Alþýðublaðið - 30.12.1933, Blaðsíða 3

LAUGAJRDAGINN 30. DEZ. 1933. AÍ.ÞÝÐUBLAÖÍS
BÆJARSTJ O RN ARK OSNINGARNAR II.
Straumhvðrf f bænum
Allir i atvinnu
Eftir Jón Stgurðsson ritara Sjómannafélagsins
Ég hefi á&u;r í gnein. í Alþýðu-
í Alþýðublaðinu í gær voru
færð að því gild rök, að Alþýður
flokkurinn væri 'eiihi stjórjnmála-
flökkurfnin í bænum, siem sam-
kvæmt allri skipan sinni og mál-
efnum hlyti að verðæ i sókinarað-
stöðu við þessar kosningar, og
verða einn um þá hitu, þó að
fiorráðamönnum annara flokka
kunni að vera óljúft að játa það.
1 þeirri gnein vanst ekki tími til
að gera meira en að drepa rétt
lauslega á óeiningu þá og veilur
iog vesaldóm, sem hljóta að draga
mjög ábærilega úr áhrifum hinna
fliokkanna við kosningarnar, og
þetta mundi óhjákvæmiliega
verða, hvernig sem málefni þeirra
væru. En þegar nú hér við bætist
að fortíð þeirra er ekkert annað
en samfeld reifarasaga um ó-
stjórn, óniotaða mögulieika, skeyt-
ingarleysi um almenininigs hag,
misnotkun á opinberu fé, herfi-
legasta ranglæti 1 öllum viðskift-
um við þá, sem bæjarfélaginu ber
að veita einhverja aðstoð, þá ligg-
'ur það í hlutarins eðli, að sigur-
vonir slíkra flokka taka drjúg-
um að minka. Nú skal það að
vísu játað, að þess eru mörg
dærni, aö misindismönnum haf.i
lánast að sigrast á fortíð sinni,
lifa hana af sér í ágætum og
.þjóðnýtum verkum. En það er
ekki til svo fákænn Reykvíkiing-
ur, að hann láti sér til hugar
koma, að Reykjavikuríhaldið eigi
slíka betrun lífernisiins fyrir hönd-
um. í öllum blöðum þieiVraf, í öl I-
um umræðum þeirra og á hverj-
um kiosningafundi muniu þeir
fræða alþýðu Reykjavíkur á því,
að framtiðin eigi að vera strik-
beint áframhald fortíðarinmar.
En það þýðir, að allur þoriri
bæjarbúa á að halda áfram að
vera umhirðulítill og iila meðfar-
inn bústofn, sem að kaldrifjaðir
og singjarnir lóðabraskatvar, oe-
toentsbraskarar, pipu- og ræsa-
braskarar, húsabraskarar, mjólk-
urbraskarar, Metúsalemar og Pétr-
ar, geta ruið inn að skinto, me'ð
því að skattleggja í eigin þarfir
hvern bita, sem menn neyta,
hverja flík, sem menn kaupa, og
tifdrep hverrar einustu nætur.
Petta er framtíðin, sem verka-
rnenn, iðnaðarmenn og láglaunað-
ir«.vier2lunarmenn eiga að hjáipa
íhaldinu til þess að skapa.
Skipuiagsliega séð hefir enginin
(ffókkúr í Reykjavík eins góða að-
stöðu við þessar kosningar og Al-
þýðuflokkuriinn. Ha-nin saman-
stendur af starfsmannafélögum í
bænum, möninum, sem framfleyta
sér með vinnu sintó, andl-egri eða
líkamlegri, s-em allir þekkja út í
ystu æsar hin ómjúku handtök
\- innuv-eitend atma o-g vita, að þ-eir
eiga það stéttabaráttu flokksins
einvörðun.gu að þakka að hagur
þeirra en ekki stórum verri en
hann er. Og ekki nóg með það.
