Alþýðublaðið - 30.01.1934, Qupperneq 3

ÞRIÐJUDAGINN 30. JAN. 1934.
ALI* t Ð U BLiÍ* IÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKJRINN
RITSTJÖRI:
F. R. VALDEivIARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Símar:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjcm (Innlendar fréttlr).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4905: Prentsmiðjan.
Pitstjórnin er til fiðtals kl. 6 — 7.
Ihald, Framsókn
og kommúnistar sam-
einast nm bæjar-
stjórakosninguna á
Aknreyri.
Akui'eyri, 26/1. FÚ.
Bæjarstjóxinin nýja hér átAkur-
eyri ko:m í gær samain í fynsta
siinn, og var pá kosið uim pá 8
umsækjeindur, er sótt höfðu um
bæiarstjórastöðuina hér. Kosniingu
hliaut Steiinn Steiusien verkfræð-
iingur í Reykjavík með 7 atkv.
Jón Sveinisson bæjarstjóri hlaut
3 atkv. Eiinn kjósandi sat hjá.
Þá var kosið í allar inefnidir hæj-
armála. FO.
Um hæjaristjórakosiniinguna hafa
staðið miklar erjur á Akureyri
uindanfanið. Fylgismenn bæjar-
stjóna höfðu sérstakan lista í
kjöni við bæjarstjórnarkosning-
aijniai og komu tveimur möninumi
að, en auk pess skoiiuðu um 1000
ikjósiendur á bæjarstjóm að end-
unkjósa Jóin Sveinsson. thalds-
menn og Fnamsóknarmenn sam-
leinuðúist í andlstöðunni gegn Jóni
Sveiinssyni, og er ástæðan talin
sú, að fjármálaauðvaiidið í bæn-
um, Kaupfélag Eyfirðinga og
harðvítugustu kaupmennirnir hafi
íalið 'Jóin Sv-einsson draga umt of
taum fátækiinga og sérstaklega
styiikpega, i starfi sínu tuidan-
farið. Fiamsóknarmienn og íhalds-
menin ráða yfir 5 atkvæðum í
bæjarstjóminni, en auk p-ess fengu
p-eiii stuðning frá fuiltrúa iðnað-
armanina, Jóhanni Frimann, og
öðrium fuiltrúa kommún'ista, Þor-
steiini Þorsteinissym. Kom afstaða
hins síðartalda peim mjög á ó-
vant, sem ekki geta enn. trúað
pví, að kommúnistar eru stuðn-
ingsmeinin íhaldsmanna pegar í-
hal-dsmenn purfa á pví að hailda.
Annar fuiltrúi k-ommúnista, Stein-
gúímur Aðalsteinssio-n, skilaði auð-
um s-eð-li — kaus ekki einu sinnii
flokksbróður siun, Ingólf Jónss-on,
sem sótt hafði um stöðuna. Hefði
St-eiingrímur pó áreiðanlega lánað
Steiini Steinssien atkvæði siltit,
hefði fjármáiaauðvaldið á Akur-
eyrá talið p-ess pörf.
Erlíiin-gur Friðjónss-on greiddi
Jóni Sv-einssyni atkvæði. Gerði
hann pað ti-1 að reyna að varn-a
pvi, að íhaldinu á Akureyri tæk-
ist að koma í stöðuina pröng-
sýnum íhaldsmanni, s-em aldrei
hefðii aðtja sk-oðúin á málunum -en
„matadórar"' bæjariins.
Irsskýrsla Verkamannafél. Dagsbrún
fyrlr árið 1933.
Flatt af formanní félagsins Héðni Valdimarssyni á aðalfnndi 29. janáar 1934.
í árslok 1932 voru aðalfélagar 1156
I ánsl-ok 1932 ,voru á aukaskrá 302
1458
Nýir félagax á árinu 203
Sagt si|g úr 10
Dáimir 13
R-ekinir 3
Útstrikaðir
vegna fjarveru 35 -j- 61 142
1600
Þar af á aðalskrá 1308
Á aukaskrá 292 1600
Auk pieirr-a voru í gestadeild
félagsíiins nokkurn hluta ársins 21
félagi.
Þessir félagar dóu á árinu:
1. Ásgeir Péturss-on, Lindargötu
12 A, 27 ára, drukknaði á tog-
arainum „Skúli fógieti" 10.
april v-ið Gri-ndavík. Lét eftir
isiig unnustu -og eitt bam.
2. Jón Júlíús Pálsson, Ránargötu
32. Dó 22. april 1933 úr slagi.
Lét -eftir sig konu og 3 börn,
par af tvö í 'cim-eg'ð.
3. Jón Guðvalínusson, Ásvalla-
götu 65, 19 ára, dó úr inflú-
enzu. Einhleypur.
