Morgunblaðið - 14.02.1997, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 14. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
h
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Þorkell
FRÁ málþingi Norrænna samtaka um málefni fatlaðra á Grand Hótel í Reykjavík.
Ásta B. Þorsteinsdóttir er fremst á myndinni.
Málþing Norrænna samtaka um málefni fatlaðra
Áhrif fötlunar á flölskyldulífið
Á MÁLÞINGI Norrænna samtaka
um málefni fatlaðra, NFPU og
NSR, sem haldið er í samvinnu við
Landssamtökin Þroskahjálp á
Grand Hótel í Reykjavík, er rætt
um stöðu fjölskyldna fatlaðra og
stöðu hagsmunasamtaka í samfé-
laginu. Málþingið hófst á miðviku-
dagskvöld og því lýkur síðdegis í
dag.
Um 150 manns sitja málþingið
og eru fyrirlesarar frá öllum
Norðurlöndunum, fagfólk jafnt
sem foreldrar. í ávarpi sem Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir borgar-
stjóri flutti við setningu þingsins
varpaði hún fram þeirri spurningu
hvort umönnun og ábyrgð á fötl-
uðum væru kvennamál. Þeirri
umræðu var fram haldið í gær en
þá var yfirskrift málþingsins Staða
fjölskyldna fatlaðra í samfélaginu.
Ábyrgð mæðra á umönnun
fatlaðra barna
Að sögn Ástu B. Þorsteinsdóttur,
sem er varaformaður NFPU, Nor-
rænna hagsmunasamtaka fatlaðra,
var sérstaklega fjallað um ábyrgð
mæðra á umönnun fatlaðra barna
sinna og hvort þær ættu sömu
möguleika til menntunar og starfs-
frama og konur almennt eiga.
Meðal þeirra spurninga sem velt
var upp var hvort jafnréttisbarátta
undanfarinna áratuga hefði einnig
náð til þessara kvenna.
Ásta segir þessi mál lítið hafa
verið rædd opinberlega hér á landi
fram að þessu en Landssamtökin
Þroskahjálp hafi átt frumkvæði
að því að hrint var af stað rann-
sókn á högum fjölskyldna fatlaðra
og áhrifum fötlunar á fjölskyldu-
lífið. Rannsóknina gerði Rannveig
Traustadóttir, lektor við Háskóla
Islands, og kynnti hún helstu nið-
urstöðurnar á þinginu í gær.
Umræðuefni dagsins í dag er
samstarf hagsmunasamtaka og
frjálsra félagasamtaka við sljórn-
völd. Meðal þess sem þar verður
sérstaklega tekið fyrir er hvernig
yfirtaka sveitarfélaganna á mál-
efnum fatlaðra á öðrum Norður-
löndum hafi gengið. Ásta segir
sérstaka ástæðu til að gefa því
gaum, þar sem nú styttist óðum í
að sveitarfélögin yfirtaki þann
málaflokk hér á landi.
Athafnasvæði í Geldinganesi
Sex önnur svæði
koma til greina
í SKÝRSLU sem unnin er af Afl-
vaka Reykjavíkur hf. er bent á sex
svæði sem komi til greina fyrir
iðnað- og athafnaiíf í borginni, að
sögn Gunnars Jóhanns Birgisson-
ar, borgarfulltrúa Sjálfstæðis-
flokks í skipulagsnefnd. Segir hann
að skoða þurfi á ný tillögu í endur-
skoðuðu Aðalskipulajgi 1996-2016
um að athafnasvæði verði í Geld-
inganesi.
Svæðin sex eru austan við
Rauðavatn, Klettssvæðið við
Sundahöfn, fyrirhugað nýbygging-
arsvæði i gömlu höfninni, við
Reynisvatn og á Álfsnesi, sem er
í eigu Reykjavíkur en utan lögsögu
borgarinnar.
„Þessi svæði voru öðrum fremur
valin úr en auðvitað mætti velja
fleiri," sagði Gunnar Jóhann. Benti
hann á að enginn munur væri á
svæðunum, þau hefðu öll verið
metin á sömu forsendum, þ.e. með
tilliti til orkuöflunar, raforku,
gufuorku, heitu og köldu vatni,
samgöngum, frárennsli og um-
hverfismálum.
Vistvænn iðnaður?
„Það eina sem Geldinganes hafði
fram yfir svæðin, sem standa upp
i landi er nálægð við hafnarsvæði,"
sagði hann. „Spurningin er hvernig
iðnaður á að vera í Geldinganesi
og hvaða iðnaður þarf að vera á
hafnarbakkanum. Það efast enginn
um að nánast einu fyrirtækin, sem
þurfa slíka þjónustu eru stóriðjuver
eða fýrirtæki í þungaiðnaði. Eg er
viss um að enginn vill hafa slík
atvinnufyrirtæki á þessu svæði.
