Morgunblaðið - 21.12.1996, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
■ Alþýðuflokkurinn næst stærsti stiórnmálallokkurinn 09 mælist með 20,2 prósent fylgi
Alþýðuflokkurinn með
meira fylgi en Framsókn !i
NÝJI formaðurinn fór létt með að renna fram úr áttræða kusuflokknum
á erfðagólfinu . . .
Samstarfssamningur um þróun, fræðslu og leiðbeiningar
til bænda, vísindamanna og áhugafólks undirritaður
Starfsemi stofnananna
dreift og hún efld
FORSVARSMENN Bændaskólans
á Hólum, Landgræðslu ríkisins,
Skógræktar ríkisins og Búnaðar-
sambands Skagfírðinga hafa undir-
ritað samstarfssamning um þróun,
fræðslu og leiðbeiningar til bænda,
vísindamanna, annarra hagsmuna-
aðila og áhugafólks á sviði land-
græðslu, skógræktar og landnotk-
unar. Ráðinn verður einn starfsmað-
ur, sem hefur aðsetur á Hólum, en
Hólaskóli ber ábyrgð á daglegum
rekstri samstarfsins.
Svipaðir samningar hafa áður
verið gerðir við Bændaskólann á
Hvanneyri og Garðyrkjuskóla ríki-
sins, en nýmæli við þennan samning
er að Búnaðarsamband Skagfirð-
inga kemur einnig að samningnum.
Guðmundur Bjarnason, landbúnað-
arráðherra, sagði við undirritunina
í gær að nauðsynlegt væri að dreifa
og efla starfsemi stofnananna, þ.e.
landgræðslunnar og skógræktarinn-
ar 0g gera hana mikilvægari sem
víðast um landið, ekki aðeins í Gunn-
arsholti, á Egilsstöðum og í Reykja-
vík.
Kortlagning heimalanda
þegar hafin
í samningnum segir meðal annars
að markmið samstarfsins sé að efla
þróun, fræðslu og leiðbeiningar um
vörslu, meðferð, ræktun og notkun
lands i víðasta skilningi, auka þekk-
ingu á sögulegum, menningarlegum
og náttúrulegum gæðum landsins.
Meðal verkefnanna verður gerð
landnýtingar- og örnefnakorta, eft-
irlit með beitarálagi, ráðgjöf um og
umsjón með landgræðslu og skóg-
rækt á Norðurlandi vestra, rann-
sóknir, kennsla og kynningarstarf.
Þegar liggur fyrir áætlun um
kortlagningu á heimalöndum 147
jarða í Skagafirði, en vinna við hana
hófst árið 1990, sem samstarfsverk-
efni Landgræðslu ríkisins og Búnað-
arsambands Skagfirðinga. Þeirri
vinnu verður haldið áfram og gert
er ráð fyrir að henni ljúki á árinu
1998.
Gert er ráð fyrir að starfsemin
hefjist 1. janúar næstkomandi og
verður samningurinn endurskoðað-
ur að ári Iiðnu.
Svæðisskipulag miðhálendisins
Tillaga væntanlega
auglýst í febrúar
GUÐMUNDUR Bjarnason um-
hverfisráðherra tilkynnti á Alþingi
á miðvikudag að drög að svæðis-
skipulagi miðhálendis Islands lægju
fyrir og að samvinnunefnd héraðs-
nefnda og ríkisins um svæðisskipu-
lagið muni taka afstöðu til þeirra í
febrúar. Fram kom í svari ráðherra
við fyrirspurn Vígdísar Hauksdótt-
ur, varaþingmanns Framsóknar-
flokksins, að kostnaður við gerð
skipulagsins næmi 30 milljónum
króna.
Ráðherra sagði að skipulags-
drögin yrðu auglýst og kynnt í sam-
ræmi við ákvæði skipulagslaga frá
1964 um kynningu á svæðisskipu-
lagi eftir að samvinnunefndin er
búin að samþykkja skipulagsdrögin
fyrir sitt leyti. Þá ber samvinnu-
nefndinni að senda tillögu ásamt
greinargerð til skipulagsstjórnar
ríkisins. Fallist hún á tillöguna ber
að senda hana til hlutaðeigandi
sveitarfélaga til umsagnar.
