Morgunblaðið - 02.04.1997, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
MIÐVIKUDAGUR 2. APRÍL 1997 13
Samvinnuferðir-
Landsýn
Býður
afnot af
skrifstofu
FORRÁÐAMENN ferðaskrifstof-
unnar Samvinnuferða-Landsýnar
hafa ritað Ferðamálaráði og boðið
fram afnot af skrifstofu sinni í
Danmörku og eru til viðræðna um
frekara samstarf vegna upplýs-
ingagjafar fyrir Ferðamálaráð.
„Við gætum svarað spurningum
um ferðaþjónustu og dreift bækl-
ingum,“ sagði Helgi Jóhannsson
forstjóri í samtali við Morgunblað-
ið.
Tilboð ferðaskrifstofunnar kem-
ur í framhaldi af fréttum frá Flug-
leiðum um að fyrirtækið hyggist
slíta samstarfi við Ferðamálaráð.
Magnús Oddsson ferðamálastjóri
kvaðst ekki hafa fengið bréf um
uppsögn Flugleiða á samstarfs-
samningnum og á meðan væri engu
hægt að svara um bréf Samvinnu-
ferða-Landsýnar.
„Sé það staðreynd að Flugleiðir
ætli að bakka út úr þessu hljótum
við að heyra meira frá þeim á
næstu dögum því ekki trúi ég því
að fyrirtækið sé með þessu að láta
reiði sína bitna sérstaklega á
Ferðamálaráði,“ sagði Helgi Jó-
hannsson. „Fyrirtækið hlýtur í kjöl-
farið á fréttum af gagnrýni frá
Samkeppnisráði að gefa út tilkynn-
ingu um að það ætli að láta af
hendi einkaleyfi á innritun farþega
á Keflavíkurflugvelli, hætta að
kynna eigin fyrirtæki í vélum sín-
um, hætta að skipuleggja alferðir
til að draga úr hættu á mismunun
og hefja öflugt samstarf með ís-
lenskum aðilum á ferðamarkaði."
Helgi Jóhannsson sagði að
Ferðamálaráði hefðu í bréfínu verið
boðin afnot af skrifstofu Samvinnu-
ferða-Landsýnar í Danmörku og
boðið upp á viðræður um að opna
skrifstofur á stærri markaðssvæð-
um, svo sem Bretlandi og Frakk-
landi. „Einhver þarf að sinna þessu,
það skiptir verulegu máli fyrir ís-
lenska ferðaþjónustu og þótt við
setjum hugsanlega eitthvað af stað
viljum við fá fleiri með. Þarna er
um að ræða þjónustu fyrir þá sem
vilja leita sér upplýsinga um Island
og aukin viðskipti. Við þurfum að
gæta hlutleysis en við treystum
okkur til þess á sama hátt og Flug-
leiðir,“ sagði Helgi ennfremur.
Sagði hann sérstakt að Flugleiðir
vildu ganga út úr þessu samstarfi
þar sem hagur fyrirtækisins hlyti
að vera einna mestur og kveðst
reiðubúinn til samstarfs við Flug-
leiðamenn. Samvinnuferðir-Land-
sýn væri einn stærsti viðskiptavin-
ur Flugleiða, hefði skipt við fyrir-
tækið fyrir einn milljarð á liðnu
ári, og hefði samstarf verið gott í
sölumálum og það hlyti að geta
gengið í þessum málaflokki einnig.
---------» ♦ ♦---
Yerkfall
flugmanna?
BOÐAÐUR hefur verið fundur hjá
Félagi íslenskra atvinnuflugmanna
eftir páska þar sem ræða á verk-
fallsboðun. Er hugmynd uppi um
verkfall dagana 18. til 20. apríl og
síðan ótímabundið verkfall frá 25.
apríl hafi samningar ekki tekist.
Á félagsfundinum verður rætt
um verkfallshugmynd og hefst þá
jafnframt atkvæðagreiðsla sem
stendur í viku. Fulltrúar FIA og
flugrekenda hafa setið 12 árangurs-
lausa viðræðufundi og ákváðu for-
ráðamenn FÍA að kalla félagsmenn
á fund í dag miðvikudaginn 2. apríl
til að ræða stöðuna.
Skýrsla dómsmálaráðherra um bætt umferðaröryggi
Stefnt að því að fækka
alvarlegum umferðarslysum
Morgunblaðið/Halldór
HARALDUR G. Guðmundsson lenti í alvarlegu bílslysi á síðasta
ári og var ekki með bílbelti. Hann biður fólk um að gleyma því
ekki að setja bílbeltin á sig.
STEFNT er að því að færri en 200
slasist alvarlega eða látist árlega
í umferðarslysum fyrir aldamótin.
Til að ná því ætlunarverki skal
unnið markvisst að fjórum mark-
miðum í umferðaröryggismálum á
tímabilinu, en þau eru: jafn um-
ferðarhraði, betri aksturshættir
ungra ökumanna, aukin notkun
bílbelta og fækkun slysa við gatna-
mót.
