAR Landsbank-
ans munu á morgun und-
irrita samning við Sumi-
tomo Bank í London um
skuldabréfaútgáfu bankans á al-
þjóðlegum markaði að fjárhæð 30
milljónir dollara eða sem svarar til
um 2 milljarða króna. Þetta þætti
e.t.v. ekki í frásögur færandi und-
ir venjulegum kringumstæðum,
þar sem íslenskar lánastofnanir
taka oft og iðulega lán á erlendum
markaði án þess að hátt fari.
Að þessu sinni eru hin nýju
skuldabréf hins vegar með sér-
stöku víkjandi ákvæði sem þýðir
að þau víkja fyrir öllum kröfum á
hendur bankanum öðrum en hlut-
afé. Er þetta { fyrsta sinn sem ís-
lensk lánastofnun gefur út slík
bréf erlendis og hafa þau öll þegar
verið seld til japanskra fjárfesta.
Bréfin eru til 15 ára en bankinn
hefur rétt til að greiða þau upp
eftir tíu ár. Þau bera Libor-vexti
að viðbættu 15 punkta álagi. Þetta
þykja óvenju hagstæð kjör, en
bankinn fékk m.a. tilboð frá
Bandaríkjunum um lán með 40-50
punkta álagi.
Viö bjóðum strikamerkjalausnir fyrir:
talningu • vörumóttöku • pantanir • EDI ofl.
Mikið úrval strikamerkjaprentara, lesara
og handtölva.
Hagstætt verð 10 ára reynsla
Hafðu vakandi auga með þínum verðmætum. Sjálfvirkt! |
RAFHDNNUN VBI
Ármúla 17 - Sími 588 3600 - Fax 588 3611 - vbh@centrum.is
H ll^f
Skuldabréfalánið mun leysa af
hólmi eldri víkjandi Ián Landsbank-
ans hjá Seðlabankanum og Trygg-
ingarsjóði viðskiptabanka sem
nema nú um 1.565 milljónum. En
þar sem lánsfjárhæðin er töluvert
hærri styrkist eiginíjárhlutfall
bankans nokkuð og er það nú
áætlað yfir 10% samanborið við
9,46% um síðustu áramót.
Víkjandi lán tekin 1992
En til að átta sig á aðdraganda
þessarar tímamótalántöku þarf að
fara allt aftur til ársins 1992. Þá
glímdu flestar lánastofnanir við
mikla erfiðleika viðskiptavina
sinna í atvinnulífinu og máttu þola
gífurleg útlánatöp. Vart þarf að
taka fram að Landsbankinn átti
þá einnig við ramman reip að
draga. Til að styrkja eiginfjárstöðu
sína fékk bankinn 2 milljarða eig-
infjárframlag frá ríkissjóði og
2.250 milljóna víkjandi lán frá
Seðlabanka og Tryggingasjóði við-
skiptabanka.
Framlag ríkisins var í formi
skuldabréfs með gjalddaga árið
2013, en víkjandi lánin voru tvö
talsins. Þannig tók bankinn fyrst
1.250 milljóna króna lán hjá Seðla-
bankanum í desember árið 1992.
Landsbankinn fékk þetta lán ekki
til ráðstöfunar heldur varð að sam-
komulagi að andvirðinu yrði varið
til kaupa á spariskírteinum sem
varðveitt eru í Seðlabankanum. Á
gjalddögum eru spariskírteini seld
til að fjármagna afborganir og
vexti. Á árinu 1993 fékk bankinn
lán að fjárhæð 1 milljarður frá
Tryggingarsjóði viðskiptabanka.
Eftirstöðvar þessara lána nema
nú um 1.565 milljónum og átti
næst að greiða af þeim 260 milljón-
ir um næstu áramót. Að óbreyttu
hefðu eftirstöðvarnar numið um
1.300 milljónum eftir þá afborgun
og má því segja að eiginfjárstaða
bankans styrkist um 700 milljónir
með nýja láninu.
Hagstæð kjör erlendis
Þeir Landsbankamenn hafa
undirbúið hina væntanlegu lántöku
um eins árs skeið, en bankanum
varð fyrst kleift að taka slíkt lán
í fyrrahaust þegar alþingi sam-
þykkti ný lagaákvæði þar að lút-
andi. Þau heimiluðu honum að
endurfjármagna eldri víkjandi lán-
in með lántöku erlendis miðað við
stöðu þeirra þann 1. janúar 1994.
Af hálfu Landsbankans hafa
þeir Barði Árnason aðstoðarbanka-
stjóri, Haukur Þór Haraldsson, for-
stöðumaður í íj'árreiðudeild, og
Gunnbjörn Þór Ingvarsson, sér-
fræðingur á alþjóðasviði, unnið að
undirbúningi lántökunnar. Munu
þeir undirrita lánssamninginn í
London á morgun ásamt Halldóri
Guðbjarnasyni bankastjóra.
Haukur Þór segir að heimild
Alþingis þýði að Landsbankinn
megi taka víkjandi lán fyrir rétt
rúma 2 milljarða. „Það var okkar
mat að betra væri að leita á er-
lenda markaði eftir þessu fjár-
magni. í fyrsta lagi er ekki til þró-
aður markaður hér á landi fyrir
víkjandi lán því aðeins íslands-
Morgunblaðið/Kristinn
ÞEIR (f.v.) Barði Árnason, aðstoðarbankastjóri Landsbankans,
Haukur Þór Haraldsson og Gunnbjörn Þór Ingvarsson hafa undir-
búið útgáfu á skuldabréfum Landsbankans með víkjandi ákvæði
á erlendum markaði.
banki hefur tekið slík lán á mark-
aðnum í einhveijum mæli. í öðru
lagi töldum við að ekki væri nægi-
legt framboð fjárniagns hér á inn-
anlandsmarkaði. í þriðja lagi feng-
um við vísbendingar um að kjörin
erlendis á slíku láni yrðu mjög
hagstæð. Síðastliðið haust var því
ákveðið að kanna möguleika á
slíku láni erlendis."
