Alþýðublaðið - 11.01.1934, Page 3

FIMTUDAGINN 11. JAN. 1934.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Kosiiiianar á morgnn marka tímamót í sog
flafnarfjarðar.
Verðor bæjarátgerð Hafnarfjarðar lðgð niðnr — eða aekin?
í „ALÞÝÐUBLAÐI HAPNAR-
FJARÐAR, ®e.m kemur út í d,a,g,
ier birt fyrixspurfl frá fulltrúa-
ráði verkl ýðsféiaganna í Hafziar-
firðá til frambjóðeada Sjálfstæð-
isfiokksins við bæjarstjóim.arkosn-
ingarnar, sem fara þar fram á
morgun.
Fulltrúaráð verklýðsfél aganna
s'korar þar á 5 efstu frambjóð-
Emil Jánsson bœjarstjó’i.
e,ndur Sjálfstæðisfiokksins að lýsa
yfir pví opinberiega frammi fyrir
öllum kjósendum í Hafinarfirði,
hvort þe.i r muni, ief þeir nái allir
kosningu og verði þár með meirf
hlúti bæjarstjórnar næsta kjör-
ttoabil, LEGGJA BÆJARÚT-
GERÐ HAFNARFJARÐAR NIÐ-
UR, EÐA KALDA HENNI Á-
FRAM OG AUKA HANA, eins
og núverandi meirihluti bæjar-
stjórnar, fuiltrúar Alþýðuflokks-
ins, hafa lýst yfir að þe,ir muni
gera, ef þeir halda völdunum og
verða í meirihiuta í bæjarstjórn
Hafnarfjarðar iniæistú 4 ár, eins,
og þe,ir hafa verið undainfariin
tvö kjörttoabil.
Fulltrúaráð verklýðsfélaganna
álítur, að það skifti svo miiklu
análi fyrir verkalýðinin í Hafnar-
firði og fyrir Hafnfiirðinga í beild
sinni, hvort' bæjarútgerðinnii verð-
ur haldið áfram og hún auklíi,
eins iog víst er að gert verður,
ief Alþýðufliokkurinn ræður áfram,
eða hún verður lögð niður, eins
og líklegt má telja að gert verði
ef íbaldsmienn fá völdin, að þeir
heimta skýr svör FYRIR kosn-
ingarnar um fyrirætlanir íhalds-
i'mannla í þiesisu lefni EFTIR kosn-
ingar, ep þau svör hafa, eins og
kuninugt ier, ekki fengist af hálfu
framibjóðienda'Sjálfstæðisflokksins
hiingað til. Þieir hafa nú ttoa tiil
umhugsunar og ákvörðunar þang-
að til á hádiegi á morgun. Svari
þeir iekki, mun það verða skildð
svo, siem þeir ÞORI ekki að svara
þessari spurningu, að þeir pori
ekki að segja Hafnfirðiingum op-
inberlega hverm hug þeir beri til
bæjarútgerðarjnnar af ótta við að
almeniningsálitið og allur þomii
kjósenda í Hafinarfirði snúist gegn
þeim við fcosniingamiar á morgun
og isvari þá á þann hátt, að Einar
Þiorgilsson og aðrir íhaildsframi-
bjóðendur útgerðarmainna í 'Hafn-
arfirði muini eftir því, ad Haf\n-
fkPingar vUja. ekki rýmgn afvifin-
gnnar í hæmim, ad pa'ö, er, peim
ahakifriöi, aa Jiún veröi aiikin,
en ekki minkuA aið peir álífia
bœjarýigerð Ha'fnarfjarðar spo
véigamikið afriði í pví, aði peip
vilja \ekld flð hún verði löcjð nicjr
ur, hehclur að hen.nl verði haldið
áfMm og ,hún AUKIN.
Stjórn fhaldsin á Uafnar-
fjarðarbæ.
f 17, ár réðu íhaidsmenn (út-
gerðaitoieinin og kaupmenn) öllu
í Hafniarfirði.
Þeir höfðu meirihfuta í bæjar-
stjórn og iniðurjöfnunarnefrjd.
