Morgunblaðið - 09.10.1997, Page 45

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 9. OKTÓBER 1997 45
Bjartara fram-
undan fyrir
kappreiðar

ÞÓTT ekki sé íslenski hesturinn besti stökkhestur í heimi er víst að keppni í stökki getur boðið upp
á mikla spennu og vísast er stökkið sú grein kappreiða sem greiðastan aðgang á að almenningi.
HESTAR
Valdimar Kristinsson
HESTAMÓT og hestamennska
hafa hingað til átt erfitt upp-
dráttar í sjónvarpi en eitthvað
virðist ætla að rofa til eftir beina
útsendingu sjónvarpsstöðvarinn-
ar Sýnar á mótinu sem haldið
var á Víðivöllum fyrir skömmu.
Um ástæður þess að hestamenn
hafa ekki náð athygli sjónvarps-
manna hefur ýmsu verið borið
við. Má þar öðru fremur nefna
langdregna dagskrá og tafir milli
atriða. Einnig hefur verið nefnt
að atburðarásin sé of hæg og
reglur of flóknar fyrir almenning
að skilja án sérstakra útskýringa
sem engan veginn er öruggt að
komist óbrenglaðar til skila.
Ef litið er yfir farinn veg má
túlka atburðarásina í þróun
keppnisgreina hestamennskunn-
ar á þann veg að hestamenn sjálf-
ir hafi hægt og sígandi úthýst
sjálfum sér úr heimi sjónvarpsins
með flóknum, nákvæmum regl-
um í hinum huglægu greinum
eins og gæðingakeppni, tölti,
fjórgangi og fimmgangi svo
dæmi sé tekið. Þá hafa þeir með
óviturlegri ákvarðanatöku slegið
það af sem greiðastan aðgang á
að almenningi. Niðurstaðan hef-
ur orðið sú að hestamótin hafa
staðið höllum fæti í keppninni
um athygli sjónvarpsmanna.
Þetta á einnig við um þegar val-
inn er sýningartími fyrir það litla
sem sýnt er í sjónvarpi frá hesta-
mennskunni. Oft hafa hestamenn
verið sárir út í sjónvarpsmenn
og fundist þeir ekki njóta sann-
mælis því hestamennskan er jú
ein þjóðlegasta íþróttin sem boð-
ið er upp á og áreiðanlega sú
skemmtilegasta, að mati hesta-
manna.
Lykillinn felst í stökkinu
Nú kann að verða breyting hér
á eftir vel heppnaða tilraun Sýnar
á dögunum. Þetta var afar
athyglisverð tilraun þar sem
glögglega kom í ljós hvaða grein
hestamennskunnar það er sem
hentar best til sjón-
varpsútsendingar. Þar kom best
út stökkið sem segja má að
hestamenn hafi haldið á lífi í
áratug í öndunarvélum eins og
gert er með lifandi lík á spítölum.
Skeiðið er að sjálfsögðu mun
merkilegra fyrirbæri, að mati
hestamanna, og hægt að taka
undir það að flestu leyti. Stökkið
er hins vegar einfaldara, þar er
það sá sem fyrstur kemur í mark
sem sigrar. I skeiðinu er það sá
sem fyrstur kemur í mark og hefur
legið tilskilda vegalengd á skeiði.
Öll umræða um endurreisn
kappreiða hefur snúist um að
byggja upp öfluga og áhugaverða
veðreiðastarfsemi. Ef það á að
takast þarf að vekja áhuga fleiri
en hestamanna og ef almenningur
þarf að læra að þekkja í sundur
stökk og skeið geta hlutirnir farið
að flækjast óþarflega. Stökkið er
sú grein sem kemur mönnum á
bragðið, einfalt og spennandi en
skeiðið kemur síðar þegar áhuginn
fyrir veðreiðum er vakinn.
Sá kunni útvarps- og sjónvarps-
maður Eiríkur Jónsson sá um hið
talaða mál í þessari útsendingu
og komst allþokkalega frá sínu.
Hefði þó mátt vera örlítið betur
að sér þótt ekki sé ástæða til að
hafa einhvern sérfræðing í starf-
inu sem allt vissi. Minni Eiríks á
þessari stundu var hins vegar ekki
í góðu lagi því hann endurtók sömu
spurningarnar margsinnis til
dæmis hvert væri metið í 250
metra skeiði. Til liðs við sig fékk
hann Jens Einarsson og Erling
Sigurðsson, kunn nöfn úr heimi
hestamennskunnar, sem sátu að
spjalli og kynntu það sem fyrir
augun bar hveiju sinni. Kom þetta
ágætlega út, bæði Jens og Erling-
ur stóðu sig prýðilega enda báðir
fróðir og fyndnir menn. Tókst
þeim ásamt Eiríki að fylla vel í
eyðurnar milli spretta svo engum,
í það minnsta hestamönnum,
þurfti að leiðast. Hér var að sjálf-
sögðu um tilraun að ræða og virð-
ist sem þetta sé vel gerlegt og
ótvírætt hægt að mynda stemmn-
ingu um veðreiðar með fulltingi
sjónvarpsins. Vel kom í ljós hvað
vantar á til að vel eða betur takist
til en gerði í þessari tilraun nú.