Lánið greitt eftir 10 ár
Eins og fyrr segir er lánið til
15 ára, en gert er ráð fyrir því að
það verði greitt upp eftir tíu ár.
Þetta stafar af því að i lagaákvæð-
um um víkjandi lán banka er gert
ráð fyrir að síðustu fimm ár láns-
tímans skuli lán skerðast um 20%
á ári í eiginfjárstöðunni, hvort sem
greitt er af láninu eða ekki. Þar
að auki hækka vextir af skulda-
bréfum Landsbankans um 185
punkta eftir tíunda árið þannig að
bankinn hlýtur óhjákvæmilega að
greiða það upp innan þess tíma.
Barði Árnason bendir á í þessu
sambandi að bankar sem vilji taka
víkjandi lán á Evrópumarkaði til
fimm ára þurfi af sömu ástæðu
að semja um tíu ára iánstíma. „En
vegna hinna hagstæðu kjara sem
buðust m.a. vegna ríkisábyrgðar
ákváðum við að teygja okkur eins
langt og hægt var með lánstímann
eða í tíu ár. Það þýddi að lánið
yrði að vera til fimmtán ára til að
öðlast fullt gildi í eiginfjárstöðunni
í tíu ár. Við leituðum á ýmsa mark-
aði þar sem bankar taka víkjandi
lán, en fengum fljótlega mjög gott
tilboð frá Sumitomo Bank í Lond-
on. Allir aðrir bankar reyndust
dýrari en Sumitomo og buðu okkur
lán með allt að 40-50 punkta
álagi,“ segir hann.
Þeir Landsbankamenn segjast
afar ánægðir með kjörin á láninu,
en auk 15 punkta álags á Libor-
vexti fellur til um 125 þúsund doll-
ara lántökukostnaður. Þriggja
mánaða Libor-vextir voru á mánu-
dag 5,5313%, þannig að vextir
lánsins eru nú um 5,68%. Til sam-
anburðar má nefna að bankinn
greiðir nú um 5,8% vexti af banka-
bréfaútgáfu sinni hér innanlands,
auk verðtryggingar.
Barði bendir ennfremur á að
bankinn hafi fengið tilboð um lán
með 15 punkta álagi á Libor-vexti
meðan aðrir bankar eins og Den
Danske Bank og Unibank verði
að sætta sig við að greiða 30-50
punkta álag á Libor-vexti. Ríkis-
ábyrgð á skuldbindingum Lands-
bankans hafi ráðið úrslitum hjá þeim
fjárfestum sem festu kaup á bréfun-
um í Japan. „Það er ekki vafamál
að við komumst beinlínis inn á þá
markaði vegna þess að bankinn
hefur ríkisábyrgð og að lánið er
20-25 punktum ódýrara en við
myndum annars fá.“ En Haukur
Þór bætir því við að auðvitað hafi
orðspor bankans á erlendum mark-
aði einnig haft hér áhrif þar sem
hann hafí meira en 100 ára sögu
að baki. Þar sem bankinn njóti rík-
isábyrgðar verði hann hins vegar
að greiða 25 punkta ríkisábyrgðar-
gjald. Landsbankinn þurfti sérstakt
áhættumat vegna lántökunnar frá
matsfyrirtækinu Standard &
Poor’s og hlaut einkunina A+ eða
hina sömu og íslenska ríkið. Bréfin
verða skráð í kauphöllinni í Lúxem-
borg og geta því gengið kaupum
og sölum á lánstímanum.
Víkjandi lán ekki
neyðarúrræði
Þeir Haukur Þór og Barði leggja
áherslu á að víkjandi lán séu ekk-
ert neyðarúrræði banka heldur
þyki það mjög eðlilegt erlendis að
bankar taki slík lán. Hér á landi
hafi umræðan hins vegar stundum
verið á þann veg að leggja víkj-
andi lán að jöfnu við það að ganga
um Austurstræti með betlistaf. Sá
misskilningur hafi skotið upp koll-
inum að hér sé á ferðinni einhvers
konar styrkur, en ekki raunveru-
legt Ián sem verði endurgreitt með
vöxtum.
Eins og fyrr segir styrkist eigin-
fjárhlutfall Landsbankans umtals-
vert með útgáfu þessara víkjandi
bréfa. Haukur Þór segir það afar
mikilvægt fyrir bankann að eigin-
fjárhlutfall sé á bilinu 9-10%, en
þekktir bankar í Evrópu séu þó
ekki með mikið hærra hlutfall en
10-11%. Um leið og hlutfallið fari
hins vegar undir 9% dragi verulega
úr svigrúmi Landsbankans til út-
lána. „Meðan góð loðnuvertíð er í
fullum gangi, þá hækka afurðalán-
in hratt dag frá degi. Við verðum
að hafa svigrúm til að geta mætt
slíkum skammtímasveiflum. Bank-
inn þarf að hafa 80 milljónir í eig-
ið fé á móti hveijum milljarði í
afurðalánum, þannig að aukning
um 3-4 milljarða gerir kröfu um
240-360 milljónir. Við erum einnig
{ mikilli samkeppni við erlenda
banka um lán til stærri fyrirtækja
sem eru hér i viðskiptum. Lántakan
styrkir okkur í sífellt harðnandi
samkeppni," sagði Haukur Þór.
Lotus Notes
*( Póstgáttun
www.nyherji.is
NÝHERJI
Skaftahlíð 24 - Sími 569 77QD
http://www.nyherji.is