Morgunblaðið - 24.10.1997, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 24. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
f
f
í
Formaður V élstj órafélags íslands um ummæli formanns LÍÚ vegna verkfallsboðunar
Afstaða formanns LIU
forkastanleg og dæmalaus
HELGI Laxdal, formaður Vélstjórafélags ís-
lands, segir að það séu nýtískulegar aðferðir
til að ná saman í kjaradeilu að lýsa því yfir
að menn ætli sér ekki að tala saman. Hann
segir að þessi afstaða formanns LÍÚ að hafna
viðræðum fyrirfram sé forkastanleg og dæma-
laus, en Kristján Ragnarsson, formaður LÍÚ,
sagði í Morgunblaðinu í gær vegna verkfalls-
boðunar vélstjóra á stærri skipum fiskiskipaflot-
ans frá áramótum að engum tilgangi þjónaði
að halda samningafund.
Helgi sagði að enginn fundur hefði verið
boðaður með samningsaðilum og aðeins einn
fundur haldinn síðastliðið vor, en eftir hann
hafi verið tekin ákvörðun um verkfallsboðun-
ina. Hann sagði að þetta mál væri eins og öll
önnur deilumál leysanlegt. „En það er ekki leys-
anlegt ef menn segja það fyrirfram að það sé
ekki hægt að leysa það og ætla ekki að tala
um það við nokkurn mann. Það er mjög ein-
falt, en ég hélt að það hvíldi nú meiri ábyrgð
á formanni LÍÚ en þetta,“ sagði Helgi.
Útvegsmenn hafa lagt fram kröfur
Hann sagði að það væru ekki bara vélstjórar
sem hefðu lagt fram kröfur, útvegsmenn hefðu
gert það einnig. Það hefðu verið lagðar fram
óskir um að skiptahlutföllum á minni skipum
yrði breytt, þar sem fækkað hefði í áhöfn frá
þvi samningar þar um voru gerðir á sínum tíma.
Þeir hefðu lýst því yfir að þeir væru tilbúnir
til þess að ræða þetta og reyna að finna á
þessu einhverja skynsamlega lausn. Sama gilti
um þá kröfu útgerðarmanna að minnka veik-
indarétt. „Með sömu formerkjum og Kristján
talar um kjarasamninga, þá auðvitað neitum
við að tala við hann um þetta,“ sagði Helgi.
Hann sagðist ekki ætla að gera lítið úr því
að vélstjórar á fiskiskipaflotanum hefðu góð
laun. Það sýndi fyrst og fremst að útgerðinni
vegnaði vel og væri ekkert nema gott um það
að segja. Það væri hins vegar nauðsynlegt til
að hafa málið í réttu samhengi að gera saman-
burð á þessum launum og þeim menntunarkröf-
um sem gerðar væru til vélstjóra um borð í
þessum stóru skipum. Hlutakerfið hefði verið
fundið upp fyrir að minnsta kosti hálfri öld og
þá hefði nánast engrar menntunar verið kraf-
ist, enda skipin miklu minni þá. Núna væru
þetta hins vegar fljótandi verksmiðjur og í sam-
ræmi við það væru kröfurnar allt aðrar. Svo
dæmi væri tekið hefðu Færeyingar gert samn-
inga við Grænlendinga og þar væri um að
ræða þau launahlutföll sem vélstjórar gerðu
kröfu um. Það gilti einnig um fiskimannadeild
Alþjóðaflutningaverkamannasambandsins að
þar hefðu verið samþykkt launahlutföll eins og
vélstjórar legðu til á hentifánaskipum.
„Eg held að Kristján verði nú aðeins að
hugsa þetta. Þessi sífelldi þvergirðingsháttur í
honum að segja ævinlega nei, ég held að hann
komist ekki langt á honum,“ sagði Helgi.
Hann sagði að til viðbótar hefði formanni
LÍÚ tekist að æsa aðrar starfsstéttir yfirmanna
um borð gegn vélstjórum og hefði tekist það
alveg ótrúlega vel. Þó hefði honum ekki tekist
að hafa áhrif á Sjómannasambandið. Það væri
á engan hátt rétt að vélstjórar væru að lýsa
yfir stríði gegn öðrum starfsstéttum um borð,
þó þeir fylgdu eftir réttmætum kröfum sínum
vegna stóraukinna námskrafna sem gerðar
væru til þeirra. Með sama hætti mætti segja
að kennarar væru að lýsa yfir stríði við þá sem
ynnu við hliðina á þeim með kröfum sínum.
