Alþýðublaðið - 12.01.1934, Blaðsíða 2

ALÞfBUBbABl®
/
FÖSTUDAGINN 12. JAN. 1034.

Aakinatvisma er lifskilyrði
íirir alpýðnheimilin.
Eftir Jóhönnu EgilscLóttur.
ióhcmna Egilsdóttir.
20. janítar næst' kiOimaindi eiga
Reykvíkingar að velja sér fu.ll-
trúa til að fara með stjóiw bæj-
arins næstu fjögur ár. Þá eiga
bæjarbítar ráð á pví, að láta í
Ijós álit sitt um það, hvort þeir
eru ánægðir með ástaindið,
sem nú er, þar siem fjöldi af
vimnandi og starfsfúsu fólki fær
eklu að vinina sér og sínum til
iífsframfæris, og þar af leiðandi
er meM og minini skortur á mörg-
um alþýðuheimilum. Þar á ofan
bætist hin mikla dýrtfð hér á
fliestum nauðsynjayörum almenn-
Ings, sökum skipulagsleysis á
verzliuniínnd. öllum bæjarbúum, og
þó sérstaklega alþýðufconum,
mun vera í fersku minni hvernig
mjólkin var hækkuð í verði, og
síBar feolin. Báðar þessar vöru-
tegundir mundi hentugt að bær-
inn verzlaði með.
Þær ein:u ráðistafainir, aem hið
opinbera hefir gert tii þe®s að
draga úr sárasta atvininuleysis-
bölinu, er hin svonefnda atvinnu-
bótavinnia, sem knúin hefir verið
fram fyrir þráláta baráttu Al-
þýðufliokkisins. Þó fer því fjarri,
að sú atvinna sé nokkur veruleg
úrlausn, þótt rnann fái fyrir sér-
staka náð að vinina eina eða tvær.
íviknr í miánuöi, það gerir um 50
til 100 kr. yfir mánuðinin. Sumir
munu jafnvel verða algerlega út-
undan. T. d. hefir engri atvinnu-
bótavinnu verið haldið uppi fyrir
atvinnulausar verkakonur.
Já; svoma er málum komið, þeg-
ar íhaldið lofcs skilar af sér. og
er þó fæst upp talið enn af ráðs-
mensku þess.. Og má meðal anin-
aTs geta, að margir fátæklingar
í þessum bæ búaí i 'óhæfum íbúð-
um. Allir bæjaTbúar munu kamn-
ast við hinia svonefndu Póla, sem
bærinn hefir undir stjórn íhalds-
ins látið byggja hainda fátæku
verkafóiki,. Skoðið til samanburð-
ar Verkiamannabústaðina, sem
reistir hafa verið fyrir atbeina
Alþýðuflokksins.
Þá mun fólk ekki gleyma því,
að talsverður hluti af bænum
hefir um larrgt skeið verið að
mestu leyti vatnslaus, þótt gnægð
sé af góðu vatni í Gveinidarbrunn-
uim. Ihaldið heldur í það.
Aiþýðumemn og konur! Ætiíið
þið að iáta þetta ástand haldast
liengur? Viljið þið að landið og
gæöi þess ásamt hafinu í kring
sé hagnýtt að eiins fyrir nokkra
útvaldia?
Til þess að fá varanlegar at-
vinlnuhætUT vill Alþýðuflokkurinn
stofna til bæjarútgerðar, með því
fæist atvinnina fyrir karJmenn
bæði á sjó og landi og jafnframt
fyrir verkakonur við ‘ fiskveíkuo.
Aiþýðuíliokkurinin einin berst
íyrir bæjarútgerð, vegna þess að
hann einin er flokkur vinnandi
(stétfcanlnja í þessuim hæ og í þessu
landi.
Nokkur hópur kvemna mundi
að sjáifsögðu eiga ierfitt með að
notfæra sér viinnu, þótt fáanieg
væri, utan sínis heimiiis. Á ég
þar sérstaklsga við ekkjur með
börn og að.rar einstæðings mæður.
Þó er mér kumnugt, af persónu-
iegri kyniningu við ýmsar af þeim,
að þær vildu heldur vinina, en að
þiggja náðarbrauð. Enda er það
líka sjá'lfs'agt, að allir, sem geta
og viija vinna, fái að vinna.
Erfiðieikum og raunakjörum
inargra ekkna og einstæðings
mæðra hefir verið sfeammarJega
lítill gaumur gefinn af því opi,n-
bera. En í stað varanlegrar og
sjálfsagðxiar hjálpar hefir þ'eim:
í mörgum tilfellum verið refsað
rnieð réttmdamissi og með því að
flæma börnim frá þeim.
Fátæferalögin hjá ofckur eru nú
ekki mannúðlegri ,en svo, að í
sfcjóii þeirra leýfa fátækrafulltrú-
arhir sér að fiæma munaðarlaus
börn úr ágætum stað, og það
úr sí'num franifærsluhreppi, fyrir
10 kr. læfckun á meðgjöfiinni á
m'ánuði..
Sámtímis þessu greiðir bærjnn
eiinum auðmanni tíu þúsund kr. á
ári fyrir ekkert starf.