FjáTtoálastjórn þeirra var hin
saraa og annara íhaldsmanna í
öðrum bæjum hér á landi. Hin
isama og íhaldsins í bæjarstjórn
Reykjavíkur nú, sem hefir tek-
ist að koraa fjárhag bæjarins í
kaldakol. Sú, að gœín pess, að
háiekjimenm bœjarins greiði ekki
hœrpa útsuar en peim líkar sjálf-
nm,| að láta þá skamta sér það
sjálfa, taka siðan lán á lán ofan
til þess að standast nauðsynlieg-
ustu útgjöld bæjarins og herða á
útsvörum verkamanna, sjómanlna
og lágtekjumanna yfirleitt til þess
að standast , vaxtagreiðslur af
skuldunum. Þetta er sú „glæsi-
lega“ fjáTmáliapólitík, sem Jón
Þorláksson er svo ósvífiún að
hæla sér af nú. Þetta var fjár-
málapólitíik ihaldsmanna í Hafn-
arfirði þahgað til fíafnfiirðángar
ráku óstjónn þeirra af höindum sér
og fengu jafnaðarmönnum stjóm
bæjarinis 1926. í þiau 17 ár, sem
íhafdismieran fóru með bæjarstjórn
Hafnarfjarðiar, tókst þeto aðtaka
lán, sem raema samtals meiru en
1 milljón króna. X sarna tíma
námu útisvör í Haftnarfirði s,am-
t,als rúmri .hálfri milljón króna.
Altoeniniingur borgaði þau að
mestu lieyti, stórgróðameninirnir
stungu gróða síinum í eigin vasa.
Bæjarféliagið hafðist ekki að,
raema iað , safna skuldum. Árið
1922 tóku íhaldsm&m t. cl. lán,
sem námu nmri fjórfaldri úf,-
svarmpphœðrfmi pað ár.
Um petta, niunu kosuingarnar í
Hafnarfirði á ,morgun snúast.
Hvort vUja Hafnfirðingar. held-
m, aukna atvtnnu með aakinni
bæjar,útgerð, EÐA ATVINNU-
LEYSI imdhr, ijfirráðum og ein-
v,eldi Etnms Þorgilssomp og
mrncíipa útgierðmfnmna í Hafmr-
fjsrph 1 ,NÆSTU 4 ÁR?
Alþýðntlok&urittn tekuv við
stiórn Hatnarl|arðar.
Árið 1926 tóku jafnaðarmeinm
við stjórn Hafniarfjarðar. Þeir
réðust þegar í fTjamkvæmdir. Þeir
bygðu þegar hinn prýðiléga
barnaskóla Hafniarfjarðar, sem
Hafníiröingar em nú með réttu
hreyknir af að eiga. Þieir tóku
að vísu lán ti:l þess, því að ekk-
ert fé var fyrir hendi er íhalds-
me,nín skildu við bæjarsjóð. EN
ÁRIN 1928 OG 1929 KOM ÞAÐ
FYRIR, SEM ÁÐUR VAR ÓÞEKT
I FJÁRMÁL4SÖGU HAFNAR-
FJARÐAR. ÞÁ VORU ENGIN
LÁN TEKIN, en útsvörin sjálf
látln ná fyrir gjöldum með, öðr-
rm tekjum bœjarsjóos.
Fjárhag bæjarins var borgið,
Haran tók að rétta við. Hann lifðd
iekki lengur á lániun. Bæriran gat
<ráðist í framkvæmdir. Hann gat
smátt og smátt farið að gera eitt-
hvað fyrir íbúa sína, jafnvel þá
fátækustu.
EN RÍKUSTU MENN BÆJAR-
INS SKÖMTUÐU SÉR EKKI
LENGUR ÚTSVÖR SIN SJÁLFIR
EINS OG ÁÐUR. .
Stofinun bsBlarútgevðaplnnai*
Árin 1928 og 1929 voru góðæri.
Kreppan kom 1930 og 1931. Fisk-
verðið féll. Útgefðarmeran hættu
að' græða OG HÆTTU AÐ
GERA ÚT, pví að peir gerða ekki
út vegmt. íbúa Hafnarfjarðae,
Þék genðu ekki út til pes,s að
veifa peim atviivtu. Þeir garða út
M pesis eim að græða. Hellyer-
útgerðin hætti. Skipshöfnum af
6 togurum var visað í íjawd. Tvö
öinmur útgerðarfélög hættu að
starfa. Atvinnuleysið blasti við
hundruðum mainmia í Hafnarfirði.
íhaldsmenin stóðu uppi ráðalaus-
ir. Þeir gátu ekki gert út, því a,ð
peÍT\ tneystu sér ekki til að græða,
Þeir bientu á jafnaðar.m, Þieir héldu
að jiafnaðarmiann gætu ekki gert
út. Þeir muradu ekki geta veitt
möranium atvinnu, þegar „máttar-
stoðimar“ hruindu hver áf anra-
aril.
