Morgunblaðið - 25.02.1997, Page 31

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 25. FEBRÚAR 1997 31
LISTIR
A hljóðu
nótunum
KAMMERKÓR Kvennakórs Reykjavíkur.
TÓNLIST
Digrancskirkja
KÓRTÓNLEIKAR
VOX FEMINAE
Stjómendur Sibyl Urbancic og Mar-
grét Pálmadóttir. 21. febrúar kl. 20.
HELDUR var laklega mætt á þá
forvitnilegu tónleika sem framundan
voru. Forvitnilegir kannski fyrst og
fremst vegna gestastjórnanda kórs-
ins, komin alla leið frá Vínarborg,
en okkur Frónbúum ekki að öllu
ókunn og þá ekki hvað síst vegna
föður hennar, sem stóran þátt átti í
uppgangi tónlistarviðburða á landi
voru fyrr á öldinni, ekki síst sem
hljómsveitarstjóri og stjórnandi Tón-
listarféiags- og síðar Þjóðleikhús-
skórsins. Frá Austurríki tók hann
tónlistarhefðina með sér og nú kem-
ur dóttir hans, einnig frá Austurríki,
sem kórstjóri og stjórnar „kammer-
kór“ úr Kvennakór Reykjavíkur á
tónleikum í Digraneskirkju. Ekki
mun þetta þó í fyrsta skipti sem Si-
byl stjórnar Kammerkórnum á tón-
leikum, en í þetta sinn leggur hún
áherslu á höfunda 20. aldarinnar og
aðallega núlifandi. Elstur höfunda
kvöldsins er líklega Giacinto Scelsi,
f. 1905. Alleluja hans hljómaði mjúkt
og fallega úr hliðarsölum kirkjunnar.
Þættir úr „Agnarsmárri messu“ eftir
Þorkel Sigurbjörnsson, messu sem
hann samdi í tilefni af vígslu sr. Ein-
ars bróður síns 22. júní 1969. Fyrst
kom falleg Friðarbæn, sungin hreint
og fallega mótuð. Dýrðarsöngurinn
var næstur og þar reynir Þorkell til
hins ýtrasta á söngvarana og
kannske örlítið fram yfír það. Tónbil
þar, hver á fætur öðru, eru svo erfið
í söng að varla er mögulegt að syngja
algjörlega hreint. Mín skoðun er að
aldrei skyldi maður skrifa þau tónbil
fyrir söngraddir sem maður ekki
getur nokkuð auðveldlega sungið
sjálfur, það sem framyfir er verður
mínus fyrir verkið, en tekið skal fram
að þetta fannst mér eingöngu eiga
við um Dýrðarsönginn.
Salutatio Mariæ eftir Jón Nordal
kom næst eftir Dýrðarsönginn. Jón
segir að þetta lag, upprunalega sam-
ið fyrir barnakór, hafi brotið ísinn.
Hann byijaði aftur að skrifa kór-
verk, nokkuð sem hann hafði ekki
gert um áratuga skeið. Jón hefur
skapað sér fastmótaðan harmónísk-
an stíl, sem ekki hvað síst kemur
fram í kórverkum hans, stíl sem
hann hefur byggt upp, alltaf er hægt
að leita til ef komið er út í villur,
einskonar heimili með persónulegum
munum, þar sem Jón einn ríkir og á
heima. Og vonandi koma enn áratug-
ir þar sem söngurinn fær að njóta
sín. Ave Maria eftir Anton Heiler er
engin framúrstefnutónlist, en átti vel
heima í efnisskránni.
Ave María eftir G. Scelsi einrödd-
uð og sungin frammi í hliðarsal virt-
ist eitthvað óörugg. Ef undirritaður
hefur heyrt rétt, fór að minnsta kosti
einröddunin út um þúfur á óvænt-
ustu stöðum.
