Morgunblaðið - 14.02.1997, Qupperneq 32

32 FÖSTUDAGUR 14. FEBRÚAR 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
SIGMARINGI
TORFASON
+ Sigmar Ingi
Torfason var
fæddur á Hofi i
Norðfirði 15. ágúst
1918. Hann lést á
heimili sínu Arnars-
íðu 6b á Akureyri
4. febrúar síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru hjónin Torfi
Hermannsson,
bóndi á Hrafna-
björgum í Hjalta-
staðaþinghá, og Jó-
hanna Ingibjörg
Sigurðardóttir,
húsfreyja. Sigmar
kvæntist 1. ágúst 1943 Guðríði
Guðmundsdóttur frá Kolsholts-
helli í Flóa. Hún er kennari og
var skólastjóri og oddviti í
Skeggjastaðahreppi. Börn
þeirra eru: 1) Jóhanna Ingi-
björg, forstöðukona Hrafnistu
í Reykjavík og guðfræðinemi.
Maki Kristmundur Skarphéð-
insson, stýrimaður, þau eiga tvo
börn. 2) Stefanía, verslunar-
maður á Akranesi. Maki Helgi
Sigurðsson verslunarsljóri á
Akranesi. Börn þeirra þijú. 3)
Valgerður, handavinnukennari
í Reykjavík. Maki Steingrímur
Sigurjónsson, byggingafræð-
ing^ur. Börn þeirra þijú. 4)
Marta Kristín, sérkennari á
Egilsstöðum. Maki Asgrímur
Þór Asgrímsson verslunarmað-
ur. Börn þeirra þijú. 5) Aðal-
björg, bókasafns-
fræðingur og hér-
aðsskjalavörður á
Akureyri. Fyrri
maki Jóhann Gunn-
ar Ásgrímsson, við-
skiptafræðingur í
Reykjavík. Þau
skildu. Börn þeirra
tvö. Seinni maður
Björn Sverrisson
kennari á Akureyri.
Barn þeirra eitt. 6)
Guðmundur, deild-
arstjóri hjá Félags-
málastofnun
Reykjavíkur. Maki
Harpa Asdís Sigfúsdóttir fé-
lagsfræðingur. Barn þeirra
eitt.
Sigmar varð stúdent fráMA
1940 og cand. theol. frá HÍ 27.
jan. 1944. Vígðist til Skeggja-
staða lð.júni 1944 ogvar prest-
ur þar til 1988. Aukaþjónustu
hafði hann í nágrannapresta-
köllum öðru hvoru, lengst í
Hofsprestakalli í Vopnafirði.
Prófastur í Múlaprófastsdæmi
var hann 1965-88. Hrepps-
nefndarmaður og oddviti um
skeið. Sýslunefndarmaður
Iengi.
Arið 1995 kom út bók eftir
sr. Sigmar, Skeggjastaðir.
Kirkja og prestar 1591-1995.
Útför sr. Sigmars fer fram
frá Glerárkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Á
Hann var Austfirðingur að ætt
og uppruna. Hann kom til Akur-
eyrar vorið 1937 til að taka gagn-
fræðapróf í MA. Hafði verið í skóla
Austanlands og lesið utanskóla.
Okkur sem fyrir vorum í bekknum
gast strax vel að þessum prúða og
yfirvegaða pilti. Síðan urðum við
samferða í MA til stúdentsprófs
vorið 1940. Þá brautskráðust 38
stúdentar og nú 1997 er nákvæm-
lega helmingur þeirra horfinn héð-
an.
Sigmar var góður námsmaður.
Hann var afburða íslenskumaður
og snjall í latínu. Reyndist góður
félagi, hógvær og traustur. Var
næmur á skoplega hluti og kunni
að gera gaman að ýmsu, en ævin-
lega á háttprúðan veg. Því var gott
með honum að vera og eiga vináttu
hans. Fjórir okkar bekkjarfélaga
urðum æði samrýndir þessi ár.