4. Jóhann Þork-elsson, Berg-
staðastræti 22. Dó af slys-
förum. Lét eftir sig koinu og
7 böfln uing í ómiegð.
5. Páll Finn-bogason, Grettisgötu
43 A. Dó 14. júní 1933 af slys-
förum við vinnu. Varð undir
búkka, er hruindi við húsa-
byggingu. Giftur, en barnlaus.
6. Erlendur G. Þorleifsson. Dó
23. júní 1933. Giftur, átti upp-
k-omin börn. Stofnfélagi.
7. Guð-brandur Guðbrandsson.
Týsgötu 5. Dó í íseptembier af
æðakölkuin. Átti uppkomln
böm. Stofnfélagi.
8. Þór-ður Guðmundsson, Klapp-
arstig 36. Dó í september
1933 úr lungnatæringu. Ein-
hl-eypun
9. Ólafur Jónsson, Fischerssundi
3. Dó 18. -okt. Giftur, átti
uppkomiin börn.
10. Ólafur Helgason, Baldursgötu
29. Ðó 19. okt. Lét eftir sig
ekkju -og 5 böi(rL í ómiegð.
1*1. Símiom Jónsson, Klapparstíg
25. Dó 25. -nóv. 1933 úr æða-
kölkuin. Lét eftir sig ekkju
og uppk-omim börn. Stofnfé-
lagi.
12. Þorlákur Runólfss-on, Vestur-
götu 44. Dó 22. dez. 1933 úr
æðakölkum. Ekkjumaður, átti
uppkomin börn. Stofmfélagi.
13. Eriiendur Jónsson, Eskihlíð.
Dó 7. október 1933 úr krabba-
meiini. Lét eftir si-g e-kkju og
eitt barn.
Heiðrum minnimgu pessara
látnu félaga -okkar.
Fnndir.
FUNDIR. Félagsfuindir v-oru
haldnir 8 á árinu, stjórnarfundir
skr-áðir 42 -og auk p-ess 12 deild-
arstjórafuindir, auk kvöldskemtun-
ar í móviembermánúði fyrir fé-
lagsmiemn og gesti.
ÁRSHÁTIÐ hélt félagið 2. dez-
lember við mikið fjölmemni.
JÓLATRESSKEMTUN fyrir um
1000 bönn Dagsbrúnarmanna var
haldimn 2 kvöld í janúar 1934.
SKEMTIFERÐ fór félagið tií '
Þimgvalla 18. júní með um 450
imanms í kiasisabifreið-um frá Vöru-
bílastöðiinni, og tókst ferðin á-
gætlega.
FYRSTI MAÍ var haldi-nn há-
tfðlegur m-eð fjölmennustu kröfu-
gömgu af hálfu alpýðusamta-k-
amna, siem -emn h-efir átt sér stað
pann dag. Vinma var stöðvuð all-
an daginn eftir ályktun félagis-
iins. Alpýðuflokks'mann í bæjar-
stjórn fengu sampykt par í maí-
‘máinúðj, að 1. maí skyldi franr-
vegis loka öllum sölubúðum.
VinooðeilDr.
VINNUDEILUR. I aprilmánuði
bárust kvarta-nir yfir pví, að mjög
lágt kaup væri víða greitt á fisk-
stöðvum, og að par ymnu utan-
félagsmemn. Stjómin g-ekk í mál-
ið, lýsti mann i -verkbann ef peir
ymnú án pess að vera í félaginu,
og eftir stuttam tíma sampykti fé-
lagið taxta, og atvimnureken-dur,
semr fiskstöðvar höfðu, undirrit-
uðu samminga um að fastiamönn-
um, er trygð væri 6 máinaða sam-
fleytt viinn-a, yrði trlygt í kaup
325 kr. á mánuði fyrir venjulega
dagvimmu, auk aukavinnu, að, öðr-
um yrð-i greiddur venjulegur taxti
féiagsiins, ajð félagsm-enn sætu fyr-
ir allri pess-ari vin-nu. Við bijggr
mgawlWtU h-efir n-okkrum s-innum
verið kvartað um sl. sumar, að
ekki væri greitt taxtakaup við
-eimstök hús, og h-efir stjórnin
gemgið í málin -og lagfært kaup-
greiðslurnar.
Þegar vinn-a hófs-t við Sogs-
vegin-n si. sumar, reyndi félags-
stjórn áð fá sam-n-inga um vinn-
uma við ríkisstjórn og v-egamála-
stjóra, pótt unnið væri austur í
Grím-smesi, par sem flestir menn-
irnir votu Dagsbrún-armienn,.
Thnakaup fékst ekki ákvíðið, ein
,unn:ið vafl í ákvæðisvimnu og -eft-
irlit haft af félagsims hálfu að
mæðist rninst 1 kr. 20 aura kaup,
-og reymdist að fult kaup náðist
miestallan tíinann.
