Alþýðublaðið - 11.01.1934, Blaðsíða 1

PIMTUDAOINH 11. ¦ JAN. 1034.
XV. ÁRGÁNGUR. 68. TÖLÚBLAÖ
ÚTGEFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURINN.
""VA'd'emarsson DAGBLAÐ OG VIKUl
BAQBLABÍ0 kemur út alla vlrka daga kl. 3 — 4 slðdesis. Askriftagjald kr. 2,00 á mánuði — kr. 5.00 íyrir 3 mtauOi, ef greitt er fyrlrfram. I lausasðlu kostar blaöið 10 aura. VIKUBLABiD
kemur ut & hverjnm miQvikudégl. Það kostar aðelns kr. 5.00 4 ért. f því blrtost allar belstu greinar, er birtast i dagblaOinu. fréttir og vlkuyfirlit. MTSTJÓRN OO AFQREiSSLÁ AipýðU-
Waösins er við Hverfisgötu nr. 8— 10. SÍMAR: 4900: afgreiðsla og airglýsingar. 4901: rltstjó'ra (Innlendar íréttlr), 4902: ritstjórl, 4903: Vilhjálmur 3. Vilhjálmsson. biaöamaður (beima),
Magnðw Ásgeireson, blaðamaður, Framnesvegi 13, 4904: F. R. Valdemarsson. ritstlóri, (heima). 2937: Siguröur Jóhannesson, afgreiOslu- og auglýsingastlöri (helma),- 4905: prealsmiSJar..
A morgnn kjösa láfiflrii
niii aukna bæjarðtgerð
og ankna atvinno-
eða elnræðl
Einars Þorgilssonar
Bæjarístjórnarkosiningarnar I
Hafnarfirði fara fram á morguai
Kosningahaaráttan befir verið eim-
hver sú bJarðasta, siem . nokkurm
#na heíir átt sér stað í Hafnar-
íirði. Silðasti kosniugafundur verð-
iur í kvöld, og er boðað tíi hanis
af kommúmistum, sem íhalds-
menin hafa fiangi'ð til pess að hafa
iiista í kjöri.
Baráttan stendur miili jafnaðar-
manina og útgerðarmalntnia; í Hafn-
airfitði rneð Einar Þorgilssom í
broddi fylkingar, og smýst fyrst
og fremst um bæjarútgerðina,
sem útgerðarmienin vH'ja feiga fyr-
ir hvern muin.
Þó hafa íhaldsmemn ekki fengist
tii að gefa ákveðin svör um pað,
hvort bæjarútgerðin verði lögð
miður, ef peir má meirihluta í
bæjarstjóim. Þess vegmia hefir
fuiiltrúaTiáð verklýðsfélaganna í
Hafnarfirða í dag seni» 5 efstu
fratnbjóðienidum Sjálfstiæðisflokks-
ins svohljóðandi fyrirspurn og
krafist opinbers og skýrs svars
við henmi áður en kosningaathöfn-
im hefist kíl. 12 á hádegi á morgun.
Frambjóðendur Sjálfstæðis-
fíokksáns., hafa, prátt fyrir ítrek-
aðar fyrirspurnir, ekki fengist til
að gefia nieim ákveðin svör um pað
hvort peir muni leggja bæjarút-
gerð Hafnarf jarðar niður, ef peir
Iná mieirihluta í bæjarstjóríi .
FuÍltrúaTáð verklýðsfélaganna í
HafnarfiTði telur páð lífsskilyrði
ölllum verkalýð í Hafnarfirði og
Hafhfirðimgum yfirlleitt, að bæjar-
útgerðlin verði ekki lögð náður
beldur AUKIN. Það leggur pví
hér með lOpinberlega, fnammi fyr-
ir öllum kjósendum* i Hafniarfirðii
pó fyriirispunn fyrir 5 efstu fram-
bjóðendur Sjálfstæðisflokksins,
hvað peir muhi g\sm í þessu máii,
verði pieiT kosnir og verði par
jnie® meirihluti bæjaT*ti6T!nar.,
FuiMtrúaráðið kæfst pess., í nafni
verkaiýðisins ví Hafnarfirði, að
frambjóðendur svari piessari fyrir-
spurn opinberliega í síðasta lagi
á hádegi á föstudag.
10. janúar 1934.
Fullírimfádíd.