Gagnvart atvinnulausumi ein-
stæðiingsmæðrum hefir Alþýðu-
fiofckurinin verið fylgjandi mæðra-
styrkjum, og mun hann fcoma
Jneiiim í ftianikvænid svo fljótt sem
hamm hefir aðistöðu til þess.
Eitt af þvi, sem Alþýðuflokk-
urdmn viil leggja áherzlu á, er að
kioma á trygginguni, bæði fyrir
veikt, gamalt og óvinmufært fólk.
En það hefir verið svo sorglega
vanrækt hingað til, eins og svo
mörg öninur mannúðiarmái:.
Já; svona er nú högum oln-
bogabiarnanina í þessum bæ kom-
ið. Samtímis því sern auðmenm og
hálaunamenn tala með mtkilii
andiakt um kristimdóm og bræðra-
lag. En horfa þó kæruleysislega á
atvinnuleysi og skort, sem er
eðlileg afíeiðimg af vanræksiu
þeirra og hagsmunastrieitu.
Verkatooníur og annað alþýðu-
J fólk! Standið nú sanxan, um list-
; amn,1 sem vilil auka atvinnuna.
Munið, að það er A-iistinn.
Liísti Alþýðufliokksins.
íóhtísrma Egilsdóttir.
HANS FALLADA;
Hvað nú
ungi maður?
Islemk pýöing efiir Magnús Ásgeirsson.
Ápip af þvf, sem & nndan er komlði
Pinneberg, ungur verzlunarmaður i smábæ i Þýzkalandi, fer ásamt Pússer
vinstúlku sinni til læknis, til pess að vita, hversu högum hennar sé komið og
fá komiö í veg fyrir afleiðingar af samvistunum ef með purfi. Þau fá pær
leiðiniegu i pplýsingar.að pau hafi komið of seint. Það verðnr úr, að Pinneberg
stingur upp ú pví við Pússer að pau skuli gifta sig. Hún lætur sér pað vel líka,
og Pinneberg verður henni samferða heim til fólksins hennar, fátækrar verka-
mannafjölskyldu 1 Piatz. Þetta er efni „forleiks' sögunnar. Fyrsti páttur hefst á
pvf, að pau eru á „brúðliaupsferð" til Ducherov, par sem pau hafa leigt sér íbúð.
Þar á Pinneberg heima. Pússer t kur efiir pví, að Pinneberg ce/ir ser far um að
ieyna pvi að pau séu gift. Hún fær pað loksins upp úr honum, að Kleinholz,
ka pmaðu'inn, scm hann vinnur hjá, viiji tyrir hvern mun lúia hann kvænasi
Maríu aóttur sinni, til að losna v ð hana að heiman. Kleinholz sjálfur erdrykk-
feld /r og mlslyndu og kma hans mesta skass og dóttirin lika. Pinneb. óitast
að mirsa atvinnuna, ef pau komist að kvonfangi hans.
Þeir tala um þeíta fnam og aftur, og öllum kemur salmaii um
að Miaríu vilji þeir ekki suerta með síinum minista fingrí, hvað
isem í húfi er.
„Hvað eigum viö þá að gera?“ segir Pimn.eberg.
,,Hvað getum við svo sem gert?"
„Til dæmis komið okkur sarnan um það, að lofa ,hvar öðmni
því upp á æru og samvizku að neita því að eiga Máríu."
„Við .sfculum nú alveg sleppa htenni. Hann er ekki.sá auli, hann
Kleinholz, að hamin íari að nefnn hana,“ segir annar.
„María út af fyrir sig er engin ástæða til að' segja nokkrum
okkar upp,“ segir hirun.
„Nei, að vísu ekki. En hvernig væri ,að viðjiofum því hver öðr-
uni upp á æru og samvizku að fara allir, ef hann segir ffeinl-
hverjum okkar upp?“ j >
Þeir virða hver anman fyrir sér með athyglá. Hvier þeiitra um
sig veitir því fyrjr sér hyersu miklar líkur séu til að hanin verði
látinn fjúka, því að eftir.þieim fer það, hvort þetta ioforð upp á
æru og sainvizku borgar sig eða ekki.
„Þetta er rétt hjá Pinmeberg," segir Lauterbach. að lokum.
„Ha:nn lætur okkur ekki fana alln saman þrjá. Ég lofa þessu upp
á æru og samvizku."
„Ég iíka,“ segir Piunerheg liátíóiega. „En þú, Schulz?"
„Mér er svo siem sama þó að ég sé Mineð," segir Schulz.
„Tíminm er búinn!“ öskrar Kúba.
„Ef herrarn.ir af skrifstofunmi vildu gera svo vel —
„Svo að þetta sfcedfiuír?" segir Pinraeberg við bina.
,,Já, það stendur!"
„Mikið held ég að Pússer verð; fegiin,“ hugisar Pimieberg <með-
sér þegar hanm gengur aftur aö voginni siuni. „Mér er óhætt í
heilan mánuð en:n.“
Þiegar Piniraeberg kemur beim um ellefu-leytið, firanur hann
Pússer steinsofaindi aila í hraipri í öðru sófahorninu, Andlit
heninar er rautt af gráti og tárin eru ekki enn þá þoirínuð á kinra-
unum á hietnini.