Við hafmarvinmú tók féiags-
stjórn upp pá nýbreytni að á-
lykta og skrjfa atvinnurekenduin,
að vimsumenm og aðrir, sem ynnu
jum borð| í skipunum, skyldu -ein-
gö-ng’u v-éra féiagsmienn, en ekki
útleindimgar, eins og hefir tíðkast
um lestaskip .Náði pað fram að
ganiga, en purft hefir í pví skyni
að stöðva skip oftar en einu
simni.
Kommúúistar höfðú fyrirskipað
v-erkfall við N-ova sl. vor, vegma
d-eilu á Akureyri við félag ut-an
Alpýðiusam-bandsins, en Dagsbrún
tald-i slíkt mál -ekki s-ambands-
m-ál -og félagið sjálft ætti að ráða
hveinær verkfall væri g-ert við
Reykjavíikurhöfn, -en ekki hin-ir og
pessir aðrir. Var pví lýst yfi:r
að v-erkamönnum væri frjálst að
vinina við skipið, e-n. til pess k-om
ekki, par sem afgreiðslan óskaði
ek-ki að vörurnar yrðu settar á
'laind í Reykjavík.
Kommúinastar fyrirskipuðu ei-nn--
íg verkfall við pýzka fisktöku!-
skipið „Dian.a“, v-egna pess að
páð hefði hakakrossfámann við
hún, -en félagiö ályktaði, að pað
væri pví óviökomamdi, hvaða er-
leindan fána pað hefði uppi -og
ikyldi pví unnið viðstöðulaust
við skipið, -enda var pað gert.
Alpýðusamtökiín purfa að vera
vel á v-erði um pað, að hvorki
k-ommúmSistum né öðrum takist að
hri'fsa séir i bemd-ur sjálfsákvörð-
uinarrétt verklýðsfélaganna í Al-
pýðusam-baindinu um vinnustöðv-
ainir -og vinmuskilm-ála. Félögin
eim hafia pan-n rétt og verða að
halda homum, par sem an-nars
ómýttust öll v-erklýðssamtök í
landiinu.
Vöntibíktsfiöðm hefir starfað í
ár -eáins og undanfarandi og hafa
í eámstökum tilfellum átt sér stað
smád-eiiur í sambaindi við han:i.
AtvioDDbótaviDna.
Atviinnubótavinna hjá bænum
var umnán frá nýjári t.il sed'nnp
hliuta marz m-eð 100—250 möinnum
og frá 5. október til inýjárs með
100—250 mömnum, par m-eð ekki
taldár flokksstjórar og bifreiða-
stjórar, líkl-ega um 50 m-einn. Alls
var unnið í 25 vikur m-eð að
meðal'tali 197 v-erkamöinnum, auk
flokksstjóra og bifreiðarstjóra.
\uk pess hefir Reykjavikurh öfn
látið vinn-a alímikið á árinu s-em
leiið, og s. 1. sumar var bæj-ar-
vimn,a -eins -og venjulega o-g auk
p-ess vatinsveituvinman í haust.
Atvjmnuleysi var minma s. 1.
sumar -ern árið á un-dan, en pó
var pað mjög tilfinnanlegt. Dags-
brú-n lét halda atxinnuleysisskrán-
jingu í byrjun júli -og v-oru pá at-
vimnulausir hátt á fjórða hundrað
mamma, -en við atvinnuleysisskráln-
iingu bæjarins 1. nóv. voru 771 af-
vimnuleysingjar og munu pó
margiir -ekki hafa gefið sig fram',,
svo að talain hefiir sjálfsagt ver-
ið yfir 1200. Dágsbrún -og félags-
stjórn -og fuliltrúar Alpýðufl-okks-
ims hafa allan tíntánn g-engið eftir
aukiinni atvi-nnubótavinmu, og h-ef-
ir pað að vísu haft áhrif um
aukna vi-nnu, en fjarri kröfunum.
Um aðbúð við vimnuna hefir
fiengist lagfæring í nokkrum at-
rtiðúrn, svo sem yfirbygðar bif-
rei-ðar til mamnflutninga. — Öf-
yggfefteghrr urn upp- og út-skip-
um, s-em félagið hafði sampykt,
lét stjórnin koma til framkvæmda
á áriinu, -og hafa yfirleitt verið
ha'ldinar, prátt fyrir andstöðu
ýmiissa v-erkstjóra og smád-eilur,
s-em út af p-eim k-omu.
Sk,r,if&tofa félagsim» s-em er í
Mjólkurfélagshúsi-nu, h-eíir aðst-oð-
að verkam-enn á margar luin-dir.
og ráðsmaður fétagsiins, s-em inn-
h-eimtir m-estöl-l félagsgjöldin-
Skrifstofan er opin virka daga kl.