En jafnaxxiTmeryi réðust í að
ge/p, út, þótt þeir vissu, að tap-
Benedikt ögmundsspn,
skipstjóri á Mai.
ið væri víst hverjum sem byrjaði
með tvær hendur tómar og fyrir
lánsfé ieitt í þvílíku árferði
Bælarútgerð Hafinarfiarðar
tók tii starfia.á
Ekki til þess að græða, ekki til
þess að sýna égæti nýs skipu-
lags, ekki til þess að' marka
tímamót í sögu útgerðarinraar á
Islandi, heldur til pess eins að
bjarga hundruðum bæjarmanmt
M suiti og seyru, M atvinnu-
leysi og vonleysi um framtí'ð
Hafnarfjarðar. •
Og íhaldsmeran í Hafniarfirði og
í Reykjavíik, sem á siama tíma
stóðu aðgerðalausir eða drógu
sainain sieglira í atvinraurkstri sín-
um, ieða í þriðja lagi sóttu um
styrk úr ríkissjóði til þess að
bjarga sér frá gjaldþroti, þótt
þeir hefðiu eða hefðu átt að hafa
gróða góðu áiarana upp á að
hlaupa, þeir gerðu og gera enn,
hróp að bæjarútgerð Hafnarfjarð-
ar og benida á töp hennar. Þeif
tvöfaldia þau, tífalda þau. Þau
eiga að sanraa, að ölil bæjarútgerð
sé dauðiadgarad.
BÆJARÚTGERÐ HAFNAR-
FJARÐAR HEFIR TAPAÐ. Hún
kosiaði. bœjarsjóð Hafnarffiarðcg'
um 60 púsund krómir á tvermim
versin árumim, sem hafn komið,
yfm úiigerö: pessa hatrds. Hún tap-
aði þegar allir töpuðu. EN HÚN
TAPAR EKKI LENGUR. Hún
hefir iekki tapað á þessu ári. Og
hún mmi grœoa á pví nœsila.
ÞVÍ AÐ HENNI VERÐUR HALD-
IÐ AFRAM, HVAÐ SEM f-
. HALDSMENN SEGJA.
Hún hefir tapað 60 þúsuindum
í 2 ár. EN HAFNARFJ ÖRÐUR
HEFIR GRÆTT. Fyrir 60 þús-
und, sem bæjarsjóður hefir lagt
fram, hafa Hafnftrðingaj) fengið
,um 1 mlf\ljóy\ í sím v\a,aa á 3 ár-
mn, vegna bœjairiifgerðaemniar
eimmr,
Á morgun kjósa Hafinfirðingar.
Þeir kjósa í raun og veru um
það, hvort þeir vilja halda bæj-
arútgerðininrai áfram. Þdr kjósa
um það, hvort þeir vilji gefa
Ásgeii' G. Stefánsson,
fmmkvMj. bœjarútge:ðarimwr.
henni kost á að sýraa að hún get-
ur haldið áfram án þess að tapa,
nokkrum eyri, án þess að kosta
hæjarsjóð hið allra minsta, eiras
og hún hefir gert á síðasta ári,
sem þó hefir að eins verið nieð-
(alár í Iiakara lagi, fyrir alla út-
gerð, og að HÚN GETUR
GRÆTT STÓRFÉ INN f BÆJ-
ARSJÓÐ OG LÉTT ÞANNIG Á
ÚTSVÖRUM ALMENNINGS
ef hún fær að halda áfram í
sæmiliegu ári.
Þetta ier það, aem útgerðarmenn.
í Hafniarfirði ojg Reyjtjavík ótt-
aist nú.
Þeir, óttast pao, að bœjarútgerð
Hafnctrfjaraar fari að grœoa.
Þeir vita að hirani djörfu og
karlmiannlegu tilraun Hafnfirð-
inga hefir verið fylgt með at-
hygli af verkamönraum og sjó-
mönraum um land ait. Þeir vita,
að vonir þeirra og árnaðaróskir
hafa fylgt bæjarútgerð Hafnar-
fjarðar. Þeir vita, að sjómenn og
vierkamienra í Reykjiavík, frá skip-
stjórunum á togurum Kveldúlfs
til' atvinrauliausra sjó,mannia og
vterkamiamina í liandi eru nú orðn-
ir saranfærðir um, að bœjarútgerð
i Reykjavik er sjálfsögð lausn á
mestu vandamálum Reykvíkiraga.
hnignuin togaraflotans og aukn-
ingu atvinnuleysisins.
HAFNFIRÐINGAR MEGA í
DAG VITA, AÐ REYKVIKINGAR
BÚAST NÚ TIL AÐ FYLGJA
FORDÆMI ÞEIRRA. Bæjarútgerð
Reykjavíkur kemur fyr eða síðar.
St|órnendnr [bæ|arútgerðar
Hafinarfijarðar.
íhaldsmenn hafa haldið því
fram, að bæjar- ieða ríkis-rekstur
atvinmufyrirtækja, þ. á. m. og al-
veg sérstakliega útgerðar, geti
•ekki átt sér stað þegar af þeirri
Frh. á 4. síðu.

Mai, togapj bœjarútg.erðarinnar.