Morgunblaðið - 15.12.1996, Blaðsíða 30
30 B SUNNUDAGUR 15. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
KYIKMYNDIR/Jólamynd Stjörnubíós í ár er kvikmyndin Matthildur, í leikstjórn
Dannys de Vitos. Myndin er gerð eftir sígildri barnabók rithöfundarins Roalds Dahls
og er þroskasaga óvenjulegrar stúlku sem á foreldra sem skeyta lítið um hana
Vinsæll leikari og virkur
kvikmyndagerðarmaður
DANNY De Vito leikstýrir myndinni ásamt því að framleiða hana
og leika eitt aðalhlutverkið. Hér sést hann í leikstjórahlutverkinu.
AUK þess að leika eitt aðalhlut-
verkið er Danny De Vito leik-
stjóri og Frameiðandi „Matildu"
en hann hefur frá upphafi ferils
síns verið virkur kvikmynda-
gerðarmaður. Arið 1987 sló
mynd eftir hann þó fyrst í gegn,
„Throw Momma from the Tra-
in“ og í kjölfarið fylgdi „The
War of the Roses“ sem var lofuð
af gagnrýnendum. Árið 1992
stofnaði hann kvikmyndafyrir-
tækið Jersey films með Michael
Shamberg og fyrsta myndin sem
hann gerði undir merkjum Jers-
ey var „Hoffa“ en hann leik-
stýrði henni og lék eitt aðalhlut-
verkið á móti Jack Nicholson.
Margar þekktar myndir hafa
síðan verið gerðar hjá fyrirtæk-
inu og nægir þar að nefna mynd-
irnar „Reality Bites“ og „Pulp
Fiction". Á meðal nýjustu
mynda fyrirtækisins eru „Sun-
set Park“ þar sem Rhea Perl-
man lék aðalhlutverk og „Get
Shorty" með John Travolta,
Gene Hackmann og Rene Russo
í aðalhlutverkum.
De Vito er einnig vinsæll leik-
ari og leikur meðal annars i
myndunum „Space Jam“ og
„Mars Attacks" mynd Tims
Burtons sem nýbúið er að frum-
sýna í Bandaríkjunum.
De Vito hóf feril sinn fyrir
framan myndavélarnar í sjón-
varpsþáttunum „Taxi“ en fyrir
leik sinn þar vann hann bæði
Emmy og Golden Globe verð-
laun. Á meðal annarra mynda
hans má nefna „Junior“, „Ren-
aissance Man“, „Twins“,
Romancing the Stone“ og „Rut-
hless People". Tvær myndir
sem hann hefur leikið í hafa
unnið Óskarsverðlaun, Gauks-
hreiðrið og „Terms of Endear-
ment“.
Mennt er máttur
Danny segist vera sérstak-
lega hrifinn af því hvernig Ro-
ald Dahl, höfundur bókarinnar
um Matildu, bendir á mikilvægi
bókmennta sem fræðslu og
skemmtiefni í sögu sinni. „Líf
okkar er að sjálfsögðu sjaldan
líkt lífi hetjanna i bókmenntun-
um en Matilda kann vel við
heiminn sem bókmenntirnar
opna fyrir henni og einn helsti
boðskapur myndarinnnar er að
mennt er máttur." Að sögn
Dannys er myndin öðruvísi fjöl-
skyldumynd. „Ég ákvað að gera
ekki mynd þar sem er talað
niður til barnanna þannig að
þeim líði eins og þau séu annars
flokks þjóðfélagsþegnar.
Mig langar að gera fleiri
myndir í þessum dúr,“ segir
Danny sem er mikill fjölskyldu-
maður og lætur fjölskylduna
ávallt ganga fyrir.