Minnist ég margra stunda með
þeim, sem eru sannarlega dýrmæt-
ar í minningunni. Við stúdentspróf
var margt rætt um framtíðina. Við
héldum flestir að Sigmar færi í is-
lenskunám. Þar hefði hann eflaust
gert góða hluti. En til heilla fyrir
íslenska kirkju valdi hann guðfræði
eins og við flest. Við vorum sjö úr
bekknum sem fórum í guðfræði-
nám. Reyndar þó átta, því að Pétur
Sigurgeirsson biskup var með okkur
í bekk fram á vetur í fímmta bekk,
og höfum við alltaf talið hann einn
af okkur. í guðfræðideildinni tengd-
umst við gömlu félagarnir úr MA
enn traustari höndum, ekki aðeins
við í guðfræðináminu heldur héldu
samstúdentar okkar vel hópinn. Þá
strax var komið saman árlega og
haldin hátíð og hefur það haldist
allt til þessa. Arshátíðin er venju-
lega haldin í Reykjavík, nema á
stórafmælum, þá hér á Akureyri.
Síðasta veturinn er við vorum í
háskólanum bjuggum við á Nýja
Garði. Sigmar þá kvæntur maður.
Mörg kvöld var hópur stúdenta í
kvöldkaffi hjá Sigmari og Guðríði.
Margt var spjallað og gert að gamni
sínu. Gestrisni þeirra kom þá þegar
í ljós og hefur haldist æ síðan.
Mörgum til ánægju og blessunar.
Eftir að námi lauk var tekið að
hugsa um framtíðarstarf. Við vor-
um níu sem tókum prestvígslu 18.
júní 1944 í Dómkirkjunni. Aldrei
hafa fleiri verið vígðir saman. Nú
eru aðeins tveir eftir, undirritaður
og sr. Guðmundur Guðmundsson
fyrr prestur á Útskálum.
Sigmar og Guðríður fluttu strax
eftir vígslu Sigmars austur að
Skeggjastöðum í Bakkaflrði.
Bjuggu þar rausnarbúi allt til 1988,
er Sigmar varð að hætta sakir ald-
urs. Fluttu þau hjónin þá til Akur-
eyrar.
Prestakallið þótti rýrt og af-
skekkt. En Sigmar tók fljótt ást-
fóstri við staðinn og fólkið í presta-
kallinu. Þegar þau komu í Skeggja-
staði var þar gamalt hús og þæg-
indi lítil. Samgöngur erfiðar, ekki
bílvegur út úr sveitinni.
En ungu hjónin létu ekki bugast,
heldur tóku að vinna við að laga
og bæta. Búskap höfðu þau alltaf.
Sigmar var góður bóndi, ágætur
verkmaður og skepnuhirðir góður.
Þau létu ekki deigan síga. Voru
Birting afmælis- og
minningíii 'greina
Morgunblaðið tekur afmælis- og minningargreinar til birtingar endur-
gjaldslaust. Greinunum er veitt viðtaka á ritstjórn blaðsins í Kringl-
unni 1, Reykjavík, og á skrifstofu blaðsins í Kaupvangsstræti 1,
Akureyri. Þá er enn fremur unnt að senda greinarnar í símbréfi
(5691115) og í tölvupósti (MBL@CENTRUM.IS).
Um hvern látinn einstakling birtist ein uppistöðugrein af hæfi-
legri lengd, en aðrar greinar um sama einstakling takmarkast við
eina örk, A-4, miðað við meðallínubil og hæfllega línulengd, - eða
2200 slög (um 25 dálksentimetra í blaðinu). Tilvitnanir í sálma eða
ljóð takmarkast við eitt til þrjú erindi. Greinarhöfundar eru beðnir
að hafa skírnamöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
Við birtingu afmælisgreina gildir sú regla, að aðeins eru birtar
greinar um fólk sem er 70 ára og eldra. Hins vegar eru birtar afmæl-
isfréttir ásamt mynd í Dagbók um fólk sem er 50 ára eða eldra.
samhent og erfiðuðu við að verða
efnalega sjálfstæð. Prestlaunin
voru mjög lág. Enda ætlast til að
presturinn hefði búskap. - Gaman
og fróðlegt var að ræða við Sigmar
um búskapinn, um ræktun, um vél-
væðingu og um fleira er að búskap
laut. Hann var svo vel heima í þessu
öllu og naut þess að vinna að því
og ræða um það. Sigmar naut þess
einnig að fara á bátnum sínum út
á fjörðinn og draga fisk í soðið.
Þau hjón tóku alla tíð mikinn
þátt í allri starfsemi sveitarinnar.
Hann varð hreppsnefndarmaður
mjög fljótt og oddviti í nokkur ár.
Formaður Búnaðarfélagsins, for-
maður skólanefndar og formaður
stjórnar bókasafns hreppsins og
bókavörður alla tíð. Hann lagði
fram krafta sína að efla atvinnulíf
í hreppnum. Vann að öllum fram-
faramálum þar. Hann hafði einka-
skóla á heimili sínu í nokkur ár.