Árásirna! á Etnil Jóhssob
í Ihaldið í Hafnarfirðii og Reykja-
vík hefir í pesisari hörðu kosn-
áingaharáttu beint öllúm árásum
sínum gegn ,Emil Jónssyni bæjar-
stjóna, sem er einhver vinsælasti
miaður í Hafnarfirði og foriingi
jafniaðarinianna pa|r í pessarii. ba:r-
áttu. Bardagaaðfierðir Sjálfstæðis-
mianina gegn honum hafa eins og
oft áður verið ódriengilegar og
heiðarlegum mönnum ósamboðn-
ar. Út af endurteknum ósanning'
um og rógburði Moitgunblaðsins
um bæjarútgerð Hafnarfjarðar og
f jármiálastjórn jafmaðarrnanína
undir stjórin, Emils Jónissonar 8
umdanfarim ár, vill Alpýðublaðið
taka petta fram.
Viðskilnaðnr ihaidsins fyrir
8 ðrnm
Þegar íhaldismienn skildu við
stjórn HafiniarfjarðaT fyrir 8 áruim,
eftár að hafa farið með hana í
17 ár, voru skuldir bæjarsjóðs
652 púKundir króna. Fjármálapóli-
tík íhaldismanna, par sem annafls
staðar var sú, að tafca lan á
Mm ofan, hærri a*ð upphæð á
hverju ári, en öll útsvör bæiariMs
og t d. fjórfalt hærri árið 1922.
Óstjórn maldsins er pví fyrst
og fremist um að kenma, að fjár-
haigur bæjflrins er iekk ibetri en
hamm er. Em umdir stjórn ]'afnaðar-
Imanna befir hann tvimælalaU'st
batniað.
Skuldaauknjjng Hafnarfjarðar
befir verið minni en nokkuís
aninars sQmbærjlegs kaupsteðar á
landiMu.
Síðaist liðið ár, 1933, hefir að
leins leitt l'á|n verið tekið, að upp-
hæð 15 pús. hkrónur. En skuldir
bæjarsjóðs i árslok 1933 eru pó
, milnmi lejni í áiwlok 1932.
íhatldsmenn halda pví fram, að
mieð skuldum bæjarsjóðs beri að
telja skuldir bæiarútgerðarininar,
Þetta er vitaskuld alramgt. Bæj-
arútgerðin er sjálfstæft, fyrirtæki,
hliðstætt hafnarsióði, sem undir
stjórn iafnaðarmanna hefir vaxið
svo, að . hann á nú skuldlausa
eign, sem nemur á aðra milljón
króna. En í sinmi stjórnantið not-
uðu íhaldsmenn Hafnarsióð á pá
leið, að peir tóku á 6 árum úr
honum rúmar 480 púsundir til
parfa bæjarsjóðs, án pess að gefa
út skuldabréf fyrir lánimu, án
pess að borga nokkra afborguin
án péss að borga nokkurn tíma
vexri.
Út af iygum íhaildsblaðan'na um
slælega framgöngu iafnaðar-
inanina í pví að koma i fram-
kvæmd hafnargerð í Hafnarfirði,
Im.á biehda''á pað, áð'. í stjðrnartíð
jafnaðarmanna, frá 1926 til 1933,
hafa fluzt til Hafnarf jairðar 6 ís-
lenzkir togarar, p. á m, frá
Reykjavík, með sína ágætu höfin
og fháldsstiórn.
Bæjarútgerðin hefir veitt at-
vinnn fyrir nær miljón króna.
Hún hefir kostað bæjarsióð
60 þúsondir,
Ihaldið prástagast á pvi, að
Alpýðublaðið fari rangt með töl-
ur uih tap og greidd vinnulaun
hjá bæiarútgerðinni.
Greidd . vinnulaun á árumum
1931 og 1932 eru 450 púsumdir, ef
alt er tekið með, Á árinu 1933
eeru greidd vininulaun a. m. k.
350 púsumdir, samtals 800 púsund-
ir að minsta kosti, aimis og A\-
pýðubiaðið' hefir sagt.
Reikningsiegt tap bæiarútgerð-
arinnar' er tvö fyrstu árin, 125
pús. kr. Árið 1933 hefir útgerðin
ails ekki tapað, Tapijð í ;p:aiu 3 ár,
sem bæjarútgerðin helir verið rek-
in, er pví samtals 125 pú.s. Þar af
er skuld við bæjar- og hafnar-
sjóð um helmingurinin
Bæjarútgerðin, sem hefir veitt
Hafnfirðiingum atvinnu fyrir um
I imil'ljóm króna, hefiT pó ekki
kostað bæjarsióð nema um' 60
pús. krónur.
• Ef íhaldsmenm lieyfa sér enn að
véíengja pessar tölur, skorar Al-
pýðublaðið á pá að snúa sér til
endurskoðenda og afl ia|pér hjá
peim óyggjandi upplýsinga um
petta atriði.