Frekari afgreiðslu tillögunnar
ber á hinn bóginn að fresta að
sögn ráðherra í samræmi við
ákvæði til bráðabirgða í skipulags-
lögum frá 1993 þar til ný skipu-
lagslög verða samþykkt. Hann
væntir þess að frumvarp til skipu-
lags- og byggingalaga nái fram
að ganga á yfirstandandi þingi.
Endanleg afgreiðsla tillögunnar
ræðst því af ákvæðum í nýjum lög-
um sem fjalla um svæðisskipulag
hálendisins.
Ráðherra sagði aðspurður um
áform um stjórnsýslu á miðhálend-
inu að starfshópi lögfræðinga hefði
verið falið að skoða sérstaklega
stjómsýslumörk sveitarfélaga út frá
þeirri forsendu að stjórnsýsla yrði
á vegum þeirra sveitarfélaga sem
þátt taka í nefndarstarfinu og eiga
stjórnsýslu á hálendinu.
Hjörleifur Guttormsson, Alþýðu-
bandalagi, kvaðst harma að margar
ákvarðanir hafi verið teknar nýlega
sem gengju gegn markmiðum
svæðisskipulagsins og vísaði m.a.
til leyfisveitingar ráðherra á fram-
kvæmdum við Hágöngumiðlun.
Sendir frá sér tvær bækur
Kirkjan er ekki
prestar heldur
söfnuðir
Dr. Einar
Sigurbjörnsson
Di. EINAR Sigur-
björnsson prófessor
hefur sent frá sér
tvær bækur á þessu hausti.
Annars vegar bókina Ljós
í heimi og hins vegar Emb-
ættisgjörð.
—Um hvað fjallar Ljós í
heimi?
„Þetta er fræðslurit um
kristna trú og þar eru trú-
aratriði túlkuð út frá trú-
aijátinginunni. Bókin er
skrifuð með hinn almenna
lesanda í huga sem vill
fræðast um grundvallarat-
riði kristinnar trúar. Leit-
ast er við að sýna fram á
undirstöðu trúaratriðanna
í ritningunni og þá reynt
að láta ritninguna tala
sjálfa. Sömuleiðis er sýnt
hvernig trúin á sér tján-
ingu í sálmum og lofgjörð-
um kirkjunnar."
—Hve langan tíma tók að skrifa
þessa bók?
„Hún hefur verið lengi í smíðum
og er að hluta til unnin upp úr
fyrirlestrum sem ég hef haldið fyr-
ir ýmsa söfnuði og í Leikmanna-
skóla þjóðkirkjunnar. Ég hóf að
semja bókina fyrir alvöru þegar ég
var í rannsóknarleyfi vorið 1994.
Konan mín Guðrún Edda Gunnars-
dóttir, prestur á Þingeyri, hefur
unnið mikið með mér að þessari
bók. Ég fékk lið manna til að lesa
handritið yfír og var það að mestu
leyti tilbúið í byrjun þessa árs.
Myndaritstjórnin var í höndum
Eddu Möller, framkvæmdastjóra
Skálholtsútgáfunnar, og er ég mjög
ánægður með hennar framlag.
Edda Möller á miklar þakkir skild-
ar fyrr þá vinnu sem hún lagði á
sig. Mér er óhætt að segja að ég
hafi fengið mikla hvatningu til að
skrifa þetta verk bæði frá leikum
sem lærðum.“
—Hvernig er uppbyggingu
verksins háttað?
„Uppbygging bókarinnar ræðst
af trúaijátningunni sjálfri og
skiptist í fjóra meginhluta. Byijað
er á inngangsorðunum sem eru
„Ég trúi“. Síðan er þremur grein-
um trúaijátningarinnar gerð skil
þ.e. sköpuninni, Jesú Kristi og
heilögum anda. Hver hluti skiptist
í fyölda undirkafla. I hlutanum um
sköpunina er fjallað um margvís-
leg efni t.d. illskuna og þjáninguna
en í kaflanum um Jesú greini ég
til að mynda frá helstu heimildum
sem er að finna um líf hans. Aft-
ast í bókinni er nákvæmt efnisyfir-
lit.“
—Gætirðu greint frá bókinni
Embættisgjörð?