Þrefalt lengri menntun
en skipstjóramenntun
Helgi sagði að kröfur vélstjóra væru vel rök-
studdar. Vélstjórar væru að fara fram á þessar
breytingar á grundvelli langrar menntunar sem
væri sennilega þrefalt lengri en hjá skipstjór-
um. Vélstjórar á skipum með öflugri vél en
1.500 kílóvött þyrftu að eiga fimm ár að baki
á skólabekk og auk þess starfa tvö ár í smiðju
áður en þeir fengju réttindi en skipstjórar væru
sennilega með tveggja ára nám að baki.
„Ég er ekki að búa til einhveijar deilur á
miíli skipveija. Þetta er bara staðreynd máls-
ins. Ég veit ekki betur en að háskólamenntaðir
menn fari fram á sérstakar launabreytingar
vegna menntunar, þótt þeir séu að vinna ná-
kvæmlega sömu störf og maðurinn við hliðina
á þeim,“ sagði Helgi.
Lægstu taxt-
ar hækka
um 50%
EDDA Rós Karlsdóttir, hagfræð-
ingur hjá kjararannsóknarnefnd,
sagði á þingi VMSÍ að lágmarks-
laun myndu hækka um 50,5% frá
1994-1998 og miðað við verðbólgu-
spár myndi þetta þýða 38% kaup-
máttaraukningu. Þetta kæmi kon-
um og ungu fólki einkum til góða.
Edda Rós benti á þá staðreynd
að frá 1980 hefðu launataxtar
hækkað um 2.200%. Verðbólga hefði
hins vegar oft verið miklu meiri en
taxtahækkanir. Kaupmáttur hefði
tekið mikla dýfu 1983 og aftur 1989.
Á síðustu árum hefði kaupmáttur
vaxið hægt en örugglega og hefði
núna náði því sem hann var 1980.
Kaupmáttur á næsta ári yrði því í
sögulegu hámarki.
----♦ ♦ ♦----
Kosið um
varaformann
NÆR ÖRUGGT er talið að kosið
verði í embætti varaformanns
Verkamannasambands íslands á
þingi þess í dag. Signý Jóhannes-
dóttir, formaður Vöku á Siglufirði,
hefur lýst því yfir að hún bjóði sig
fram. Verulegar líkur eru taldar á
að Sigríður Ólafsdóttir, varafor-
maður Dagsbrúnar, bjóði sig fram
á móti henni.
Þingi VMSÍ lýkur í dag með
kosningum.
Utsendingar
Matthildar
heíjast í dag
ÚTSENDINGAR nýrrar útvarps-
stöðvar, Matthildar FM, hefjast í
dag kl. 10 frá Hverfisgötu 46.
Útvarpsstöðin, sem rekin er af
Islenzka fjölmiðlafjelaginu, send-
ir út á tíðnisviðinu 88,5, undir
slagorðinu „Númer eitt á FM“.
Stöðin verður með útsendingar á
tónlist og fréttum allan sólar-
hringinn. Fyrst í stað ná útsend-
ingarnar til Faxaflóasvæðisins.
Fyrir 24-54 ára
Dagskrá Matthildar FM verður
sniðin að þörfum hlustenda á
aldrinum 24 til 54 ára. Fréttir
verða sendar út frá kl. 8 til 12,
á klukkutíma fresti. Starfsfólk
stöðvarinnar hefur allt komið að
fjölmiðlum áður. Útvarpsstjóri er
Rúnar Sigurbjartarson, Ingvi
Hrafn Jónsson er fréttastjóri,
dagskrárgerðarmenn eru þau
Valdís Gunnarsdóttir, Axel Axels-
son, Sigurður Hlöðversson, Edda
Björgvinsdóttir, Súsanna Svav-
arsdóttir, Heiðar Jónsson, Val-
garður Einarsson og Jón Axel
Olafsson. Jóhann Garðar Ólafs-
son sér um tæknideildina, en
markaðsdeild manna þau Páll
Heiðar Pálsson, Sigurbjörn Þór-
mundsson, Kolbrún Harðardóttir,
Halldór Einarsson, Erling Ág-
ústsson og Herdís Þorgeirsdóttir.
Morgunblaðið/Kristinn
o
IÐNAÐARMAÐUR
BORGARSTJÓRN
G
ristján
undsson
HUSASMIÐ
Kosningaskrifstofa er í
Skipholti 50b. Opið er
virka daga kl. 17-22 og
um helgar kl. 13-18.
