Morgunblaðið - 15.03.1997, Blaðsíða 4

KORFUKNATTLEIKUR
Sókn vinn-
urleikien
vöm titla
Kanadamaðurínn Antonio Vallejo hefur
þjálfað körfuknattleikslið ÍR í vetur. Edwin
Rögnvaldsson ræddi við þjálfarann og
komst að því að skoðun hans á íslenskum
vamarleik er áhugaverð.
Allir geta leikið vörn
VALLEJO segir að ekki sé öllum í blóð borið að leika sóknarleik, en
allir ættu að geta leikið vöm ef þeir hljóta leiðsögn. „Ef leiðbeinandi
tekur að sýna tuttugu krökkum helstu handtökin í sóknarleik, munu
aðeins þrír þeirra nýta sér kennsluna og verða þess vegna góðir sóknar-
menn. Til þess að verða góður sóknarmaður verður viðkomandi að
vera ákveðinn að eðlisfari. Öðru gildir um vamarleik. í vöm er nauð-
synlegt að kunna undirstöðuatriði og að vera fljótur að átta sig á
mismunandi aðstæðum í leiknum. Þess vegna ættu öil lið að geta leik-
ið viðunandi vamarleik, því hann er hægt að kenna. Það á aftur á
móti ekki við um sóknina, þvf aðeins þeir ákveðnu geta orðið góðir á
Varnarleikur er einkar mikilvægur
í körfuknattleik, eins og í flest-
um boltaíþróttum. Vallejo notar sína
eigin útgáfu við að útskýra mikil-
vægi hans. „Margir leikmenn eru
góðar skyttur, en að sama skapi slak-
ir vamarmenn. Gefum okkur að ein-
hver leikmaður taki 15 til 20 skot í
leik, og sá sem tekur svo mörg skot
hlýtur að vera einn af bestu mönnum
deildarinnar. Það tekur u.þ.b. hálfa
sekúndu að taka eitt skot og því má
gera ráð fyrir því að umræddur leik-
maður noti alltént sjö til tíu sekúnd-
ur af leiktímanum í skottilraunir.
Hann þarf samt að leika vöm í tutt-
ugu mínútur, ef liðin tvö hafa bolt-
ann jafnlengi. Það nægir samt ekki
að aðeins einn leikmaður leiki viðun-
andi vamarieik, heldur þurfa allir
fímm mennimir að gera það. Þeir
þurfa að vinna saman í vöminni,"
segir þjálfarinn.
Kom körfuknattleikurinn, sem hér
er leikinn, þér á óvart að einhveiju
leyti þegar þú komst hingað?
„Ég átti alltaf von á því að ís-
lensku leikmennimir væru frekar
smávaxnir og ekki mjög snöggir.
Þeir eru aftur á móti nokkuð vel á
sig komnir. Leikstíllinn kom mér þó
á óvart. Hér virðist sem allir hafí
sama hlutverki að gegna á vellinum.
í mínu heimalandi gegndi hver leik-
maður sínu hlutverki. Þar voru ekki
fímm skyttur inni á vellinum samtím-
is, heldur voru ef til vill tvær sl'kar
á vellinum ásamt tveimur fráköstur-
um og miðheija. Því var ég alls ekki
vanur því þannig er ekki leikið f
Norður Ameríku. Það er samt ekki
annað að gera en að sætta sig við
slíkt því þetta er bara einkenni deild-
arinnar."
„Rugby“ í úrvalsdeildlnni
Vallejo hefur líkt vamarleik á ís-
landi við „rugby“, en hann er ekki
sá eini sem er þeirrar skoðunar.
Hann segist hafa heyrt aðra áhuga-
menn um körfuknattleik segja það
sama, án þess að hafa nefnt það sjálf-
ur við nokkum mann. „Ég tel að
íslenskur varnarleikur snúist ein-
göngu um boltann og Ieikstjómand-
inn er beittur töluverðri hörku. Hann
er ítrekað snertur en í kanadísku
deildinni er m.a.s. bannað að leggja
höndina á mjöðm sóknarmannsins,
er hann hefur boltann. Þá er dæmd
villa.
Þegar vamarmaður í „mgby“
reynir að ná til knattarins, slær hann
í átt til hans. Það sama á við um
vamarleik hér í úrvalsdeildinni.
Vamarmenn slá sífellt til boltans og
slá þá oftar en ekki í hönd sókn-
armannsins. Stundum fá þeir á sig
villu fyrir slíkt en stundum ekki.
