Alþýðublaðið - 03.01.1934, Side 1

MISVIKUDAGINN 3. JAN. 1034.
/
RITSTJÓRl: A ^ ..... _Tír#. . _ ÚTGEFANDI:
F. R. VALDEMARSSON DAuBLAÐ OG VlKUBLAÐ ALÞÝÐUFLOKKURINN
BAÓÐLAÖIÐ kerour út alla ylrka dagra kl. 3 — 4 siödeyls. AskrHtaglald kr. 2,00 á mánuöi - kr. 5.00 fyrlr 3 mánuöi, ef greltt er fyrlrfram. í Iausasðlu kostar blaðiö J0 aura. ViKUBLA.ÐIÐ
kemur út á hverjnm miövikudegi. Þaö kostar aöelns kr. 5.00 á ári. I pvi blrtast allar helstu gretnar, er birtast I dagblaöinu, fréttir og vikuyflriit. RITSTJÓRN OO AFQRHIÐSLA Aipýöu-
biáOsins er vln Hverfisgötu nr. 8-10. SlMAR: 4300- afgrelösla og auglýsingar. 4901: fltstjóm (Innlendar fréttir), 4002: rltstjórl. 4003: Vilhjálmur 3. Vilhjálmsson. blaöamaöur (heima),
Magnús Asgeirsson, blaöamaöar, Framnesvegi 13. 4004: F. R. Valdemarssen, ritstjóri, (heima), 2937: Sigurður Jóhannesson, afgrelöslu- og auglýsingastjórl (heima),. 4905: prentsmlðjan.
Arlð sem lelð
Rússar aðvara Japanl
Eftir Jón Balduinsson.
Sijéraarshrá op kosn-
Ingalög.
höfðu náð kosningu í kjördæm-
Merkasti st jó rnmálaviðbu rður á
Mrm vax samþykt breytingar á
stjórnarskránini, fyrst á reglulegu
alþingi í vtor og síðar fullnaðarr-
samþykt á aukaþinginu nú í
haust.
Ekki skai hér rakið alt það þóf,
sem verið hefir um stjórnarskrár-
málið 'síðan á vietrarþinginu 1931,
en rétt þykir mér að víkja ör-
fáum orðurn að síðasta þættinum.
sem hóflst í þinglioki(n! í vor.
Framsóknarfliokkurinin gaf þá
upp þann mótþróa, sem fliokkur-
inn, að fáum undanskildum, hafði
isýnt í málinu, og fól tveim mönn-
um af sinni hálfu að semja um
málið við SjálfstæðisfliO'kkinn, og
tókst bráðliega samkiomulag.
Til þess að tryggja öruggari
framgang málsins voru sam-
komulagstiUögurnar bornar undir
fulltrúa Alþýðufliokksins í neðri
dieil'd og þá tekin til greina sú
aðalkrafa Alþýðufliokksins a.ð
fiokkum væri heimilt að hafa
landslista í kjöri. Eftir tillögum
Alþýðufliokksins áttu flokkarnir
að hafa rétt til þess að raða eftiii
viid frambjóðiendum á landslista,
(en í samikiomuiagstillögunum eins
-og þær komu frá stjórnarskrár-
inefnd nieðri deildar, var sú tak-
rnörkun gerð á þessu, að a. m. k.
arrnað hvert sæti tíu efstu manna
á landsilisía skyldi skipað fram-
bjóðendum flokks í kjördæmum
utan Reykjavíkur.
Þessar tiilögur feia það í sér
og voru samþyktar með þeirri
hugsun:
1. Að flokkum skuli heimilt að
hiafa landslista í kjöri, er fyrir1
íram sé raðað á tiltekinni tölu
írambjóðienda.
2, A& iTambjóöendur á landslista
hijóti upþbótarþingsæti efljr þeirfi
rö'ð, ®em þieir eruj í á iandslista.
3. Að anniaðhvort sæti lands-
lista skuli skipað frambjóðend-
u,m í kjördæmum utan Reykja-
ví'kur.
Petta verður enn skýnara, þegar
þess er gætt, að samkomulaglstil-
lögur stjórnarskrámefndar nieðri
deildar bættu inn í stjórniaíiskrár-
frumvarp stjórnarinwar heimild-
inni tál þess að hafa landslíistaj
í lcjöri og feldi niður úr þvi
ákvæðin um að þeir skyldu hijóta
uppbótarþingsæti, sem hlutfails-
lega flest atkvæði hefðu fengið í
kjördæmi án þess að ná kosiningu.
