Morgunblaðið - 06.04.1997, Qupperneq 24

24 SUNNUDAGUR 6. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
SIGURÐUR Oddsson, framkvæmdastjóri Plastos, í framleiðslusal fyrirtækisins að Suðurhrauni í Garðabæ. Morsunblaðlð/Go11'
FRAMTÍÐIN ER
í PLASTINU
VIÐSKIPn AIVINNULÍF
Á SUNNUDEGI
► Sigurður Oddsson fæddist í Reykjavík árið 1942. Hann tók
stúdentspróf frá Menntaskólanum í Reykjavík og lagði síðan stund
á byggingaverkfræði við Tækniháskólann í Zurich. Hann vann
ýmis verkfræðistörf en hóf störf hjá Plastosi sem framleiðslu-
stjóri árið 1977. Hann er nú framkvæmdastjóri fyrirtækisins.
eftir Kjarton Magnússon
LASTOS ehf. var upphaf-
lega stofnað af athafna-
manninum Oddi Sigurðs-
syni, föður Sigurðar. Odd-
ur varð einn af frumkvöðlum plast-
iðnaðar á íslandi þegar hann tók
þátt í að stofna Plastprent hf., fyrstu
glastpokaverksmiðjuna, árið 1960.
Árið 1973 slitnaði upp úr samstarfí
Odds og meðeigenda hans í Piast-
prenti og dró hann sig þá út úr
rekstri fyrirtækisins og stofnaði
Plastos, Plastpokaverksmiðju Odds
Sigurðssonar. Fyrirtækið óx fljótt
og dafnaði enda hefur notkun plast-
umbúða aukist jafnt og þétt frá
stofnun þess. Fyrirtækið hóf starf-
semi sína í bílskúr Odds og hafði
þá tveimur starfsmönnum á að
skipa. Um þessar mundir er fyr-
irtækið að flytja framleiðslu sína í
nýbyggingu að Suðurhrauni 2,
Garðabæ og starfsmennirnir eru
orðnir 90. Plastos er nú í eigu Sig-
urðar og fjölskyldu auk þess sem
stjórnarformaðurinn Jenný St. Jens-
dóttir á hlut í félaginu. Fyrirtækið
sinnir nú alhliða framieiðslu umbúða
úr plasti en fæst að auki við, lím-
miðaframleiðslu og innflutning,
m.a. á pökkunarvélum, kjötvinnslu-
vélum og tölvuvogum.
Byrjaði í bílskúrnum
Sigurður segist hafa alist upp í
plastinu. „Pabbi hóf rekstur Plast-
prents í bílskúrnum heima þegar
ég var fjórtán ára gamall. Ég vann
öll sumur hjá fyrirtækinu og sextán
ára gamall fór ég til Þýskalands til
að læra framleiðslu myndamóta
fyrir plastprentun, og blöndun
prentlita. Þetta sumar í Þýskalandi
hefur reynst mér ómetanlegur
grunnur alla tíð síðan en þó aldrei
eins og fyrstu mánuðirnir voru í
Plastosi.
Eftir verkfræðipróf í Sviss vann
Sigurður þar í tvö ár en kom síðan
heim og hóf vinnu hjá Hönnun hf.
og síðar hjá verktakafyrirtækinu
Breiðholti hf. Þar vann hann þar til
hann tók við stöðu bæjarverkfræð-
ings á Seyðisfírði. Árið 1978 hóf
hann síðan störf hjá Plastosi, sem
þá var í örum vexti.
„Það var góður skóli fyrir mig
að vinna við ýmis verkfræðistörf
áður en ég helgaði mig plastinu,"
segir Sigurður. „Ég var þó alltaf
með annan fótinn í plastinu á einn
eða annan hátt. Eftir að ég kom
heim frá Sviss báðu Haukur Egg-
ertsson og pabbi, sem þá áttu Plast-
prent í sameiningu, mig um að
hanna og teikna nýtt hús fyrir fyrir-
tækið. Eg tók verkefnið að mér og
lagði mig allan fram. Málin þróuð-
ust hins vegar þannig að faðir minn
ákvað að ganga úr Plastprenti og
keypti Haukur hlut hans. Pabbi
stofnaði Plastos og vildi ég ganga
til liðs við hann en hann neitaði og
sagði að fyrirtækið hefði ekki efni
á að hafa verkfræðing á launaskrá.
Ég held að hann hafí talið það vera
betra að ég spreytti mig á verk-
fræðistörfum. Ég hóf því störf hjá
Breiðholti en þar lauk vinnudegi
yfirleitt kl. 17 og ég varði flestum
kvöldum og helgum í sjálfboðavinnu
hjá Plastosi. Síðar ákváðum við
hjónin að breyta til og flytjast til
Seyðisfjarðar en 1977 bað pabbi
mig um að koma til starfa hjá fyrir-
tækinu.“
Sjálfsögð kurteisi að
prútta við ítala
-Hvernig gekk ykkur feðgunum
að vinna saman?
