Morgunblaðið - 25.02.1997, Blaðsíða 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 25. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Stj órnarandstaðan í ísrael þjarmar að Benjamin Netanyahu forsætisráðherra
Býr sig undir stjórnarslit
Jerúsalem. Reuter.
BENJAMIN Netanyahu, forsætis-
ráðherra ísraels, kvaðst í gær ekki
ætla að verða við kröfu vinstrisinn-
aðra stjórnarandstæðinga um að
hann léti af embætti tímabundið
meðan lögreglan rannsakaði ásak-
anir um spillingu vegna skipunar
æðsta lögfræðilegs embættismanns
landsins í liðnum mánuði. Stjómar-
andstaðan vonast til þess að stjórn-
in falli vegna málsins.
Netanyahu hefur ráðið lögfræð-
inginn Yaakov Weinrot til að gæta
hagsmuna sinna vegna rannsóknar-
innar. Lögreglan yfírheyrði forsæt-
isráðherrann í fjórar klukkustundir
í vikunni sem leið og Weinrot stað-
festi á sunnudag að hún hefði varað
Netanyahu við því að hann kynni
að verða sóttur til saka vegna máls-
ins og það sem hann segði kynni
að verða notað gegn honum fyrir
rétti.
Nissim Zvilli, framkvæmdastjóri
Verkamannaflokksins, sagði að
flokkurinn hefði „hafið undirbúning
kosninga" vegna þess að rannsókn-
in gæti orðið stjóminni að falli.
Kveðst ekki fara frá
Forsætisráðherrann var spurður
um málið á blaðamannafundi með
Hussein Jórdaníukonungi í gær.
Netanyahu fór greinilega hjá sér
þegar ísraelskur blaðamaður leitaði
eftir viðbrögðum hans við kröfu
nokkurra þingmanna Verkamanna-
flokksins um að hann viki frá með-
an málið væri rannsakað. Forsætis-
ráðherrann bað konunginn afsök-
unar og reyndi í fyrstu að koma
hjá sér undan þvi að svara, en blaða-
menn fylgdu spurningunni eftir.
„Ég vil ekki ræða rannsóknina,"
sagði hann. „Ég vil aðeins ræða það
sem ég hef heyrt frá stjómarand-
stæðingunum. Ég hef heyrt að þeir
séu þegar famir að undirbúa kosn-
ingar. Ég vil gefa þeim eitt ráð:
bíðið rólegir. Þið verðið í stjórnar-
andstöðu í fjögur ár. Ég stefni að
því að halda ykkur utan stjómar í
fjögur ár eftir þann tíma... Ég
ætla að halda áfram að stjórna ísra-
el á minn hátt, að stuðla að friði,
öryggi og hagsæld."
Netanyahu neitaði að staðfesta
að lögreglan hefði varað hann við
því að hann kynni að verða sóttur
til saka.
Hrossakaup vegna
Hebron?
Málið snýst um Roni Bar-On,
lögfræðing í Jerúsalem, sem var
skipaður æðsti lögfræðilegi emb-
ættismaður ísraels i janúar. ísra-
elska ríkissjónvarpið sagði að leið-
togi Shas-flokksins, Aryeh Deri,
sem hefur verið sóttur til saka fyr-
ir spillingu, hefði lagt fast að for-
sætisráðherranum að skipa Bar-On
í embættið til að semja um milda
refsingu vegna spillingarmálsins.
Hann hafi sett þetta sem skilyrði
fyrir því að flokkurinn styddi samn-
inginn við Palestínumenn um brott-
flutning ísraelskra hermanna frá
hluta Hebron-borgar í janúar.
Lagasérfræðingar segja að hægt
yrði að sækja forsætisráðherrann
til saka ef í ljós kæmi að hann
hefði látið undan slíkum þrýstingi.
Bar-On varð að segja af sér að-
eins hálfum sólarhringi eftir að hann
tók við embættinu þar sem stjóm-
málamenn og embættismenn í dóms-
kerfinu héldu því fram að hann
væri ekki hæfur til að gegna því.
Auk Netanyahus, Deris og Bar-
Ons hafa 20 menn verið yfirheyrðir
vegna málsins, þeirra á meðal ráð-
herrar, þingmenn og lögfræðingar.
Shimon Peres, leiðtogi Verka-
mannaflokksins, sem beið ósigur
fyrir Likud-flokknum í kosningun-
um í maí í fyrra, neitaði að svara
því hvort hann hygðist gefa kost á
sér sem forsætisráðherra ef kosn-
ingunum yrði flýtt.
