Alþýðublaðið - 13.12.1920, Blaðsíða 1

1920
Mánudagian 13 desember.
287 tölubl.
Sykírsýki Vísis.
Ritsíjóri Vísis hefir nú í œörg
ár haft þá atvinnm, að reyna að
ríða niður heildsöluverzlun iands-
ins, og fengið k.aup sitt í breiðum
auglýsiagum heildsalanna. Sérstak
lega hefir ritstjórinn verið haldinn
af ákafri pólitískri sykursýki, og
prédikað ár og dag að sykur-
verziunina mmtti Iandsverziunin
undir engum kringumstæðum hafa
á hendi. Fyrir tilstilli hans og
áiíka gáfaðra sómamanna var
sykurverzlunin gefin öilum frjáls
vorið 1919. Sykur fékst þá frá
Ðanmörku, e/ hann var keyptur
fyrir milligöngn stjórnarinnar eða
landsverzhinarinnar, mun ódýrari
heldur en aanarsstaðar í heiminum,
enn aftur á móti fékst ekki nógu
mikið þar tii þess að fuiinægja
þörfum iandsmanna, svo að einnig
varð að kaupa sykur frá öðrum
löndum dýrars. verði. Eina ieiðin,
sem fara átti þá, var auðvitað só,
að landsverzlun hefði eiukasölu á
sykri. Keypti frá Danmörku það
sém hægt væri, en afganginu frá
öðrum iöndum, og jafnaði útsölu-
verðinu þannig, að allir landsmenn
íengju hið rétta meðalverð á sykri
sfnum. Sú Ieið var ekki farin,
heldur sykurverzlunia gefin frjáls
öllum, fyrir aðgerðir fylgifiska
»Vísis“. En hver varð árangurinn f
Fyrst voru heildsalar hræddir
við að kaupa nokkurn sykur,
vegna óttans við verðfall á heims-
markaðinum og samkepni af hálfu
landsverziunar, svo að sykurþurð
varð í landinu,
Þegar augsýnilegt var að sykur-
verðið f útlöndum fór hækkandi,
keyptu þeir þó jafnt og þétt og
seldu sykur með mikilli álagningu,
því að altaf var mikil eftirspurnin
innanlands. Landsverzíunin keypti
einnig hinn ódýra danska sykur
og seidi harm miklu ódýrara. En
í smásöluverði kaupmanna kom
þessi rnunur hvergi fram, Kaup-
■xnennirnir seldu auðvitað mest-
allan sykurinn hœsta verði, sem
svaraði til heildsataverðsins. Hagn-
aðurinn af hinu lága verði hjá
landsverzluninni rann i þeirra
vasa, en ekki almennings.
Varla er gerandi ráð fýrir að
ritstjóri Vísis hafi ætlast tii. þessa.
Hann hefir, eftir sínu innræti,
líklega hugsað, að bezt væri að
landsverziunin keypti engan sgkur,
sv& að allur sykur, sem til lands-
ins hefði fluzt, hefði verið með
háa verðinu? Ef nokkur maður
getur þá botnað í „hugsun* rit-
stjórans og núverandi þingmanns
Rykvíkinga I
„Vísir" hefir haldið áfram syk-
urgrelnum sínum. nú í haust og
sagt að allir kaupmenn ættu að
fá innflutningsleyfi á sykri eftir
vild, en landsverzlun ekki að
verzla með þá vörutegund.
En hver hefði árangurinn orðið,
ef vinsamlegum ráðleggingum
blaðsins hefði verið fylgt?
I september í haust fékk lands-
verzlunin sykur frá Danmörku,
sem kominn var upp í heims-
markaðsverðið og seldi hann fyrir
3 kr, 30 aura kílóið, höggvinn.
Uca sömu mundir fluttu tveir
heiidsalar inn sykur, sem mun
hafa verið keyptur inn sama verði.
Annar þeirra hafði selt sykur
sinn miklu hœrra verði fyrirfram
til kaupmanna, og hinn œtlaði
að gera hið sama. Verðlagsnefnd-
in varð þá að taka i laumana
og ákveða lágmarksverð á sykri
jafnt landsverzlunarverðinu.
Síðan mun innflutningsleyfi ekki
hafa verið veitt að ráði, og fyrzti
innflutningurinn, sem nokkuð mun-
ar um, mun koma með Gullfossi
til Iandsverzlunarinnar.
En ef aliir hefðu fengið inn-
flutningsleyfi ?
Sykurinn lækkaði f útlöndum
f nóvember, niður í yerð er svar-
aði til liðl. 3 kr. smásöluverðs hjá
kauptnönnum, eftir venjulegri á-
lagningu þeirra. Þá vildu þeir,
hver um annan þveran, kaupa
sykur frá útlöndum, og mundu
þrir hafa byrgt landið upp fyrir
allan veturinn og eytt í það því
veltufé sem til var á hendur út-
lendum bönkum. Afleiðingin af
því, að þeir hafa ekki fengið vilja
sinn, er sú, að sykur kemur með
Gullfossi til landsverzlunar, keypt-
ur seinna, miklu ódýrari og ekki
meiri en nauðsyn krefur, eflir
þvi sem hefir fengist upplgst.
Þatta sparast við landsverzlun,
þar sem skipulag er á verzluninni,
í stað hugsanalauss gróðafáims
heildsala.
Það er óhætt að segja að
„Vísir" hafi með skrifum sínum
um þessi mál, á síðustu árum,
bakað almenningi fjárhagsleg*
tjón með of háu sykurverði, sem
nemur miljónum. Hefði blaðsins
viturlegu ráðum verið fylgt nú,
þá hefði það getað bætt a!l álit-
legri upphæð við þá fúigu. En
yrði heilræðum Vísis fylgt á öll-
um sviðum, þá mundu sennilega
innan skamms ekki verða margir
mean eítir í landinu til þsss að
kaupa „Vísi". ***
Status Mundi.
í kolagröf logandi er Lloyd George
að hrapa.
Lenin og Trotzkij forlögin skapa.
Buðlungur Grikklands var bitinn
af apa.
Bolsjarar vinna, en kóngarnir tapa.
H esiodos.
(íslendingur)
Fyrirlestur um suðurför Sir
Ernest Shachleton, er hann lagði
af stað f byrjum ófriðarins œikla,
héldu tvéir af förunautum hans á
laugardagskvöldið f húsi K. F. U.
M. Fyrirlesturinn var vel sóttur og
vel fluttur og hinn skemtilegasti.
Menn þessir eru yfírmenn á skipi
er hér er statt og heitír „Aurora*.