Alþýðublaðið - 02.02.1934, Blaðsíða 1

FÖSTUDAGINN 2. FEBR. 1934.
XV. ÁRGANGUR. 88. TÖLUBLAÐ
B1T8TJÖB-I:
% R. VALDBMABSSON
OTGEFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURINN
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
2. dagnr
EDINB0R6AR-
fiTSÖLUNNAB
BAQBLA01S tes&r út aHa vtoka daga ki. 3 — 4 sfððogts. Askrfltatffald kr. 2,00 & mdauði — kr. 5,00 fyrir 3 rnap.uöi, ef greitt er fyrtríram. t laúsasðlu kostar blaðið 10 aura. VIKUBLAÐiÐ
fcemur út & iiverjiun mlðvtkudegl. t»aö kostar aðeias kr. 5,00 á drt. I |>ví birtast allar heistu greinar, er birtast I dagblaðinu. fréttrr og vfkuyflrtit. RITSTJÓRN OQ AFQREIÐSLA Aipýðu-
btaðslns er við Hverfisgðtu nr. 8— 10. SlMAR: «900- afgreíösia og atcglýsingar, 4901: rltstjórn (Inniendar fréttlr), 4902: rltstjórt, 4903: Vtlhjálmur 3. VilhJ&lmsson, btaðamaður (heima),
filagnðk ÁsgelrasoD, blaðamaóur, Framnesvegi 13. 4904: F R. Vatdemarsson. ritstjóri. (heima), 2937: Sigurður Jóhannesson. afgreiðslu- og auglýslngastjórl (heimaL 4905: prentsmiðjan.
Fylgíst með fjðldannm!
Bæjarútgerð til umræðu
á bæjarstjórnarfundi
í gærkvöldi
Alpýöuílokkurijnn lagöi fram til-
iögu síina um bæjarútgierÖ á fundi
bæjarstjómaT.
Til'lagan var þaninig:
„Bæjarstjóruin telur sjálf-
sögðustu og réttustu ráðstaf-
ainir til aukningar á fiskiveiðum
bæjariius, að bærinn geri út tog-
ara. Ftelur því bæjarstjóm bæj-
arráði iog borgarstjóra að leita
inú þegar tilboða um leigu á
5—10 togurum 'frá útlöndum,
er bæriinin geri út á næstu vetr-
arvertíð. Eipnig fielur bæjar-
stjómin bæjarráði og borgaristj.
að leita tilboða um smíði á
5—10 inýtízku togurum, er bær-
liinn láti byggja, til þess aðl
gera út. í þessum málefinum
lieiti bæjarráð upplýsiinga sér-
tróðra mainna.“
ibaidsmeun lýstu sig aind-
viga þéssari tillögu og lögðu
fram tillögu um að „veita sam-
víunufélögum eða sameignarfélög-
um sjómamna alt áð 50 pús. kn
Im af qtvbimbódafé til skipa-
kaupa, eigi yfir 10 þús. kr. fyrir
hvert skip gegn veðrétti í skip-
iinu næst á eftir veðskuldum, er
eijgi fari fram úr % af ,verð5
skipsiins með nauðsynllegum út-
búinaðí,.....að veita sömu fé-
iögum ábyrgð bæjarsjóðs fyrir
lánum tiil skipakaupa samtals alt
að 200 þús. kr........einda færi
lálnsuppiiæðin fyrir hvert skip eiigi
fram úr 40 þús. kr. . . . “ .
Umræður stóðu um þessi mál
frá kl. 6V2—-12 í nótt og.var því
sföan vísað til 2. umr. með sam-
hljóða atkvæðum.
Húsdð var troðfult út á gang
af áheyrendum.
Ræður Alþýðuflokksmapnanna,
Stefálns, Ói. Fr. og Jóns A. /Pét-
urissonar var mjög vel tekið af á-
heyrendum.
Dei'lumar snérust a'öallega um
þáð hvort heppilegra væri að
hafa smábátaútgerð eða togára-
útgerði. Héldu Alþýðuflokksm.
því ákvieðið fram, að togaraút-
gerð væri heppilegust, en íhalds-
rnieinn héldu fram mótorbátum.