Milosevic
hafnað
Belgrad. Reuter.
SVARTFELLINGAR hafa
hótað að koma í veg fyrir að
Slobodan Milosevic, forseti
Serbíu, verði kjörinn forseti
Júgóslavíu, sambandsríkis
Serbíu og Svartfjallalands,
eins og hann hefur stefnt að.
Samkvæmt stjórnarskránni
getur Milosevic ekki gefið
kost á sér í forsetakosningun-
um í Serbíu síðar á árinu þar
sem hann hefur þá gegnt
embættinu í tvö kjörtímabil.
Hann hugðist því grípa til
þess ráðs að fá þing Júgó-
slavíu til að kjósa sig forseta
sambandsríkisins og auka
völd embættisins, sem er nú
nánast valdalaust.
Til að ná kjöri og auka
völd embættisins þarf Mil-
osevic hins vegar að tryggja
sér stuðning Svartfellinga og
forsætisráðherra þeirra, Mile
Djukanovic, sagði á föstudag
að það kæmi ekki til greina.
Reutcr
Jeltsín hyggst semja
við Clinton um NATO
Moskvu. Daily Telegraph.
BORÍS Jeltsín Rússlandsforseti
var í góðu fjöri er hann sinnti
fyrsta opinbera embættisverki sínu
í tæpa tvo mánuði á sunnudag.
Lagði hann blómsveig að minnis-
varða um óþekkta hermenn í
Moskvu og við það tækifæri sagð-
ist hann staðráðinn i að ná mála-
miðlun við Bill Clinton, Bandaríkja-
forseta, í deilunni um stækkun
Atlantshafsbandalagsins (NATO)
til austurs.
Jeltsín sagðist hafa fallist á það
á fundi sínum með Madeleine Al-
bright, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, í Moskvu síðastliðinn
föstudag, að leita málamiðlunar í
deilunni um stækkun NATO á leið-
togafundi þeirra Clintons, sem
fram fer í Helsinki í Finnlandi
20.-21. mars.
Er þetta túlkað á þann veg, að
Rússar muni ekki lengur berjast
alfarið gegn aðild fyrrverandi Var:
sjárbandalagsríkja að NATO. í
staðinn sagðist Jeltsín á sunnudag
myndu freista þess að tefja aðild
þeirra í lengstu lög.
Jeltsín rabbaði við blaðamenn
eftir athöfnina við gröf óþekkta
hermannsins. Hann var örlítið
stirður til gangs en fullur sjálfs-
trausts. Sagðist hann hafa lést um
26 kíló í veikindum sínum undan-
fama mánuði.
„Nú hef ég náð fullum bata,
þarf bara að safna meiri kröftum,“
sagði Jeltsín. „Ég er enn klár í
kollinum,“ bætti hann við til að
minna á að hann hefði öll völd og
sýndi hann á sér kunnuglegar bar-
áttuhliðar er hann var spurður um
tilraunir þingsins, sem stjómar-
andstaðan ræður, til þess að koma
honum úr forsetastóli af heilsu-
farsástæðum.
Segir árásir andstæð-
inganna gagnslausar
„Þeir ættu að þekkja mig, ég
er baráttumaður og verð það
áfram.“ Brýndi Jeltsín síðan raust-
ina og sagði: „Þeir skyldu ekki
veitast of harkalega að mér því
ég get slegið til baka. Ég held að
tilraunir þeirra allar séu til einskis,
gagnslausar.“
„Larry
Flynt“
hlaut Gull-
bjöminn
KVIKMYNDIN „Málið gegn
Larry Flynt“ (The People vs.
Larry Flynt) var I gær sæmd
Gullbirninum á kvikmyndahá-
tíðinni í Berlín, sem bezta
mynd hátíðarinnar. Hér sést
leikstjórinn, Milos Forman (til
vinstri), ásamt aðalleikonunni
Courtney Love er myndin var
kynnt við upphaf hátíðarinnar
15. febrúar sl.
Fyrir aftan þau sést auglýs-
ingaveggspjald myndarinnar,
en mótmæli kristilegra trúar-
hópa gegn því hafa leitt til
þess að notkun þess hefur ver-
ið hætt m.a. í Bandaríkjunum
og Belgíu. Þess má geta að
veggspjaldið hefur þegar verið
notað til kynningar á myndinni
hérlendis, en það sýnir aðal-
leikarann Woody Harrelson í
hlutverki bandaríska ldám-
kóngsins Larrys Flynts í stell-
ingum Krists á krossinum, með
bikini-klæddar meyjarmjaðmir
í bakgrunni.
