Morgunblaðið - 01.10.1997, Blaðsíða 16
16 MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
VIÐ
Verðmæti innflutnings og útflut
jan. - ágúst 1996 og '97 19g6
(fob virði í milljónum króna) jan.-ágúst
“V
nngs
C.
•-'W
1997 Breyting á
jan.-ágúst föstu gengi'
Útflutningur alls (fob) 82.858,2 86.640,9 +7,3%
Sjávarafurðir 63.327,9 62.808,2 +1,1%
Landbúnaðarvörur 1.385,3 1.170,9 -13,9%
Iðnaðarvörur 16.019,9 17.679,5 +12,5%
Ál 8.341,3 8.926,2 +9,1%
Kísiljárn 2.030,5 2.517,0 +26,3%
Aðrar vörur 2.125,1 3.982,3 +91,0%
Skip og flugvélar 1.406,0 3.150,1 -
Innflutningur alls (fob) 78.701,1 84.063,7 +8,9%
Matvörur og drykkjarvörur 7.518,0 7.346,3 -0,4%
Hrávörur og rekstrarvörur, ót.a. 20.760,0 21.230,2 +7,2%
Óunnar 805,2 777,4 -1,6%
Unnar 17.623,7 17.872,5 +3,4%
Til stóriðju 2.331,1 2.580,3 +12,8%
Eldsneyti og smurolíur 5.958,3 6.765,0 +15,7%
Bensín, þ.m.t. flugvélabensín 1.185,2 1.340,4 +15,3%
Annað unnið eldsn. og smuroliur 4.673,2 5.181,6 +19,0%
Fjárfestingarvörur 17.738,7 20.969,6 +20,5%
Flutningatæki 11.733,6 12.201,1 +6,0%
Fólksbílar 4.430,5 5.838,7 +34,3%
Flutn.t til atv.rek. (ekki skip, flugv.) 1.387,2 1.503,7 +10,5%
Skip 3.584,1 1.791,6 -49,1%
Flugvélar 104,1 601,6 -
Neysluvörur ót.a. 14.751,1 15.419,2 +6,5%
Vörur ót.a. (t.d endursendar vörur) 241,5 132,2 -44,2%
Vöruskiptajöfnuður 4.157,1 1.577,2 -62,0%
* Miðað er við meðalgengi á vöruvíðskiptavog; á þann mælikvarða er meðalverð erlends gjaldeyris
jan.-ágúst 1997 1,9% lægra en árið áður. HeimU: HAGSTOFA ÍSLANDS
Vöruskipti hag-
stæð um 1,6 millj.
12,5% aukning á útfiutningi iðnaðarvara
Samið við átta fyrirtæki um leigu á rými í Flugstöð Leifs Eiríkssonar
Leigutekjur aukast
um 110 millj. áári
VÖRUSKIPTAJÖFNUÐUR við
útlönd var óhagstæður um 700
milljónir króna í ágústmánuði.
Þetta er lítillega betri niðurstaða
en í ágúst í fyrra er vöruskiptin
voru óhagstæð um 1 milljarð.
Vöruskiptin eru hins vegar öllu
lakari fyrstu átta mánuði þessa árs
samanborið við sama tíma í fyrra,
eða 1,6 milljarða króna afgangur
í ár samanborið við 4,1 milljarðs
afgang í fyrra.
Mikil aukning á út-
flutningi iðnaðarvara
Verðmæti útflutnings fyrstu
átta mánuði ársins jókst um 5,3%
eða tæpa 3 milljarða fyrstu átta
mánuði ársins. Þar vegur þyngst
12,5% aukning í útflutningi iðnað-
arvara, eða sem svara 1,5 milljarði
króna. Utflutningur áls jókst um
9% en 26% aukning varð á útflutn-
ingi kísiljárns. Þá vegur sala Flug-
leiða á einni af vélum sínum úr
Iandi einnig þungt í auknum út-
flutningi. Sjávarafurðir vega eftir
sem áður þyngst í heildarútflutn-
ingi landsmanna, eða 73%, ein lítil
aukning varð þar á milli ára.