Jakob Mölier hélt því fram, að
ekkert veiddist á togurum mema
saltfiskur (!) Og sjálfsagt væri að
gera sjómennina ábirga fyrir at-
vilnnutækjunum.
Jón Þorl’áksson kvaðst ekki álíta
það rétt, að bærimn keypti at-
viinnutæki handa bæjarmönnum.
Stefáln Jóhann sagði m. a.:
„Sjélfstæðtsflokkuriinn hefir með
tiilögum siinum tekið að nokkru
upp stefinu FramsóknaTmanna. En
með heinni á að velta allri ábyrgð-
inni á afkomu atvimnutækjannía
yfir á þá, sem leggja lif sitt í
hættu til að vinna við framlieiðslu-
tækiln. .Ætlun Sjálfstæðisflokksins
ler að taka af því atviwnuhótafé,
sem er á fjárhagsáætlun, og láta
í þetta vélbátabrask sitt. Það nær
ekki inokkurri átt, en sýnir jafn-
framt fálm þessa flokks og vap!-
mátt tji bjargar í atviinnuteysinu.
Tiillögur hans hér eru heldur
ekki uýmæli. Bæjarráðið hafði
'samþykt að veita fjórum- stýri-
mönnum aðstoð til útvegunar
skipa, og tillögur íhaldsins rnú
eru ektí aninað ien útvötnun á
því, sem bæjarráðið hafði ætlað.
Stefina Alþýðuflokksins ier sú, að
bæjarfélagið ábyrgist sem heild
afkomu atvinnutækjanna, kaupi
eða tatí á leigu 5—10 togara og
geri þá út fyrir bæiinn. Togara-
reksturiinin’ gefur ekki eingöngu
atvimnu þeim, sem á togurunum
vjninia, heldur og fjölda mörgum
öðrum bæjarmönnum.
Stefáin flutti breytingartillögur
við tillögur íhaldsmanna um að
láiniin til félaganna skyldU ekki
tetíin af atvinnubótafé og að sjó-
möunum skyldi alt af trygt taxta-
kaup.
Jón A. Pétursson og Ólafur
Friðrikssion sýndu fram á það
með skýrum rökum, að smábála-
hugmyindir Sjálfstæðisfiokksins
væru hið mesta kák, og að tog-
ararekstur væri hið eilna, sem gæti
veitt inæga atvinnu. Björn Bjarna-
söW lýsti sig fyigjandi bæjarút-
gerð með ýmsum skilyrðum, sem
allir Alþýðuflokkismemn hafa alt
af talið sjálfsögð.
Ýmfsliegt kom frami í umræðun-
um, sem sýndi vandræði íhalds-
mannla í haráttuJtni gegn bæjarút-
igerö, og verður e. t. v. sagt frá
því siðar.
Bæjarráð.
í bæjarráð var kosið á bæjar-
s tj ó rnar fun d in um.
Kosningu lilutu: Frá Alþýðu-
flokklnum: Stefán Jóh. Stefánsson,
Jóln Axel Pétursson. Frá Sjálf-
stæðisfiokknum: Guðm. Ásbjörns-
solní, Jakob Möller, Bjarni Benie-
diktssom.
Tveir mýir menn taka nú sæti í
hæjarráði: Jóm A. Pétursson og
Bjanni Beraediktsson. Koma þieir i
Hrap rússneska
loftbelgsins
KALUNDBORG í gæritveldi. FÚ.
Rússiraeskur teftskeytamaður
'íulllyrðir í dag, að hann hafi haft
sambaind við flugbelg þanm, sem
’fórst í gær, eftir áð hann var tek-
imn að hrapa og úti var um lalla
bjötlguEarvora, og kvað hamrn
fregnima hafa' verið á þá teið, að
belgimn hefði borið afar-hátt í
loft upp, en komið þá í loftlag,
sem var á hraðri teið niöur á við,
og því mæst borið inira í lag, sem
þrungið var af úrfelli, og tekið
að hrapa. Fregnin þykir að ýmsu
óljós og tortryggileg, ,og hefir
iraefmd verið skipuð til þess að
ramnsaka það eftir fömgum, hvern-
ig siysið hefði borið a'ð. i dag
var komiö til Moskva með lík ■
þeirra, sem fórust, og mynduöu
hermenn rauða hérsims híeiðurs-
fylkiingu um húsið þar sem þau
vonu l’ögð til.
