Morgunblaðið - 11.04.1997, Blaðsíða 20

20 FÖSTUDAGUR 11. APRÍL 1997
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Stutt í stafrænt sjón-
varp í Bandaríkjunum
Detroit. Morgunblaðið.
Vatna
vextir í
Minnesota
FLÓÐ af völdum leysinga hafa
víða valdið miklum vandræðum
á sléttum norðanverðra Banda-
ríkjanna undanfarna daga, eink-
um þó ofanverðum svonefndum
Miðvesturrikjum. Ár hafa brotist
yfir bakka sína og viða hafa
vatnavextir ekki verið meiri í 30
ár. Eigandi merar skammt frá
St. Peter í Minnesota greip til
þess ráðs að setja björgunarbelti
um háls dýrsins. Flóðin eiga enn
eftir að vaxa en óveiyuleg fro-
statíð á næturna hefur hægt á
þeim. Frostin hafa þegar valdið
tjóni á ávaxtauppskeru allt suður
í Ohioárdal.
HELMUT Kohl, kanzlari Þýzka-
lands, og Jacques Chirac, forseti
Frakklands, ítrekuðu enn á fundi
í Bonn á miðvikudagskvöld að
þeir væru staðráðnir í að koma
Efnahags- og myntbandalagi Evr-
ópu (EMU) á laggirnar á tilsettum
tíma, 1. janúar 1999.
Leiðtogarnir samþykktu auk
þess að halda nokkra fundi í við-
bót á þeim tveimur mánuðum, sem
eftir eru fram að leiðtogafundi
Evrópusambandsins í Amsterdam,
en þar á að reyna að ljúka ríkj-
aráðstefnu sambandsins og ná
endanlegu samkomulagi um end-
urskoðun stofnsáttmála þess og
breytta stofnanauppbyggingu.
Talið er að ákvörðun Kohls um
að bjóða sig fram til endurkjörs á
næsta ári auki líkurnar á því að
ekki verði horfið frá áformum um
EMU. Engu að síður gengur illa
að kveða niður efasemdir um að
Þýzkaland muni standast skilyrði
Maastricht-sáttmálans fyrir þátt-
töku í EMU.
Fjárlagahallinn í
Þýzkalandi 3,2% af VLF
Portúgalskt dagblað, E1
Publico, birti í gær frétt um að
samkvæmt spá framkvæmda-
Fjarskiptanefnd bandarísku alríkis-
stjórnarinnar ákvað í síðustu viku
að innleiða stafræna tækni við sjón-
varpsútsendingar - tækni sem mun
skila sér í auknum myndgæðum og
öllu dýrari sjónvarpstækjum.
Þessi ákvörðun fjarskiptanefndar-
innar á eftir hafa víðtæk áhrif á
næstum hveiju einasta heimili í
Bandaríkjunum. Á næstu tíu árum
verður núverandi tækni smátt og
smátt lögð af og til að njóta þeirrar
nýju til fullnustu, verða bandarískir
sjónvarpsnotendur að festa kaup á
nýrri tegund sjónvarpstækja, sem
áætlað er að kosta muni í upphafi
um tvö þúsund dollara (um 140 þús-
und krónur). Þó er gert ráð fyrir að
verðið fari lækkandi með tímanum,
þegar framleiðsla og sala nýju tækj-
anna eykst. Þeim sem vilja fresta
þessum kaupum verður gefinn kost-
ur á að kaupa svokallaðan mynd-
breyti sem gerir venjulegum sjón-
varpstækjum kleift að ná stafrænum
útsendingum.
Sameining sjónvarps og tölvu
Framúrskarandi mynd- og hljóð-
gæði eru það sem áhorfendur munu
NÝTT efnasamband er talið gefa
vissar vonir um að í framtíðinni
megi veita lækningu við Parkinsons-
veiki, að sögn vísindamanna við
Guilford-lyfjarannsóknastofnunina í
Baltimore í Bandaríkjunum. Hafa
þeir þróað efnasamband sem virðist
hafa snúið við taugahrörnun í heila
tilraunamúsa.
Milljónir manna þjást af Parkin-
sonsveiki sem lýsir sér í hægfara
stjórnar Evrópusambandsins
myndi Þýzkaland ekki ná því
markmiði að fjárlagahalli á næsta
ári yrði innan við
3% af vergri lands-
framleiðslu. Blaðið
segir að hagfræð-
ingar fram-
kvæmdastjórn-
arinnar geri ráð
fyrir 3,2% fjár-
lagahalla í Þýzka-
landi og 3,8% á ít-
alíu. Öll önnur ríki ESB nema
Grikkland muni hins vegar stand-
ast kröfur Maastricht um fjárlaga-
halla.