Þetta kemur m.a. fram í nýút-
kominni skýrslu Þorsteins Pálsson-
ar dómsmálaráðherra til Alþingis
um framkvæmd umferðarörygg-
isáætlunar, en sú áætlun var sam-
þykkt á Alþingi í lok febrúar á
liðnu ári. Að skýrslunni vann
þriggja manna umferðaröryggis-
nefnd, skipuð þeim Þórhalli Ólafs-
syni aðstoðarmanni dómsmálaráð-
herra og formanni Umferðarráðs,
Georg Kr. Lárussyni sýslumanni
og Rögnvaldi Jónssyni fram-
kvæmdastjóra hjá Vegagerðinni.
En með nefndinni störfuðu auk
þess nokkrir starfsmenn frá Um-
ferðarráði.
Lagt til að lækka leyfilegan
hámarkshraða á veturna
í skýrslunni fjallar nefndin m.a.
um ástæður þess að ákveðið var
að stefna að fyrrnefndum fjórum
markmiðum en leggur auk þess til
ýmsar leiðir sem megi fara til að
ná þeim. Þar er til að mynda bent
á niðurstöður erlendra rannsókna
sem sýna svo ekki verður um villst
að beint orsakasamhengi sé á milli
ökuhraða og fjölda umferðarslysa
auk þess sem bein fylgni sé á milli
aukins hraða og alvarleika slysa.
Til að lækka umferðarhraða leggur
nefndin m.a. til að lækka leyfilegan
hámarkshraða við slæm aksturs-
skilyrði yfir vetrarmánuðina, en
athuganir hafa leitt í ljós að slysa-
tíðni er meiri að vetri til. Einnig
leggur nefndin áherslu á að þörf
sé á að hækka sektir vegna um-
ferðarlagabrota ásamt því að gera
úrbætur á innheimtu og fullnustu
þeirra. Þá bendir hún á nauðsyn
þess að koma á punktakerfi fyrir
umferðarlagabrot er byggist á
samræmdri ökuferilsskrá fyrir
landið allt. En á Alþingi liggur
fyrir frumvarp til breytinga á um-
ferðarlögum þar sem kveðið er á
um að nái ökumaður ákveðnum
punktafjölda, samkvæmt punkta-
kerfi vegna umferðarlagabrota,
verði hann sviptur ökurétti í þrjá
mánuði til viðbótar þeirri refsingu
sem lá við síðasta broti.
Bílbeltanotkun getur fækkað
dauðaslysum
Til að bæta aksturshætti ungra
ökumanna leggur nefndin m.a. til
að komið verði á kerfisbundnu eft-
irliti með ölvunarakstri, en tölur
frá Umferðarráði sýna að meiri-
hluti þeirra sem lentu í umferðar-
slysi vegna ölvunar við akstur á
árunum 1992 til 1995 voru í ald-
urshópnum 17 til 20 ára. í því
sambandi bendir nefndin einnig á
hagræði þess að lögreglan taki í
notkun tæki til að ákvarða áfengis-
magn í blóði ökumanna með önd-
unarsýni í stað blóðsýnis.
Þá er fullyrt að ungir ökumenn
séu í margfalt meiri hættu í um-
ferðinni en aðrir vegfarendur, m.a.
vegna skorts á þjálfun og reynslu
og er í framhaldi af því lagt til að
ökukennsla verði efld og áróður
og fræðsla tii ungra ökumanna
aukin.
I skýrslunni kemur ennfremur
fram að færri hafa slasast alvar-
lega í umferðarslysum á síðustu
árum og er það fyrst og fremst
rakið til aukinnar bílbeltanotkunar.
Talið er að koma megi í veg fyrir
allt að þriðjung allra banasiysa í
umferðinni ef allir ökumenn og
farþegar í bílum nota alltaf bíl-
belti. Bent er á nauðsyn þess að
lögreglan herði aðhaldið gagnvart
þeim sem ekki nota bílbelti og að
sektin við því verði jafnvel hækkuð.
Þá er sagt í skýrslunni að um
það bil helmingur umferðarslysa
með meiðslum verði við gatnamót
og að vinstri beygjur reynist öku-
mönnum oft erfiðar. Bent er á að
unnt sé að koma í veg fyrir þessi
slys með gerð hringtorga, en að
einnig sé hægt að draga úr slysum
með myndavélaeftirliti og eftirliti
með ökuhraða.
Lamaðist eftir alvarlegt bílslys á síðasta ári
„Hefði betur verið með bílbelti“
HARALDUR G. Guðmundsson
lenti í alvarlegu bílslysi í ágúst á
síðasta ári. Hann missti stjórn á
bifreið sinni með þeim afleiðingum
að hún valt út af veginum skammt
frá Bergsstöðum í Skagafirði.
Hann var ekki með bílbelti þegar
slysið varð og hentist því út um
framglugga bílsins. Hann lamaðist
fyrir neðan axlir og fer nú allra
sinna ferða í hjólastól.