Páfinn taiar við blaða-
mann i fyrsta sinn Hann
er á móti þjóðernissinnum
LONDON í gærkveldi. FÚ.
Páfinn átti í dag viðtal við
franskan biaðiamiann, og er þetta
í fyrlsta skifti er hainn hefir veitt
biaðamammi 'viðtal síðan liann
geröist páfi. Umræðuefmið var
ífriðurinn í heiminum, og fórust
páfa orð á þá leið, að aðalþörfim
viæri fyrir frið hjártains hjá ein-
stakliugnum og náungans kær-
lleilka, siem trygði frið mairaraa á
millilli. Hann harmaði mjög háina
vaxandi þjóðernistilfinningu, er
inefrad vætí ættjarðarást, en væri
i því föligiin að hefja „þjóðina"
hver sem hún væri yfir alt aninað
í meðvitund manna.
Jón Þorláksson
borgarstlérfi
Á fumdi bæjarstjórniar í gær-
kveldi iá fyrir að kjósa borgar-
stjóra til næstu fjögurra ára.
Tvær umsókinir höfðu borist,
ömnur frá Jöni Þorlákssyni, en
hiin frá Magnúsi Jórassyni próf,
frá Úifljótsvatni, en það fylgdi
þó með umsökin hamis, að hamm
myindi taka hana aftur ef kjósa
ætti borgarstjóra eftir póiitískum
fl'okkum.
Jón Þorlákisson var kosinn
borgarstjóri til mæstu fjögurra ára
mieð 8 atkvæðum. 7 seðlar voru
auð'ir.
sthðinn fyrir Pétur Halldórsson
og Hermann Jóna'sson.
Afvopnnnartíllðgor Rreta
Enskn blððln treysta Hitler, Frakkar toitryggnir.
að vígbúast á ný að vissu miartí.
Einkaslmjti }rá fréttaritara
Alpijdubktdsms.
KAUPMANNAHÖFN í morgup.
Hver stóratburðurimm rekur nú
amraara í heimspólitíkmni. 1 fyrra
dag var ræða ffitlers á hv-ers
mairaras vörum, en nú er ekki um
---------------------------------j.
amnað taiáð en hinia „hvítu bók“
eirasku stjórraarihinar um afvopnun-
armáliin, með nýjum tillögum um
þau efni.
Englarad -og Italia krefjast þess
þó, að Þýzkalapd gangi fyrst í
Þjöóabandalagiö, áður en gengiö
vefði til samminga um afvopnun--
anmálim, -em verði Þjóðverjar fá-
anlegir til þess, eru bæði þéssi
ríki fús til þiess að fallast að
taisvert miklu leyti - á vígbúinað-
arkröfur Þjóðverja og viðurkenna
jafinrétti þeirra við aðrax þjóðir.
Þeissar tillögur eru ávöxturinn
af samfumdum Sir J-ohm Simons
og Mulsisoili'm í Róm í diezember.
Hi-tler á hinu miesta gengi að
fagna í erasku blöðunum eiiras og
stemdur. „Daily Herald“, semhing-
áð tiil hefir verið Httler mjög ó-
viinvieitt, talar um hann með virð-
iingu. Segir blaðið, að ekki sé á-
stæða ti'l að tortryggja orð Hit-
iers.
Fröinsku blöðim vara hins vegar
við því að trúa Hitler of vel.
Segja þau, að miinnia mark sé
takaindi á orðum en atburðum.
STAMPEN.
Tlllðgnr Brela
LONDON í gærkveldi. UP.-FB.
