Morgunblaðið - 12.01.1997, Blaðsíða 24

24 SUNNUDAGUR 12. JANÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
BJARNI Ármannsson Morgunblaðið/Þorkell Þorkelsson
FYRIRTÆKIMEÐ100
MILLJARÐA VIÐSKIPTI
msam/iammúF
Á SUNIMUDEGI
►Bjarni Ármannsson er Skagamaður, fæddur 23.
mars 1968. Þrátt fyrir ungan aldur, hefur hann verið
ráðinn forstjóri verðbréfafyrirtækis sem veltir yfir
100 milljörðum króna á ári. Hér er átt við Kaupþing
sem hefur verið í miklum vexti í batnandi viðskiptaum-
hverfi síðustu ára. Bjarni má heita boðberi nýrra
starfshátta og viðhorfa í umræddum geira atvinnulífs-
ins. Hann er kvæntur Helgu Sverrisdóttur, hjúkrunar-
fræðingi, og eiga þau einn tveggja ára son.
ÞARNA streymir mikið fé.
Eftir Guðmund Guðjónsson
INN 15. október á þessu
ári verður Kaupþing 15
ára. Bjarni segir að það
hafi verið átta framsýnir
framkvæmdamenn sem stóðu að
því að stofna Kaupþing. Árið 1985
varð umtalsverð breyting. Nánar
tiltekið 10. maí. Þá breyttist starf-
semi fyrirtækisins verulega við
stofnun fyrsta verðbréfasjóðs á ís-
landi. Bjami segir að starfsum-
hverfið hafí verið til muna knapp-
ara heldur en nú þekkist, starfsem-
in að mestu snúist um eignaum-
sýslu og fjármagnið að mestu kom-
ið frá eftirstöðvaskuldabréfa úr
fasteignaviðskiptum sem í þá daga
hafí verið, rétt eins og nú til dags,
mjög „sveiflukenndur bransi".
Kaupþing var þar með háð þeim
sveiflum, en tilkoma útgáfu ríkis-
sjóðs á verðbréfum hafí þó fært
ákveðinn stöðugleika. „Kaup og
sala hlutabréfa hefur hægt og bít-
andi náð að skapa sér traustari
sess, en veruleg breyting varð í
starfsumhverfínu með tilkomu hús-
bréfakerfísins árið 1989. Að baki
þess kerfís var mikil framsýni sem
virkaði eins og vítamínsprauta á
verðbréfamarkaðinn. Þegar efna-
hagssveiflan sem við erum nú í fór
af stað varð einnig veruleg aukning
í fjárfestingum. Um leið jukust
umsvifín á verðbréfamarkaðnum
enn frekar, enda nýr og fýsilegur
valkostur fyrir alla þá sem láta sér
annt um ávöxtun fjármuna sinna,“
segir Bjarni.
Frumkvöðull og örlagavaldur
Einn þeirra átta sem stofnuðu
Kaupþing fyrir um 15 árum var
Pétur H. Blöndal alþingismaður.
Fyrirtækið var ekki gamalt er hann
keypti hlut félaga sinna og seldi
Sparisjóðunum 49% hlut og átti
sjálfur 51% á móti. Næsta breyting
á eignahlut varð er Pétur seldi
Búnaðarbankanum 50% og Spari-
sjóðunum 1%. Sparisjóðimir keyptu
síðan Kaupþing í febrúar 1996.
Pétur var ekki einungis frumkvöð-
ull, heldur örlagavaldur í lífí hins
nýja unga forstjóra fyrirtækisins
sem hafði ætlað sér að gera allt
aðra hluti í lífínu.
Sem fyrr segir er Bjami Skaga-
maður í húð og hár. Hann var stúd-
ent frá Fjölbrautaskóla Akranes
vorið 1987 og hugurinn stefndi í
tölvunarfræði. „Ég ætlaði alltaf að
vinna á því sviði,“ segir Bjarni og
bætir við að eftir skólann hafí hann
gerst sjálfstæður verktaki í tölvun-
arfræði með áherslu á margmiðlun-
arforritun.
En árið 1988 gengust Bjami og
nokkrir skólafélagar fyrir mikilli
tölvusýningu, stóðu eftir hana uppi
með fullar hendur fjár og ákváðu
að fara í viðamikla námsferð til
Austurlanda, nánar tiltekið Japans,
Hong Kong og Tælands.
