Morgunblaðið - 21.12.1996, Qupperneq 6
6 LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Þróun skattleysismarka frá 1. jan. 1988 þús.
Á verðlaai hvers árs. Heimild: Haadeild ASÍ Kr. 78.256 kr-
~r~i—------r~A—tt~-------i —i— ....t— "T" —r---------r40
1.'88 1/89 1/90 1/91 1/92 1/93 1/94 1/95 1/96 1/97
Skattleysismörk hafa ekki fylgt verðlagi undanfarin ár
Skattbyrðin aukist
um 10,6% frá 1988
FRÁ því staðgreiðsla skatta var
tekin upp 1. janúar 1988 hefur
skattbyrði vegna lækkunar skatt-
leysismarka aukist um 10,6%. Á
þessu níu ára tímabili hefur skatt-
prósenta hækkað úr 35,2% í
41,98%. Mestu munar um 2,5%
hækkun á tekjuskatti 1. janúar
1989 og hækkun útsvarsprósentu
um 1,5% vegna afnáms aðstöðu-
gjalds 1. janúar 1993.
Þegar staðgreiðslukerfí skatta
var tekið upp var ákveðið með
lögum að skattleysismörk hækk-
uðu í samræmi við verðlagshækk-
anir. Verðtryggingpersónuafslátt-
ar var hins vegar afnumin 1. jan-
Skattleysismörk
væru um 78.000
kr. ef þau heföu
fylgt vísitölu
úar 1990 og síðan hefur það verið
á valdi stjórnvalda hvort persónu-
afsláttur hefur hækkað í takt við
verðlag. Þetta hefur leitt til þess
að skattleysismörkin eru núna
lægri en þau voru þegar kerfíð var
tekið upp. Skattleysismörk eru
núna 60.888 krónur á mánuði, en
væru 78.256 krónur ef skattleysis-
mörk hefðu verið látin fylgja lán-
skjaravísitölu. Skattgreiðendur
greiða því 8.316 krónum meira í
skatt á mánuði en þeir hefðu ann-
ars gert.
Persónuafsláttur hækkaði 1.
janúar 1995 um 500 krónur og
aftur 1. júlí 1995 um 100 krónur.
Síðan hefur persónuafsláttur stað-
ið í stað og hann breytist ekki um
næstu áramót. Fjármálaráðherra
hefur lýst því yfir að hann vilji
skoða breytingar á persónuaf-
slætti í tengslum við breytingar á
jaðarsköttum, en sérstök nefnd
vinnur nú að tillögum um lækkun
jaðarskatta.
Skatthlutfall verður 41,98% á næsta ári
97 sveitarfélög
af 165 leggja á
hámarksútsvar
SKATTHLUTFALL í staðgreiðslu
verður 41,98% á næsta ári, eða
0,04% hærra en í ár. Ástæðan er
sú að útsvar sveitarfélaga verður
hlutfallslega hærra en verið hefur.
Að þessi sinni leggja 97 sveitarfé-
lög af 165 á hámarksútsvar og eru
það 29 sveitarfélögum fleiri en á
síðasta ári. Mesta hækkunin er hjá
Djúpárhreppi í Rangárvallasýslu
sem hefur til þessa lagt á lágmarks-
útsvar en leggur á hámarksútsvar á
næsta ári.
Á móti kemur að sex sveitarfélög,
sem í ár leggja á hámarksútsvar
nýta sér ekki þann rétt á næsta
ári. Þetta eru Ákureyri, Arnarnes-
hreppur, Skútustaðahreppur, Reyk-
holtsdalshreppur, Hálsahreppur og
Svalbarðshreppur.
Tíu sveitarfélög leggja á lág-
marksútsvar. Þetta eru Reykjavík,
Seltjarnarnes, Garðabær, Vest-
mannaeyjar, Skilmannahreppur,
Skorradalshreppur, Bæjarhreppur í
Strandasýslu, Skaftárhreppur, Ása-
hreppur og Grafningshreppur.
Útsvar hækkar
Hlutur útsvars í staðgreiðslu hef-
ur verið hækkaður til að standa
straum af kostnaði sveitarfélaganna
við rekstur grunnskólanna en tekju-
skattur ríkisins lækkaður á móti.