Seimasta skrefið, sem stigið hef-
ir verið til þesis að koma deilu-
málum Frakka og Þjóðverja um
afviopmuraarinálin úx því öngþveiti,
sem þau mú eru í, eru tillögur
Breta, :sem kunngerðar voru í
dag.
f tillögum Bretastjórnar er gert
ráð fyrir tíu ára sáttmlála um
afvopmumarmálim og mitólvægUm
tiilslökuinum í gaiið Þjóðverja. M.
a. leggja Bretar ti-1, að Þjóðverj-
um verði 1-eyft að hafa 200 000
manna vanaherlið (sbort term mi-
Iitia), -er s-é útbúið rraeð ýnisuní
nýtízku hernaðartækjum, t. d.
skriðdrekum (ta-nks) uppi í 6 isjmál.
að stæxið, fallbysstim til varnar
gegin teftárásum og að Þjóðverj-
um verði smám saman á næstu
átta árum veitt jafrrétti á við
aðrar þj-óð-ir til þeas að koma
-sér upp flugtækjum í hermaðar-
Iþarfir. Bretar hafa með þessum
tii’Mögum viðurkemt, að v-eita verði
Þjóðverjupi jaímrétti það, sem
þei'm hafði verið lofað, og er
Þjóðverjum því, mái tillögurnar
samþykt, v-eittur réttur til þess
Hims vegar bera til'lögurnar það
Pneð sér, að Bretar álíta eitthvert
toikilvægasta atriði þeirra, a?
Þjóðverjar gangi á ný í f>jóða-
ba'ndaiagi'ð.
-Um. öryggisxáðstafainir er svo
að orði komist í tillögumum, að
him sístarfandi afvopmumaTmála-
iraefnd, sem ráðgert er að stofnuð
verði, skuli undir eins og dinhver
aðili sáttmálams brýtur eitthvert
ákvæði hans, taka brotið tii um-
ræðu þegar með það fyrir aug-
um, að gera ráðstafanir til þess
að himin brotlegi aðili bæti um
fyrir að hafa ekki hlítt þeim á-
kvæðum, sem hamn hafði skuld-
bundiö sig til að halda mieð und-
irskrift sinni undir sáttmálann.
Undiitektir tainna írasn rikja
LONDON. FÚ.
Brezku afv-opmunartillögumar
hafa femgdð hgrðain dóm í fieistum
bföðum í Frakklamdi, einkamlega
málgögnum hægra flokksins.
Bæði Echo de Paris og Figaro
(segja í fæistum orðum að þær séu
gersam-lega óaðgemgilegar Frakk-
ar muni ekki verða eiras hrifnir
af þieim og Engleradimgar mumi
hafa átt vom á, em samt séu nú
einstaka tillögur þes-s virði að
þær séu íhugaðar, og muni ef til
villl geta verið lagðar til grutfd-
vallar eimhvers konar samkomu-
lagis.
Biöðip í Þýzkaiaindi tafca tillög-
uinurn ve-1, en hafa þó tvent viö
þær að athuga. Eitt blaðið í Berl-
in kallar það merkilegan endi á
boðiskap þessum, að það skuli
vera lagt tiii að Þýzkalaind gamgi
(aftur í Þjóðabamdalagið. ,Þá er og
gerð athugasem-d við það, aö
Bretar skuli hafa sent boðskap
þemna til -amnarra en helztu stór-
veldanna, og sa;gt að það geri
Þjóðverjum erfiðara um að íhuga
boðskapimn.
BJöðiin í Geinf taka boðskapmum
yfiirleitt vei, og telja hamn al-
varlega ti'lraun til þess að jafna
dei'lumál Frakka og Þjóðverja.
Sömu blöð g-era Íítið 'úr tillögum
Mussolilni, og segja, að þær séu
eigiralega ekfci anraað en tilraun til
að verja sjótnarmið ÞjóðVierja. Þó
vir'ðist s-em almenningsálitið sé,
að hæði bresku -og ítölsku tiltög-
tuinar ættu að geta komið að
gagpi.
Enln eru umræður Þjóðverja og
Frakka um afvopmunarmál'im, svo
skamit k-ommar, að óvílst ier talið
að afvopmuparráðstefmiap geti
samain að þrem vikum liðmum,
-eips og búið var þó að vopast
ti-1 að orðiö gæti.