Morgunblaðið - 21.12.1996, Síða 27

GEKK ég yfir sjó Og land... Morgunblaðið/Þorkell
ist á Norðurlandi og er mun sann-
ferðugri bæði að efni og kveðandi:
Jólasveinar ganga um gátt
með gildan staf (lurk) í hendi.
Móðir þeirra hrín við hátt
og hýðir þá með vendi.
Vera má að hin nýrri út-
gáfa sé tilkomin vegna þess
að böm nú til dags skilji
ekki orðin gátt og hrín og í
þeirra huga séu jólasveinar
nútímans líklegri til ferðast
um með gylltan staf heilags
Nikulásar en gilda lurka úr
skemmu Leppalúða.
í þessu sambandi má geta
þess að í nýútkominni bók,
Jólasöngvar eftir Gylfa
Garðarsson, sem hefur að
geyma 93 jóla- og áramóta-
söngva með nótum, er þessi
vísa höfð í eldri útgáfunni,
en nýja afbökunin látin
fylgja með til hliðar. Svo er
einnig um margar aðrar vís-
ur í þessari bók og er það virðingar-
vert íramtak.
Hnnn sá£U
Mér hefur alltaf fundist dálítið
skrýtið þegar að því kemur í vísunni
um Adam og synina sjö, að sá gamli
fer allt í einu að sá, að þvi er virðist
upp úr þurru og öllum að óvörum:
„Hann sáði, hann sáði, hann klapp-
aði saman lófunum...“ o.s.frv. í Sögu
daganna bendir Ámi Bjömsson á að
hér sé um að ræða þýðingarglöp.
„Adam er enginn sáðmaður í dönsk-
um frumtexta," segir Ami, „heldur
virðast orðin „hann sáði“ orðabók-
arþýðing á „som sá“ eða „sisona“.“
Undirritaður hefur líka gmn um
að það sé rangt að syngja vísuna
með þeim orðum að „allir elskuðu
Adam“ heldur hljóti þetta að eiga að
vera: „Adam elskaði alla þá, og allir
gjörðu sem Adam“ og þá kæmi rétt
þýðing á danska framtextanum í
kjölfarið, hraðsoðin að vísu: „si-
svona: Hann klappaði saman lófun-
um“ og svo framvegis.
Hver var Anárns?
Ekki er ólíklegt að enn spyrji ís-
lensk böm að því hver hann sé eig-
inlega þessi Andrés, sem talað er
um í kvæðinu Jólasveinar einn og
átta þar sem segir: ndrés stóðþar
utangátta, það átti að færa hann
tröUunum..." Hér verður þeirri
spumingu ekki svarað nema ef vera
kynni að hann eigi eitthvað skylt við
Andrés postula, sem var einn af
lærisveinum Jesú. Ef svo er þá
finnst manni undarlegt að jólasvein-
arnir níu skuli hafa „ætlað að færa
hann tröllunum". Vora það ekki
bara óþekk böm sem hlutu slíka
meðferð? Og af hverju era jóla-
sveinamir bara níu í þessu kvæði?
Finnst mönnum ekki líka dálítið
einkennilegt þegar sungið er í text-
anum Gekk égyfír sjó og land
að fyrst skuli svarað og síðan
spurt, eins og algengt er að
syngja á okkar dögum: „Sagði
svo og spurði svo, hvar áttu
heima? Væri ekki nær að syn-
gja frekar: „Spurði hann og
sagði svo, hvar áttu heima?
En þetta er nú kannski bara
smáatriði.
Þegar greinarhöfundur
gekk í kringum jólatréð hér á
áram áður og söng: „Göngum
við í kringum, einiberja-
runn...“ velti hann því stund-
um fyrir sér hvort einiber
væra á bragðið eins og kræki-
ber. Seinna komst hann að
því að einiber eru ekki eigin-
leg ber heldur köngull. Kvæðið er
þýðing á dönsku vísunni S& g&r vi
rundt om en Enebærbusk og mörg
hinna gamalkunnu jólakvæða era
rsyndar „hraðsnaraðar barnavísur
frá Norðurlöndunum og textarnir
einatt hálfgerð prentsmiðju-
danska“ eins og Ami Björnsson
kemst að orði.
Börnin læra það sem fyrir þeim
er haft og þótt afbökuð jólakvæði
séu í sjálfu sér ekki stórhættuleg,
samanborið við margar aðrar hætt-
ur sem steðja að nútímafólki, er
sjálfsagt að vera á verði í þessum
efnum sem öðrum, þó ekki væri til
annars en að viðhalda brageyranu.
Morgunblaðið/Þorkell
ADAM átti syni sjö...
LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 1996 27
kirsuberjatréð
vesturgötu 4
KAFFIVÉL SÆLKERANS
Endingargóð og fjölhæf;
Lagar uppáhellingu, espressó,
capuccino, swiss mocca, heitt
súkkulaði, te og fl. Hitar vatnið í
120" í þrýstikút.
Falleg og sígild hönnun.
Verð kr; 15.900 - 36.900 - 54.900,-
KAFFIBOÐ/GRETTISGÖTU 46
SÍMI: 562 10 29 (13-17)
LAUOAVIQUR
01
NÁORiNN!
Hin eina og sanna jólastemmning
OF® í KVðLB TIL
KL. ^22.00
Frítt í stöðumælana eftir kl. 14
Ókeypis í bílastæðahúsin í dag
X
un.
:mum *l
Rolex - heimsþekkt hágæðaúr.
Þar sem saman fer frægð og fágun
Hið eftirsótta Rolex eftirlit með nákvæmum
Datejust-úr ber nafn- tímamælum. Eins og
bótina „Chronométre“ flest það sem ótvírætt
en þá viðurkenningu . ber af öðru er úrið
veitir opinber W mjög látlaust og þar
stofnun í Sviss
sem annast ROLEX
IJVJ^ iuuuuji
með enn fallegra.
Spil ársins í Hollandi!
Dreifing Eskifell Sími 588 0930
Gjöfin hennor
V Glæsilegur
undirfatnaður
og náttfatnaður.
Innpökkun
innifalin.
Munið gjafa-
kortin vinsælu.