Alþýðublaðið - 24.01.1934, Qupperneq 1

MIÐVIKUDAGINN 24. JAN. 1934.
XV. ÁRGANGUR. 80. TÖLUBLAÐ
UTGEFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURINN
RITSYJÓKI:
F. R. VALDBHABSSON
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
0AQBLAÐ1Q (semur út aHa virka daga Ul. 3 — 4 slOdegta. Ashrtftagjeld kr. 2,00 6 míínuðl — kr, 5.00 Syrir 3 rnanuðl, el greitt er tyrlrfram. f iausasðlu kostar blaðið 10 aura. VIKUBLAÐIÐ
kemur út 4 hverjum miðvikudegi. Þeö kostar nðeins kr. 5.00 6 4ri. i (>ví birtast allnr heistu greinar, er blrtast l dagblaðinu, tréttir og vllsuyftrlit. RITSTJÓKN OQ AFQREISSLÁ AlJJýðU-
btaðsins er vin Hverfisgötu nr. 8— tO S'MAil: 4900- afgreiðsla og augiysingar. 4901: ritstjórn (Innlcndar fréttir), 4902: ritstjórl, 4903: VilhJ41mur 3. VilhJ41msson, blaðamaöur (heima),
Uagnfts Ásgelrsson, blaðamaðnr, Framnesvegi 13, 4904: F R. Valdemarsson. ritstjórt. (heima). 2937: Sigurður/Jóhannesson. afgreiðslu- og auglýslngastjóri (helma), 4905: prentsmið]an.
Réttarraiisókn i máii Hitl-
ers iegi Alpjðublaðina
bófst i gær
Magnús Gnðnmndsson skipar lðg«
regiustléra að hindra útkomn AS-
þýðnblaðsins með grein Þórbergs
Þórðarsonar!
Ei;ns og kunnugt er, h«fir .dóanis- sjálfetæ&i ísliendinga út á vit> og
Hernaðarhnpr nazista
Þelr krefjast tnllkomins jafnréttis til vfobúnaðar
lesar í stað,
ðll von nm raunveinleoa afvopnun að engu orðln.
Einkasheyft frá jrétiaritm,
[niálaráíuneytið fyrirskipað opin-
bera rannsókn "og málshöfðun
gegin Alþý&ublaðinu og Þórbergi
Pórðarjsyini fyrir 'meiðandi um-
miæl'i um Adolf Hitler rjkiskanzl-
ara og þýzku stjómiina í greisi
Þórbiergs, „Kvalaþiorsti iniazista“,>
siem er að birtast í Alþýðublað-
ilnu.
í bréfi dómsmála ráðumeytisiins
til lögnegtustjóra, þar sem rann-
sðkn1 og eftirfarandi málshöfðun
er fy.rirskipuð, segir, að dóms-
málaráðuneytið gert rád fyrtr pvU
mieð tilvílsuin til tilskipunar 9. maí
1855, lögreglmijóri hinári út-
kotnu Alpiföublciösijis með fr'utn-
hahdl af grnin Þórbergs Þórðar-
sonar.
Bréfið er uindirskrifað af Magn-
úsi Guð'mundssyni dómsmálaráð-
hierra.
Framikioma dómsmálaráðherra í
þessu imáli mun vera eirisdæmi
í siðuðum Höindum.
Það er áraiðainliega mjög fátítt,
að erllent ríki krefjist málshöfð
unar gegn bláðii í 'öðru Iaindi fyrir
meiðyrði. Þó hefir Hitlerstjómiin
gert það inakkrum sjininurn á síð-
asta ári. En óhætt er að fullyrða,
iað í Bes'um tilfellum haía sitjónn-
ir í þingræðislöndum, t.. d. á
Narðurlöinidum og í Engiamdi, vís-
að sJíkum kröfum og kvörtum-
uim. send.imanna Hitlers aigerlegla
á bug og látið þá herra sikilja,
að þær á.líti sér ekki fært að
gera slikar takmarkiainiilr á mál-
frelsi ag prentfrelisi til þess að
þótoast þieilim möuinum, sem sví-
virt hafa aliar siðferðishugsjónir
siðaðm þjóða og sagt sjálfa sig
og þjóð síina úr lögum við hiinin
mienitaða heim.
Þiessi og þvílík svör hefir Hitler
og sendimeMn hanis fengið hjá
siiðuðum rilki'sstjórnum.
íisliemzka ríkisstjómin hefix hins
vegar í þiesisu máli, eiins og oft
áður, sýint það ,að hún liggur
huindflöt og auðmjúk fyrir hverju
útliendu valdi, sem gerist til þess
að teygja sig hiingað til lainds.
Húin metur þáð meim að sýna
auðimýJkt síina og undirlægjuhátt
við hvaða erlent vakl eða er-
liendain, ma'rnn siem er, en að
vemda rétt ríkisbiorgam sirma og
halda uppi aldagömlu frei.si
iinn á við.