Alþýðufiokksmönnum er ljóst, að
samtítais því ,aem samtökin hafa
skapað þeim réttarl-ega aðstöðu
gagnvart atvininufyrirtækjum
þeim, sem nú starfá, hefir íhald-
ið í bænum beinlinis lagt stund
á það að eyðileggja fyrirtækin
með forsjárleysi óg glæframensku
til þes-s að skjóta sér undan rétt-
mætum félagslegum byrðum. Og
það sýnir í öllum hlutum, að því
ier alvara með að halda áfram á
þeirri braut. Þ-ess vegna viður-
kenna inú allir, -og ja.fn.vel íhalds-
mienn líka, að Alþýðuflo-kkuriinin-
er orðinn sál og heili þieárra fyrrr-
ætlana, sem endur-skapa verða og
-endurskipu'.eggja atviranulíf bæjar-
i-ns. Hér er þ-ví -ekki um það eitt að
ræða að halda áfram banáttu við
hinn upprunalega óvin, því að
hann er í vissum skiliningi lagöur
á flótta mieð ránsfeng liðinna ára,
heldur skapa bæjarbúum mögu-
lieika tii þess að eiga atvinnu
sína og afkomu undir sjáliu.-m
sér, en ekki geðþótta gróðamann-
anna. Af þessum orsökum er þaö
og fulikunnugt, að hundruð mið-
stéttamanna og bnrgara í þessum
bæ, sem áður hafa fylgt íhaids-
fiiokknum, eru alráðnir í því að
gera þessar bæjarstjórnarkosning-
ar að úrslitasigri fyrir þær urn-
bætur á atvin-nulífi bæjarins, sem
jafnaðarmienin berjast fyrir (bæj-
arútgerð o-g fleiria). Smákaupmað-
urinn í búð si-nnd, klæðsiierinn
á vinnustofu sinni og trésmiður-
inn hafa. í' mörgum til'fellum áð-
ur hugsað sér, að oementsgróði
Jóns Þ-orlákss-onar hiyti eftir ein-
hverjum dularfullum leiðum að
verða blessun í búi þeirra. En
dýrkeypt reynsla hefir fært þeim
heim. saninin.'n um það, að atvinnu-
tekjuir verkamannsinis eru grund-
vöiiurinn u-ndir veimegun hins
efnalitla miðstéttarmanns. Og
þessi lærdómur er hvorki hryggi-
l-egri né flóknari en svo, að rmenm
vilja heidur láta sér skiljast hann
og breyta eftir honum en tefia
afkomu sinni- og heimillshamingju
í voða.
En einmitt skipulagning Al-
þýðuflokksins, það, að hann er
samband starfsmaniniaféllaga, þar
sem rikir fullkomið fJielsi hvers
einstaklings til þess að beita á-
hrifum sínum um fuiltrúaval -og
hver önnur trúmaðarstörf í þágu
flokiksins, gerir það a-ð verkum,
að þa-ð stendur heilli hugur og al-
'miennara traust á bak við lista
Aiþýðuflokiksins en bak við lista
nokkurs ansnars flokks. M-ennir;nir, j
sem hér verður kosið um, eru j
bíáði'nu minst á það gífuriega at-
vinnuleysi, sem hér ríkir í bæinr
um o-g jafnframt tekið fram
hvaða leið sé b-ezt út úr þeirn
vandræðum.
Enn vil ég taka það fra-m, að
eina leiðáín er sú, að bæriinin kaupi
tiogara og geri þá út til hagsbóta
fyrir bæjarfélagið sem heild.
í því sambandi vil ég benda
sjómönnum og verkamöínnum á,
að Framsóknarmenn vilja láta
bæinin kaupa togara og bæinn
leigja þá síðan samvinnuféiagi
sjómanna og verkamainná, s-em
mynd-að sé i þeim tilgangi.
Eftiir þ-eirra kienningu á að
skielia útgerðaráhættunni yfir á
sjómenn iog v-erkamenn. Yrði tap
á útg-erðinni, -ætti það að ienda á
baki fátækra sjómanina og verka-
manna, en aðrir bæjarbúar að
njóta ágóða-ns, sem . ómieitantega
yrði -mjög mikiii m-eð aukinni at-
v-innu.