Fólksbílar fluttir inn
fyrir 6 milljarða
Innflutningur landsmanna jókst
hins vegar enn meira eða tæpa 5,4
milljarða króna. Munar þar mest
um rösklega þriggja milljarða
króna aukningu á innflutningi fjár-
festingarvara, en sú aukning varð
að mestu vegna aukins innflutn-
ings til stóriðju. Þá fluttu lands-
menn inn fólksbíla fyrir tæpa 6
milljarða sem er um 34% aukning
frá því á sama tíma í fyrra.
Samið við Flug-
leiðir um veit-
ingareksturinn
SAMNINGAR voru undirritaðir í
gær við átta fyrirtæki um leigu á
ellefu verslunarrýmum, rými undir
gjaldeyrisviðskipti, leigu á lang-
tímabílastæðum og veitingarekstur
í Flugstöð Leifs Eiríkssonar. Er
gert ráð fyrir að þetta muni skila
um 110 milljóna króna aukningu á
leigutekjum flugstöðvarinnar á ári.
Útboð á þessu rými var auglýst
í júlímánuði á vegum Ríkiskaupa
og voru tilboðin opnuð þann 27.
ágúst. Alls bárust áttatíu tilboð, en
þar af voru fjögur í veitingarekst-
ur. Við samanburð á tilboðum var
skipaður sérstakur vinnuhópur Rík-
iskaupa og Flugmálastjórnar og
studdist hann við sérfræðiálit ís-
landskosts ehf. við ákvörðun á vali
aðila í veitingarekstri. Framkomn-
um tilboðum var hafnað í tvö versl-
unarrými og ekkert tilboð barst í
eitt rými.
Samið var við íslenskan markað
um áframhaldandi verslunarrekstur
á sama stað. Fyrirtækið fær jafn-
framt heimild til að selja erlendar
vörur samhliða íslenskum vörum,
að undanskyldu áfengi og snyrti-
vörum. Fríhöfnin hefur áfram
einkaleyfi til sölu á þessum tilteknu
vörum.
Þá var samið við Arctica um
rekstur kynningaraðstöðu og við
Óson um rekstur sportvöruverslun-
ar. Gengið var til samninga við
Flugleiðir um rekstur söluturna, en
þar er um að ræða aðstöðu í innrit-
unar- og brottfararsal stöðvarinnar.
Flugleiðir munu ennfremur hafa
veitingareksturinn með höndum.
Leonard ehf. og Crystal ehf.
munu reka gjafavöruverslun og
tvær verslanir með úr, klukkur og
skartgripi. The Change Group leig-
ir síðan aðstöðu til gjaldeyrisvið-
skipta andspænis afgreiðslu bíla-
leiga í komusal. Þá var gengið til
samninga við Securitas um leigu á
langtímabílastæðum, en fyrirtækið
þótti eiga langhagstæðasta tilboðið.
Starfsemi þessara aðila mun hefjast
í Flugstöðinni í byrjun næsta árs.
