Morgunblaðið - 18.12.1996, Blaðsíða 1

1BRANPARAR |
[þrautir!
1 GÁTUR|
1LEIKIR |
■Heimilisfang:
MYNDASÖGUR
MOGGANS
Morgunblaðinu
Kringlunni 1
103 Reykjavík
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 1996
veiðum
Jón Sigurðsson
Sómi íslands,
sverð og
skjöldur
Penna
vinir
Hæ, hæ Myndasögur Mogg-
ans.
Ég er 9 ára stelpa af Akra-
nesi og mig langar að eignast
pennavini á aldrinum 8-13 ára.
Það mega vera strákar og stelp-
ur. Áhugamál mín eru: Fótbolti,
söngur og góð tónlist.
Margrét Gunnarsdóttir
Einigrund 9
300 Akranes
Kæri Moggi!
Ég vil biðja Höllu Tryggva-
dóttur að senda mér heimilis-
fangið sitt því ég hef týnt því.
Þóra Ágústsdóttir
Hlunnavogi 8
104 Reykjavík
Halló Myndasögur.
Ég heiti Ingunn og er 10 ára.
Ég vil eignast pennavinkonu á
aldrinum 10-12 ára (helst úti á
landi). Áhugamál mín eru: Fót-
bolti, badminton og fleira. Svara
öllum bréfum. Mynd fylgi fyrsta
bréfi ef hægt er.
Ingunn D. Eiríksdóttir
Reynigrund 43
300 Akranes
Kæru Myndasögur.
Ég óska eftir pennavinum,
bæði strákum og stelpum, helst
ekki úr Reykjavík.
Hulda Ö. Atladóttir
Hellisbraut 8b
380 Króksfjarðarnes
Ég er 9 ára stelpa og mig lang-
ar að eignast pennavinkonu á
aldrinum 9-10 ára. Áhugamál:
Allt mögulegt, til dæmis að
teikna, lita og skrifa.
Katrín E. Þorbjörnsdóttir
Túngötu 19
625 Ólafsfjörður
Kæri Moggi!
Mig langar að eignast penna-
vinkonu á aldrinum 10-11 ára.
Sjálf er ég 10 ára. Áhugamál
mín eru tónlist, hestar, handbolti
og margt annað.
P.S. Mynd fylgi fyrsta bréfí.
Kristbjörg Bjarnadóttir
Tröðum, Staðarsveit
355 Snæfellsbær
JÖKULL Bjarnason, 5 ára,
fylgist vel með, sem sjá má á
fallegu myndinni hans. Hann
veit að við hér á íslandi erum
háð lífinu í sjónum, fiskum,
hákörlum, hvölum, kolkröbb-
um, rækjum, humrum og
hvaðeina. Flest stærri skip ís-
lenska flotans veiða ýmist í
nætur (nótaskip) eða troll (tog-
arar), en minni skip og bátar
leggja net (netabátar) og veiða
á línu (svokallaðir línuabátar).
Skip að veiðum undan ís-
landsströndum, segir í texta
Jökuls. Hafðu kærar þakkir
fyrir, vinur.
FYRIR tveimur árum var
haldið upp á 50 ára afmæli
íslenska lýðveldisins á
Þingvöllum. Ég minnist
þessararhátíðar sem skipulagslausrar
hátíðar. Ég var svo heppinn að kom-
ast þangað en fjöldi fólks sat fastur
í umferðinni í allt
að 12 tíma. Ég
minnist þess að
Kvennakór
Reykjavíkur söng
nokkur lög, en
mamma mín var
einmitt í þeim kór.
Fjöldi útlenskra
þjóðhöfðingja var
staddur þar ásamt
Vigdísi Finnboga-
dóttur, þáverandi
forseta Islands.
Á þeim tíma
fannst mér lýð-
veldið sjálfsagt og
gerði ég mér ekki
grein fyrir mikil-
vægi þess og hve
margir höfðu lagt
hönd á pjóg við
að gera Islend-
inga að sjálf-
stæðri þjóð. Það
var því ánægjulegt
að f á þetta verkefni
vegna þess að þá
neyddist ég til að
kynna mér sögu Jóns
Sigurðssonár og byrj-
aði að gera mér grein
fyrir vinnunni á bak
við íslenska lýðveldið.
Margar bækur
hafa verið skrifaðar
um Jón Sigurðsson
og er útilokað að
fjalla um þær allar.