Haraldur sagði sögu sína á
blaðamannafundi á mánudag, þeg-
ar ný skýrsla dómsmálaráðuneytis-
ins um umferðaröryggisáætlun var
kynnt. Hann benti á að þegar rætt
er um alvarleg umferðarslys sé
athyglinni oftast beint að þeim sem
látist hafa. „En það er ekki síður
alvarlegt þegar menn verða and-
lega og líkamlega örkumla eftir
bílslys," sagði hann og hóf frásögn
sína á því alvarlega slysi sem hann
lenti í á síðasta ári.
Haraldur var að vinna á Sauðár-
króki þennan ágústmánuð og lagði
af stað snemma morguns einn til
Grundarfjarðar. „Ég hafði drukkið
áfengi kvöldið áður og vanmat því
í raun ástand mitt til þess að keyra
bíl þennan morgun,“ segir hann.
Eftir að hafa stoppað smá stund
í Varmahlíð til að anda að sér
fersku lofti lagði hann aftur af
stað. „Þá áttaði ég mig á því að
ég var ekki með bílbelti, en ég jók
aðeins hraðann og ætlaði síðan að
setja beltið á mig. Skömmu síðar
flaug fugl á framrúðu bílsins og
ég missti stjórn á bílnum með þeim
afleiðingum að hann valt út af
veginum,“ segir hann. „Á þeirri
stundu hugsaði ég með mér að nú
skyldi ég bara halda fast í stýrið.
En ég vissi ekki fyrr en ég var
kominn undir mælaborðið og bíll-
inn hélt áfram að velta. Og á með-
an hélt ég áfram að þeytast út um
allan bílinn, aftur í aftursætið, upp
í loft og út að afturrúðunni og all-
an tímann var ég með meðvitund."
Hélt ég væri dáinn
Bíllinn endaði á hvolfi ofan í
skurði, en rétt áður en bíllinn
stöðvaðist segist Haraldur hafa
svifið út um fremri glugga bílsins
og lent rétt fyrir framan hann.
Framrúðan var þá þegar brotin
þannig að hann þurfti ekki að fara
í gegnum hana. „Ég lenti á þéttu
grasi og þúfum, þannig að lending-
in var tiltölulega mjúk,“ segir
hann.
Haraldur segist sennilega hafa
rotast eftir þetta í smá tíma. „Þeg-
ar ég rankaði við mér og opnaði
augun var allt orðið hljótt. Eg lá
bara með andlitið að jörðinni og
gat ekki hreyft mig. Ég man að
ég hugsaði með mér að svona
væri það bara að vera dáinn og
ég fór að bíða eftir því að sálin
myndi fljúga upp eins og maður
sér í bíómyndunum," segir hann.
„Maður hugsar ekkert öðruvísi.
Ég vissi hvað hafði gerst en fann
ekkert til,“ segir hann ennfremur.
„Eftir nokkrar sekúndur heyrði
ég í útvarpinu í bílnum og áttaði
mig þá á því að ég lá í grasinu
með andlitið á kafi í harðri rót-
inni. Ég reyndi að hreyfa mig en
var alveg fastur.“
Haraldur kveðst hafa legið
þarna með fulla meðvitund í um
sex tíma áður en hann fannst.
Hann heyrði í bílunum keyra
framhjá en gat sig hvergi hreyft
til að gera vart við sig. Um ellefu-
leytið um morguninn keyrði öku-
maður flutningabíls framhjá og
sá glitta í eitthvað í skurðinum
en var ekki viss á því hvað þetta
væri. Hann tilkynnti þetta hins
vegar til lögreglunnar á Sauðár-
króki sem fann Harald og bílinn
eftir nokkra leit.
Hefði átt að vera með bílbelti
Haraldur segir að lögreglumað-
urinn sem kom að honum hafi
spurt hvort hann hafi verið einn í
bílnum. „Ég játaði því, en sagðist
síðan ekki hafa verið með bílbelti.
Maðurinn sagði þá að það væri
kannski eins gott því að annars
hefðiég getað drukknað í skurðin-
um. Ég samsinnti því þá, en þegar
ég hugsa til baka og ef ég ætti
að leika þetta atvik aftur þá myndi
ég, þrátt fyrir þessi orð, setja beit-
ið á mig.
Því það að vera í bíl sem er að
velta og vera með fulla meðvitund
allan tímann er atvik sem maður
vill ekki upplifa aftur," segir hann
og biður alla um að hafa það hugf-
ast hve nauðsynlegt það sé að vera
með bílbelti.
Haraldur segir að sá tími sem
fylgdi í kjölfar slyssins hafi verið
martröð líkast og að hann hafi
þurft að vinna úr mörgu bæði lík-
amlega og andlega. „Þessi tími var
ekki síður erfiður fyrir fjölskyldu
mína,“ segir hann. „Enda erfitt
fyrir mína nánustu að þurfa að
horfast í augu við það að sjá mann,
sem hefur alltaf verið mikið í
íþróttum og lifað lífinu hratt, þurfa
að setjast niður og bytja allt upp
á nýtt. Því í raun er ég að takast
á við nýtt líf,“ segir hann að síð-
ustu.