Undrabarn
með yfir-
náttúrulega
hæfileika
HJÓNIN Danny De Vito og Rhea Pearlman leika foreldra Ma-
tildu. Þetta er í fyrsta skipti sem þau leika saman í kvikmynd
þó þau hafi starfað saman um langt árabil við kvikmyndir.
leik en henni var veitt viðurkenn-
ing árið 1995 þar sem hún var
útnefnd barnastjarna ársins af
samtökunum ■ NATO. Hún á það
sameiginlegt með Matildu að vera
ákveðin og metnaðargjörn. Fjög-
urra ára að aldri krafðist hún þess
að foreldrar hennar leyfðu henni
að fara í áheyrnarpróf eftir að
bróðir hennar, Danny, hafði leikið
í nokkrum auglýsingum, sjón-
varpsþáttum og kvikmyndum. Hún
fékk í kjölfarið hlutverk í nokkrum
auglýsingum. Nokkrum mánuðum
síðar fór hún í prufu fyrir hlutverk
Natile Hillard í myndinni „Ms.
Doubtfire" með þeim árangri að
hún fékk hlutverkið og lék í mynd-
inni, þá sex ára gömul. Hún hefur
einnig leikið í jólamyndinni
„Miracle on 34th street" og fékk
fyrir það lof gagnrýnenda. Auk
þess hefur hún komið fram í sjón-
varpsmyndinni „A Time to Heal“
og í sjónvarpsþáttunum „Melrose
Place“.
Aðspurð um hvort skólinn sem
hún gengur í sé eitthvað svipaður
þeim í myndinni segir hún fátt líkt
með þeim. „Sumir kennarar sem
ég hef haft hafa verið hálf leiðin-
legir og sumir líkjast Miss Honey,"
segir Mara. Hún segist hafa mjög
gaman af því að lesa, alveg eins
og Matilda. „Ég les allskonar bæk-
ur. Ég hef meðal annars lesið flest-
ar bækur Roals Dahls,“ segir hún.
Rhea Perlman, sem leikur Bin-
gósjúklinginn Zinniu Wormwood,
móður Matildu, varð heimilisvinur
hér á landi þegar hinir geysivin-
sælu sjónvarpsþættir Staupasteinn
voru sýndir en þar lék hún hina
bráðhressu en skapheitu barþernu
MARA Wilson er líkist Matildu á margan hátt. Hún hefur
gaman af að lesa og er ákveðin og metnaðargjörn. Hér sést
hún í hlutverki sínu í myndinni.
Cörlu. Fyrir það hlutverk fékk hún
Qögur Emmy verðlaun. „Ég sakna
Staupasteins. Árin í þáttunum eru
þau bestu í lífi mínu,“ segir Rhea.
Nú er hún með sinn eigin sjón-
varpsþátt á CBS sjónvarpsstöð-
inni, „Pearl“.
Á meðal kvikmynda sem hún
hefur leikið í eru „Sunset Park“,
„Canadian Bacon“ „Final Analys-
is“ og „Love Child“ auk þess sem
hún hefur talað inn á teikni-
myndir, þar á meðal hina
vinsælu sjónvarpsþætti
„The Simpsons". Hún hefur
einnig látið til sín taka á leik-
sviði og komið fram í mörg-
um Broadway- hlutverkum.
Hún er gift Danny De
Vito og hófst samband
þeirra þegar þau hittust í
leikhúsi árið 1971 og hafa
þau síðan þá unnið saman
að ótal verkum, bæði á sviði
og á hvíta tjaldinu. „Danny er
fyndinn og ástríkur auk þess sem
hann er frábær manneskja og góð-
ur faðir barna okkar þriggja," seg-
ir Rhea.
Roald Dahl
Roald Dahl, höfundur bókarinnar
um Matildi, fæddist 13. september
árið 1916 í Llandaff í Suður-Wales
en lést árið 1990. Hann hóf rit-
störf nánast fyrir slysni eftir að
hann hafði verið skotinn niður í
seinni heimstyrjöldinni og komst
með naumindum lífs af en hlaut
varanleg bakmeiðsl. Eftir þessa
lífsreynslu hóf hann störf á skrif-
stofu flughersins í Washington.
Til hans kom rithöfundurinn C.S.