Barnaskólinn var lengi á heimili
þeirra. Guðríður var skólastjórinn,
en Sigmar kenndi líka. Sýslunefnd-
armaður var Sigmar í áratugi. Vann
hann þar gott starf til styrktar sveit
sinni og héraði. Þegar hann hætti
oddvitastörfum tók Guðríður við og
hafði það starf á hendi uns þau
fluttu burt úr sveitinni.
Þótt Sigmar tæki svo mjög þátt
í störfum fyrir sveit og sýslu van-
rækti hann aldrei preststarfið.
Hann var ágætur barnafræðari og
góður predikari. Húsvitjaði og sinnti
söfnuði ágætlega. Öll prestverk
framkvæmdi hann af öryggi og feg-
urð. Söngmaður góður og átti létt
með að semja. Hann var því dáður
af sóknarbörnum sínum sem prest-
ur ekki síður en drifkraftur í flestum
málum sveitarinnar. Aukaþjónustu
hafði hann sérstaklega í Hofs-
prestakalli í Vopnafirði í mörg ár,
þó ekki samfellt. Einnig í Sauðanes-
prestakalli í tæpt ár. Samgöngur
voru erfiðar og þurfti dugnað til
að geta sinnt þessu. En aldrei brást
Sigmar, alltaf mættur á réttum
tíma, nema óveður hamlaði.
Prófastur var hann í tæpan aldar-
fjórðung og rækti það starf vel.
Sumarið 1987 vísiteraði ég, sem
settur biskup íslands, Múlapróf-
astsdæmi. Eg hóf vísitasíuna á
Skeggjastöðum og hlutum við hjón-
in og fylgdarlið okkar afburða mót-
tökur hjá prófastshjónunum. Síðan
var farið í hveija sókn prófasts-
dæmisins, predikað í hverri kirkju
og rætt við sóknarfólk. Með í för
voru prófastshjónin og var það mik-
ilsvirði. í þessari ferð buðu þau
okkur í sumarbústað á Hrafna-
björgum. Þar höfðu þau reist mynd-
arlegan bústað í norskum stíl úr
rekaviði. Þama dvöldu þau oft á
sumrin eftir að þau fluttu til Akur-
eyrar.
Ég fann á þessum ferðum hve
mikilsmetinn prófasturinn þeirra
var og vinsæll vel.
Við hjónin eigum margar góðar
minningar frá þessum dögum. Bæði
það hve móttökur allar voru góðar
og ekki síst vináttan við prófasts-
hjónin, Sigmar og Guðríði. Þessa
daga styrktist samband okkar enn
meir. Það hafði aldrei rofnað frá
skólaárum, en erfiðar samgöngur
og mikið starf okkar beggja varð
til þess að sjaldnar var hist. Bréf
fóru þó á milli, símtöl og strjálar
heimsóknir voru dýrmætar.
Við hjónin komum fyrst í
Skeggjastaði sumarið 1948. Þá var
aðeins vegur upp á Brekknaheiði
austan Þórshafnar. Sigmar hafði
sagt að hann kæmi á móti okkur.
Á brautarenda stóð hann með hest
sinn og vísaði okkur síðan leiðina
heim i Skeggjastaði. Ferðin tók
marga klukkutíma, en allt gekk
vel, enda treystum við vini okkar
að vísa bestu leiðina. Þá eins og
alltaf var gott með honum að vera.
Á heimili þeirra hjóna dvöldum við
í besta yfirlæti í fáeina daga. Svo
var ákveðið að fara yfir Sandvíkur-
heiði til Vopnafjarðar, en þar var
einnig vegleysa. Presthjónin fylgdu
okkur á hestum, við á eftir á jeppan-
um.
Sigmar var vel ritfær og bókin
hans um Skeggjastaði og prestana
þar ber þess glöggt vitni. Er það
stórfróðleg bók og einkar vel gerð.
Sýnir vel nákvæmni og fræði-
mannstök á efninu.
Einnig stundaði Sigmar í mörg
ár ættfræði og er til í handriti eftir
hann mikill fróðleikur, ekki síst um
Buch-sættina. Fróðlegt var að ræða
við hann um ættfræði og laumaði
hann til mín á stundum ýmsum
fróðleik.
Eftir að þau hjón fluttu til Akur-
eyrar og við hjónin komum nokkru
síðar hefur samband okkar orðið
enn meira. Við höfum hist oftar.