Margir útlendingar hafa notað sömu
samlíkingu og ég hvað þetta varðar,
hvort sem það em áhorfendur, þjálf-
arar eða dómarar. Þeir hafa allir
sagt að slegið sé allt of mikið til leik-
mannsins með boltann. Leikurinn er
því stöðvaður meira en ella og hann
fær sjaldan að ganga eðlilega.
Einnig tel ég að þegar leikmenn-
imir keppa erlendis, hagnist þeir
ákaflega lítið á þessum vana sínum.
Mun harðar er tekið á þessari ítrek-
uðu snertingu erlendis og íslensku
bakverðimir fá líklega oft villu á sig
fyrir slíkt. Erlend lið geta því nýtt
sér þennan veikleika Islendinganna
og þá geta margir íslensku leikmann-
anna lent í villuvandræðum," segir
Vallejo.
Qóð fótavinna og hugsun
nauðsynleg
Er til einhver einfóld lausn til að
minnka þessa snertingu, sem þú
minntist á?
„Fljótvirkasta lausnin á þessu
væri að stíga skrefíð til fulls og setja
almenna vinnureglu á meðal dómar-
anna um að dæma undantekningar-
laust á það þegar vamarmaðurinn
slær í hönd sóknarmannsins. Ef það
væri gert þyrftu allir dómaramir að
Urvalsdeildin að
sumu leyti lík
þeirri kanadísku
ANTONIO Vallejo er alinn upp í Toronto í
Kanada. Þar starfaði hann sem aðstoðar-
þjálfari hjá háskólaliði, sem lék i helstu
körfuknattleiksdeildinni þar í landi. Hann
segir að sú deild sé að sumu leyti nyög lík
íslensku úrvalsdeildinni, „Enginn íþrótta-
maður í Kanada fær skólastyrki vegna góðr-
ar frammistöðu í íþróttum og leikmennimir
í deildinni fá ekkert borgað fyrir leik sinn,
þannig að þessar tvær deildir eru afskap-
lega líkar hvað það varðar. Kanadísku leik-
mennirnir leika í deildinni frá u.þ.b. 19 til
25 Ara aldurs, en fara svo suður yfír landa-
mærin til Bandaríkjanna í leit að tækifær-
um,“ sagði Vailejo.
Morgunblaðið/Halldór
ANTONIO Vallejo, hlnn kanadískl þjálfarl úrvalsdelldarllðs ÍR-lnga i körfuknattlelk, lengst tll
vlnstri, ræðlr hór við þá Tlto Baker og Atla Björn Þorbjörnsson á æflngu f Seljaskóla.
fylgja reglunni. Þá myndu leikmenn-
imir neyðast til þess að treysta meira
á góða fótavinnu auk þess að hugsa
meira í stað þess að teygja sig til
boltans. Þegar leikmaður reynir að
veijast sér sterkari manni eingöngu
með því að nota hendumar, bíður
hann lægri hlut. Til að hafa betur í
slíkri baráttu, er nauðsynlegt að leika
vöm með góðri fótavinnu og hugsun.
Þetta viðhorf á að kenna yngstu iðk-
endunum í íþróttinni."
Finnast samt ekki einhverjir góðir
vamarmenn innan deildarinnar?
„Það eru vissulega nokkrir leik-
menn í deildinni sem gegna því hlut-
verki að gæta helsta sóknarmanns
andstæðinganna. Sumir þeirra leysa
það vel af hendi og við megum ekki
gleyma því að margir erlendu leik-
mannanna, sem leika hér á landi,
koma frá mjög hátt skrifuðum er-
lendum skólum eða deildum. Það er
því ekki þeirra sök, ef liðið fær mörg
stig á sig. Menn
verða að leika góða
vöm í sameiningu.
Leikmenn tala of
lítið saman
Sum lið geta jafn-
vel átt 4 til 6 góða
vamarmenn, en samt
leikið slaka vöm sem
liðsheild. Vamar-
kerfíð, sem viðkom-
andi lið leikur, verður
að vera vel útfært.
Ég tel að marga leik-
menn á íslandi skorti
skilning á varnarleik,
eða að leikmennirnir
nái einfaldlega ekki
að gera það sem lagt
er fyrir þá. Einföld
atriði eins og hjálpar-
vörn em illa út.færð
af sumum liðum í
deildinni. Helsta
ástæða þess, að mínu
mati, er sú að hér
tala leikmenn ekki
nógu mikið saman á vellinum. Það
er í raun ótrúlegt. Stundum gæta
tveir vamarmenn leikstjómanda
andstæðinganna samtímis, en einnig
getur farið svo að enginn geri það.
