Alþýðublaðið - 10.01.1934, Page 1

MIÐVIKUDAGINN 10. JAN. 1934.
XV. ÁRGANGUR. 67. TÖLUBLAÐ
EITSTJÓMI: tx A vyÍwritTm _ ÚTGEFANDI:
P. R. VALDEMARSSON DAOBLAÐ OG VIlkUBLAÐ alþýðuflokkurinn
DAQBLABIÐ kensur ú» alla vtrka daga U. 3 - 4 sIBdesis. AskriMagJald kr. 2,00 & mánuöi - kr. 5,00 fyrlr 3 mánuði, et greitt er fyrirfram. I lausasöiu kostar blaöiö 10 aura. VIKUBLAÐÍÐ
bemur út á hverjani miBvikudegi. I>a6 kostar aöeins kr. 5.00 á ári. t pvl blrtast allar helstu grelnar, er blrtast I dagblaðinu. fréttir og vikuyflrlit. RITSTJÓRN OQ AFQREISSLA Alpýöu-
Maösins er via Hverfisgötu nr. 8- 10. StMAR: 4900: afgreiösia og atrglýsingar, 4901: rltstjórn (Innlendar fréttlr), 4902: ritstjóri, 4903: Vilbjálmur 3. Vilhjálmsson. blaöamaöur (heima),
Magnás Ásgeiruon, blaöamaöur, Framnesvegi 13, 4904: F. R. Valdemarsson. ritstjóri, (heima), 2937: Siguröur Jóhannesson, afgreiðslu- og auglýsingastjórl (heima).- 4905: prentsmiöjan.
Orœstan nm Reykj«tvik.
Atvinnuleysl-
ela atvinnojanda ðllnm
Ihaldið eða Alpýðuflokkurinn.
Eftir Stefán Jóh. Stefánsson.
Prá þvó í byrjun októbea og til
loka ársiins hafa verib skrábir yf-
i:r 1000 atvinnulausir rmssnia í bæfn-
uro, og þó ery án efa ekki allir
skrábtir, sem enga atvinnu hafa,
sérstakliega ekki ungir aivimnu-
lieysingjar. Af þessum stóra hóp
hefir að einis nokkur hlUti íjöl-
skyldufeðranina fengið ófullkomna
og alisendáis óinóga atvinmu, með
54 kr. kaupi á viku. Og þó sér
íhaldið ofsjónum yfir þessu kaupi.
Fræg að endiemum og ósainngLmi
var ákvörðun bæjarstjónnarihalds-
inis fyrir rúmu ári síðan., um að
lækka atvinnu bótakaup i ö úr 54
ptr. í 36 kr. á viku. Og þó fengu
fæstir meira en 1—2 vinnnvikur á
mánuðj, eða 36—72 kr. á rnánuði,
til þess að lifa af og sjá fyrir
fjöliskyldu siinni, til þess að borga
með, auk nauðsynlegs fæðás og
kliæða, rándýna. húsnæðið í kjcJl-
urunum og greiða með okurvexð-
ið á gasi og rafmagni. En þessarii
óisvífnu árás íh.aldsjins var hrund-
ið af alþýðusamtökunum, en þá
samieænaðist íhald og Framsókn
Utn það að koma upp hiinlni i.ll-
ræmdu varalögreglu, sem feostað
hiefir ríkið hartnær hálfa millj.
króna.
Atvinnuleysið er þyngsta böl
allis almienmings í Reykjavík. Það
er böl, sem sárast þjakar verka-
lýðnum og feemur eininig hart nið-
ur á iðmaðarmöínnum *og verzlun-
aijstéttiínlni. En þ.etta böl á rót
sína að rekja til íhaldsstjórinan-
iltiinar, tll skipulagsleysis, úrr,æða-
leysiis og viljaleysis þieirra, sem
m-eð völdin fara í þessum bæ.