Enn voru feldar í efri deild til-
iögur Jóns í Stóradai, en eftir
þ«iim áttu þeir einir sem ekki
irni, að hljóta jöfnunarþingsæti í
samræmi við venjulegar reglur
hlutfailskosninga.
Með þetta fyrir augum, hvernig
samkomuliagstillögurnar breyttu
stjórnartskrárfrv. stjórnarinnar og
að tiliögur til þess að færa þaö
í svipað hiorf aftur voru feldar,
er það nálega óskiljanlegt, að
meiri hliuti þingmanna ’skyldi fást
til þiess að samþykkja kosninga-
lög, sem brjóta beint í bága við
stjórnarskrána eins og hún var
endanlega samþykt.
Á þingunum 1932 og 1933 lét
Jón í Stóljadal svo, að hamn vildi
stuðla ,að viðunandi lausn á deil-
unni um kjördæmaskipunina, og
hann v,ar lengi vel talinn traust-
asta neipið í Framsóknarflokkn-
um í því máli næst Ásg. Ás-
geirssyni, en J. J. snierist til
fjandskapar við stjómarskrár-
málið á síðustu stundu, ekki af
því, að sögn, að hann vildi ekki
þingmannafjöligun og breytta
kjördæmaskipun, heldur a) því
að hann vildi að stjórnir flokk-
atma gætu ráðið sem allra rninstu
um það, hverjir fengu uppbót-
arþingsætin, og sú afstaða hans
var vitanlföga sprottin af dföilum
þeim, er verið hafa; í Framsóknar-
flO'kknum og loks hafa nú endað
með því, að fliokkurinn klofnaði.
Frh. á 3. síðu.
Bap.|afst|órnarkosn!noarnar:
Listi Sjálfstœðis-
flokksins kom fram
siðastor ob verðor
E-listi
Alþýðublaðið skýrði í gær frá
þeim iistum, sem þá voru komn-
ir fram, í þeirri röð, sem þedr
komu til kjörstjórnar. Ber kjör-
stjórn skv. lögum að ákveða
hvaða bókstöfum listarnir veröi
nefndir eftír því einM, í hvaða röð
þeir ’koma fram.
Það er á almanna vitorði í
hvaða röð listarnir bárust til kjör-
fctjórnar í þietta sirin. Listi Alþýðu-
fliokksins kom fyrstur og verð-
ur því A-listi. Listi Sjálfstæðiis-
flokksins kom síðastur og verð-
ur E-iisti.
Listí þess fiokks hefir oftast
verið C-listi við bæjarstjórnar- og
alþingis-kiosningar áður, og eru
sjálfstæðismenn því mjög óá-
nægðir með frammistöðu fliokks-
stjórnar sininar að þiessu leytí,
eirikum vegna þess, að listi uingra
Frb. á 4. aíðu.
Vorosiloff heldnr hvassa rædn vid stérkost*
lega hersýningn á nýjársdag
„Hver sð þjóð, sem ræðst á oss, steypir
sjálfri sér i glötnn“
nersynmg a
Eirikaskeyíi frú fréttafil'am ’
ALpýcMi'bíadsim í Kaupm:mmhöfn.
KAUPMANNAHÖFN [ morguu.
A . nýársdag fóru fram
stórfeldar hersýningar í
Moskva, og Vorosiloff her-
málaráðherra hélt hvass-
yrta iæðu, sem vakið hefir
mikla athygli.
Litvinoff hafði inni boð miki|ð
og danzleik á gamlaárskvöid og
bauð þangað sendiherrum er-
lendra ríkjo ásamt frúm þeirra.
Vorosiloff hieTsmáiaráðherra hef-
ir gefið út nýjársboðskap til
Rauöa hersins. Er þar m. a. kom-
ist svo að orði, að á árinu 1934
verði að fást lausn á vandamál-
ununi í Austur-Asíu.
„Vér viljum einungis frið,“
íxCmGU' mrginu.
sagði hermáliaráðberrann í ávarpi
sínu, ,;en vér segjum það óhikrfö
og optmkóít, ad hver sú fijód,
sem rœc\st á oss aÓ fyntt brngdi,
símjplr sér í glötm.
HermáLaráðherrann komst svo
að orði, að núverandi ástand í
Austur-Asíumálúnum væri algier-
lega óyi&unandi og gæti ekki
haldist lengur.
