Morgunblaðið - 11.04.1997, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 11. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Við bænahald í
hlíðum Everest
EVERESTfararnir leggja í dag
af stað í þriggja daga ferð upp
Everestfjall þar sem þeir koma
fyrir næstu búðum, sem verða
í 6.500 metra hæð. Þangað fara
þeir með tjald, svefnpoka,
göngubúnað og annan búnað
sem þeir nota þegar þeir gera
atlögu við tindinn.
Islensku fjallgöngumennirnir
hafa nú fengið allan búnað sinn,
en hann tafðist í tolli í höfuð-
borg Nepals. Fram að þessu
hafa þeir verið með tjöld og
klifurskó að láni frá öðrum leið-
angursmönnum. Björn Ólafsson
sagði að þeir væru afskaplega
ánægðir með þetta. Þeir væru
núna komnir í dúnúlpurnar og
svæfu í vetrarsvefnpokum und-
ir þykkum loftdýnum. Harðfisk-
urinn að heiman hefði einnig
verið vel þeginn.
Búdda á okkar bandi
í pistli sem Everestfararnir
sendu inn á alnetið í gær segja
þeir frá trúarhátíð sherpanna,
en hún er hluti af undirbúningi
þeirra undir komandi átök.
Björn sagði í samtali við Morg-
unblaðið að þetta hefði verið
athyglisverð athöfn, en nokkuð
löng.
„I dag fórum við ekkert upp
i Tja.ll því sherparnir voru með
bænastund, Piya. Þeir eru trúað
fólk og taka ekki annað í mál
en að tala við guðina áður en
tekist er á við hættulegt verk-
efni. Þeir fara fram á það við
okkur að við tökum þátt í helgi-
stundinni með þeim. Það þykir
okkur sjálfsagt, meira af okkar
eigin hjátrú en af umburðar-
lyndi við trú annarra. Okkur
þykir vænlegra að Búdda og
aðrir guðir sem sherparnir trúa
á séu á okkar bandi.
Sherparnir reistu lítið altari
efst í hól hér í tjaldbúðunum,
upp úr því stendur stöng með
nepalska fánanum. Ut frá
stönginni og út í nærliggjandi
hóla eða stórgrýti voru strengd-
ar línur með áföstum bæna-
flöggum. Bænirnar berast svo
til heimkynna guðanna með
vindinum.
Marglit bænaflöggin
strengd út um allt
Það var Lama eða búdda-
munkur sem stýrði athöfninni
sem hófst með því að bænir
voru kyrjaðar í um klukku-
stund. Hjá honum sátu Jon Tin-
ker leiðangursstjóri og Babu
Sherpa sem er sirdar eða yfirs-
herpi leiðangursins, og aðrir
röðuðu sér í kring um altarið.
Te, hrísgjón, mjöl, rauðvín,
vískí og kex var borið á milli,
og ýmist áttu menn að borða
og drekka veigarnar eða kasta
þeim á altarið. Einnig fengu
allir um hálsinn rautt bænaband
sem á að bera þar til heim er
komið. Þessi athöfn er mikil-
vægur hluti af leiðöngrum 1
þessum heimshluta og nú þegar
þeim er lokið líta sherparnir svo
á að leiðangurinn sé hafinn.
Aðrir hafa haldið Puja undan-
farna daga og grunnbúðir orðn-
ar skrautlegar á að líta með
marglit bænaflöggin strengd út
um allt.“
A heimasíðu Everestfaranna
er hægt að fá frekari upplýs-
ingar um leiðangurinn. Slóðin
er http://www.mbl.is/everest.
KHUMBU skriðjökullinn fellur fram um einn metra á dag.
Landslagið þar er mjög hrikalegt og síbreytilegt.
SÍÐASTI hluti leiðarinnar yfir Khumbu er upp snarbrattan ísvegg, en á hann hafa verið lagðir
álstigar sem eru samtals nærri 25 metrar á hæð þegar þeir hafa verið bundnir saman.
Kostnaður við byggingu magnesíumverksmiðju næmi um 36 milljörðum króna
Þýskt fyrirtæki
tilbúið til
framkvæmda
FJÁRFESTINGARKOSTNAÐUR
við byggingu magnesíumverk-
smiðju á Reykjanesi myndi nema
505 milljónum Bandaríkjadala, eða
um 36 milljörðum króna samkvæmt
niðurstöðum hagkvæmnisathugun-
ar á framkvæmdinni sem kynnt var
á aðalfundi Islenska magnesíumfé-
lagsins í gær.
Þýska fyrirtækið Saltgitter An-
Iagenbau, dótturfyrirtæki Preussag
AG sem er eitt stærsta fyrirtæki
Þýskalands, lýsti því jafnframt yfir
á fundinum að það væri reiðubúið
að gera bindandi samning um
byggingu verksmiðju og ábyrgjast
að hún gengi, með 50 þúsund tonna
árlega framleiðslu hreins magnes-
íums, fyrir ofangreinda upphæð.