Pétur Guðmundarson, flugvallar-
stjóri á Keflavíkurflugvelli, sagði í
samtali við Morgunblaðið að útboð
á húsnæðinu hefði verið hluti af
átaki til að láta enda ná saman í
rekstri flugstöðvarinnar. „Hún hef-
ur verið rekin með bullandi halla,
enda þótt hún hafi skilað 1 millj-
arði í ríkissjóð. Markmiðið með út-
boðinu var að ná 110 milljóna króna
aukningu á leigutekjum. Þær voru
í fyrra 312 milljónir og ég get ekki
séð annað en að markmiðið hafi
náðst í útboðinu. Hluti af þessu var
25% hækkun á leigu hjá Fríhöfn-
inni. Það er einnig okkar mat að
útboðið muni hafa í för með sér að
stöðugildum í flugstöðinni fjölgi um
nálægt 60.“
Deilt á leigu veitinga-
reksturs til Flugleiða
Veruleg óánægja ríkir meðal
bjóðenda í veitingareksturinn með
það að gengið hafi verið til samn-
inga við Flugleiðir. Um var að ræða
leigu á 925 fermetra rými og gerðu
útboðsskilmálar ráð fyrir að bjóð-
endur sendu inn fast tilboð í hvern
fermetra, en að auki var gert ráð
fyrir að leigjandi greiddi 10% af
veltu. Tilboð frá Erlunni ehf. hljóð-
aði upp á 1.794 þúsund króna mán-
aðarleigu, tilboð Atlanta flugeld-
húss var upp á 1.505 þúsund kr.
og tilboð Flugleiða 925 þúsund kr..
Perlan bauð hins vegar 12,5% af
brúttóveltu.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins var það mat Ríkiskaupa
að tilboð Perlunnar og Erlunnar
samrýmdist ekki útboðsgögnum og
því bæri að hafna þeim. Atlanta
flugeldhús var ekki talið ha|a burði
til að annast reksturinn. í tilboði
Flugleiða voru hins vegar ýmsir
aðrir liðir en leigufjárhæðin sjálf
sem lúta að bættri þjónustu, breyt-
ingum á veitingaaðstöðu, viðhaldi
tækja o.fl. Þegar allt var talið sam-
an varð niðurstaðan sú að hér væri
um mjög hagstætt tilboð að ræða
fyrir Flugstöðina.
Ingólfur Einarsson, fram-
kvæmdastjóri Erlunnar ehf., segist
engar skýringar hafa fengið á því
að tilboði fyrirtækisins hafi ekki
verið tekið þrátt fyrir að það hafi
verið hæst. „Það er ótrúlegt að
lægsta tilboðinu hafi verið tekið og
þarna munar um helming á tölum.
Ég átta mig heldur ekki á því hvers
vegna ekki var haft samband við
okkur um hvernig við hygðumst
standa að þessum rekstri. Það er
forkastanlegt að svona skuli vera
að farið eftir bullandi hallarekstur
þarna í mörg ár,“ sagði hann.
Þorsteinn Ölafur Þorsteinsson,
aðalbókari hjá Atlanta, lýsti einnig
yfir undrun yfir niðurstöðu Ríkis-
kaupa og kvaðst myndu leita eftir
skýringum þeirra.
Vandað vel til útboðsins
Pétur Guðmundarson sagði að-
spurður um þessa gagnrýni að Rík-
iskaup hefðu tekið að sér gerð út-
boðsgagna, umsjón með útboðinu
og að yfirfara útboðsgögnin. „Það
var niðurstaða Ríkiskaupa eftir
mjög vandlegan samanburð og lest-
ur á smáa letrinu að tilboð Flug-
leiða væri hagstæðast," sagði hann.
„Það er ýmislegt í útboðsgögnunum
sem hefur áhrif, t.d. hvort viðkom-
andi tilboðsgjafi uppfylli skilyrði og
kvaðir. Ég fullyrði það að það var
vandað ákaflega vel til útboðsins
og við kunnum Ríkiskaupum miklar
þakkir fyrir hversu vel var staðið
að því.“
Ahugi á verslunar-
ferðum til íslands
SKIPULAGÐAR hafa verið sjö
þriggja daga verslunarferðir með
bandaríkjamenn hingað til lands í
nóvember af aðstandendum verk-
efnisins „Verslunarferðir útlend-
inga til Reykjavíkur". Að sögn
Önnu Margrétar Guðjónsdóttur,
frá Atvinnu- og ferðamálastofu
Reykjavíkur, hafa þegar rúmlega
80 manns bókað sig í fyrstu ferð-
ina. Þetta kom fram á blaða-
mannafundi sem aðstandendur
verkefnanna „íslensk verslun -
allra hagur" og „Verslunarferðir
útlendinga til Reykjavíkur" stóðu
fyrir í gær.