Því hef ég ákveðið
að fjalla um það sem
mér finnst mest
spennandi, það er að
segja uppvaxtar- og unglingsár
hans og svo sjálfstæðisbaráttuna.
júní 1811 f æddist á
Hrafnseyri við Arn-
arfjörð þeim hjónum
®Sigurði Jónssyni og
Þórdísi Jónsdóttur presthjónum son-
urinn Jón Sigurðsson. Fullvíst er að
hann hafi stundað venjuleg sveita-
störf og auk þess sjóróðra. Ekki eru
til margar sögur um Jón á æsku-
og unglingsárum, en ein stendurþó
upp úr því hún sýnir hugrekki og
sjálfsöryggi Jóns á þessum tíma. Á
fermingaraldri var Jón látinn róa til
sjós á báti föður síns í verstöð sem
heitir Bás á milli Arnarfjarðar og
Tálknafjarðar. Eftir fyrsta róðurinn
fóru skipveijar að skipta á milli sín
aflanum eins og þá tíðkaðist. Form-
aðurinn sagði þá að Jón ætti aðeins
að fá hálfan hlut á við aðra skip-
veija. Það var algengt þá að strákar
fengju aðeins hálfan hlut og voru
því kallaðir hálfdrættingar. Jón sagð-
ist hafa unnið fyrir heilum hlut ekki
síður en hinir hásetamir, og svo lauk
að formaðurinn féllst á að hann fengi
heilan hlut eins og fullorðinn maður.
Þetta sýnir hvað réttlætiskennd hans
var sterk og hvað
hann var fylginn
sér, en þessir per-
sónuleikaþættir
einkenndu hann
einmitt í sjálf-
stæðisbaráttunni.
Snemma bar á
námslöngun hjá
Jóni og á ungl-
ingsárum skrifaði
hann upp alman-
ök fyrir sveitunga
sína. Séra Sigurð-
ur ákvað að
mennta skyldi son
sinn. Aðeins einn
menntaskóli var
þá á landinu og
stóð sá skóli á
Bessastöðum.
Bæði er langt að
fara til Bessa-
staða frá Hrafns-
eyri og einnig var
Sigurður vel að sér.
Hann brá því á það
ráð að kenna syni sín-
um sjálfur allar þær
námsgreinar sem
kenndar vom til stúd-
entsprófs, latínu,
latneskan stíl, grísku,
dönsku, danskan stíl,
íslenskan stíl, hebr-
esku, bibliufræði, trú-
arbragðafræði, sögu,
landafræði, rúmfræði
og algebru. Þegar
Sigurður taldi Jón
hafa lært til hlítar
árið 1829, sendi hann
Jón til Reykjavíkur til
að taka stúdentspróf. Þá hafði dóm-
kirkjupresturinn i Reykjavík leyfi til
að útskrifa stúdenta enda hafði hann
kennt lengi við menntaskóla í Dan-
mörku. Dómkirkjuprestur spurði Jón
út úr í nokkra daga og útskrifaði
hann með afburðalofi. Eftir það
stundaði Jón skrifstofustörf í Reykja-
vík, lengst af hjá Steingrimi Jóns-
syni biskupi. Átti biskup mjög gott
bóka- og handritasafn sem Jón fékk
að nota að vild. Af þessum bókum
fræddist hann um sögu íslands sem
kom honum til hjálpar seinna í lífínu.
Jón bjó hjá föðurbróður sínum,
Einari Jónssyni, á meðan hann bjó
í Reykjavík og kynntist hann þá
heimasætunni í húsinu, Ingibjörgu
Einarsdóttur. Þau kynni leiddu til
þess að þau Jón bundust heitum
áður en hann sigldi til Kaupmanna-
hafnar árið 1833 í þeim tilgangi að
leggja stund á málfræði og sögu í
háskólanum þar.
FRÁ
SKÁLDUM
BÖRNIN góð!
Myndasögur Moggans kynna skáld og ljóð. í dag er
skáldið Matthías Johannessen (f. 1930).
Ljóð fyrir börn
Regnið lemur
berskjölduð trén
í garðinum,
svo að þau svigna
undan höggunum.
Ég er stoltur af þessum trjám
og hef læit af þeim
að lifa.
(Úr Mörg eru dags augu, 1972)
Hér birtist ritgerð eftir
13 ára pilt, Birki Jó-
hannsson, nema í
Hvassaleitisskóla, um
mann sem allir íslend-
ingar verða að kunna
nokkur skil á. Hann átti
hvað mestan þátt í, að
íslendingar fengu sjálf-
stæði á ný eftir mörg
hundruð ára erlenda
stjórn.
Jón Sigurðsson