Trúaijátning úr messunni hans
Þorkels kom næst. Tónbilin ekki eins
miskunnarlaus og í Dýrðarsöngnum
og skilaði sér vel. Sibyl veit auðsjá-
anlega og auðheyrilega hvar hún
stendur sem stjórnandi. Allar hennar
hreyfíngar eru réttar, engar óþarfa
bendingar, sveigjur eða beygjur og
þar með skilar sér allt það sem stjórn-
andinn getur vænst að fá út úr hljóð-
færinu og á þessum tónleikum kaus
Sibyi að láta kórinn syngja sem
mest á hljóðu nótunum, sem var
mjög viturlegt. Sem sagt, hér var
„professional" stjórnandi á ferðinni
sem kann sitt fag og líklega stjórn
í blóð borin.
Salve Regina eftir Hjálmar H.
Ragnarsson er falleg íónsmið, en hér
var stjórnunin ekki á „professional"
nótunum. Margrét Pálmadóttir
stjórnaði þessu verki og féll í flestar
þær villur sem stjómendur eiga að
varast. Of langt mál er að telja þær
allar upp, en þetta þarf að lærast,
eins og annað og t.d. má stjórnun
aldrei fara út í það að gera sjálfan
sig að stærra númeri en verkið sem
verið er að flytja, útkoman verður
samnefnari kunnáttuleysisins.
Haustvísur til Máríu eftir Atla
Heimi eru einfaldar og fallegar. Síð-
asta atriðið úr messu Þorkels, Guðs
lamb, var hljóðlátur og fallegur end-
ir Agnarsmáu messunnar Þorkels.
Tónleikunum lauk með An Alleluia
Super-Round , eftir ameríska tón-
skáldið William Albright, einskonar
kanonsöngur, þar sem kórmeðlimir
gengu syngjandi um meðal kirkju-
gesta og röðuðu sér síðan syngjandi
upp við enda bekkjaraðanna. Falleg-
ur endir.
Ragnar Björnsson
I deiglunni
KVTKMYNDIR
Rcgnboginn
MÚGSEFJUN
„The Crucible" ★ ★ ★
Leikstjóri: Nicholas Hytner. Hand-
rit: Arthur Miller byggt á leikriti
hans, I deiglunni. Kvikmyndataka:
Andrew Dunn. Tónlist: George
Funton. Aðalhlutverk: Daniel Day-
Lewis, Winona Ryder, Joan Allen,
Paul Scofield, Bruce Davidson,
Rob Campell, Jeffrey Jones. 20th
Century Fox. 1996.
LEIKRIT Arthur Millers, í
deiglunni eða „The Crucible", er
iðulega tengt við McCarthyism-
ann og kommúnistaveiðarnar í
Bandaríkjunum á sjötta áratugn-
um og með réttu. í stað norna-
veiðanna sem leikritið fjallar um,
en það hefur nú verið kvikmynd-
að eftir handriti Millers sjálfs og
myndin er sýnd í Regnboganum
undir heitinu Múgsefjun, má auð-
veldlega setja kommúnistaveiðar.
Það er athyglisvert að skoða hlið-
stæðurnar þarna á milli því þær
eru mjög skýrar. Verkið er um
rógburð sem leggur undir sig lít-
ið trúarlegt samfélag fyrr á öld-
um þar sem krafan um játningu
frammi fyrir rétti verður allsráð-
andi og hvernig má bjargast frá
tortímingu með því að segja frá
sömu glæpum samborgara sinna.
Það er um samfélag þar sem
menn sjá beinan hag sinn í því
að rógbera aðra, þar sem dómur
og aftaka byggist á ljúgvitnum
og þar sem ríkisvaidið sjálft verð-
ur glæpsamlegt fórnarlamb
einkahagsmuna og móðursýki.
Samfélagið eitrast og einkennist
af ofstækisfullum og hatrömm-
um ofsóknum þar sem rök og
trúverðugleiki og sannleikur vík-
ur fyrir hatri og umburðaleysi
og það skiptist í þá sem eru of-
sóttir og þá sem ofsækja.