„Við pabbi vorum ekki alltaf sam-
mála og stundum fannst mér hann
krefjast mikils af mér en hann var
líka kröfuharður við sjálfan sig. Ég
er mjög þakklátur fyrir að hafa
fengið að vinna með honum og
kynnast honum betur. Hann var
heiðarlegur í viðskiptum og vonandi
hef ég lært eitthvað af honum.
Hann gat verið harður og var t.d.
ófeiminn við erlenda framleiðendur,
sérstaklega Dani sem hann vissi að
höfðu háa álagningu og ítali en um
þá sagði hann að þeim þætti það
dónaskapur við sig ef ekki væri
prúttað um verð. Eg dáðist oft að
honum þegar ég hlustaði á hann
tala við þá og ná fram á „diploma-
tískan" hátt því, sem ég hélt að
væri ekki hægt. Hann var mjög
vinnusamur og ég man t.d. vel eftir
þvi þegar hann var að byija með
Plastos, þá orðinn sextugur. Það
skorti alls til alls en hann sagði:
„Með mikilli vinnu höfum við það.“
Síðar, þegar ég kom frá Seyðisfirði
og gekk til liðs við fyrirtækið, var
alveg sama hversu mikið blés á
móti, alltaf var viðkvæðið hjá honum
eins; þá sagði hann gjarnan að við
hefðum nú oft séð hann svartari."
Þjóðarsáttin var bjargvættur
Plastos hóf starfsemi sína í bíl-
skúr eins og komið hefur fram en
síðan fluttist fyrirtækið í Vatna-
garða. Um hríð hafði það aðsetur á
Grensásvegi, þá Bíldshöfða en um
miðjan síðasta áratug var ráðist í
byggingu stórhýsis undir starfsem-
ina við Krókháls 6, sem gjörbylti
vinnuaðstöðunni.
„Fyrst eftir að að við fluttum á
Krókhálsinn gekk mjög vel. Húsið
var byggt á mjög hagstæðum tíma
en að sjálfsögðu var mikið tekið að
láni. í kringum 1990 var helst not-
ast við það meðal að lækka verð-
bólguna með því að hækka vexti
en það tel ég álíka gáfulegt og að
slökkva eld með olíu. Síðan var sett
verðstöðvun á framleiðendur en ekki
bankavexti. Svo hækkaði verðbólg-
an og þá var um að gera að hækka
vextina meira. Mörg fyrirtæki fóru
á hausinn. Við töpuðum um tuttugu
milljónum króna á slíkum fyrirtækj-
um á einu ári. Samt tókst okkur
að skila hagnaði en það var óneitan-
lega erfitt að standa í skilum árið
eftir. Líklega hefði tekist að stöðva
verðbólguna með því að brenna upp
öll fyrirtæki í landinu ef verkalýðs-
félögin hefðu ekki tekið í taumana
með þjóðarsáttinni. Það hefur ekk-
ert hjálpað íslenskum iðnaði eins
mikið og þjóðarsáttin."
Miklar breytingar framundan
Um þessar mundir er liðið ná-
kvæmlega eitt ár frá því að Sigurð-
ur undirritaði samning um sölu á
Krókhálsi 6 til íslenska útvarpsfé-
lagsins. Framkvæmdir við nýbygg-
ingu Plastos í Suðurhrauni hófust
hinn 1. ágúst og einungis sex mán-
uðum síðar eða í janúar hófust flutn-
ingar á framleiðsluvélum og um-
búðalager í nýja húsnæðið. Nú er
framleiðslan komin á fullan skrið
að Suðurhrauni. Þetta eru skjót
umskipti á skömmum tíma í rekstri
fyrirtækisins. Sigurður hyggur þó á
enn frekari breytingar en hann seg-
ir að ráðgert sé að skipta fyrirtæk-
inu í tvennt á árinu. Plastos muni
annast framleiðslu og prentun á
plastpokum í nýja húsinu í Suður-
hrauni en sérstakt fyrirtæki verði
stofnað um límmiðaprentunina,
vélainnflutninginn og aðra starf-
semi og það verði áfram staðsett í
núverandi húsnæði að Krókhálsi 1.
Nokkur aðdragandi var að kaup-
um Islenska útvarpsfélagsins á hús-
inu við Krókháls 6. Plastos átti hús-
næðið en ÍÚ leigði hluta þess undir
starfsemi slna. Bæði fyrirtækin voru
í örum vexti og þurftu viðbótarhús-
næði undir starfsemi sína. Annað
hvort varð því að fara og er örugg-
lega algengara að húseigandinn láti
leigjandann fara. í þessu tilviki var
það þó leigjandinn sem keypti eig-
andann út og var ástæðan sú að
Stöð 2 var orðin föst að Krókhálsi 6
í þeim skilningi að það hefði orðið
mjög dýrt að finna annað hentugt
húsnæði undir sjónvarpsrekstur,
innrétta það upp á nýtt og flytja
allan tækjakostinn þangað.