Má þar nefna beint samband
við veðbankann fyrir hvert hlaup.
Best væri ef hægt væri að setja
breytilega stöðu veðmála upp í
grafíska töflu á skjánum. Einnig
fyrri árangur hrossanna sem
hlaupa og annan tölulegan árang-
ur.
Ekki er að efa að tilkoma sjón-
varps muni gerbreyta umhverfi
kappreiðanna til hins betra. Erfið-
lega hefur gengið til dæmis að
hafa einu rásbásana sem til eru á
íslandi í nothæfu ástandi. Góðir
rásbásar eru grundvallaratriði til
að hægt sé að halda tímaáætlun
hundrað prósent. Staðla þarf þann
tíma sem líður frá lokum síðasta
spretts þar til þeim næsta lýkur.
Vandamálið með rásbásana hér á
landi er opnunarbúnaðurinn. Illa
hefur gengið að láta hliðin opnast
samtímis sem er að sjálfsögðu
ótækt nema þá að keppa eigi með
forgjöf eins og gert er í golfinu.
Ef framhald verður á sjónvarps-
kappreiðum á næsta ári má ætla
að stökkið taki góðan kipp. Auk
sjónvarpsins og veðmála má ætla
að góð peningaverðlaun séu drif-
krafturinn sem þarf til að menn
taki við sér og fari að þjálfa stökk-
hesta til afreka. Eftir framtak
Fáks og Sýnar má ætla að
endurreisn kappreiða sé ekki eins
fjarlægur draumur og margir
héldu. En það er með þetta eins
og alla hluti í dag, tryggja þarf
fjárhagsgrundvöllinn, ekki bara
fyrir eitt eða tvö mót heldur allt
keppnistímabilið.
Nú þegar er hafinn undirbún-
ingur að framhaldi, farið hefur
verið yfir flesta þætti málsins hvað
varðar framkvæmd og tæknihlið.
Má því ætla á þessari stundu að
kappreiðar gangi í endurnýjun líf-
daga árið 1998 og er víst að það
muni gleðja marga unnendur
kappreiða.
Hugið að haust-
beit hrossanna
ÞAÐ FER ekki framhjá neinum
og allra síst hestamönnum að
haustið er komið með sínu rysj-
ótta veðurfari. Full ástæða er til
að minna hestaeigendur á að huga
nú að því hvar hestarnir eru niður-
komnir og hvernig fer um þá. Eru
þeir enn í sumarhögum sem oft
eru gras- og skjóllitlir?
Þótt í langflestum tilvikum
hugsi hestaeigendur vel um hross
sín er full ástæða til að minna hér
á hvaða aðbúnað hrossin þurfa á
þessum árstíma. í fyrsta lagi
þurfa hrossin góða hausthaga,
mikið gras og er valllendi best
þótt vel loðnar mýrar gagnist
ágætlega. Nauðsynlegt er að góð
skjól séu fyrir hendi fyrir öllum
áttum. Ef þau eru ekki til staðar
frá náttúrunnar hendi þarf að
byggja þau. Dugar þar veggur
byggður í vinkil en best er að
hafa þijá veggi með jafnri fjar-
lægð í annan endann en samliggj-
andi í miðju í hinn endann.
Góður siður er að ormahreinsa
hrossin þegar þau eru flutt úr
sumarhögum í haustbeit. Tryggir
það bæði betri fóðrun hrossanna
og dregur úr ormasmiti í haust-
beitinni. Þá er sjálfsagt að tryggja
hrossunum aðgang að salti, sér í
lagi þar sem hross eru fjarri
sjávarsíðunni. Sjálfsagt er að líta
reglulega til hrossanna til að
kanna hvort ekki sé allt með
felldu. Ef um langan veg er að
fara í haustbeitina er ástæða til
að fá einhvern til að líta til hross-
anna reglulega og kasta tölu á
þau. Séu ofangreind atriði í góðu
lagi má telja að hrossin hafi það
gott í haustbeitinni og komi í góðu
ástandi í vetrarbyijun.
Þegar farið er um nágrenni
höfuðborgarinnar má víða sjá
hross í rótnöguðum og skjóllaus-
um girðingum sem að sjálfsögðu
ætti ekki að sjást á þessum árs-
tíma. Er því full ástæða til hvetja
þá sem eiga þessi hross að bæta
úr hið snarasta og koma hrossun-
um í viðunandi girðingar. Einnig
má hvetja þá sem vita af hrossum
í slæmri umhirðu að ýta við eig-
endum. Arangursríkast er að gera
það á rólegan og málefnalegan
hátt en ekki með hávaða eða hót-
unum.
Valdimar Kristinsson
Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
HÉR er beitin búin fyrir löngu. Hrossin farin að teygja sig stöð-
ugt lengra ofan í skurðinn til að ná í eitthvað bitastætt. Hér
hefði mátt fjarlægja hrossin fyrir allnokkru.
KAFGRAS en ekkert skjól frá náttúrunnar hendi og því hefur
verið byggt skjól sem óspart er notað.
HÁIR bakkar veita gott skjól fyrir vindum og úrkomu og hrossun-
um líður vel þótt vindar gnauði.