Morgunblaðið - 14.12.1996, Blaðsíða 50

" 50 LAUGARDAGUR 14. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJI SUNNUDAGUR í AÐVENTU

Á aðventu 1996
Nú kemur heimsins hjálparráð,
helgasta líf í duftið sáð.
Soninn Guðs eina, sannan mann,
sælust María fæða vann.
Ljómar nú jata lausnarans,
ljósið gefur oss nóttin hans.
Ekkert myrkur það keija kann,
kristur trú býr við ljóma þann.
Hæstum fóður, á himni og jörð
heiður, lof, dýrð og þakkargjörð,
syni og anda öld af öld
eilíf sé vegsemd þúsundföld.
HANN er gamall þessi sálmur,
kominn til vor gegnum móðu ald-
anna, talinn ortur af Ambrósíusi
biskupi í Milano, og er hann fyrsti
sálmurinn í sálmabók Guðbrands
biskups Þorlákssonar, sem út kom
á Hólum 1589 og 1619. í þeirri
mynd, sem sálmurinn kemur hér
fyrir sjónir, í sálmabók vorri frá
1972, er hann endurkveðinn af dr.
Sigurbimi Einarssyni biskupi, svo
þeir hafa farið höndum um hann
biskupamir, hver af öðrum með
^okkurra alda millibili.
Mig langar til að fara nokkmm
orðum um sálmabók Guðbrands
biskups. Útgáfan 1589 er fyrsta
eiginlega sálmabók íslensku kirkj-
unnar. Hún var prentuð í 375 ein-
tökum og í dag eru einungis þekkt
þrjú eintök og ekkert þeirra heilt.
Aðeins eitt þeirra hefír upphaflegt
titilblað, prentað í tveimur litum
með mynd Marteins Lúthers. í
bókinni em 328 eiginlegir sálmar,
langflestir þýddir úr latínu eða
••þýsku. Framan við sálmana er
Tangur formáli eftir biskupinn um
hlutverk bókarinnar.
Árið 1619 lét Guðbrandur bisk-
up prenta nýja útgáfu sálmabókar
sinnar þar sem hin fyrri fékkst
ekki lengur. Þetta er síðasta út-
gáfa andlegs kveðskapar frá hendi
biskups og í formála ítrekar hann
tilgang þessarar bókar „að af
mætti leggjast ónytsamlegir
kveðlingar ... illir mansöngvar,
amorsvísur, brunakvæði og annar
ljótur og vondur kveðskapur,
kerskni, klám, níð og háð, sem
hér hjá alþýðufólki er elskað og
iðkað Guði og hans englum til
styggðar, djöflinum og hans ámm
til gleðskapar og þjónustu.“
Svo ritar Guðbrandur biskup og
eflaust hefði hann eitthvað að at-
huga við ,jólabókaflóðið“ í dag!
Nokkm fleiri eintök em til af þess-
ari bók en hinni fyrri og fylgir
með mynd af titilblaði hennar.
En snúum nú sjónum að höf-
undi sálmsins, Ambrósíusi biskupi
í Mílanó. Hann var einn mætasti
kirkjuhöfðingi Vesturlanda á 4.
öld. Hann var af háum stigum og
var alinn upp til að gegna verald-
legum stöðúm. Hneigðist hann til
kristni og var í trúnematölu,
óskírður, þegar lýðurinn krafðist
þess að hann yrði höfuðborgar-
biskup. Það mun vera einsdæmi,
að slík staða hlotnist manni, sem
engar vígslur hafði og var ekki
einu sinni skírður. En eigi þurfti
söfnuðinn að iðra þessa, því að
hér var á ferð mikilhæfur maður.
Hann var frábær prédikari, og gaf
orðum Ritningarinnar nýtt líf. Sér-
staklega þótti honum takast vel
að leysa bókstaf Gamla testament-
isins úr fjötrum og sýna trúna á
bak við. Varð það m.a. Ágústínusi
kirkjuföður hin mesta hjálp að
hlýða á Ambrósíus og sannfærast
um, að kristnin væri hið mikla
andlega vald. Góðgerðarstarfsemi
rak hann einnig í stórum stíl og
fékk svo miklar vinsældir og virð-
ingu allra, að þess eru fá dæmi.