Ærin Dolly gæti breytt
framtíð mannsins
London. Reuter.
MÖGULEIKINN á að einrækta fólk
út frá einni blóð- eða vöðvafrumu
virðist nær sanni því breskir vísinda-
menn hafa skýrt frá því að þeim
hafi tekist að einrækta kind. Hingað
til hefur ræktun af þessu tagi verið
bundin við örverur og smádýr en
ekki fullvaxnar skepnur. Fréttinni
hefur verið misjafnlega tekið í Bret-
landi.
Skýrt er frá hinni einræktuðu á
í nýjasta hefti tímaritsins Nature.
Hún var borin fyrir sjö mánuðum í
Roslin-stofnuninni skammt frá Edin-
borg í Skotlandi og fékk nafnið
Dolly. Vísindamenn undir forystu
Ians Wilmuts náðu þessum árangri.
Vísindamenn sögðu að um væri
að ræða merk þáttaskil sem gera
ætti vísindunum kleift að framleiða
flokka nákvæmlega eins dýra til
hvers kyns nota fyrir mannkynið.
Ekki eru þó allir á því að krafta-
verk hafi verið unnið, heldur sé nú
miklu fremur hætta á að óvandaðir
aðilar framleiði hvers kyns skrímsli
vegna hinnar nýju þekkingar.
„Ég hefði fremur kosið að þetta
hefði aldrei átt sér stað,“ sagði Rich-
ard Nicholson, ritstjóri tímaritsins
Siðferði læknisfræðinnar, í gær.
„Vandinn er sá, að þegar hin nýja
vísindatækni hefur verið birt, er hún
aðgengileg hvaða vísindamanni sem
er og hversu gætilega hann fer með
þá þekkingu," sagði hann í samtali
við RBC-útvarpið. „Við erum líklega
tiltölulega lausir við Frankenstein-
eðlið í þessu landi en það á örugg-
lega ekki við um öll lönd,“ bætti
hann við.
Vísindamaðurinn Patrick Dixon,
sem ritað hefur um erfðafræði, seg-
ir í samtali við Times í gær, að ný-
lega hafí hringt í hann kona sem
vildi einrækta frumur úr látnum föð-
ur sínum. „Hún vill endurlífga hann
með þessum hætti, jafnvel ganga
sjálf með hann,“ bætti hann við.
„Eftir að hafa heyrt um árangur
Wilmuts og félaga sendi ég henni í
dag orðsendingu og sagði að draum-
ur hennar gæti ræst fyrr en hún
teldi,“ sagði Dixon.
Dixon segir að fólk með alvarlega
sjúkdóma gæti látið einrækta vara-
hluti í sjálft sig, einræðisherrar
gætu látið einrækta alveg eins ein-
staklinga og endurreisa mætti látnar
kvikmyndastjörnur með einræktun.
Reutcr
IAN Wilmut við flokk einrækt-
aðra áa í Roslin-stofnuninni
við Edinborg í gær.
Aðrir vísindamenn létu í ljós efa-
semdir um gagnsemi einræktunar
og sögðu mörg afkvæma slíkra til-
rauna í Roslin-stofnuninni hafa
drepist vegna líffræðilegra galla.
„Áhættan á afbrigðilegheitum er
mikil," sagði Lewis Wolpert við
University College í London í sam-
tali við Guardian. Einræktun fullorð-
inna einstaklinga endurgerir allar
stökkbreytingar eða arfgengar
breytingar á genum, smáar sem
stórar, sem átt hafa sér stað á ævi
viðkomandi af völdum daglegrar
geislunar, eiturefna í umhverfinu
eða smámistaka sem eiga sér stað
þegar fruma skiptir sér.
Ian Wilmut varði bæði vísindin
og siðferði það sem fælist í einrækt-
un fullorðinna dýra. Hann sagði
nauðsynlegt að menn áttuðu sig á
hugsanlegri misnotkun þekkingar-
innar og lög yrðu sett til þess að
útiloka slíka misnotkun. Við stofnun
hans eru á lokastigi rannsóknir á
kind sem framleiðir mjólk er inni-
heldur mannlega kjarnsýru er hjálp-
að getur við að lækna slímseigju-
sjúkdóm (cystic fibrosis), arfgengan
sjúkdóm sem lýsir sér einkum í al-
varlegri truflun á starfsemi lungna
og meltingarfæra.