Þess vegna finnst mér að skoða
þurfi skipulagið upp á nýtt. Ef við
erum að tala um venjuleg iðnfyrir-
tæki sem þurfa að liggja vel við
samgöngum er hægt að skoða
svæði sem liggja fjær höfninni.
Menn eru að tala um vistvænan
iðnað en hvað er það? Ég held að
enginn viti hvað það er.“
Nýir möguleikar
Gunnar Jóhann sagði að ef farið
yrði í samstarf við Hafnfirðinga
eins og talað væri um myndu opn-
ast nýir möguleikar, þegar borin
væri saman uppbygging á iðnaðar-
hverfi Straumsvík á móti uppbygg-
ingu í Geldinganesi.
Benti hann á að fyrirtæki væru
hætt að greiða aðstöðugjöld til
sveitarfélaganna og tekjurstofninn
þvi ekki mikill.
„Ef sveitarfélögin á höfuðborg-
arsvæðinu geta komið sér saman
um samvinnu um hafnargjöld, sem
eru helsta tekjulindin, skiptir nán-
ast engu máli hvar fyrirtækið er,“
sagði hann. „Þetta yrði liður í því |
að líta á allt höfuðborgarsvæðið «|
sem eitt atvinnusvæði."
Eðlilega staðið að
orkuverðlagningu
Patreksfjörður
Þorrablótið verð
ur á Tálknafirði
KVENFELAG Patreksfjarðar
heldur þorrablót í íþróttahúsi
Tálknafjarðar um næstu helgi. Til
stóð að halda blótið að venju í
upphafi þorra en vegna deilna um
yfirráð yfír Félagsheimilinu á Pat-
reksfirði var því frestað.
„Það er ekki seinna vænna,“
sagði Rósa Bachmann, formaður
félagsins. „Það er ekki hægt að
draga þetta mikið lengur. Þetta
er hefðbundið þorrablót með
HÆSTIRÉTTUR staðfesti í gær
dóm undirréttar í máli Magnúsar
Hreggviðssonar og Frjáls framtaks
hf. gegn ríkinu. Héraðsdómur hafði
sýknað ríkið af kröfum Magnúsar
og Frjáls framtaks um að úrskurður
yfírskattanefndar, þar sem Magn-
úsi voru færðar til tekna úttektir
hjá Fijálsu framtaki rekstrarárin
1985 til og með 1988, yrði ógiltur.
Úrskurður yfirskattanefndar þar
sem Magnúsi er synjað að taka til-
lit til aukningar á hlutaíjáreign í
Fijálsu framtaki og skulda vegna
þeirrar aukningar var einnig stað-
festur í Héraðsdómi og Hæstarétti.
Úrskurður yfirskattanefndar vegna
Fijáls framtaks er varðaði sömu
efnisatriði var einnig staðfestur í
Héraðsdómi og í Hæstarétti í gær.
Ekki rekstrarkostnaður
Niðurstaða yfirskattanefndar var
m.a. sú að Magnús hefði látið gjald-
færa hjá Fijálsu framtaki ýmsan
kostnað sem ekki gæti talist rekstr-
arkostnaður, sem draga mætti frá
tekjum félagsins áður en skattur
þorramat og aldurstakmark er 16
ára.“
Rósa sagði að boðið yrði upp á
skemmtiatriði en síðan tæki við
almennur dansleikur og þá væri
ekki vínsala í húsinu. Áðspurð
hvort gestir kæmu sjálfir með sín-
ar veigar, sagði hún að það væri
misjafnt hvað fólk gerði með það.
Þessi skemmtun yrði eins og al-
mennir dansleikir víða um land
þar sem ekki væri selt vín.
yrði á það lagður. Var talið að þarna
væri um skattskyldar tekjur að
ræða hjá Magnúsi sem meðhöndlað-
ar voru sem arðgreiðslur félagsins
til hans.
Áfrýjendur töldu að með þessu
væri verið að tvískatta þetta fé þar
sem það væri skattlagt sem tekjur
hjá báðum áfrýjendum. Töldu þeir
að um lán væri að ræða frá félag-
inu til Magnúsar sem hefði verið
fært sem skuld hans við félagið á
viðskiptareikningi.
í dómi Hæstaréttar segir að
ÞORSTEINN Hilmarsson, upplýs-
ingafulltrúi Landsvirkjunar, vísar
algerlega á bug ummælum Einars
K. Guðfinnssonar alþingismanns
um að orkuverð Landsvirkjunar
sé 50% hærra en það þyrfti að
vera.
„Rafmagnsverð Landsvirkjunar
er með því lægsta sem gerist hjá
sambærilegum fyrirtækjum í Evr-
ópu. Þetta kemur m.a. fram í áliti
nefndar á vegum iðnaðarráðu-
neytisins um skipulag orkumála,
sem var undir forsæti Þórðar Frið-
jónssonar, forstöðumanns Þjóð-
hagsstofnunar," sagði Þorsteinn.