Engan mun furða á framkomu
rtoSgeirs Ásgeirssanar forsætisráð-
herra í þessu málii. Allir vita,
að hann er viðkvæmur fyrir öllu,
'Siem útlient er. En skipun Magnú?
ar Guð,muínidisson.ar til lögreglu-
istjóra um að hilndm útkomu Ai-
þýðublaðsins, ef það gerist svo
djarft áð binta framhald af grein;
Þórberigs Þórðarsoinar, ÁÐUR EN
VITAÐ ER, HVORT I ÞVl ERU
NOKKUR MÓÐGANDI ORÐ EÐA
MEIÐANDI, kóróinar þó þá sví-
virðu, isiem íslenzka stjómin gerir
isi:|g sieka um i þessu máli. Hamn
er reiðubúinn til þess að banna
útkomu íislenzks blaðs, ef farið
©r fram á það af erlendum mönn-
m Sií|k ráðstöfun, sem hann hef-
ájr gefið lögreglustjóra heimild og
skipuu um að framkvæma gagn-
vart Alþýðublaðiinu, á sérr áreið-
anliega ekki nokkurt dæmi með
lýðræðiisþjóðum.
Réttarraninsókn í þessu málii
hófst í gær. Hefir Raginar Jóns-
isiOin, fulltrúi lögreglustjóra, hana
mieð höindum. Voru Þórbergur
Þórðarson og ritstjöri A(lþýðu_
tdaðsúns kaJlaðir fyrir rétt í gætv
ikveldi, og eiinkum spurðir um
það, hvor þeirra bæri lagulegá
ábyrgö á gneinum Þórbergs. —
Enin fremur var Þórbergur Þórð-
arsoin sérstaklega spurður um
þáð, hvaða heimildir háun hefði
fyfliir skrifum síinum um nazista.
Nefindi; hann þær og kvaðlst bæði
imuindu birta þær í Alþýðublað-
liinu í ilok greinar sinnar og leggja
þær fyrir Tannsóknardómanarm.
Hermann Jónasson
logreglostióri hæiðar
fyrlr æðarfngladráp
Oddgeir Bárðarsoin, varalög-
reglumaður hefir sent dómsmála-
ráðuneytiiinu kæru á Hermarm
Jóuasson lögreglustjóm fyri'r æð-
arkolludráp, sem hann telur sig
hafa staðið hainn áð 1. dez. 1930
úti í Örfirisey.
Dómsmálaráðhérra hefir sett
Amljót Jónsson lögfriæði'ng til að
rannsaka málið og dæmp í því.
Penlngaea eða
líflö!
Kikasta kona heims-
ins nmsetin at bófnm
Einkœkeyti frá frétbpritara
Alpij’ö.iibkib.sim.
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
Frá Loindon er síimað að ríkasta
koina heimsins sé nú í lífsháska
stödd.
Kona þessi er amerisk og heitir
Doris Du,ke. Hún erfði fyrir
skcmmu síðan tvö hundruð mi'lj.
dio'llara eftir föður sinn, tóbaks-
kóingiinn Duke.
Nú hafia ameriskir giæpamenn
hótað hennj bráðum baina, nema
húin grieiði stórfé sér til lífs og
iauisina'r.
Uingfrú Dufce hefir leitað hælis
í skrauthýsi, sem hún á í Nev
Jersey. Er haldiinn stöðugur vörð-
ur uirtí þenna bústáð hennar, því
áð búfarnir hafa hótað því að
nema halna á burt og myrða
hana, ef' hún greiði þeim ekki
góðfúslega tvær miljónir dollara.
Húin hefi,r áður fiengið mörg
hótuina.rbréf, ienda hefir hún, stöð-
ugt haft lífvörð um sig. Fjórjr
þaulæfðir leyinilögrieglu'meinn hafa
gætt hennar við hvert fótanál. Á
ferðaltgum hefir hún jafnan. orðið
að fjerðast dulbúin undir fölsku
nafni.
Síðuistu hótanabréfin eru -1)3011'
ig, að ráð'legast pykir fyrir hana,
að haida algerlega kyrru fyrir
í bústað símuim og hafa stra,ngaii
vörð um sig. STAMPEN. .
GenBislofnanarnefnd shipuð í
Bandaríhianam.
NORMANDIE í morguin. FÚ.
Gengisjöfnunarnefnd hefir, ver-
ið skipuð í Bandaríkjunum, til
þiess að aðstoða fjármáiaráðherr-
amn um meðferð gengisjöfnunar-
sjóðs. Meðal annara á sæti í
nefndinni aðalformaður Ftederal
Resierve bankamna. Alls eflu nefnd-
armemn fimm, að meðtöldum fjár-
málaráðheflra.
Stórbruni ai manna*
vðidum f Rúmeníu
BERLIN í gærkveldi. FÚ.