Hann var stórbrotið sálmaskáld
og eru um hundrað lofsöngvar
eignaðir honum. Þá bætti hann
kirkjusögninn enda var honum
eignaður sérstakur kirkjusöngur:
Cantus Ambrosianus.
Starf Ambrósíusar markar spor
í sögu Vesturkirkjunnar og lyftir
henni hærra. Hann skýrði öðrum
betur kenninguna um synd og
náð, fagurt lífemi og mátt kristin-
dómsins til að móta persónuleik-
ann.
Á aðventunni koma ómar þessa
mikilmennis í gegnum móðu ald-
anna til vor en verða þó svo skýrir
í eyrum vorum ef vér viljum hlusta.
Nú kemur heimsins hjálparráð,
helgasta líf í duftið sáð.
Þetta er fögur lýsing á komu
þess konungs, sem við eigum öll
að lúta og taka á móti, honum,
sem Páll postuli lýsir svo: Þér
þekkið náð Drottins vors Jesú
Krists. Hann gjörðist fátækur yðar
vegna, þótt ríkur væri, til þess að
þér auðguðust af fátækt hans.
Hér er talað um ríkdóm og fá-
tækt, auð og örbirgð. Já, hver er
ríkur? Þetta er erfið spuming og
henni má svara á margvíslegan
hátt. Við íslendingar eram rík þjóð
að veraldarauði. Orbirgðina sjáum
við aðallega á sjónvarpsskjánum,
hún birtist þar sem leiftur frá fjar-
lægum þjóðum.
Hver er ríkur? Ég er ekki viss
um það, að þjóð vor sé nógu rík
af andlegum verðmætum, þeim
verðmætum sem Ambrósíus bisk-
up setti í öndvegi og Guðbrandur
biskup varar við að víkja frá.
Ég bið þess, að þjóð mín sem
vissulega ætlar að halda ríkmann-
leg jól einu sinni enn, mætti fínna
hina sönnu auðlegð, sem fæst að-
eins hjá honum, Drottni voram
Jesú Kristi og í fórninni, sem hann
færði.
Sérhver aðventa er undirbún-
ingstími undir komu jólanna, und-
irbúningstími fyrir hug og hjarta
sérhvers manns til að færa fórn,
þó ekki væri nema örlitla fóm til
handa þeim, sem við mesta örbirgð
og hörmungar búa.
Og sérhver aðventa er undir-
búningstími í því að meðtaka í
hjarta sitt birtuna og ylinn af hinu
helgasta lífi sem lifað hefur á þess-
ari jörð og láta það móta hjarta
sitt og hugarstefnu.
Ef jólin flytja okkur boðskapinn
um heimsins hjálparráð, og við
meðtökum hann, lifum við gleðileg
jól.
Ragnar Fjalar Lárusson.
Ensk jólamessa í
Hallgrímskirkju
UNDANFARIN þijátíu og fimm
ár hefur sú hefð skapast að halda
samkirkjulega guðsþjónustu á
jólaföstu fyrir enskumælandi fólk,
fjölskyldur þeirra og vini. í ár verð-
ur hún haldin í Hallgrímskirkju
sunnudaginn 15. desember klukk-
an 16.
Þetta hefðbunda form á jóla-
guðsþjónustu sem kallast á ensku
„Nine lessons and Carols“ var
fyrst notað í King’s College Chap-
el í Cambridge á Englandi árið
1918 og hefur haldist nánast
óbreytt síðan. Guðsþjónustur með
þessu formi eru nú haldnar á
sunnudegi í aðventu í mörgum
kirkjudeildum um allan hinn en-
skumælandi heim, fólk úr söfnuð-
unum les níu ritningargreinar um
fæðingu krists og jólasálmar
sungnir á milli.
Mótettukór Hallgrímskirkju
leiðir safnaðarsöng undir stjórn
organistans Harðar Áskelssonar,
Daði Kolbeinsson leikur einleik á
óbó og séra Karl Sigurbjörnsson,
prestur í Hallgrímskirkju, stjórnar
athöfninni.
