Morgunblaðið - 26.11.1997, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 1997 33
AÐSENDAR GREINAR
AÐVENTKIRKJAN við Ingólfsstræti í Reykjavík.
Aðventkirkjan í 100
ár á Islandi
UM ÞESSAR mundir eru liðin
100 ár frá því að aðventboðskap-
urinn, eins og hann er stundum
nefndur, barst til íslands. En að-
ventboðskapurinn er sá boðskapur
kristninnar sem minnir á loforð
Krists um að hann muni koma
öðru sinni til jarðarinnar. Sjö-
unda-dags aðventistar leggja
mikla áherslu á þennan boðskap,
sem og hluti nafns þeirra ber vott
um. En það var sænski aðventist-
inn David Östlund sem kom fyrst-
ur manna til Islands, til þess að
endurvekja þennan boðskap með
þjóð okkar föstudaginn 26. nóvem-
ber 1897.
Flest okkar kannast við orðið
aðventa, því öll hlökkum við til jól-
anna sem hefjast jólaaftan eða að-
fangadagskvöld ár hvert. I kristn-
um sið eru jólin fæðingar-hátíð
Frelsarans. Undirbúningur jóla-
hátíðarinnar setur mark sitt á
heilar fjórar vikur á undan. Þessi
undirbúningstími heitir á latínu
adventus sem merkir „tilkoma".
Af því er smíðað tökuorðið að-
venta. Aðventan býður því upp á
margvíslega gleði og mikla til-
hlökkun þar til fæðingarhátíðin
sjálf rennur upp og minnir okkur
á upphaf fyrri komu Jesú Krists
til jarðarinnar.
Bæn Drottins kennir okkur að
segja, „tilkomi þitt ríki“. Þetta
minnir okkur enn frekar á loforð
Krists sjálfs um að hann muni
koma aftur. Kristur segir í Jóh 14:
-1- „Hjarta yðar skelfist ekki. Trú-
ið á Guð og trúið á mig. -2-1 húsi
fóður míns eru margar vistarver-
Aðventboðskapurinn
minnir á það loforð
Krists, segir Björgvin
Snorrason í fyrri grein
af tveimur, að hann
muni koma öðru sinni
til jarðarinnar.
ur. Væri ekki svo, hefði ég þá sagt
yður, að ég færi burt að búa yður
stað? -3- Þegar ég er farinn burt
og hef búið yður stað, kem ég aft-
ur og tek yður til mín, svo að þér
séuð einnig þar sem ég er.“
Þetta loforð Krists hefur verið
endurtekið á öllum öldum allt
fram á okkar tíma. 300 sinnum
nefnir Nýja testamentið þetta lof-
orð. í Matt. 24 orðar Kristur lof-
orð sitt um endurkomu sína
þannig: - 30- „Þá mun tákn
Mannssonarins birtast á himni, og
allar kynkvíslir jarðarinnar hefja
kveinstafi. Og menn munu sjá
Mannssoninn koma á skýjum him-
ins með mætti og mikilli dýrð. -31-
Hann mun senda út engla sína
með hvellum lúðri, og þeir munu
safna hans útvöldu úr áttunum
fjórum, himinskauta milli.“
Hið stórkostlega trúar- og höf-
uðskáld okkar Islendinga frá 17.
öld, Hallgrímur Pétursson, kemst
þannig að orði um endurkomulof-
orðið:
0, Jesús, það er játning mín,
ég mun um síðir njóta þín,
þegar þú, dýrðar Drottinn minn,
dómstól í skýjum setur þinn.
I næsta erindi kennir einskis
ótta hjá Hallgrími við endurkom-
una. Hann segir:
Frelsaður kem ég fyr’ þinn dóm,
fagnaðar sælan heyri’ eg róm.
I þínu nafhi útvaldir
útvalinn kalla mig hjá sér.
Mikil trúarvakning er sögð fyrir
í boðskap fyrsta engilsins í 14.
kafla Opinberunarbókarinnar í
tengslum við boðskapinn um end-
urkomu Krists. Boð-
skapurinn sjálfur
varpar ljósi yfir tím-
ann, þegar þessi
hi-eyfing á að verða.
Sagt er að hún sé
hluti af boðun hins ei-
lífa fagnaðarboðskap-
ar og hann gefur til
kynna upphaf dóms-
ins, en Hallgrímur
sagðist koma „frelsað-
ur“ fyrir þennan dóm.
Dóminn og endur-
komuna þarf því eng-
inn að óttast.
E ndurkomuhreyf-
ingin hófst í hinum
ýmsu kristnu löndum
á svipuðum tíma, svo sem hin
mikla siðbót á 16. öld. Bæði í Evr-
ópu og Ameríku rannsökuðu trú-
aðir menn hina innblásnu spádóma
Biblíunnar. Þar fundu þeir sann-
færandi vitnisburð um að endur-
koma Krists nálgaðist hröðum
skrefum.
Þegar dr. Johann Albrecht
Bengel (1687-1752) frá Wurttem-
berg í Þýskalandi flutti ræðu
byggða á 21. kafla Opinberunar-
bókarínnar 1. sunnudag í aðventu,
braust fram í huga hans ljósið um
endurkomu Krists. Hann taldi að
endurkoma Krists væri nálæg.