A lþ ýðuflokkurinm vill útrýma
])essu böli. Hanin vill hriiuda í
framkvæmd
atvinnu handa öllum
og hanin bendir á ráðin til þ.ess,
lelðir, sem eru færar, ef viljann
ekki vantar. Hainn vill og ætlar
sér að feomiá á
bæjaiútgerð á tognrum
til' þess að útrýma atvinnuteys-
imu, samtímis þvi, sem hanm vill
hlyntaa að auknum iðnaði með
virkjun Sogsins, hæta lífsmögu-
leika allrar alþýðu með lækkuðu
verði á rafmagni og gasi og bæta
úr húsniæðisleysinu og húsnæðis-
Oikriiniu 'mieð nýjum byggingum
fyrir alþýðu raanina.
Um þessi mál stendur orustan
í bæjaiistjórnarfeosiningunum —
orustan um Reykjavífe. Það er
orusta á miilli íhaldsins og Al-
þýðufliokfeslns.
Á kjördegi eiga kjósendur að
svara því, hvort þ.eir vilji áfram
búa við skuldaaukninguna, van-
hirðuna, sfeortinn á menningar-
tæfejum, við húsnæðisiefelumia og
óhæfu íbúðirnar, við vatnsleysið
og vatnsokrið, við gaslleysið og
gasokrið, við rafmagnsJeysið og
rafmagmsokriö, og síðaát en ekkj
sízrt við atuinmliei/sid, siem liggur
eins 'Og mara á verkalýðnum og
þjakar iðnaðarmctanum og verzl-
unarstétt. Þeir, siem vilja viðha'lda
þessu ástandi, haJda í hið gamla
sl'cifarlag, framkvæmda- og úr-
ræða-leysi, — þeir kjósa íhaldið,
aninaðhvort hið unga eða gamla,
Þeir, sem vilja kasta atkvæð-
um sinum á glæ, kjósa ainnað-
hvort Framsókn eða kommúnista.
En þeir, sem vllja hætta við
fjármálasukkið og sleifarlagið,
bæta úr skortinum á meinningaiv
meðuiunum, afnema óhollu íbúð-
irnar, em styðja að byggingum
•nýrra, ódýrra og hentugra, þeir,
sem vilja bæta úr skortinum á
vatnilnu, gasinu, rafmagninu, og
hætta við okrið á þessum lífs-
nauðsynjum, og þeir, sem er það
ljóst, að stjórnarvöld bæjarilns
verða og geta bætt úr atvinmii-
leysilnu með auitnum iðniaði og
nýjum framleiðslutækjum, — þéir
kjósa með Alþýðufliokknum.
Á kjördegi verður háð lokaor-
ustan um yfirráðin í bænum. Sú
orusta stenndur annaiis vegar á
milli íhaldsins, sem farið hefit
(með vðldijn í bætaum og á drýgsta
þáttinn, í sfeiortinum og sfeipulags-
leysitau, og Alþýðuflokksiins ann-
ars vegar, sem viTl og ætlar sér
að afniema skortilnn og sfeipulags-
leysið og véit og skilur að
Eitt er nauðsynlegt:
A0 allir verkfærir menn
fái vinnu.
Klósið
A-'lisfano
Kosningafn&dnr
! Hafnarfirði
í gærEvðldi
500-600 manna vom á fand-
Innm
AlBýðnflokkurim! átti yfirgnæf-
andi meirihluta fundarmanna.
Úrsiitin á fostudag ern viss
Emil Jómson bœjarstjón.
Fundir voru haldinir í tveim
húsutn 'í Hafnarfirði í gær til
að ræða um bæjarstjómarfeosn-
ingannar. Voru gjallarhorn á hús-
uinum, og er óhætt að fullyrÖa;.
að 5—600 manina hafi hlýtt á
umræðumar. Fundimir voru í
bæjarþingsalnum og í fimleika-
húsi bæjarins. Fundarboðendur
voru Fulltrúaráð verfelýðsfélag-
ainina og íhaldsfélagið Fram.
Af hálfu Alþýðuflokksins töl-
uðu m. a. Emil Jónsson, Þorst.
Björnssion, Guðm. Jóniass., Guðm.
Gissurars'On, Bjöm Jóhannesson,
Ölafur Þ. Kristjánssota, Davíð
Krii'stjátassota, Ásgeir Stefánsson,
Magnús Kjartainsson og Gumn-
laugur Kristmundss'Ota.
fíætt var yfirleitt um fleSt bæj-
arrnál Hafnarfjarðar.