Þótt kommúnistaveiðarnar
skipti kannski litlu máli í dag á
efni leikritsins erindi á öllum tím-
um og leikstjórinn Nicholas
Hytner sýnir með kvikmynda-
gerðinni að það er ekkert síður
um bældar ástríður og tilfinn-
ingahita sem kemst ekki upp á
yfirborðið fyrr en um seinan og
sjúklega afbrýðisemi og mann-
hatur. Fyrir utan nú að bjóða
uppá mjög magnað réttardrama,
sem þykir einatt spennandi efni-
viður í kvikmyndirnar og Hytner
nýtir til fulls sem slíkt. Myndin
er svolítið brokkgeng framan af
en eftir að hún er komin í gang
um miðbikið situr maður sem
límdur yfir töfrum Arthurs Mill-
ers og kræsilegs leikhópsins und-
ir styrkri stjórn Hytners, sem
áður færði annað leikrit með
ágætum árangri í kvikmynda-
búning, Geggjun Georgs kon-
ungs.
Daniel Day-Lewis, er leikið
getur hvaða hlutverk sem er að
því er virðist fölskvalaust, túlkar
bóndann John Proctor sem mann
er fær styrk sinn frá jörðinni
og búskapnum og einföldum lífs-
reglum sem hann vék eitt sinn
frá og fær nú að gjalda fyrir.
Day-Lewis moldugur, með hár
niður á herðar og skegg í andlit-
inu, talar máli réttvísinnar og
sannleikans og er maður svo
gegnheill siðferðilega og jarð-
bundinn að mann langar helst
til að vitna með honum þarna á
tjaldinu; skrýtið hvað Daníel
tekst alltaf að vera heilagur í
myndum sínum án þess að gera
það auvirðilegt. Joan Allen, sem
leikur eiginkonu hans, vinnur
heila ævisögu úr litlu öðru en
samanbitnum munnsvip og
krosslögðum höndum sem gefa
til kynna kaldlyndi en að baki
býr brennandi eftirsjá eftir hlý-
legra samlífi. Winona Ryder er
sú með erfiðasta hlutverkið því
hún fær enga samúð áhorfand-
ans en því meira hatur og hún
sleppur vel frá sínu sem gersam-
lega samviskulaust og ófor-
skammað stúlkukvikindi í leit
að hefnd. Aðrir leikarar leggja
aukinn þunga í dramatíkina,
sérstaklega Paul Scofield sem
dómarinn.
Fyrir utan að vinna vel með
leikurunum skapar Hytner verki
Millers ramma sem feilur ágæt-
lega að hinum sálfræðilegu
átökum. Lýsingin er myrk og
umhverfið sólarlaust og búning-
ar litlausir og hýbýli drungaleg.
Nærmyndirnar lokast um andlit
afskræmd i lygi eða upplýst í
sannleika þangað til ekkert er
eftir nema mannleg reisn. Og
þar er heilagur Daníel blessun-
arlega réttur maður á réttum
stað.
Arnaldur lndriðason
Ný ferðamannamiðstöð við Ingólfstorg
MÁ Bjóða Þér Pláss?
í þessu þjóðfræga húsi við Hafnarstræti í Reykjavík verður brátt
gerð tilraun til að opna ferðamannamiðstöð þar sem fyrirtækjum
og einstaklingum býðst að leigja aðstöðu fyrir verslun og þjón-
ustu eða annað tengt erlendum ferðamönnum með aðaláherslu
á eftirfarandi:
Opnar vinnustofur/verslanir listamanna (Workshop)
«•“ Upplýsingaþjónustu
«•“ Gjaldeyrisþjónustu
«•“ Bóka-, blaða- og kortasölu
«•“ Farmiðasölu
«•“ Verslun með sérpakkaða mat- og drykkjarvöru
«•“ Sölu á hvers konar afþreyingu um land allt
«•“ Utvegun gistirýmis; hótel, bændagisting, gistiheimili
«•" Sæta- og útsýnisferðir, bíla- og hestaleigu, hvalaskoðunarferðir
«•“ Sýningaraðstöðu og þess háttar
Við óskum sérstaklega eftir listamönnum og handverksfólki sem
hefur áhuga á að vinna að list sinni, öllum sýnilegt. Einnig
bílaleigu og fyrirtækjum sem bjóða upp á útsýnis- og sætaferðir.
Þeir sem hafa áhuga á að taka þátt í þessari tilraun með okkur
eru beðnir að senda símbréf með nafni sínu og síma ásamt
upplýsingum um starfsemina í 551 6109 fyrir 28. febrúar nk.
Áhugahópur um Eflingu Ferðaþjónustu
og Kynningu á Sérkennum Íslands