Einar K. Guðfinnsson benti á það
engin gögn liggi fyrir í málinu um
það að félagið hafi lánað Magnúsi
fé, heldur hafi það greitt ýmsan
kostnað fyrir hann sem ekki væri
heimilt að draga frá tekjum af at-
vinnurekstri. Fjárhæðin sem hér
um ræðir var samkvæmt úrskurði
yfirskattanefndar 21,8 milljónir
króna.
Til vara héldu áfrýjendur því
fram að líta bæri á úttektirnar sem
laun til Magnúsar sem séu frádrátt-
arbær rekstrargjöld hjá Fijálsu
framtaki. í dómi Hæstaréttar segir
í þingræðu að orkuverð Landsvirkj-
unar væri 50% hærra en langtíma-
jaðarkostnaður nýrra virkjana. Þor-
steinn sagði að fylgt hefði verið
ábyrgri stefnu í verðlagningu ork-
unnar þar sem tekið væri mið af
eðlilegum kostnaði við uppbygg-
ingu og rekstur raforkukerfisins.
Verðið væri ákveðið af stjóm fyrir-
tækisins að fenginni umsögn Þjóð-
hagsstofnunar. Það væri því staðið
eðlilega að verðlagningu orkunnar.
Hann benti á að raforkuverð á ís-
landi hefði lækkað á undanförnum
ámm og nú væri búið að marka
þá stefnu að lækka það ennfrekar
á næstu árum.
að laun Magnúsar þau fjögur ár sem
um sé að ræða séu samkvæmt
skattframtali 11.381.600 krónurog
útgjöld sem hann gjaldfærði hjá
félaginu á sama tíma séu miklum
mun meiri. Hefði hann mátt vita
að þetta gat ekki talist eðlilegur
rekstrarkostnaður hjá félaginu.
Greiðslur hlutafjár ekki í
samræmi við lög
í dómi Hæstaréttar er bent á að
hlutafé Fijáls framtaks var aukið
um 46.376.000 kr. á árunum 1985,
1987 og 1988. Hlutaféð hafi að
mestu verið greitt með þremur
skuldabréfum sem útgefin voru af
Magnúsi. Bréfin voru til 6, 17 og
14 ára og voru vaxtalaus, óverð-
tryggð og án veðs eða ábyrgðar. í
dómi Hæstaréttar segir að þessi
greiðsluháttur sé ekki í samræmi
við hlutafélagalög.
Málið dæmdu hæstaréttardómar-
arnir Haraldur Henrysson, Arnljót-
ur Björnsson, Guðrún Erlendsdóttir,
Hjöitur Torfason og Hrafn Braga-
son. Hjörtur skilaði sératkvæði.
Listasafn íslands
Ólafur Kvaran
skipaður for-
stöðumaður @
ÓLAFUR Kvaran hefur verið skip- %
aður forstöðumaður Listasafns Is-
lands af menntamálaráðherra að
fenginni umsögn safnráðs Lista-
safnsins. Ólafur
er skipaður um
fimm ára skeið
frá 1. mars 1997
að telja. í sam-
tali við Morgun- '(jj§
blaðið sagði g
Ólafur að starfið
legðist ákaflega ™
vel í sig. „Safnið
hefur verið rekið
með svo miklum
ágætum undanfarin ár og það er
ekki síst sú staðreynd sem er svo
mikil ögrun, það er spennandi að
reyna að gera þetta góða safn að
enn betra safni."
Ólafur sagði að sjálfsagt yrðu l!
einhveijar breytingar á safninu ^
þegar nýr maður tæki þar við stjórn. m
„En meginhlutverk safnsins verður ^
ræktað áfram, það er að segja að
sýna íslenska myndlist á 20. öld og
sýna hana í alþjóðlegu samhengi."
Ólafur er doktor í listasögu frá
háskólanum í Lundi í Svíþjóð og
hefur frá árinu 1991 verið deildar-
stjóri skrifstofu norrænu ráðherra-
nefndarinnar í Kaupmannahöfn. ^
Þar hefur hann einkum haft með
höndum umsjón með norrænu lista-
samstarfi. Ólafur var forstöðumað- ^
ur Listasafns Einars Jónssonar árin
1980 til 1991 og listráðunautur
Norræna hússins árin 1985 til 1991.
Níu umsóknir bárust um starf
forstöðumanns en umsækjendur
voru, auk Ólafs, Guðmundur Rúnar
Lúðvíksson, myndlistarmaður, og
listfræðingarnir Halldór Björn Run-
ólfsson, Hrafnhildur Schram, Þor- £
geir Ólafsson, Aðalsteinn Ingólfs-
son, Guðbjörg Kristjánsdóttir, Guð- ^
rún Helga Jónsdóttir og Sigríður V
Gunnarsdóttir.
Hæstiréttur í máli Magnúsar Hreggviðssonar gegn ríkinu
Úrskurðir
yfirskatta-
nefndar standi
W &9 V9Vr' www www