Arðsemi frá 10,7%
til 12,5%
Hagkvæmniskönnunin leiddi
jafnframt í ljós að arðsemi slíkar
verksmiðju miðað við fjárfestingar-
kostnað myndi nema um 10,7% en
12,5% miðað við hlutafé. Júlíus
Jónsson stjórnarformaður félagsins
segir að við gerð könnunarinnar
hafí komið í ljós ýmsir þættir sem
skapi möguleika á að lækka kostn-
að, og gætu þeir þýtt um 8% lækk-
un stofnkostnaðar og um 10%
lækkun rekstrarkostnaðar. Menn
vilji lækka áætlaðan byggingar-
kostnað um ein 12-14%.
„Náist þessi sparnaður myndi
heildararðsemi aukast umtalsvert,
eða í um 17-20%. Hluthafar telja
að bæta verði arðsemina í um 15%
ef hægt eigi að laða að fjárfesta
og ráðast í framkvæmdir, en þeir
telja góða möguleika á að ná því
marki. Hafin er vinna við að fá til
liðs við verkefnið samstarfsaðila á
sviði fjármögnunar, en við myndum
ekki reyna slíkt öðru vísi en að
telja okkur hafa góðar vonir um
að það takist,“ segir Júlíus.
Á fundinum var samþykkt að
veita stjórn félagsins heimild til að
tvöfalda hlutafé, eða úr 200 millj-
ónum króna í 400 milljónir króna.
Júlíus kveðst vona að ekki þurfí
svo mikla hlutafjáraukningu, en
markmiðið sé að í lok þessa árs
geti forsvarsmenn ákveðið hvort
verksmiðjan verði byggð eða ekki.
Fáránlegt væri að hætta
„Frá því að við hófumst handa
hefur verið miðað við að halda
áfram þangað til eitthvað stöðvaði
gang málsins. Ennþá hefur ekkert
slíkt gerst og því mun lengra sem
menn komast hljóta líkur á því að
verksmiðjan rísi að aukast. Niður-
staða könnunarinnar sýnir að fár-
ánlegt er að hætta, en hún er ekki
alveg nógu góð til að stökkva af
stað. Sjálfur væri ég ekki ósáttur
við um 11% arðsemi, en hugsanleg-
ir fjárfestar þurfa að sjá hærri pró-
sentu,“ segir Júlíus.
Hagkvæmasta staðsetning fyrir
byggingu slíkrar verksmiðju er tal-
in vera við Kópu, norðan Hafn-
arbergs. Athuganir félagsins hafa
leitt í Ijós að eftirspurn eftir magn-
esíum, einkum í bílaiðnaði, er næg
til að réttlæta 50 þúsund tonna
viðbótarframleiðslu í heiminum.
Júlíus segir að undirtektir nokkurra
stórra bílaframleiðenda hafí verið
slíkar að búast megi við að áhugi
þeirra á kaupum um helmings fyrir-
hugaðrar framleiðslu verði stað-
festur með viljayfirlýsingu, þegar
og ef ákvörðun um byggingu verk-
smiðju verði tekin. Slík verksmiðja
er talin myndi veita allt að 400
manns vinnu, auk þess að skapa
óbeint um 300-400 störf.
Mengun innan marka
Júlíus segir jafnframt að mark-
aðssambönd hafi náðst og fyrirhug-
aðir langtímasölusamningar á
verulegu magni framleiðslunnar
séu komnir nokkuð á veg. Ljóst sé
að um 25% af heildartækjabúnaði
verði íslensk framleiðsla. Eftir mat
á umhverfisáhrifum, telji stjórn
félagsins jafnframt að áhrif á um-
hverfí af byggingu og starfsemi
verksmiðjunnar séu í lágmarki og
að umhverfismengun verði innan
þeirra marka, sem íslensk lög og
reglur kveða á um.
Samið var við Saltgitter Anlag-
enbau um að stjórna tveggja þrepa
hagkvæmniskönnun tækniþáttar-
ins og mati á hagkvæmni verkefn-
isins, en Amalgamet Canada hefur
annast markaðskönnun og sölu-
skipulagningu.
Dagsbrún/Framsókn
greiöa atkvæði
Lítil
kjörsókn
SAMEIGINLEGRI atkvæðagreiðslu
félagsmanna í Dagsbrún og Fram-
sókn um kjarasamningana lauk kl.
17 í gær. Að sögn Snæs Karlssonar
hjá Dagsbrún höfðu um ellefu
hundruð manns greitt atkvæði um
miðjan dag í gær af alls 6.500 félög-
um sem voru á kjörskrá. Hann sagði
að kjörsókn hefði mátt vera meiri
en menn vonuðust þó til þess að hún
yrði yfir 20% áður en yfir lyki. At-
kvæðagreiðslan hófst sl. þriðjudag.
Talning hefst næstkomandi
þriðjudag og verður niðurstaðan birt
sama dag. Snær segir að ef samn-
ingarnir verða felldir verði að taka
þá upp aftur. Umboðið náði til þess
að gera þennan samning. Verði kja-
rasamningarnir felldir í einstökum
félögum verða þau að ákveða hvern-
ig verði haldið á málum í framhaldi
af því. Verkföll hefjast viku eftir að
samningar eru felldir, þ.e. á mið-
nætti 21. apríl.
„Ég á þó fastlega von á því að
samningarnir verði samþykktir því
ég tel að öll skynsemi mæli með
því,“ sagði Snær.

i
I
I

-