1 lok ræðu sinnar sagði her-
máiaráðlnerrann, að Rauði herinn
væri nú síerkari en hann hafði
nokkru sinni verið, og ad Rússar
vöw’óu Japcmi aivarlega vid fiví,
ad heggfa lífi í nokkur æfhitýri.
Boðskapur þessi var sendur frá
tvö hundruð útvarpsstfiðvum í
Rússlandi og endurtekinn í Aust-
ur-Asiu af Blticher, yfirhei’shfifð-
ingja Rauða hersins í Austur-As-
íu. STAMPEN.
ÚtvarpsfrnflaDir danskra Nazista
á gamlaárskvðld
Starfsmaðar ritsfmans grnnaðnr
Þing Bandarikjanna
kenmr saman í dag
BERLIN á há'dtegl í 'dag. FÚ.
Sjötugasta og þriðja fulltrúa-
þing Bandaríkjamna verður sett í
Washington í dag. Mun Roose-
velt gefa yfirlýsingu er þingið
er sett, og er talið víst að hann
muni hvergi ætla sér að hvika
frá stefnu sinni. Roosevelt nýt-
ur emn svo mikillar vir&ingar og
trausts í Bandaríkjunum, að ó-
Einkmkmjti frá fréttœítma
Alfiýdtitbktðs-ins í Kaupmtínmhöfn.
KAUPMANNAHÖFN í morgum.
Rannsókin heldur áfram á at-
ferli dönsku nazistanina, semtrufl-
uðu útvarpsræðu H. P. Hansens
á gamliaárskvfild.
Langmestar líkur þykja til þess,
að föinn af starfsmfiininum ritsím-
ans, sem er í nazistaflokkinum,
hafi frarnið verkið. Sérfróðir
menn, sem til hafa verið kvaddir,
telja ómfigulegt annað ien að
kunnáttumaður hafi verið hér að
verki. STAMPEN.
XV. ARGANGUR. 61. TÖLUBLAÐ
Hitler breytir
aimanakinu
Einkaskeyti frá fréttarltarp.
Aipýbiibhi&úm / Kaupmannahöfn.
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
Frá Rerlin er símað, að innan-
ríki sm álara ðu neytið hafi beðáð
fill yfirvöld í landinu að sjá svo
um, að þýzk almanök og daga-
töl birti ekki framar hátíðadaga
Gyðinga, eins og áður.
STAMPEN.
Fraaska stjörnln teknr 10
mlljarða innanriklslðn
PARÍS í morgun. UP. FB.
Ríkisstjórnin bauð út í dag
fyrsta hluta rikisláns að upphæð
tiu miiljarðar franka. Er þetta
gert samkvæmt heimild þjóð-
þingsins uan iántöku 1934. Veröa
gefin út fimm, tíu og fimtán ára
ríkisskuidabréf, og verða hin
fyrstnefndu greidd með ákvæðis-
verði, hin fyrir ofan ákvæ&isverðt
Menn hafa enin sem komið er ekki
sýnt mikinin áhuga á að skrifa sig
fyrir rikisskuldabréfunum, og
verður áhugi kaupenda seninilega
minni en þegar innanríkislánið
var tekið 1933.
KORGARSTJÓRINHINBW-
YOSK BEIMTAR EINRÆÐIS-
VALD.
BERLIN á húdiegi í dag. FO.
La Guardia, hinn nýkjömi borg-
arstjóri New York, hefir farið
fram á það við bæjarstjórnina, að1
sér verði veitt einræðisvald tíl
þess að hneinsa til í embættis-
mannallði borgarinnar, vegna
spillingar þeirjiar í sambandi við
mútur og fleira, sem þar hefir átt
sér stáð. Bæjarstjórnin mun ræða
þessa kröfu hans á fundi í dag
og jafnframt'því aðra tillögu frá
honum, sem fier í þá átt, að laun
embættismanna verði lækkuð með
þvi móti að þeim verði gefið eins
mánaðiar fri árlega án launa.
líklegt þykir að þingjð muni á
nokkium hátt gainga í berhögg við
hann. Á morguin mun Rooseveit
gefa út boðskap til þingsins um
fjármál og tollamál og um fyrir-
ætlanir síwair í sambaindi við' nýja
löggjöf vegna afnáms áfengis-
bannsins.
BERLIN í gærkveldi. UP.FB.
Líklegast er nú talið, að Búlg-
ararnir þrír, sem ákærðir voru
fyrir þátttöku í þinghallarbrun-
anum og sýknaðir, verði gerðir
landrækir og fluttír tíl Rússlands.