Altaka' vaa der Labbe
Hann vmv orðinn geðveiknr af iiiri
meðferð í fangelsinin
Aftsakan veknr óhng og hryiiing nm
víðn verðld
Einkasfceyti frá fréttaritara
Alpýðublaðsins,
KAUPMANNAHÖFN í morguin,
Aftaka uan der Lubbe
kom eins og pruma ár
heiðskíru lofti yfir alt
Þýzkaland, og kom-mönn-
um pá ekki síður á óuart
annarsstaðar. — Aftakan
hefir uakið óhug og andúð
gegn pýzku nazistastjórn-
inni um uíða ueröld
Síðalst í fyrradag (á p'riðjudag)
var- pað alment álitið, að fulivíst
-væri, að van der Lubbe yrði máð-
aður.
Neitað nm náðnn,
Seint á priðjudagskvöldið fékk
van der Lubbe tilkynningu um
pað, að Hindenburg ríkisforseti
hefði neitað að verða við náðuu-
arbeiðniinini.
Van der Lubbe hlustaði á pessa
tiilkyniningu fuHkomlega sljór, og
datt hvorki af honum mé draup.
ATVINNULEYSIÐ
EVKST STÓRKOST-
LEGA í ÞÝZKALANDI
Berln í gærkveldi. UP.-FB.
, Samkvæmt opinberum xkýrsl-
um var taia atvinimuleysingia í
landinu 4 050 000 eða 350 000
hærri en 1. dez.
Rússar on Manchnrínmenn
oera með sérhlntleysissamning
NORMANDIÉ í morgun.. FO.
Stjórnirnar í Manchuriu og
Sovét-Rússlandi hafa gert upp-
kast að vináttu- og hlutliey|sis-
samniingum sín á millj.
Frakkar læra af fepsinnni.
Þeir banna Diðfom og svik-
nrnm að verzla með verðbréf,
London í gærkveldi, FO.
Franska' stjórinin lagði i dag
fyrir pingið frurnvarp til laga,
sem banna hverjum peim, er áð-
ur hefir orðið sekur um pjófnað,
fjársvik eða fiárdrátt, að verzla
á nokkurin hátt með hlutabréf eða
önnur verðbréf. Er petta afleið-
íng Stavinsky-fjársvikanna og
pess óhugnaðar sem pau hafa
vakið i landinu.
Þegar hann var spurður um pað,
hvoit hann óskaði prestspióarustu
áður en aftakain færi fram, svar-
aði hann engu.
Klhkkan sex í gærmorgun var
van der Lubbs vakrhn. Hann haíði
sofið vel um_ nóttima og nsytti
miorgunverðar síns eims'Og-ekkert
heföi i skorist,
Átlfvkanl
Eftir að hamn hafði verið rak-
aður og snoðkliptur, var farið
með van der Lubbe út í fang-
elísiisgarðinin í saxnesku; lands-
réttarbygginigujnini í Leipzig. Stóð
par höggpallur og fallexi. Þar
var dómurinm iesinm upp yfir van
dier Lubbe, og hlustaði hann á
perana lestur án .pess að sýna
merki hinuar minstu geðshrær-
ingar. Þegar hann var spurður,
hvort hann vildi segja nokkuð,
hrjsti hann að einis höfuðið.
Hann fylgdi böðlinum uþp á
höggpaMilnn án nokkurs mótpróa,
Prestur las bæn, og að pvi loikmu
fór sjálí aftakan fram, og stóð
húm yfijr i 30 sekándur.
Alment ier álitið ,að ill meðferð
í famgelsilnu hafi sljóvgáð van der
Lubbe svo mjög, að hann hafi
alls ekki skilið pað, sem fram'
fór eða fram átti að fara.
Aftakan mælist iiia fviir nm
ailan heim.
Aftakan hefir vakið óhug utó
víða veröld. Alla hryllir við peirrj
hugsum, að manni jafn óábyrgum
gierða sihma sem van der Lubbe
skuli *vera hegnt með lífláti.
Þó hafa pýzkir læknar í 'pjótí-
ustu nazista, sem rannsakáð hafa
sálarástamd van der Lubbe lýst
yfir pví, að hamn hafi verið full-
komlega heilbrigður á geðsmuh-
um. -,
Opinber gneinargerð frá pýzku
stjórmiinmi mum koma síðar.
Bolienzka s^órnin mótmæiir.
Hollemska stjórnim mótmæltí af-
tökuinmi, enda hefir hún mælst
ilila fyrir um alian heim.- *
Yfirlieitt eru menn peirrar skoð-
unar, að aftakam lýsi ótrúlegri
heimsku nazistastiórnarinmar í
Þýzkalandi og beri ótvíræðam: vott
um pað, hversu Hitler og fylgi-
fiskar hans standi völtum fótum.
Heimsblöðin telja, að aftakam
verði til pess að eihamgra Þýzka-
land frá öðrum pjóðum mieira en
áour. STAMPEN.