Ef reikningsl-egt tap yrði 50
þús. á skip, yrði það svo þungur
baggi á fátæka m-enn, að þeir
fengi -ekki undir því risið.
Aftur á móti væri það ekki
b-eint tap ef útgerðin væri aukin
af bænum.
Þetta h-ef ég sýnt fram á áðu’
-og því h-efir ekki v-erið hnekt.
Sjóm-enn og verkamemm!
Vaiið ykkur á þessum m'.nnum;
þ-eir -eru -ekki ykkar málsvarar.
M-eð því að aðhyllast þeirra
k-enningar, grafið þið ykkar -eigin
gröf.
Sjóm-enn og v-erkamenn!
Heimtum lieldur togaraútgerð
rekna af bænum. Ekki gamla -o-g
hálf-ónýta togara, h-eldur nýja,
stóra -og góða togara, því sis.t
veitir af að f-ara a<ó byrja á end-
urnýjun togaraflotans.
Árið 1924 var niægileg atyjijw
Þá var íbúatalá í.bænum 20 657,
togarar voru hér á v-ertíðinni það
sama ár 25 talsins.
m'entómir, s-em fólkið sjálft vil!
hafa, en -ekki menn, s-em otað er
fram af fámennri f-oriráðakliku til
þ-ess að gang-a síðan -eri-nda henn-
ar undir yfirskini þess, að v-era að
starfa fyrir aimenning. Þetfa
miun hafa þau áhrif, að traustið
á lista Alþýðuflokksins mun fara
að því skapi vaxandi, sem lengra
líður á kosningarimmuna, sam-
tímis því, sem traustiö á öðrum
listum hlýtur að far-a minkandi,
þegar sliepjuð vald-astreitan,
gróðafýsnin og p-ersóniuieg miet-
orðagirni hefir marghljómað í
gtegnum hræsnisfult hjal þeirra
á opinberum fundum og í blöð-
um, um samhug, einingu 10-g frið.
Framhaid á 4. síðu.
Ef maður tekur þetta ár tii
samanburðar, s-em -ekki verður hjá
k-omist, yrði útkoman sú, að hér
ættu að vera urn 40 to-garar, sato-
anborið við fólksfjölda þá og nú.
Árið 1924 gengu þessir 25 tog-
arar 10-11 mjánuði ársins -ög vei-ddu
mjög mikið i sait, en það eykur
atvinnu þrefalt á við að veiða
í ís.
En hvernig -er ástandið nú?
Hér voru g-erðir út á siðast-
liðinini v-ertíð 23 togarar, þeir eru
gerðir út 4—5 mánuði á árinu
að fáeinum skipum undanteknum,
sem síldveiðar stunduðu.
Þetta eymdarástand með reyk-
víska útgerð má ekki lengur þo-1-
ast.
Utgerðin hefir verið og hlýtur
að verða megin undirstaða alls
athafnalífs í hverjum fiskibæ og
það verður R-eykjavík að teljast.
Aukki úlg&rXi er aukin fmm-
leiðsla.
Þar af skapast verzlun og iðn-
aður eða í -einu orð-i sagt:
ATVINNA HANDA ÖLLUM.
Hverjir eru-á móti bæjarútgerð?
Það -eru hinir svokölluðu t-ogar,a-
-eigendur, það -eru hinir ráðaindi
menin í .Sjálfstæðisflokk-num, sem
teljast eigendur að hinum sí-
hrörnandi framieiðslutækjum. Það
-eru þessir menn, sem -eru á móti
bæjarútgerð, vegna hræðslu við
að mis-sa aðstöðuna ti! þess að
arðræna sjómen-n og verkam-enn-
Það -eru þessir menn, sem vilja
halda íslenskri alþýðu þrautpíndri
á sultarklafa, til þess að getai
lifað hærra sjálfir.