Forrester til að taka viðtal við
hann fyrir „Saturday Evening
Post“ vegna reynslu hans í stríðinu
meðal annars. Forrester hafði svo
mikla ánægju af fundinum með
Dahl að hann steingleymdi að
punkta hjá sér samtalið og bað því
Dahl að hjálpa sér og taka saman
nokkra punkta sem gætu þá nýst
sem uppistaða í viðtalinu. „Það tók
mig fimm klukkutíma að skrifa
þetta,“ sagði Dahl sem fékk stuttu
seinna skeyti frá Forrester þar sem
hann sagði: „Þú áttir einungis að
skrifa niður nokkra punkta, ekki
að skila fullfrágenginni sögu. Þú
hefur rithöfundarhæfileika." Dahl
fékk 900 $ fyrir söguna og lét
ekki staðar numið heldur samdi
hveija söguna á fætur annarri sem
síðar birtust í tímaritum. Fyrsta
barnabók hans var The Gremlins
árið 1943 en hann skrifaði einkum
fyrir fullorðna eftir það. Þegar
barnabók hans „James and the
Giant Peach" kom út árið 1961
og sló í gegn um allan heim ákvað
hann að einbeita sér að barnabók-
um.
MATILDA (Mara Wilson) er sér-
stök stúlka, óvenju hæfileikarík og
gáfuð, sannkallað undrabarn, sem
hneigist að bókum og drekkur í
sig allt sem í þeim stendur. For-
eldrar hennar aftur á móti, Harry
og Zinnia Wormwood (Danny De
Vito og Rhea Perlman), stíga ekki
! í vitið, eru þröngsýn og hugsa um
fátt annað en sjálf sig. Þau skilja
ekki fróðleiksfýsn dóttur sinnar og
veita henni litla eftirtekt. Þau finna
sig þó loks knúin til að koma til
móts við áhuga hennar á menntun
og senda hana í Cruchem Hall
skólann, óvistlega og dimma stofn-
un sem minnir meira á fangelsi
en menntastofnun og stýrt er af
Agöthu Trunchbull (Pam Ferris)
sem fyrirlítur krakka og stjórnar
þeim með harðri hendi.
Þrátt fyrir napurlegt andrúms-
t loft skólans ratar Matilda þó á eina
ljósglætu sem er kennari hennar
Miss Honey (Embeth Davitz) sem
er hjartahlý og góð. Hún tekur
eftir hæfileika stúlkunnar sem ekki
einungis felast í námshæfileikum
heldur sérstökum yfirnáttúruleg-
um hæfileikum sem hjálpa henni
að vetjast yfirgangi eldri skólafé-
laga sem flestir eru heldur ófrýni-
legir og illa innrættir.
Matilda er nútíma ævintýri um
stúlku sem tekst að vinna sér sess
í veröldinni með styrk sínum og
hugrekki. Myndin er byggð á met-
sölubók Roals Dahls en handritið
gerði Nicholas Kazan og Liccy
Dahl. Danny De Vito framleiðir
myndina en meðframleiðendur eru
Nicholas Kazan og Joshua Levin-
son. Aðrir leikarar eru meðal ann-
ars Sara Magdalin, sem leikur
Matildu fjögurra ára, Brian Levin-
son leikur eldri bróður Matildu og
Jean Speegle Howard leikur bóka-
safnsvörðinn Miss Phelps.
„Á yfirborðinu virðist Matilda
vera lítil og varnarlaus og þrátt
„MATILDA" er fyrsta kvik-
mynd bandarísku leikkon-
unnar Embeth Davitz. Hér
sést hún í hlutverki sínu sem
skólastjórinn sem er mein-
illa við börn.
fyrir að hún sé því sem næst ein
í heiminum þá missir hún aldrei
sjónar á sjálfri sér né skopskyni
sínu,“ segir Danny De Vito. „Ma-
tilda er snillingur, enda er hún
búin að lesa hvern tímaritssnepil
sem til er á heimili sínu áður en
hún verður fjögurra ára og í hug-
anum reiknar hún flókin stærð-
fræðidæmi. Foreldrarnir skeyta lít-
ið um hana. Harry, faðir hennar,
veit ekki einu sinn hve gömul hún
er. Þeir skilja ekki hversvegna hún
hangir yfir bókum í tíma og ótíma
þegar sjónvarpið stendur henni til
boða ailan sólarhringinn."
Mara Wilson, sem leikur Ma-
tildu, hefur þrátt fyrir ungan aldur
getið sér gott orð fyrir kvikmynda-