Lágmarksútsvar var 8,4% en
hækkar í 11,19% og hámarksútsvar
var hækkað _úr 9,2% í 11,99% eða
um 2,79%. Á móti lækkaði tekju-
skattshlutfall úr 33,15% í 30,41%
eða um 2,74%. Breyting hámarksút-
svars um 0,05% umfram breytingu
á tekjuskatti var ætlað að mæta
óvissu í kostnaðarútreikningum og
misjafnri stöðu sveitarfélaga gagn-
vart rekstri grunnskólanna.
Munaði um Akureyri
Vegið meðaltal af útsvörum allra
sveitarfélaga er innheimt í stað-
greiðslu og verður það 11,57% á
næsta ári. Tekjuskattur er 30,41%
þannig að heildarskattprósentan er
41,98%. Fjármálaráðuneytið bjóst
fyrirfram við því að staðgreiðslu-
hlutfaliið hækkaði aðeins meira eða
í 41,99% en að sögn Steingríms Ara
Arasonar aðstoðarmanns fjármála-
ráðherra munaði þar mestu um að
Akureyrarbær nýtir sér að þessu
sinni ekki réttinn til að leggja á
hámarksútsvar.
Hver hundraðshluti af prósentu
í staðgreiðsluskatti þýðir 25-30
milljóna króna innheimtu. Það þýðir
með öðrum orðum að innheimt verð-
ur um 100-150 milljónum króna
meira á næsta ári vegna hækkunar-
innar nú. Alls ertalið að staðgreiðsl-
an skili um 54 milljörðum króna á
næsta ári. Útsvarið er talið skila
um 29 milljörðum til sveitarfélaga
og tekjuskatturinn ríkinu um 25
milljörðum en af því eru 8,2 millj-
arðar greiddir til baka gegnum
skattkerfið í ýmsar bætur til ein-
staklinga.
Marel hf. í viðræöum um lóð í Garðabæ
• •
011 starfsemin
verði flutt 1998
ÞAU lentu í fyrsta til þriðja sæti. Aftari röð frá vinstri: Atli Freyr, Pétur, Birgir og Róbert, 3.
sæti. Berglind, Sólveig Helga og Elín Heiða. Á myndina vantar Guðrúnu Björgu, en þær voru í 2.
sæti. Fremri röð: Sigrún, Guðrún María og Eva Dögg, 1. sæti.
Viðurkenningar fyrir verkefni í vísindakeppni Foldaskóla
ÖLL starfsemi Marels hf. hér á landi
mun flytja í nýtt húsnæði í Garðabæ
árið 1998 ef viðræður fyrirtækisins
við bæjaryfirvöld þar leiða til þess
að gengið verði frá lóðarsamningi
um rúmlega 11.000 fermetra lóð í
nýju iðnaðarhverfi í Molduhrauni við
Reykjanesbraut. Rekstur fyrirtækis-
ins hefur gengið mjög vel undanfar-
ið, og segir Geir Á. Gunnlaugsson,
framkvæmdastjóri Marels, að góðir
möguleikar séu á að framhald verði
á því. Marel var stofnað 1983 og hjá
fyrirtækinu starfa nú um 170 manns
hér á landi og um 20 erlendis.
„Fyrirtækið hefur verið í miklum
vexti á undanfömum árum og þar
sem það er til húsa við Höfðabakka
höfum við getað bætt við okkur hús-
næði undanfarið, en nú erum við eig-
inlega búnir að fylla út í það hús-
næði sem við getum fengið. Þá höf-
Jóla- 4»
skeiöin i IMJ
-96 | V
Ath. M !
tnkmafKað magn • n. Gufl oij siltur- smiðjao Erna
; Skiptiottí 3
! Silfurbuðín Kringlunoi
Gull og silfur laugavegi 35
um við farið að horfa til þess hvern-
ig við ætlum að koma fyrir framtíðar-
húsnæði Marels og þá miðað við að
fyrirtækið haldi áfram að vaxa og
dafna,“ sagði Geir í samtali við Morg-
unblaðið.