Stærista sykurverksimiðj;a(n i Rú-
mienhi, í Gonstánza við Svartahaf,
brann í gær til kaldra kola,
Mainntjón varð ekkert, en eigna-
tjón er talið gifurlegt. Bruninn er
álitinn hafa verið af manima völd-
um, og hafa verksmiðjustjórinn
og anniar starfsmaður verksmiðj-
'unnar verjð teknir fastir.
M&C DOMID HELDDR
VARNARRÆÐU FYRIR
ÞJÓDSTJÓRNINA
Hann fær slæmar viðtðknr
hjá áheyiendiML
LEEDS í imorguin. UP.-FB.
Mac-Donald hélt fyrstu rífeðuna
í spfinuskráfbaráttu þjóðstjóflnar-
(Lnmar í Laeds í gærkveldi. Ræddi
hann um hve mikið st'jórninn'i
hefði oröiö ágengt með að dflaiga
úr atviinnuleysinu, auka tflaust og
draga úr viðiskiftahömlum. Áheyr-
endur gflipu oft fram'í fyrir Mac-
Donald og fóru háðulegum orð-
um um áranguriun af starfi þjóð-
stjórina'flinnar.
Ráö enskn terkamanna-
félapnna métmællr
varðhaldi Torglers og
Búlgaranna.
NORMANDIE í 'morguin. FU.
Ráð lenska verkamannasam-
bandisins hefir sent mótmæli til
])ýzku sitjórinarininar gegn áfram-
haldalndi varðhaldi þeiflra fjög-
urra manina, Torgiers, og Búlgar-
arma þriggja, er sýknaðir voru í
réttilnum í Leipzig út af Ríkis'-
])iinghússbrunanum. Hefir það
iskorað á þýzku stjórnina að veita
þeim þegar fullkomið fnelsi og
sjá Búigörunum fyrir öruggri
fylgd úr landi.
Franska stjórnin
fær transtsyfir*
lýsingu.
NORMANDIE í morgun. FÚ.
Trauistsyfirlýsing á frönsku
stjóirp'iina var samþykt með 166
atkvæöa mei rihlufa í fulitrúadieild
(þiingsins í gæ:r, og þykir hún því
úr hættutanlii í bráðina vegna Sta,-
visky-málsiins.
Sovjet-sljórnin shíptir nm
höfuðboig í Ukraine
NORMANDIE í morguin. FÚ.
Stjórn Sovét-Rússlands ráðger-
ir að gera Kiev að höfuðstað
Ukráiine á næista hausti, í stað
Kharkov.
Alpijdublddsim.
XAUPMANNAHÖFN í morg.uin,.
Frá París er símað, að í svapi
s3nu við orðsendingu Frakka
haldi þýzka, stjónnin íast við
kröfur síinar um jafnrétti í víg-
búináði og knefjist þess jafnfraimt,
að. þietta jafnrétti komist á [regar
í staö.
Tálið er, að af þessu svari
Þjóðverja hljóti áð leiða, að allar
til'rauinir til beinna saminánga milJjj
Frakklandis og Þýzkalands fafli út
um þúfur, og þykir sieninilegt, að
franska stjóflnin tiikynni afvopn-
unarráðstefnunni hversu komið er.
Ósáttfýsi Þjóðverja virðist ú(i-
loka alla von um ahnenma og
xauinverulega afvppnun þjóðanna.
STAMPEN.
Bandarikin óttast
Japani.
Þau láta byggja 120
ný herskip.
KALUNDBORG. FÚ.
Fliotamálaráðheflra Baindaríkj-
anna hiefir lagt það til, að áætiúni
sú, sem gerð hefir verið um flota-
akin'ingu Bandarikjanna skuli nú
verða fmmkvæmd og er þá gert
ráð -fyrir að smíða 120 ný her&kip.
Ráðheriianh skýrði einnig frá því,
að tállögur þessar væru bornar
fram mieð fullu samþykki Röose-
velt fonseta, og vær.u þær nauð-
syinllegar, vegna afstöðuninar til
Japana.
Nýtt land fundið
OSLO í gærkveldi. FB.
Thorshavns-leiðangurinin hefir
fuindið nýtt land á suður-póls-
svæðiinu. Voru þaö þeifl Gunne-
stad lautilnant og Nils Lairsen,
isiem fuindu landið, er þeir voru í
flugferð (á svæðiinu 66 gr. 20 mín.
og 86 gr. 57 mítn. austur), Flttgu
þeir yfir ilshelluina og sáu brátt
svæöi, þar sem var auður sjór,
uan 2 kvartmílur á breidd og 15
kvartmílur á lengd einsi langt ög
þeiir flugu, en þeissi langa vök eða
(tienma í íishel'lunni fór mjókkandi.
Fyrir isunnan íshelluna gnæföi hið
nýja land, þakið jökli og tinda-
laust.. Landið liggur milli Lars
Ckniistiensienislands og lands Vil-
hjálms II.