Fulltrúi E1 Publico staðhæfir
við Eeuters-fréttastofun að upp-
lýsingarnar séu fengnar frá fram-
kvæmdastjórninni. Embættis-
menn framkvæmdastjórnarinnar
segjast hins vegar aldrei tjá sig
um „vangaveltur fjölmiðla“ og
benda á að formleg spá fram-
kvæmdastjórnarinnar verði ekki
gefin út fyrr en 23. apríl.
Vitað er að framkvæmdastjórn-
in endurskoðar oft þær spár, sem
settar eru fram í vinnuplöggum,
nokkrum dögum áður en formleg
spá um efnahagsþróun í aðildar-
ríkjunum er gefin út.
fyrst taka eftir í stafrænu (digital)
sjónvarpi. Myndflöturinn verður
stærri, myndin mun skýrari, og
hljóðgæði verða á borð við það sem
nú tíðkast á geisladiskum. Sjón-
varpsstöðvar munu einnig eiga
möguleika á að senda út á allt að
sex hljóðrásum í einu, þannig að
áhorfendur gætu mögulega horft á
sömu myndina með ensku, spænsku
eða frönsku tali, svo dæmi séu tek-
in.
Þar sem stafræn sjónvarpstæki
munu nema sendingar, sem eru í
eðli sinu þær sömu og tölvur nota,
er talið að þessi nýju sjónvarpstæki
muni í æ ríkari mæli líkjast einka-
tölvum. Gert er ráð fyrir að áhorf-
endur geti nýtt sér tækin til að
skoða sig um á alnetinu og velja
ýmsa þjónustu sem sjónvarpsstöðv-
ar eiga eftir að bjóða upp á.
Stærstu borgirnar fyrst
Samkvæmt ákvörðun fjarskipta-
nefndarinnar í síðustu viku, munu
áhorfendur í tiu stærstu borgum
landsins ná stafrænum útsending-
um um jólin 1998. Um aldamótin
er áætlað að rúmur helmingur
hrörnun þessa hluta heilans sem
stjórnar hreyfíngum. Engin lækning
er við veikinni og engin veit hvað
veldur henni, sem smám saman brýt-
ur niður taugatrefjar i hreyfistjórn-
stöð heilans.
Við tilraunir hefur vísindamönn-
um tekist að auka vöxt taugaenda
í heila tilraunamúsa með þeim ár-
angri að þær hafa náð aftur nær
fullkomnu valdi á hreyfingum sínum.
INNRI markaður Evrópusam-
bandsins (ESB) hefur skilað að-
ildarríkjum þess umtalsverðum
árangri samkvæmt nýrri
skýrslu sem framkvæmdastjórn
ESB birti í þessari viku. Hag-
vöxtur er talinn hafa aukist með
tilkomu hans, atvinnuleysi er
talið minna
og viðskipti
meiri.
Hvað
hagvöxtinn
varðar er
hann talinn
hafa verið
að meðaltali
1% hærri í
árslok 1994 en hann hefði verið
hefði innri markaðarins ekki
notið við. Samanburður fyrir
árin 1995 og 1996 liggur hins
vegar ekki fyrir enn.
„Nýju“ aðildarríkin, þ.e.
Spánn og Portúgal og Grikk-
land, sem gengu í ESB á síðasta
áratug, bættu stöðu sina hlut-
fallslega talsvert meira, sem og
írland, en nýjustu aðildarríkin,
þ.e., Austurríki, Svíþjóð og Finn-
land, eru ekki inni í þessum sam-
anburði. Aðild að ESB er talin
hafa skilað Spánverjum og
Portúgölum um 7% hagvexti
umfram efnahagsþróunina eins
og hún er talin hafa orðið án
aðildar. Ágóði íra er enn meiri
á undangengnum 10 árum, eða
landsmanna sjái stafrænt sjónvarp.
Árið 2006 mun myndrænum (ana-
log) útsendingum verða hætt í
Bandaríkjunum og er þá gert ráð
fyrir að allar sjónvarpsstöðvar í
landinu hafi fest kaup á nýjum
tækjabúnaði fyrir stafrænar út-
sendingar.
Japanir
slást í hópinn
Aðrar þjóðir hafa einnig tilkynnt
að þær muni taka upp stafræna
tækni á komandi árum. Nokkrum
dögum áður en Bandaríkjastjórn
tilkynnti um áform sín sögðust
Japanir ætla að flýta uppsetningu
stafræns kerfis þar í landi um nokk-
ur ár. Japanir reyndu á síðasta ára-
tug að þróa hágæða sjónvarp í
myndræna kerfinu, en gáfu þau
áform upp á bátinn, þegar ljóst var
að stafrænt kerfi yrði ofan á. Tals-
maður japönsku stjórnarinnar sagði
í síðustu viku að stafrænar útsend-
ingar myndu hefjast þar í landi fyr-
ir aldamót. Evrópuþjóðir hafa einn-
ig ákveðið að taka upp stafrænar
útsendingar og gert er ráð fyrir að
þær heijist í Bretlandi á næsta ári.