„Hún er sömuleiðis afrakstur
margra ára vinnu, orðin til í
tengslum við kennslu mína við
Háskóla íslands og
störf fyrir þjóðkirkjuna.
Ég hef setið í helgisiða-
nefnd þjóðkirkjunnar í
Ijölda mörg ár, haldið
námskeið og fyrirlestra
fyrir presta en einnig veitt marg-
víslega ráðgjöf. Bókin var hugsuð
sem fræðirit en margir leikmenn
hafa sjálfsagt gaman af lestri
hennar.
Embættisgjörð er heiti á opin-
berri guðsþjónustu kirkjunnar og
nær þá í víðtækri merkingu til
allrar þjónustu hennar. Ég reyni
að gera grein fyrir þjónustunni,
einkum og sér í lagi prestþjón-
ustunni en hún hvílir á sögulegum
grunni þannig að mikið er um
sögulegar útlistanir. Það er ekki
hægt að skíra frá hvemig hlutim-
ir eigi að vera án þess að segja
hvernig þeir hafi verið.
► Dr. Einar Sigurbjörnsson er
fæddur árið 1944. Hann lauk
stúdentsprófi frá Menntaskól-
anum í Reykjavík árið 1964,
guðfræðinámi frá Háskóla ís-
lands 1969 og doktorsprófi frá
Lundarháskóla 1974. Einar hef-
ur verið prestur á Ólafsfirði,
Hálsi í Fnjóskadal og á Reyni-
völlum í Kjós. Hann var skipað-
ur prófessor við Háskóla Islands
árið 1978.
í Embættisgjörð er gerð grein
fyrir messunni og kirkjulegum
athöfnum, hvernig þær eru upp-
byggðar, um hvað þær fjalla, af
hveiju þær fara fram, hvernig
þær eru til komnar og svo fram-
vegis.
Þessi bók á sér langa sögu en
ég hóf skipulega samningu hennar
vorið 1995 er ég var í rannsóknar-
leyfi. Eiginkona mín Guðrún Edda
vann líka með mér að þessu verki.
Þarna er íjallað um kirkjuna
sjálfa og leitast við að skíra hvað
hún er út frá heimildum í heilagri
ritningu og játningunum. Komið
er inn á skipulag kirkjunnar og
prestsþjónustu, gerð grein fyrir
starfi djákna, vígslu, skrúða kirkj-
unnar og loks messunni. Það er
langur kafli um messuna, hvernig
hún er upp byggð og hvernig á
að framkvæma hana. Síðan eru
hinar kirkjulegu athafnir skírn,
ferming, hjónavígsla og útför í
lokahluta bókarinnar. Þarna er að
finna umfjöllun um konur og
prestsþjónustu.
Prestaskólinn og guðfræðideild
Háskóla íslands verða 150 ára á
næsta ári þannig að ég leyfði mér
að tileinka bókina prestmenntun á
íslandi. Þessi tímamót marka upp-
haf háskólakennslu hér á landi.
Ljós í heimi tileinka ég móður
minni Magneu Þorkels-
dóttur með vísan til
þess að íslenskar mæð-
ur hafa í gegnum tíðina
verið þeir aðilar sem
miðiað hafa trúararfin-
um á milli kynslóða. „Enginn
kenndi mér eins og þú,“ segir
Matthías um móður sína og ég
held að hann mæli þar fyrir hönd
margra íslendinga fyrr og síðar.
I sambandi við Embættisgjörð-
ina þá Iegg ég ríka áherslu á að
kirkjan er ekki prestarnir heldur
söfnuðurinn. Páll hvetur Timothe-
us til þess að varðveita og vitna
um trú sína er hann hafði numið
af móður sinni. í þeim orðum kem-
ur fram að við miðlun trúararfsins
reynir ekki aðeins á presta og
embættismenn kirkjunnar heldur
og fjölskyldurnar og þá ekki síst
mæðurnar.“
Mæður hafa
miðlað trúar-
arfinum