Það bar helzt til tíðimda á fund-
inum, að Eirnar Þorgilsson, sem er
í baráttusæti hjá íhaldsmönininum,
miisti stjórn á skapsmumum sínum
og helti úr sér ókvæðisorðum
yíir Alþýðufliokksmenn, en þó sér-
staklega Emi;l Jónsson bæjar-
stjóra. Var Einar staðinin að ó-
san'nindum, sem Ásgeir Stefálns-
son framkvæmdarstjóri neyddi
hawn til að eta ofan í sig.
Alþýðuflofekuxinn átti yfirgnæf-
andi meirihluta fundarmanna á-
reiðanlega 2/3, og eru verkamenn
í Hafwarfirði fullvissir um glæsi-
legan tigur á föstudagínn.
van; der|Lnbbe var tek«
Inn af IIÍi ffmbrgun.
Hraðskeyti frá fréttaritara
Alpýðubiaðsins
KAUPMANNAHÖFN
i morgun.
Van der Lnbbe
var hálshoQgvlnn
kL 7v2 fi morgim.
STAMPEN.
X .
LEIPZIG í roorgun. UP. FB.
Van der Lubbe var hálshöggv-
j;nin í Leipzig-fangelsinu kl. 7,30
í miorgun.
SíðiWi júec/n: Aftafeain fór fraun
í dagrenni.ng í rífeisíangel'si Sax-
iandís í viðiurvist vitna, sem vana-
iega eru við aftökur. — Van dier
Lubbe gefek undir falliexina þög-
ul‘1 og sljólegur.
Mariinuis van der Lubhe var ,
fæddur 1909) í Leydiein í 'Hol'latadiii.
Hanin gefck ungur í félag ungra
feommúniista í Leydien, en þóttist
ekfei ná þar þeim völdum, sem
honum hæfðu, og fór svo að Lofe-
um, að tiKstóð að reka hanin úr ,
fl'okfenmu, 'en þá gekk hánn úr ;
honutn sjálfviljugur 1931. Eftir
það er ekki kumiiugt um að
hanin hafi staðið í neinu sambandi
við feommúnista. Hann ferðaðist
Mariiins mn der Lubbs.
eftir þietta urn mikinn hluta Ev-
rópu og komst á því ferðalagi
í kyniú við þýzka nazista og guð-
ist sunium þeirra handgenginn,
Hefir það verið álit flestra, að
hainn hafi að eins verið verkfæri
í höndu'm þeirra við þinghús-
brunann í fyrtóa’, enda hafa naz-
istar nú feomist að þeirri niður-
stöðu, að öxin og jörðin geymdu
hanin og leyndarmál þeirra bezt.
FRANSKA STJORNIN
SÖKUÐ UM MORÐ
HEFIR L0GREGLÍN SKOTIB STAVINSKY?
UPPHLAUP OG HANDTÖKÐRIFRAKKLANDI
ELnka&keyti frá fréttaritara
Alþýðublaðsms.
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
/ sambandi uið dauða
Stauinsky, sem lézt i fyrri
nótt, hefir sá orðrómur
gosið upp og er honum
alment trúað, að hér hafi
ekki uerið um sjálfsmorð
að rœða, heldur hafi hann
uerið myrtur af lögregl-
unni, til pess, að hann
Ijóstraði ekki nýjum
hneykslum upp.
Kommúnistablaðið „l’Humahi-
té“ segir blátt áfrara, að franska
stjórnin hafi látið drepa Sta-
vinsky, og „Actioin Francaise“,
blað feonungsslnna, tekur í sama
strenginn,
Alt b'endir til þess, að mál þetta
muni draga meiri dilfe á eftir sér,
og að miklar deilur eigi eftir ab
verða um það, hvort, hér hafi
verið framið morð eða sjálfsmorð.
STAMPEN.-
LONDON í gærkveldi.
Ýmsir menin hafa verið teknir
fastir í sambandi við fjársvik
Stavinsky, þar á meðal lieikhúss-
stjóri einlni í París. (FÚ.)
PARfS í morgun. UP.-FB.
Allvíða í Frakklandi hafa orðið
uppþot út af Stavinsfey-hneyksl-
inru. í Paris voru urn 100 m&nn
handtefenir.