Islienzk alþýða og þið s-em teljið
ykkur tdl miðstéttar þjóðfélagsins!
Getum við ien-gur fórnað heili
okkar og hamingju á altari þess-
ara fáu sníkjudýra og auðs-afn-
ara?
Ég segi n-ei og aftur ned!
Hingað og -ekki lengra. Það
h-eör sýnt sig og sannað, a-ð bæj-
arútgerð getur þrifist.
Lítum til Hafnarfjarðar. Þar
hefir bærinn gert út togarann Maí
í 3 ár.
Á þessum árum hefir bæjarút-
gerð Hafnarfjarðar giieitt í verka-
laun 800 þús. Og hvað hefir bær-
inn orðið að láta? Einar 60—70
þús., segi o-g skrifa s-extíu til
sjötíu þúsund.
Það -er sú ódýrasta -eða réttara
sagt sú arðvænlegasta atvinnu-
bótavinna, sem ég hefi heyrt um,.
Reykvíkingar!
Höfum við efni á því að láta
meka á reiðanum lengur. Eigum
við ekki að bægja burtu atvinmu-
leysinu og því, böli sem því fylg-
ir?
Nú á bráðum að ganga til
kosninga. Það á að kjósa far- •
ráða'menn bæjarins fyrir næstu
fjögur áx.
Hvaða kröfu eiga kjósendur til
hi-nna kjörnu fúlltrúa sinna? Þeír
leiga þá kröfu til þeirra, að þeir
vinni að heill og v-elmegun heild-
arinnar.
Hver af þeim 4 eða 5 flokk-
um, sem. stilila upp héjtf í Reykja-
vík -er líklegastur til þess, að.
uppfylla þessar kröfur?
Það er Alþýðuflokkurinn!
Hann ei-nn b-erst fyrir b-æjarút-
gefð; hann eimn berst fyrir þvj
að alílir þeir, sem \dlja vi-nna
fái atvinnu.
Verkamenn og sjómenn, verzl-
unarmenn og iðnaðarmenin!
Stöndum fast um þá kröfu að
bærinn kaupi miinst 10 stóra góða
og nýja t-ogara og geri þá út
til aukinnar atvimmu og hagsæld-
ar.
Sköpmn Alþýðuflo-kknum að-
stöðu, til þess að koma á bæjaiv
útgerð.
Hanin -eiinn af flokkunum h-efir
vilja til þ-ess og mun fá mátt
tii þess.
Jón Sigurdsnon-
KJÖRFUNDUR
til að kjósa 15 bæjarfulltrúa og jafn marga
varafulltrúa fyrir Reykjavíkurkaupstað næsta
4 ára tímabil verður haldinn í barnaskólanum
við Fríkirkjuveg laugardaginp 20. janúar n. k,
og hefst kl. 10 árdegis.
Lista, með nöfnum fulltrúaeina, og minst
100 meðmælendum skal afhenda oddvita kjör-
stjórnar (Pétri Magnússyni) eigi síðar en á
hádegi laugardaginn 6. janúar,
Reykjavík, 28. dez. 1933.
í kjörstjórninni.
Pétur Magnússon oddviti. Agúst Jósefsson.
Geir G. Zoega,
Sjómannafélag Reykjjavíkur.
Jólatrésskemtnn
fyrir börn félagsmanna verður haldin í alþýðuhúsinu Iðnó, dagana 2. jan. kl. 5 og 3. jan. kl. 4 síðd. — Aðgöngumiðar kosta 1 kr, og má
vitja þeirra \ skrifstofu félagsins i Mjólkurfélagshúsinu 2 og 3 jan. frá kl, 10 f. h. Síðara kvöldið verður danzleikur fyrir fullorðna að aflokinn.
jólatrésskemtuninni og hefst hann kl. 10 síðd. Aðgangur að danzleiknum kostar kr. 2,50. Skírteini sýnist um leið og aðgöngumiðar eru sóttir
Hljómsveit Aage Lorange spilar undir danzinuro. Skemtinefndni.