Pétur Blöndal slóst með í för og
fór vel á með þeim Pétri og Bjarna.
Eftir ferðina bauð Pétur Bjama
starf í Kaupþingi. Bjarni gaf af-
svar, en árið eftir, í árslok 1990,
hafði Pétur aftur samband. „Hann
vildi fá mig í fjárvörslu fyrir ein-
staklinga. Eg vissi lítið út á hvað
það gekk, en sló til í þetta skipti.
I ljós kom að viðskiptavinir mínir
voru yfírleitt eldra fólk og var mér
falið að sjá um ávöxtun sparifjár
þess. Ég hlýt að vera gömul sál,
eða viðskiptavinirnir svona ungir í
sér, því á milli okkar rikti frá upp-
hafi ágætur skilningur og gagn-
kvæmt traust.
Síðan tók ég fljótlega að mér
markaðsmál fyrirtækisins og síðar
varð ég forstöðumaður svokallaðrar
eignastýringardeildar. Eftir að hafa
starfað hjá Kaupþingi í nokkur ár
fór ég í eins árs mastersnám til
IMD, sem er þekktur alþjóðlegur
viðskiptaháskóli í Sviss. Þaðan lá
leiðin í lok síðasta árs hingað heim
og í þetta nýja og spennandi starf.“
Hvers vegna telur þú að Pétur
Blöndal hafí suðað svona í þér, hvað
sá hann sem þú vissir ekki af?
„Pétri þótti ég hugsa á mjög
markaðslegum nótum ef ég má orða
það þannig. í ferðinni sem við fórum
til Áusturlanda þótti mönnum ég
duglegur á prúttmörkuðunum í að
sætta sjónarmið kaupenda og selj-
enda! Ég hafði gaman af því að sjá
þar lögmáiin um framboð og eftir-
spum í hnotskum. Þegar á hólminn
var komið voru menn ekki að taka
of hátíðlega það verð sem einhveijir
allt aðrir aðilar vom búnir að ákveða
fyrirfram á eigin forsendum.
Þetta stafar kannski að einhvetju
leyti af því að á unglingsárunum
starfaði ég aldrei í mjög launa-
bundnu umhverfí. Ég var í sveit og
síðan til sjós. Á sjónum var unnið
upp á hlut sem var lítill eða enginn
ef lítið veiddist. Síðan reyndi ég
fyrir mér á dráttarvélum föður míns
sem sjálfstæður atvinnurekandi,
tætti kartöflugarða, valtaði knatt-
spyrnuvöllinn og fann mér önnur
tilfallandi verkefni. Mér fannst
gaman að spreyta mig í sjálfstæð-
um verkefnum og það spillti auðvit-
að ekki fyrir að þegar nóg var að
gera voru tekjurnar líka ágætar.
Og ég vil gjarnan halda áfram á
sömu braut, skapa skemmtileg og
arðbær verkefni og plægja fijósam-
an jarðveg eins og í kartöflugörðun-
um í gamla daga.“
Þróun og breytirigar
Víkjum nú aðeins að Kaupþingi,
hvað er að segja um starfsemina
sem þar fer fram?
„Kaupþing hefur verið í örum
vexti og um leið breyst verulega á
undanförnum árum. Við leggjum
áherslu á aukinn hraða í öllum
vinnubrögðum og bætta þjónustu
samhliða því að ná utan um aukið
viðskiptamagn. Þetta höfum við
m.a. gert með því að þjappa starfs-
fólki saman á opin vinnusvæði þar
sem megináherslan er lögð á öflugt
upplýsingastreymi. Við höfum einn-
ig lagt okkur fram við að þróast
hratt í áttina að alhliða fjármála-
þjónustufyrirtæki og það hugtak
víkkar í raun út með hveijum degin-
um sem líður. Skref á þeirri braut
var t.d. þegar við festum nýlega
kaup á Alþjóða líftryggingarfélag-
inu hf., en starfsemi þess er ná-
tengd þeim verkefnum sem nútíma-
legt verðbréfafyrirtæki á að sinna.“
En hvað er að segja um næstu
misseri?