Að sögn Önnu Margrétar hefur
ferðunum verið sýndur mikill áhugi
á Austurströnd Bandaríkjanna og
eru komnar bókanir í allar ferðirn-
ar. Ferðirnar eru seldar á 385 doll-
ara, eða rúmar 27 þúsund krónur.
Innifalin í ferðunum eru flugfar-
gjöld, gisting á Hótel Loftleiðum,
ferðir og hádegisverður fyrsta dag-
inn þar sem íslenskar verslanir
verða með tískusýningu.
Að verkefninu „Verslunarferðir
útlendinga til Reykjavíkur standa
Atvinnu- og ferðamálastofa
Reykjavíkur, Flugleiðir, Kaup-
mannasamtök íslands, Miðborgar-
samtök Reykjavíkur, Samtök
verslunarinnar - Félag íslenskra
stórkaupmanna og Verslunarráð
Islands. Að verkefninu „Islensk
verslun - allra hagur“ standa
Hagkaup, Kaupmannasamtök ís-
lands, Samtök samvinnuverslana
og Samtök verslunarinnar - Félag
íslenskra stórkaupmanna. Á fund-
inum voru kynntar niðurstöður í
verðkönnun aðstandendur „íslensk
verslun - allra hagur“ létu fram-
kvæma þar sem verð á margvís-
legri vöru í Reykjavík var borið
saman við verð á sambærilegum
vörum í Dublin, Kaupmannahöfn
og London.
Kaupmannahöfn
kom á óvart
Það var samdóma álit þeirra sem
að könnuninni stóðu að verðlag í
Kaupmannahöfn hafi komið á
óvart þar sem það reyndist lægra
heldur en gert var ráð fyrir og í
mjög mörgum tilvikum lægra held-
ur en í Reykjavík. Jafnframt kom
það aðstandendum verkefnisins
„íslensk verslun - allra hagur" á
óvart hversu lítill verðmunur var
á milli Dublin og Reykjavíkur.
Þær Edda Friðriksdóttir, fram-
kvæmdastjóri Kringlunnar, Herdís
Magnúsdóttir, markaðsfulltrúi
Kringlunnar, og Edda Sverrisdótt-
ir, frá Miðborgarsamtökunum,
könnuðu vöruverð í London, Dublin
og Kaupmannahöfn. Að þeirra
sögn var postulín almennt ódýrara
í Reykjavík en í samanburðar-
borgunum en nærfatnaður og
íþróttafatnaður í mörgum tilvikum
dýrari í Reykjavík heldur en í Dubl-
in, Kaupmannahöfn og London.
Að þeirra sögn er í öllum tilvikum
í verðkönnuninni um sambærilega
vöru að ræða fyrir utan samanburð
á verði á Nike skóm sem kom fram
í töflu sem birtist í Morgunblaðinu
í gær. Þar kom fram að skórnir
væru 86,5% ódýrari í Dublin heldur
en í Reykjavík.
Að sögn Björns Þórissonar hjá
Austurbakka, umboðsaðila Nike á
Islandi, var ekki um sömu gerð
af skóm að ræða og því ekki hægt
að bera þá saman. „Eg hafði sam-
band við Nike á írlandi til þess að
kanna þennan mikla verðmun og
þá kom í ljós að í Dublin var um
eldri gerð að ræða sem ekki er
hægt að bera saman við nýjustu
gerðina sem skoðuð var hér á landi.
Jafnframt kom fram hjá Nike á
írlandi að leiðbeinandi verð fyrir
sömu skó og teknir voru inn í könn-
unina í Reykjavík er 115 írsk pund
sem er svipað verð og í Reykja-
vík,“ segir Björn.
í
I
i
í
I
I
I
i
í
i
I
I
I
l
I
{.
f
-
í
í
t