„Æ, guð míinin góður, ertu þá ioksiriis kominn! Ég var orðin
svo hrædd um að það hefði eitfhvað komið fyriri þig."
„Hrædd um mig? Hváð hefði svo sem getað komið fýrir mig?
Ég varð auðvitað að yinina fraim yfir tímann, en það ct nú ekki
aninað iem það, sem ég verð að gera annan hvorn dag.“
„Aumimginn, að verða áð þræla svoraa fram á rauða inótt! Og
þú hlýtur að vera orðiiran aiveg banhungráður!“
Pirineberg játar, að hanm gæti vel haft lyst á fþví að láta eiijt-
hvað ofian í sjjg. „Áf hverju er þessi skrítraa lykt liérna?“ segir
haran.
„SkTítin iykt, hvað ségirðu?" segir Pússer og sýgur hvað eftir
anniað upp í ntefið. „Ó, Haninies — það eru , baúnirnár okkar!“
Þau rjúka bæði fram í eldhúsið. Hræðilegri stybbu og svælu
slær á móti þeim.
„Þessar inmdælu baunir," hvisiar Pússer með grátstafinn í
kverkunum. „Þær eru bara orðnar að kolsvartri ösku,“ hvfefcr-
ar hún enn í dýpstu örvæntingu og fállmar eftir gashananum.
Hanlnes flýtir sér að opna glugga upp á gátt til að hleyjpa imn
hreinu liofti.
Þau iainblíinia bæði ofan í baureapottiinn.. Kolsvört, hálfstorknuð
leðja með brunaþef þekur botn og barma.
„Ég hélt að þú kæmir heim klukkan sjö, svó.áð ég setti baun-
jrnar upp kiukkain fimm tjl þess að vatnið gæti gufaö upp,
þangað ti 1 þú kæimífr, en þegar þú komSt ekfci í taaka tíð, fór ég
að vefða óróleg út af þér og steingleymdi bannsettum pottinum
með öllu saman."
iícmisii fahilireinsuG og litmi
Snuj«rfj 34 .t-.nu. 1300 .ÍLuliinuifa
Viö endurnýjum notaðan fatnaö yðar og
ýmsanhúsbúnaö, sem pess parf með, fijótt
vel og ódýrt — Talið við okkur eða simið.
Við saebjum og '; < ; < i < óskað er
Al'lar almennar hjúkrunarvömr,
svo sem: Sjúknadúkur, skolkönn-
ur, hitapokar, hreinsuð bómull,
gúmmíhansfcar, gúmmibuxur
handa börnum, harnapelar og
túttur fást ávalt í verzluninnj
„París“, Hafnarstræti 14.
KJÖTFARS og FISKFARS
heimatilhúið fæst daglega á Frí-
kirkjuvegi 3, sími 3227. Sent heim.
Trúlofiinarhrin ar
alt af fyriiliggjandi
Haraldnp Hagan.
Sími 3890. —j’Austurstræti 3.
Hús, 2 herberg*, eldhús og
geymsla uppi, ásamt útigeymsln
og 1 hektara!21andC(skamt frá
Reykjavík til sölu nú þegar. Allar
uppiýsingai'gefur Siguröur Grims-
sonTlögfrœöingur, [ Bj arnarstíg 17
sími 2605.
Gúmmi F suða. Soðið í j bila-
gúmmifcNýjar vélar vönduð vinna.
Gúmmívinnustofa Reykjavíkur á
Laugavegi*76.
íslenzk egg 12 aura,
Bökunaregg, stór 12 aura.
Drífanda kaffi 90 au. pk.
Ódýr sykur og hveiti
TiRiF/S
Eyrsta erindi i frí*
kirb|anni
verður á sunnudaginn kl. 8,30
Þá talar séra Ragnar E. Kvaran.
(Við orgelið Páll ísólfsson, Sig-
urður Markan: Einsöngur.)
Erlndí á öðrum kvöldum flýtja:
Síra Knútur Arngrímsson.
Síra Árni Sigurðsson,
Einar H. Kvaran rithöfundur.
Þorsteinn Jónsson stud. theol.
Aðgangur að öilum erindunum
kostar kr. 2,50 Fást í Bókaverzlun
Sigfúsar Eymundssonar og í Góð-
templarahúsinu á sunnudaginn kl,
1-5, Tekið á móti pöntunum í
síma 2099.
Tilkpning iii Hafnfi ðlnga.
Hefi “'opnað gúmmívinnustofu
mína aftur á sama stað.
Sjómenn! Athugið, að ofanálim-
ingar eru mun ódýrari, en i fyrra.
Fijöt og góð viðskifti,
Virðingarfylst.
Hnnnar Asseirssnn.
Verkaraannafðt.
Kaupain gamlan kopar.
Vald. Poulsen,
Klapparstíg 29.
Síml 3024.
Isleazk málvepk margs konar og rammar á Frey|ugðtn 11.