S: 552 6127 & 552 6128
Hreinsað
við Tjörnina
TJÖRNIN er ein af perlum
borgarinnar og mikill fjöldi
fólks leggur leið sína þangað
allan ársins hring. Miklu skipt-
ir að snyrtilegt sé á þessum
viðkvæma stað í hjarta borgar-
innar og með það í huga lögðu
starfsmenn borgarinnar sig
alla fram við að þrífa á Tjarn-
arbökkunum í gær.
Andstaða við séreignarsjóði innan VMSI
Yfir helmingur
iðgjaldsins færi
í tryggingakaup
KÁRI Arnór Kárason, fram-
kvæmdastjóri Lífeyrissjóðs Norður-
lands, segir að verði teknar upp
einstalingstryggingar muni tæp-
lega helmingur af lífeyrissjóðsið-
gjaldi karla og meirihluti iðgjalds
kvenna fara í að kaupa lágmarks-
tryggingu af tryggingarfélagi.
Hann segir að ef lífeyrir ætti að
erfast til maka myndi tryggingar-
þáttur lífeyrissjóðanna minnka um
25-30%.
Kári Arnór flutti erindi á þingi
Verkamannasambandsins. Hann
varaði þar eindregið við hugmynd-
um um að auka valfrelsi í lífeyris-
málum og um að afnema skylduað-
ild að lífeyrissjóðum. Núverandi líf-
eyriskerfi byggðist á hóptryggingu
sem væri óháð kynferði, lífslíkum,
fijósemi, giftingar- eða skilnaðar-
líkum og líkum á örorku. Ef hópur-
inn ætti að vera skyldugur til að
tryggja einstaklinginn yrði einstakl-
ingurinn að vera skyldugur til að
vera í hópnum.
Tryggingar kvenna dýrari
Kári Arnór sagði að meiri óvissa
og áhætta fylgdi einstaklingstrygg-
ingum en hóptryggingum og þess
vegna væri einstaklingstrygging
dýrari. Hann tók dæmi af einstakl-
ingi sem hefði 120 þúsund krónur
í laun á mánuði og greiddi 12 þús-
und krónur í lífeyrisiðgjald. Karl í
séreignarsjóði myndi greiða rúm-
lega 5.000 krónur í að kaupa lág-
markstryggingu af tryggingarfé-
lagi sem tryggði honum lífeyri til
æviloka og örorkubætur. Konan
þyrfti hins vegar að greiða um
8.000 krónur af iðgjaldinu í kaup
á þessari lágmarkstryggingu.
Ástæðan fyrir þessum mun væri sú
að konur lifðu lengur en karlar.
Maður sem greiddi í almennu lífeyr-
issjóðina greiddi hins vegar tæplega
3.000 krónur til að tryggja sér
þessa lágmarkstryggingu og kyn-
ferði skipti þar ekki máli. Meira
yrði því eftir hjá honum til að greiða
eftirlaun. Ef maður sem greiddi í
séreignarsjóð keypti enga trygg-
ingu og tæki út allan lífeyrinn á
15 árum fengi hann hærri ellilíf-
eyri, en sá sem væri í almennu líf-
eyrissjóðunum eða um 120 þúsund
á mánuði í stað 85 þúsund króna.
Kári Arnór sagði að sú gagnrýni
beindist oft að almennu lífeyrissjóð-
unum að makinn fengi ekki neitt
út úr þeim ef lífeyrisþeginn félli frá
við lok starfsævi og áður en hann
hæfi töku lífeyris. Það væri hins
vegar ekkert flókið mál að láta líf-
eyriseign félaga í almennu sjóðun-
um erfast til maka ef menn vildu
gera slíka breytingu. Breytingin
þýddi hins vegar að 25-30% af sjóð-
unum myndi erfast og þar með
myndi hlutur samtryggingar í sjóð-
unum lækka um sama hlutfall.
Hann benti jafnframt á að ef að
lífeyriseign væri látin erfast væri
það ekki unga fólkið sem nyti þess.
Stærstur hlutinn færi til fólks á
sextugsaldri sem væri að erfa for-
eldra sína. Sú spurning hlyti að
vakna hvort þetta fólk þyrfti á
kjarabótum að haida.
Ályktun um lífeyrismál verður
afgreidd á þingi VMSÍ í dag. í
umræðum á þinginu kom fram að
lífeyrismál væru hluti af samnings-
bundnum kjörum launafólks og ef
stjórnvöld breyttu lífeyriskerfinu
jafngilti það uppsögn samninga.
Verulega andstaða kom fram við
hugmyndir um að draga úr sam-
tryggingu í lífeyriskerfinu og auka
vægi séreignar.
1
I
I
I
I
)

I
i

L