Hagkvæmt að byggja úr límtré
Sigurður segir að sú saga hafi
gengið í kringum kaupin að Plastos
hafí notfært sér þessa aðstöðu til
að knýja kaupverðið upp úr öllu
valdi og hafi þannig getað byggt
stórhýsið í Garðabænum á skömm-
um tíma. „Kjaftasögur eru og verða
aldrei annað en kjaftasögur. Það er
rétt að húsnæðisþrengsli höfðu háð
okkur í nokkur ár. Prentvélamar
vom komnar til ára sinna en til að
geta komið nýrri vél fyrir þurftum
við að flytja pokadeildina upp á
þriðju hæð þar sem Stöð 2 hafði
komið sér vel fyrir. Að frumkvæði
Ragnars Tómassonar lögfræðings
hitti ég Jón Ólafsson í fyrsta sinn
í janúar eða febrúar í fýrra til að
ræða um hugsanlega sölu á húsinu.
Við höfðum gagnkvæman skiining
á málum hvor annars og komumst
strax að þeirri niðurstöðu að betra
væri fyrir okkur að flytja. Síðan var
unnið úr því og komist að samkomu-
lagi sem allir gátu sætt sig við. Það
hefur ef til vill gefíð þessum sögum
byr undir báða vængi að nýbygging
okkar er mun stærri en gamla hús-
ið. Það er vegna þess að nýja húsið
er byggt úr límtré og því miklu
ódýrara í byggingu en steinsteypt
hús.
Sjóðirnir mega fjúka
Sigurður segir aðspurður að
bygging hússins kosti rúmlega tvö
hundruð milljónir króna en segist
hafa fengið lítinn stuðning við bygg-
ingu hússins úr þeim sjóðum, sem
gegna eigi því hlutverki að efla og
styðja íslenskan iðnað. En hvernig
líst honum á sameiningu iðnlána-
sjóðs og iðnþróunarsjóðs?
„Slík sameining kemur- of seint
og er í raun tímaskekkja. Það ætti ,
frekar að leggja þessa sjóði niður
og það væri mér a.m.k. að sársauka-
lausu. Skuldir Plastos við þessa sjóði i
hafa ekki aukist þrátt fyrir að við
séum að byggja. Ég vil sem minnst
um þá segja annað en það að það
er ekki þeim að þakka að við erum
nú flutt í nýtt hús.“
Æðri máttarvöld hjálpa
-Hvernig fer Plastos að því að
byggja fyrir rúmlega 200 milljónir |
án viðbótarstuðnings þessara sjóða? ,
„Það er líklega fyrst og fremst
af bjartsýni og trú á almættið og 1
ef ekki væru lífeyrissjóðimir þá
væri ég í slæmum málum með fyrir-
tækið.
Það þótti mikil bjartsýni er við
hófum byggingu við Krókháls 6 fyr-
ir tólf áram. Eg fylgdist náið með
framkvæmdum og bað þá oft til
Guðs að dæmið gengi upp. Við flutt-
um inn í húsið sex mánuðum eftir I
að fýrsta botnplatan var steypt. Mér j
var oft hrósað fyrir dugnaðinn og
á endanum var ég farinn að trúa
því að ég hefði gert þetta einn. I
nýja húsinu í Garðabænum lét ég
setja kross í báða endagafla hússins
Drottni til dýrðar og til að minna
mig á hver það er sem öllu ræður.
Ég hefði gefíst upp í haust ef ég
hefði ekki vitað að Drottinn leiddi
verkið. í gegnum árin höfum við
oft eins og fyrir tilviljun komist að ‘
einhveiju í sambandi við reksturinn ;
eða tekið ákvörðun, sem reyndist .
vel. Pabbi hafði þá jafnan á orði að
einhver vekti yfir okkur. Ég er ekki
í neinum vafa hver það er.“
Sigurður segist vera mikill ham-
ingjumaður í einkalífi en hann
kynntist konunni sinni, Erlu Aðal-
steinsdóttur, við pokavél hjá Plast-
prenti fyrir 35 árum. Þau eiga þrjú
börn og þijú barnabörn. „Það hefur
tvímælalaust verið mesta lán mitt í P
lífinu að hafa hana mér við hlið en *
hún vinnur enn í fýrirtækinu ásamt ,
sonum okkar tveimur, Oddi og Aðal- ’
steini. Erla er gjaldkeri fyrirtækis-