Sátum margan sunnudaginn saman
í messu í Glerárkirkju og síðan fór-
um við í kaffi heim til þeirra. Oft
sagði Sigmar að gott væri að eiga
heima við hliðina á kirkjunni.
Margt hefur verið rætt þessi ár
og rifjað upp. Á 50 ára stúdentsaf-
mæli, þegar við komum saman hér
á Akureyri buðu Sigmar og Guð-
ríður öllum hópnum til sín til kvöld-
verðar eitt kvöldið. Þar var fagnað-
arhátíð, gleði mikil og rausnarlega
var veitt. Þökk í huga okkar allra
sem þar vorum. Enn einu sinni
fengum við að reyna gestrisni þeirra
og trausta vináttu.
Við hjónin höfðum fyrir löngu
ákveðið að flytja til Akureyrar þeg-
ar kæmi að starfslokum.
Við glöddumst mjög þegar tveir
bekkjarbræður og starfsbræður
fluttu hingað. Við hugðumst njóta
samvista við þá á elliárunum. Sr.
Trausti Pétursson prófastur frá
Djúpavogi lést árið áður en við kom-
um og nú sr. Sigmar.
Góð voru árin sem við áttum hér
saman, en söknuður býr í huga
okkar, en um leið þökk fyrir tryggð
og vináttu.
Margt gerist á langri ævi, 60 ár
eru síðan við sáumst fyrst við Sig-
mar. Aldrei hefur borið skugga á
vináttu og samskipti við þennan
kæra skólabróður. Nú er hann
kvaddur í kærleika og þökk.
Við Aðalbjörg sendum Guðríði
og fjölskyldu hennar okkar innileg-
ustu samúðarkveðju við fráfall sr.
Sigmars og þökkum allar þær góðu
stundir sem við höfum átt saman.
Guð blessi ykkur öll.
Sigurður Guðmundsson.
Fallinn er frá mikill fjölskyldu-
vinur, séra Sigmar I. Torfason, sem
lést á heimili sínu 4. febrúar sl.,
eftir baráttu við erfiðan sjúkdóm.
Séra Sigmar vígðist til Skeggja-
staðaprestakalls þann 18. júní 1944
og þjónaði þar til ársins 1988, eða
44 ár samfellt. Hann hóf störf á
sjálfu lýðveldisárinu og segja má
að störf hans hafi endurspeglað tíð-
aranda þess tíma, með trúmennsku,
hógværð, frumkvæði og festu.
Þetta kom m.a. fram í hans embætt-
isstörfum og þeim mörgu trúnaðar-
störfum innan sveitar sem utan sem
séra Sigmar innti af hendi.
Það eru ófáar heimsóknirnar sem
farnar voru til Skeggjastaða, til
Guðríðar frænku eins og við bræð-
urnir kölluðum hana og séra Sig-
mars og frændsystkina okkar sex,
annað hvort til heimsókna, til skóla-
göngu eða til að sækja messu, en
móðir okkar heitin Sigríður og Guð-
ríður voru systur. Þau voru einnig
nokkur skiptin sem þeir Sigmar og
faðir okkar, Pétur Árnason, æfðu
saman kór kirkjunnar, en faðir okk-
ar var organisti við Skeggjastaða-
kirkju í tæp 40 ár eða mestan hluta
þess tíma, sem séra Sigmar gegndi
þar prestsembætti. Þeir áttu auk
þess gott samstarf á öðrum sviðum
s.s. hvað varðar ferðir og flutning
heys og varnings, en faðir okkar
rak eina af fyrstu vörubifreiðum á
svæðinu fyrr á árum.
Á Skeggjastöðum ráku þau hjón
barnaskóla um margra ára skeið,
en Guðríður kenndi og gegndi stöðu
skólastjóra barnaskóla Skeggja-
staðahrepps í fjölda ára eða nánast
frá komu hennar til Skeggjastaða
og þar til fyrir nokkrum árum er
kennsla fluttist til þorpsins í nýtt
skólahúsnæði. Á fyrri árum var
skólinn rekinn þannig að nemendur
voru til skiptis í skóla um tíma og
heima og því um heimavistarskóla
að ræða, þótt síðar hafi nemendum
verið ekið til skóla á hveijum degi.
Það eru ófáir íbúar Bakkafjarðar
sem gengu sín fyrstu skref á skóla-
bekk til þeirra hjóna Guðríðar og
Sigmars á Skeggjastöðum og búa
enn að þeim gildum sem þar voru
numin.