„Brýnasta verkefni okkar er að
tryggja Kaupþingi alþjóðlega sam-
keppnishæfni. Síðustu tvö árin hef-
ur verið æ meira seilst í átt til er-
lendra markaða og fyrirtækið stýrir
nú þegar verulegum upphæðum í
erlendum verðbréfasjóðum. Alþjóð-
legi verðbréfamarkaðurinn kann að
virðast nokkuð hijúfur og harður,
en okkur hefur gengið vel að fóta
okkur á því sviði til þessa. Við höf-
um lagt áherslu á „mjúku hliðarn-
ar“ í starfseminni, fjárfest í hug-
viti, sem nóg er til af á íslandi,
mannafla, upplýsingakerfum og
markaðssetningu. Viðskiptavinir
okkar hafa tekið nýjum tækifærum
fegins hendi og nú, þegar grunnur-
inn hefur verið lagður, munum við
kappkosta að standa þannig að
málum að traustið aukist enn frek-
ar, ímyndin styrkist og veltan auk-
ist \ kjölfarið.
Á erlendum vettvangi eigum við
enn þá mikinn óplægðan akur þeg-
ar verðbréfaviðskipti eru annars
vegar. Við megum ekki hafa minni-
máttarkennd gagnvart risafyrir-
tækjum sem þar eru til staðar, held-
ur verðum við að vinna óhikað að
frekari framþróun og auknum ár-
angri. Fyrirtæki í nágrannalöndun-
um hafa á undanförnum árum
breytt áherslum sínum og vinnu-
brögðum verulega og ég spái því
að næstu 5-7 árin verði ekki síður
mikill umbreytingatími hér á landi.
Enda þótt samkeppnin verði vafa-
laust hörð hér innanlands er mikið
atriði að við skilgreinum okkur fyrst
og fremst í alþjóðlegri samkeppni.
Upplýsingabrautir nútímans eru
með þeim hætti að íslendingar eiga
síst færri tækifæri en aðrar þjóðir
á þessu sviði atvinnulífsins.
Einmitt þess vegna þykja mér
hræringarnar sem átt hafa sér stað
hjá íslensku fjármálafyrirtækjunum
síðustu mánuðina afar spennandi.
Síðustu ár voru tíðindalítil. Fyrir-
tækin breyttust lítið, sömu menn
voru við stjórnvölinn, viðfangsefnin
svipuð og viðhorfin þar af leiðandi
líka. Nú kveður hins vegar við nýj-
an tón. Við sjáum nýja stjórnendur,
nýja eigendur og ný markmið byggð
á nýjum forsendum.
Dæmi um þessar breytingar er
innrás tryggingafélaganna á bfla-
lánamarkaðinn. Gamla fyrirkomu-
lagið, þar sem bankarnir réðu lög-
um og lofum með skuldabréfin og
víxlana, hefur breyst með undra-
verðum hraða. Tryggingarfélögin
sópuðu til sín viðskiptum með nýj-
um vinnubrögðum, betri tengslum
við smásöluaðilana og betri skiln-
ingi á þörfum viðskiptavinanna um
leið og þau nutu góðs af samlegðar-
áhrifum við aðrar afurðir sínar.“
Hverjir verða ofan á í slag sem
þessum?
„Til lengri tíma litið hljóta það
að verða þeir sem með einum eða
öðrum hætti ná að gera sig ómiss-
andi. Þeir munu vaxa mest og ná
markaðsleiðandi stöðu. I þeim efn-
um stendur Kaupþing vel að vígi.
Það er bæði elsta og stærsta fyrir-
tækið í innlendum verðbréfavið-
skiptum. Rekstur undanfarinna
ára hefur gengið mjög vel, sem
kemur m.a. fram í því að í dag
erum við með stærstu verðbréfa-
sjóðina og sterkustu eiginfjárstöðu
íslenskra verðbréfafyrirtækja. Til
marks um vöxtinn má nefna að
umfang verðbréfaviðskipta Kaup-
þings hefur rúmlega fimmtánfald-
ast á síðustu 6 árum og er nú yfir
100 milljarðar króna. Það jafngild-
ir því að við veltum u.þ.b. 500
milljónum króna á hveijum virkum
degi ársins.
Nú er samkeppnin hins vegar að
breytast á þann hátt að afurðir
)
í
I
r:
r
L
£
l
I
6
i
í
í
«
L
:
C
(
I