Vísindamennirnir munu skýra frá
niðurstöðum rannsóknanna á árs-
fundi bandarísku efnafræðisamtak-
anna (ACS) í næstu viku. Gera verð-
ur umfangsmiklar tilraunir á efna-
sambandinu áður en hægt yrði að
hefja lyfjaframleiðslu og er því nýs
lyfs við veikinni ekki að vænta fyrr
en eftir a.m.k. 5-10 ár, að sögn vís-
indamannanna.
um 40%, en tengslin þar eru
hins vegar óljóasri þar sem tals-
vert lengra er um liðið frá inn-
göngu þeirra.
Innri markaðurinn skilaði
600 þúsund nýjum störfum
í skýrslunni er jafnframt
reynt að leggja mat á framlag
innri markaðarins til baráttunn-
ar gegn vaxandi atvinnuleysis í
Evrópu. Eru þar færð rök fyrir
því að heildarfjöldi starfa innan
ESB sé um 600 þúsundum fleiri
vegna innri markaðarins og því
sé fráleitt að kenna tilkomu
hans um versnandi atvinnu-
ástand innan ESB. Þvert á móti
megi ætla að hann muni verða
enn betra vopn gegn atvinnu-
leysi eftir því sem hann verði
virkari.
Innri markaðurinn er einnig
talinn hafa aukið umfang við-
skipta um sem nemur 20-30%
auk þess sem ætla megi að hann
hafi aukið áhuga erlendra fjár-
festa á Evrópusambandinu.
Þannig hafi 48% allrar erlendr-
ar fjárfestingar í heiminum
runnið til aðildarríkja ESB.
Þá eru vanþróaðri aðildarríki
ESB talin talsvert lengra á veg
komin í að uppfylla inntökuskil-
yrði eurosins, sem hleypt verður
af stokkunum 1. janúar 1999 að
öllu óbreyttu, fyrir tilstilli innri
markaðarins.
Verða að
gæta sín á
N-Kóreu
NORÐUR- og Suður-Kóresk-
ir landamæraverðir skiptust
á aðvörunarskotum er hópur
norður-
kóreskra
hermanna
fór inn yfir
landamæri
S-Kóreu í
gær. Sunn-
anmenn,
sem urðu
þeirra varir,
skutu 10
skotum í loft
upp og svöruðu Norðamenn
eftir að hafa hörfað til baka.
Atvikið átti sér stað 100 km
austur af landamærastöðinni
í Panmunjon. William Cohen,
varnarmálaráðherra Banda-
ríkjanna, heimsótti stöðina í
gær og sagði atvikið undir-
strika nauðsyn þess að Vest-
urlönd yrðu að hafa góðar
gætur á Norður-Kóreumönn-
um.
Verkföll í
Frakklandi
SKYNDIVERKFÖLL lömuðu
flugsamgöngur í Frakklandi
í gær og starfsemi sjúkra-
húsa raskaðist vegna að-
gerða aðstoðarlækna. Þá
kom sólarhringsverkfall
prentara í veg fyrir að dag-
blöð kæmu út en þeirra var
þó hægt að njóta á alnetinu
(Internet).
Herör gegn
spillingu
BORÍS Jeltsín sagði spillingu
í rússneska stjórnkerfínu stríð
á hendur í útvarpsávarpi í
gær. Margar fyrri tilraunir
hans af því tagi frá 1991
hafa reynst árangurslausar.
Nú kvaðst hann ætla að bera
þjófnað og mútuþægni emb-
ættismanna ofurliði.
Senn kosið í
Indlandi
STJÓRNMÁLAKREPPAN í
Indlandi dýpkar með degi
hverjum og sagði talsmaður
H.D. Deve
Godwa for-
sætisráð-
herra í gær,
að búast
mætti við að
nýjar þing-
kosningar
yrðu senn
boðaðar,
annað hvort
í maí eða
júní. í dag verða greidd at-
kvæði um vantraust á stjórn
Godwa á þingi.
Saddam reis-
ir moskur
SADDAM Hussein Iraksfor-
seti hefur mælt svo fyrir um,
að á hverjum afmælisdegi
hans skuli vígð ný stórmoska
í landinu og skóflustunga
jafnframt tekin að nýrri
mosku. Allar eiga þær að
bera nafn hans. Verður fyrsta
afmælismoskan vígð á sex-
tugsafmæli Saddams 28. apríl
nk., að sögn írösku fréttastof-
unnar INA.
Chirac og Kohl
ítreka að staðið
verði við EMU
Bonn, Brussel. Reuter.
Innri markaðurinn
ágóði fyrir ESB
Brussel. Morgunblaðið
Dagur Parkinsonsveikinnar
Binda vonir við nýtt efni