Þau hjón voru mjög samhent um
alla hluti, vinamörg og gestrisin svo
af bar. Það var því oft mannmargt
og gestkvæmt á Skeggjastöðum,
hvort sem var vegna skólamála,
prestsembættisins eða vegna ann-
arra embætta og alltaf var kaffi
eftir messu á heimili þeirra hjóna.
Séra Sigmar gegndi einnig stöðu
oddvita sveitarfélagsins um árabil,
auk fleiri trúnaðarstarfa, en geta
má þess að Guðríður tók síðar við
störfum oddvita um nokkurra ára
skeið, þegar Sigmar lét af því emb-
ætti. Þess utan rak Sigmar einnig
fjárbú og kúabú á fyrri árum. Það
var því oft í nógu að snúast hjá
þeim hjónum Guðríði og Sigmari á
Skeggjastöðum, þótt ekki væri gert
mikið úr þeim málum. Tæplega er
ofmælt að segja að þau hjón hafi
ekki átt lítinn þátt í farsælli þróun
mannlífs og byggðar á Bakkafirði,
á þeim tíma er þeirra naut við aust-
ur þar.
Séra Sigmar gegndi prestsemb-
ættinu á þann hátt sem fáum er
gefið. Messur hans einkenndust af
hátíðleika og hógværð, þannig að
trúin fékk aukið gildi. Á unga aldri
er það ekki lítið veganesti út í lífið,
að umgangast trúna með þeirri
virðingu og gildum að endist ævi-
langt. Um jól, áramót og á öðrum
hátíðum, var það síðan óijúfanlegur
hluti þeirra að fara í messu til séra
Sigmars.
Séra Sigmar hafði einnig for-
göngu um ýmis framfaramál sveit-
arfélagsins, s.s. stofnun ræktunar-
sambands í sveitinni, hafði for-
göngu um endurbyggingu Skeggja-
staðakirkju, sem upphaflega var
reist 1845, sá um bókasafn
Skeggjastaðahrepps og svo mætti
lengi telja. Fræðimaður og áhuga-
maður var hann um ættfræði og
sögu, sem sést m.a. vel í bók hans
um sögu Skeggjastaða og þeirra
presta sem þar höfðu þjónað, sem
kom út árið 1995, á 150 ára af-
mæli Skeggjastaðakirkju.
Séra Sigmar var dagfarsprúður
maður svo af bar og ekki er þess
að minnast að hann hafi skipt skapi,
heldur tefldi hann fram rökum af
þeirri festu og þolgæði sem fátt fékk
staðist. Hann kenndi við skólann og
ófáar voru ferðirnar sem famar voru
með honum þegar verið var að keyra
skólabömin í skóla eða heim úr skól-
anum við misjafnar aðstæður, enda
vegir á fyrri tímum ekki alltaf greið-
færir, síst um vetrartímann. Hann
var þrautseigur og gafst ekki upp
fyrr en í fulla hnefana.
Minnisstæð er m.a. ferð sem einn
okkar fór með honum til að sækja
frænkur okkar til Þórshafnar sem
voru þá að koma í jólafrí. Vegna
ófærðar á Brekknaheiði tókst ekki
að komast yfir heiðina. Þá var búið
að keyra innan vegar og utan, á
troðningum oggömlum slóðum. Um
síðir varð að lúta í lægra haldi fyr-
ir veðurofsanum með _ gistingu í
Miðfirði í bakaleiðinni. Á þeim tíma
voru aðstæður því oft erfiðari en nú.
Það eru margar góðar minningar
sem við bræðurnir eigum frá
Skeggjastöðum, hvort heldur um
er að ræða úr skólanum eða frá
heimilinu sem var nánast eins og
okkar annað heimili. I þau skipti
sem foreldrar okkar þurftu að fara
að heiman fengum við að vera á
Skeggjastöðum hjá séra Sigmari
og Guðríði frænku.
Við þökkum liðnar samveru-
stundir og vottum Guðríði, börnum
og tengdabörnum og barnabörnum
okkar innilegustu samúð og biðjum
góðan Guð að blessa minningu séra
Sigmars.
Hér þótt lífið endi,
rís það upp i Drottins dýrðarhendi.
Árni, Kristinn, Bjartmar,
Baldur, Brynjar og Ómar
Péturssynir.
0 Fleiri minningargreinar um
Sigmarlnga Torfason bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.