í ár býður breska sendiráðið
kirkjugestum að þiggja veitingar
í Menningarstofnun Bandaríkj-
anna, Laugavegi 26, eftir guðs-
þjónustuna. (Einnig gengið inn
Grettisgötumegin.)
Jólasöngvar í
Seljakirkju
AÐ KVÖLDI þriðja sunnudags í
aðventu verða jólasöngvar í Selja-
kirkju. Hefjast þeir kl. 20. Við
kirkjuna starfa þrír kórar og munu
þeir allir syngja á tónleikunum.
Þeir kórar era Kór Seljakirkju, þar
sem stjórnandi er Kjartan Sigur-
jónsson organisti, Seljur, kór
Kvenfélags Seljakirkju sem stjórn-
að er af Kristínu Pjeturs og Barna-
kór Seljakirkju en stjórnandi hans
er Hanna Björk Guðjónsdóttir.
Á jólasöngvunum syngja kór-
arnir hver um sig, og einnig sam-
an, fjölbreytta dagskrá með að-
ventu- og jólalögum. Undirleikarar
eru Bjarni Jónatansson og Aðal-
heiður Þorsteinsdóttir. Aðgangur
er ókeypis og öllum heimill. Til-
gangur tónleikanna er sá að gleðj-
ast á aðventu við undirbúning
heilagra jóla.
Aðventukvöld í
Að ventkirkj unni
KÓR Aðventkirkjunnar, Ingólfs-
stræti 19 í Reykjavík, heldur Að-
ventukvöld sunnudaginn 15. des-
ember kl. 20 í kirkjunni. Fjöl-
breytt tónlistaratriði verða á dag-
skrá, Magnús Pálsson flytur hug-
vekju, kór Aðventkirkjunnar syng-
ur. Stjórnandi kórsins er Krystyna
Cortes.
Boðið verður upp á heitt súkkul-
aði og smákökur á eftir. Allir
hjartanlega velkomnir.
Aðventukvöld í
Hvammstanga-
kirkju
AÐ VENTUKV ÖLD verður í
Hvammstangakirkju á Lúsíu-
messu, föstudaginn 13. desember.
Hefst það kl. 20.30. Hugvekju flyt-
ur frú Kristín Árnadóttir, skóla-
stjóri Vesturhópsskóla. Ferming-
arbörn safnaðarins færa upp lúsíu-
göngu og söng, en auk þess munu
nokkur úr þeirra hópi lesa jóla-
sögu. Barnakór Grannskólans á
Hvammstanga syngur undir stjórn
Elinborgar Sigurgeirsdóttur og
nemendur úr Tónlistarskólanum
flytja nokkur lög undir stjórn
Hjálmars Sigurbjörnssonar. Þau
Hjálmar og Elinborg munu einnig
spila sitt verkið hvort, á trompet
og píanó.
Kirkjukór Hvammstanga heldur
uppi söng og flytur nokkur verk
undir stjórn Helga S. Ólafssonar
organista. Meðal þeirra má nefna
nýtt lag og raddsetningu eftir org-
anistann við nýjan jólasálm eftir
sóknarprestinn. Við lok aðventu-
hátíðarinnar er almennur söngur
kirkjugesta. Það era margir sem
nota þetta tækifæri til að stilla sig
inn á undirbúning jólanna og
hreinsa hugann. Prestur á
Hvammstanga er sr. Kristján
Björnsson.
Aðventukvöld í
Egilsstaðakirkju
AÐ VENJU verður aðventukvöld
í kirkjunni á þessum 3. sunnudegi
Jólagjafír fyrír butasaumskonur:
Bútapakkar, bækur,
sníð, verkfærí,
gjaíabréf og fleíra.
,>VIRKA
■“? i :
Mörkin 3, simi 568 7477
[ desember á aðeins 2 dö
mikið úrval.
í ríay Áí. 11.00 18.00
Sunnudag kl. 13.00-17.00
Virka daga kl. 08.00-19.00
tilbúnir
mgnÆst eftir:
Tolla - Magdalenu -
AtlaMá- Þ. Hall -
J. Reykdal - Hauk Dór -
eftir máli. Kjartan G.
RAMMA INNRÖMMUN
MIÐSTÖÐIN S.GTÚNI10-SÍM.5H1616
__________