Þannig getur stundum myndast mik-
il ringulreið þegar vamarmennimir
reyna að komast að því hver á að
gæta leikstjómandans.
í NBA-deildinni og bandarísku
háskóladeildinni tala leikmennimir
saman allan leikinn, hátt og snjallt,
og stefna þeir allir sem einn að að-
eins einu markmiði. Hérna er allt
annað uppi á teningnum. Ef vamar-
maður missir sóknarmann framhjá
sér, veit enginn félagi hans af því
fyrr en það er um seinan. Hjálp berst
ekki nema annar vamarmaður sé
fyrri til og komi til hjálpar í tæka
tíð. Leikmenn verða að tala saman
svo þeir viti hvað um er að vera á
vellinum. Körfuknattleikur er leikur
fyrir hugann. Hann er ekki leikur
þeirra, sem aðeins eru sterkir og
fljótir. Ef leikmaður veit hvert and-
stæðingur hans ætlar að fara, getur
hann komið í veg fyrir það. Stærð
andstæðingsins skiptir ekki máli.“
Aöeins 3 til 4 sendingar
í hverri sókn
Vallejo segir einnig að stigafjöld-
inn í leikjunum gefí ekki rétta mynd
af frammistöðu leikmannanna
sjálfra. „fslendingar eiga góðar
skyttur, en stigafjöldinn í leikjunum
endurspeglar ekki gæði körfuknatt-
leiksins sem hér er leikinn. Menn
geta túlkað þessa fullyrðingu að vild,
en þetta er sannleikur. Mörg skot-
anna sem leikmennimir taka eru úr
mjög góðum færum. Það þarf ekki
neina stórstjömu til að hitta úr opnu
stökkskoti. Skotin eru líka tekin mjög
snemma í hverri sókn, því vömin
hörfar yfírieitt í átt að sinni eigin
körfu. Meðallengd sóknar í deildinni
er sennilega u.þ.b. þijár til fjórar
sendingar. Það er mjög frábrugðið
því sem gerist t.d. í Norður Amer-
íku, að NBA-deildinni undanskilinni.
Þar þarf yfirleitt að senda boltann
sex eða sjö sinnum svo að glufa
myndist í vöm andstæðinganna. Hér
á landi má sjá glufu í vöminni allan
leikinn.
Verða að kunna fleira
heldur en að skjóta
Ef íslenskur varnarleikur batnar,
verða leikmenn að kunna margt ann-
að en að skjóta. Þeir verða að bæta
boltameðferð sína og sendingar.
Einnig verða nokkrir að geta skotið
úr þröngum fæmm þegar leikurinn
er í jámum, eða brotist upp að körf-
unni af harðfylgi. Hér á Islandi ráð-
ast úrslit flestra leilganna nær ein-
göngu af því hvort liðið hittir betur
úr stökkskotum fyrir utan. Þegar
leikmaður fær sendingu fyrir utan,
er hann oftar en ekki óvaldaður og
því fijálst að skjóta," segir þjálfarinn
kanadíski.
Er viðhorf íslenskra leikmanna til
leiksins öðruvísi hér en annars stað-
ar?
„Já, það tel ég. Sumir leikmenn
virðast hafa þannig viðhorf að þeir
séu bestir, muni alltaf vera bestir
og þurfí því ekki að leggja jafn hart
að sér og flestir aðrir. Margir aðrir
leikmenn segja við sjálfa sig, „Ég
er ekki bestur, verð aldrei bestur og
því er tilgangslaust fyrir mig að
leggja jafn hart að mér og aðrir."
Aðra sögu er að segja af þeim sem
æfa samviskusamlega, því þeir vita
vel hveijir þeir eru og að þeir eru
að leika eins vel og þeir mest mega.
í mínu heimalandi er samkeppnin
mun meiri. Þar tilheyrir fólk ekki
ákveðnu félagi alla sína ævi, eins og
sumir virðast gera hér. í Kanada
skipta menn hiklaust um skóla til
þess að fá frekari tækifæri til að
verða betri. Þar vilja menn aðeins
leika fyrir lið sem þarf á þeirra styrk
að halda. Hér er miklu minna um
félagaskipti og t.d. þegar eitthvert
íslenskt félag á ekki öfluga yngri
flokka, verður það í lægð næstu ár
á eftir."