Byrjað á framkvæmdum um
mitt næsta ár
Hann sagði að miðað við þær þarf-
ir, sem sjáanlegar væru til næstu
ára, væri reiknað með að flytja í
nýtt húsnæði með alla starfsemi
Marels árið 1998 og að byggingai-
framkvæmdir gætu hafist um mitt
næsta ár.
Geir segir að um sé að ræða 8.000
fermetra verksmiðjuhúsnæði og auk
þess 3.500 fermetra skrifstofuhús-
næði með stækkunarmöguleikum.'
Verksmiðjuhúsnæðið verði allt á
einni hæð og með góðu aðgengi.
Bitinn í aft-
urendann
LÖGREGLAN í Reykjavík hafði í
gær afskipti af tveimur hundum,
en annar þeirra hafði bitið mann í
afturendann.
Hundarnir tveir voru bundnir í
garði við hús í austurborginni, en
tókst samt að komast út á gang-
stétt. Annar þeirra var ósáttur við
mann sem gekk þar hjá og beit
hann í afturendann.
Að sögn lögreglu voru meiðsli
mannsins ekki mikil. í gær hafði
hann ekki tekið ákvörðun um hvort
hann legði fram kæru á hendur
hundeigandanum.
NEMENDUR í tíunda bekk
Foldaskóla í Grafarvogi hafa
lagt nótt við dag að undanförnu
til þess að ljúka verkefnum sín-
um í vísindakeppninni Foldavísi.
Verkefnin voru kynnt fyrir
dómnefnd á fimmtudag og í gær
voru veittar viðurkenningar fyr-
ir bestu verkefnin.
Viðfangsefnin voru margvís-
leg og að sögn eðlisfræðikennar-
ans, Rósu Gunnarsdóttur, sem
hefur haft umsjón með keppn-
inni, var það síður en svo auð-
velt verk fyrir dómnefndina að
velja bestu verkefnin. Var á
henni að heyra að dómnefndin
hefði helst viljað veita þeim öll-
um viðurkenningu.
Hafði Piaget rétt fyrir sér?
Fyrsta sætið hrepptu stöllurn-
ar Sigrún Jóhannsdóttir, Guð-
rún María Bjarnadóttir og Eva
Dögg Guðmundsdóttir fyrir
verkefnið „Þroskastig barna“.
Þær lögðu spurningar fyrir
börn á mismunandi aldursskeið-
Þroska-
stig barna,
matar-
venjur og
stökkmýs
um til þess að kanna hvað hæft
væri í kenningum svissneska
þróunarsálfræðingsins Piaget
um fjögur skeið í vitsmuna-
þroska barna - og komust að
því að hann virðist hafa haft
nokkuð rétt fyrir sér.
Þær Berglind Snorradóttir,
Sólveig Heiga Sigfúsdóttir, Elín
Heiða Hjartardóttir og Guðrún
Björg Brynjólfsdóttir hlutu önn-
ur verðlaun fyrir verkefnið
„Ólíkar matarvenjur fólks“. Þær
könnuðu hvers vegna fólki þykir
ákveðinn matur góður og annar
vondur og komust að því að þar
spilar margt inn í. Til dæmis
mismunandi sjálfstæðar skoðan-
ir og það hvernig maturinn lítur
út.
Geta mýs lært?
Fyrir verkefnið „Stökkmýs“
hlutu þeir Atli Freyr Ingólfsson,
Pétur Jónsson, Birgir Rafn Arn-
þórsson og Róbert Pálmason
þriðju verðlaun. Þeir hafa fylgst
með atferli tveggja músa um
nokkurt skeið. Þannig hafa þeir
t.d. kannað hvernig þær bregð-
ast við mismunandi félagslegum
aðstæðum og velt því fyrir sér
hvort mýs geti lært.
Þetta er í þriðja skiptið sem
vísindakeppni er haldin í Folda-
skóla. Keppnin er einskonar
undankeppni fyrir Hugvísi, sem
er vísindakeppni framhalds-
skólanemenda.
i
I
I
I
>
I
I
>
I