4—7 síðdegis og h-efir síma 3724.
Innheímiw' kaupgjalds fyrir
v-erkamieinn h-efir skrifstofa fé-
lagsims an-nast á árinu og h-efir
'iin-nh-eimt um 3500 kr„ par af í
ei-nu lági frá Alliance um 1800
krónur.
Melnbieft tók bærimn á árinu
uindár lóð handa stúdentagarði og
greiddi fyrir, eftir mati, kr. 5010,-
00, sem rann. í Vinnudeilusjóð
samkvæmt ákvörðum félagsirus.
Vinnudeilusjó7>ur var stofnaðdr
f ánsbyrjum og reglugerð fyrir
hamm staðfest s, 1. haust. Stofn-
féð var amdvirði Melab-letts, auk
p-ess, sem sampykt var að ifélaga-
m-e-nn greiddu 2o/o af tekjum sín-
um eftír skattaframtali. Þetta
hefir pó ek-ki en.n fengist inn-
h-eámt n-ema að mjög íitlu leyti,
-og werðux sýnillega að breyta pví
svo, að árgjal-dið ti,l félagsins
hækki, en ákveðinm hluti inn-
h-eimtis árgjalds remni til sjóðsins,
eiins og hjá Sjómannaféiagi
Reykjávíkur. Sjóðurimn ætti að
geta aukist um ,4—50000 kr. ár-
lega, auk vaxta, og mun,di pá
g-eta tekið til starfa, ef pörf kref-
ur, eftír rúm tvö ár. TilgamguT-
hains -er að styrkja pá félagsm-enn,
-er v-eikasta aðstöðu háfa. í vinnu-
d-eilum, og ætti hamn að geta
'Orðið -eitt s-terkasta vopn félagsins
í stéttabará-ttumni. Sérstök stjórn
fyrir sjóðinn er k-osin um leíð' og
félagsstjóm. Sjóðnum hefir á-
skotaast mo-kkuð sektarfé peirra.
er bnotlegir höfðu orðið víð fé-
lagi-ð.
Rlhislðarealan
Ríkislögregkin h-efir staðið alt
árið með um 100 mömnum, prátt
fyrdr mótmæli alpýöusamtakanna
og hefir kostað ríkissjóð um 400
púsumd krónur.
Félagsm-einn máttu ekki vinma
mieð riki-siögreglumömnum, eftir
sampykt félagsims, og voru peir
maijgsimmis stöðvaðir við vinmu á
áriinu. Eins-töku meðlimir ríkislög-
reglunnar leituðu sátta við félag-
ið -og gneiddu 50 kr. sektir í
vimnud-eilusjóð. Um áramótin síð-
ustu var ríkislögreglan lögð nið-
ur.
Á árlim-u v-oru sampykt á alpingi
lög uim lögreglumenn, gegn at-
kvæð’um Alpýðuflokksims og
harðri m-ótstöðu harns. Var ríkis-
sjóði g-ert s-kylt að greiða hluta
k'ostaaðarau’kningar lögreglunnax
í kaupstöðum, en hún yrði aukin
í alt að 2 lögreglum-öinnum á 1000
íbúa -og varalögreglu par fram
yfir, -er sérstakl-ega stæði á og
ráðherra fyrirskipaði. Lögreglunni
var svo fjölgað í 48 m-emn í
haust, og íhaldsmieirihluti bæjar-
stjónnar á-kvað, með sampykki
dómsmálaráðherTa, en móti at-
-kvæði Alpýðuflokksins, að setja
upp 40 mamna f-asta varalögreglu-
sv-eit, sem er pó ekki komið í
fraúnkvæmd enn, líklega vegna
bæjarstjórnarkosningan-na 20. p.m.
Styrktm'sjó'&ur verkcmicmna t
Dagsbrún -er nú 21 357,19 og hefir
vaxið á árimu um rúmar 700 kr.
Allir DagsbTúnarm-emm hafa rétt
til inmtöku gegn 10 kr. inngangs-
-eyri og 6 kr. árgjaldi. Styrkir
eru veittir v-egna slýsa, langvar-
andi h-eilsuleysis og til ekkna-
-sjöðismieðlimal í 3 ár. Félagar eru
inú að eins 60, og pyrftu fleiri
Dagsbrúnarmenn að s-ækja um
inngöngu, svo að sjóðurinn verði
ekki 1-oks lagður -niður.
(Framhald.)
Síld til útflutnings
Aðfaraihnótt sunnudags tóku
Brúarf-o-ss -o-g D-ettifoss sild á
Siglufirði til útflutnings. D-etitáfoss
för kl. 7 í gærmorgutn. FO.