Skilningur hans á spádómunum
um endurkomuna var ekki bara
viðukenndur í heimabyggð hans
heldur víðar, því ritum hans um
þetta efni var dreift um allan hinn
kristna heim.
Jesúítinn Manuel de Lacunza,
sem var af spænsku bergi brotinn,
en starfaði í Suður-Ameríku, fann
hjá sér hvöt til að flytja heiminum
boðskapinn um endurkomu Krists.
Lacunza var uppi á 18. öld, en bók
hans, Koma Messíasar í dýrð og
veldi, sem fjallar um endurkomu
Krists, barst til London um 1825
og var þýdd á enska tungu. Útgáfa
bókarinnar þar jók verulega áhuga
manna í Englandi fyrir loforðum
Krists um endurkomu hans.
Arið 1826 var mikil ráðstefna í
Albury Park í Englandi. Fjallað
var í heila viku um loforð og spá-
dóma varðandi endurkomu Krists.
Niðurstaða ráðstefnunnar varð sú
að fundarmenn voru sannfærðir
um að koma Krists væri „fyrir
dyrum".
Þessa ráðstefnu sótti meðal ann-
arra dr. Joseph Wolff sem nefndur
hefur verið „trúboði heimsins“.
Wolff fæddist í Þýskalandi af
hebresku foreldri, en faðir hans
var rabbí. Hann tók síðar trú mót-
mælenda og að námi loknu hóf
hann trúboð sitt árið 1821. Sér-
staklega eftir Albury Park ráð-
stefnuna var Wolff
sannfærður um að
endurkoma Drottins
væri í nánd. I tuttugu
og fjögur ár, eða frá
1821 til 1845 ferðaðist
Wolff víða um heiminn.
Hann boðaði endur-
komu Krists í Egypta-
landi, Eþíópíu, Palest-
ínu, Sýrlandi, Persíu,
Bokhara og á Indlandi
svo helstu löndin séu
nefnd. Hann kom
einnig til Bandaríkj-
anna og fór þar víða.
Fyrrverandi foreti
Bandaríkjanna sem
enn átti sæti í fulltrúa-
deildinni, John Quincy Adams,
flutti tilllögu þess efnis að Wolff
gæti fengið heimild til afnota af
þingsal deildarinnar til fyrirlestra-
halds. Var sú tillaga samþykkt
samhljóða. Á laugardegi einum
voru mættir á fyrirlestur hjá Wolff
allir fulltrúar deildarinnar auk
biskupsins yfir Virginíu ásamt
klerkum. Einnig voru til staðar
fjölmargir íbúar Washingtonborg-
ar. Þannig hélt Wolff starfi sínu
áfram þanngað til hann hafði flutt
boðskapinn um dóminn og endur-
komuna til stórra hluta hins byggi-
leg_a heims.
Á Norðurlöndum var endur-
komuboðskapurinn borinn fram af
börnum eftir að fyrstu boðberum
hans hafði verið varpað í fangelsi.
Boðunin vakti víðtækan áhuga.
Það var þó einkum í fátæklegum
híbýlum verkamanna og bænda að
fólk kom saman til að hlýða á
varnaðarorð ásamt loforðinu um
endurkomu Krists. Sum börnin
voru aðeins sex til átta ára gömul.
Hæfileikar og þroski þeirra var
eins og gengur og gerist meðal
barna á þeirra aldurskeiði, en
þegar þau fluttu endurkomuboð-
skapinn var flutningurinn bæði
hátíðlegur, þroskaður og kröftug-
ur. Hann bar þannig vott um að
Andi Guðs var með börnunum.
Hér mætti heimfæra orð Krists
sjálfs upp á þessi börn, er hann
sagði: „Af barna munni og brjóst-
mylkinga býrðu þér lof.“ Matt.
21:16.
Þrátt fyrir öfluga boðun fékk
aðventhreyfingin eða endurkomu-
hreyfingin ekki á sig jafn ákveðna
mynd í Evrópu og í Bandaríkjum
Norður-Ameríku. En næsta grein
mín mun fjalla um hreyfinguna í
Bandaríkjunum, á Norðurlöndum
og komu hennar til Islands fyrir
hundrað árum.
Höfundur er prestur Aðvent
kirkjunnar f Reykjavfk.
Björgvin
Snorrason
Veiðileyfagjald er skattur
á landsbyggðina
NYLEGA var birt
viðtal í ríkissjónvarpinu
við Jón Baldvin Hanni-
balsson, alþingismann,
um veiðileyfagjald. Þar
sagði hann það alvarleg-
an misskilning að veiði-
leyfagjald kæmi niður á
kjörum sjómanna. Hann
telur að það séu útgerð-
arfélögin sem myndu
borga veiðileyfagjald og
að þau myndu borga
það með hluta af fisk-
veiðiarðinum.
í okkar huga, sem bú-
um á landsbyggðinni og
erum í forsvari þar, er
það alveg ljóst að veiði-
leyfagjald er ekkert
Guðjón
Hjörleifsson
upp. Megnið af veiði-
leyfagjaldinu myndi
fara frá landsbyggðinni
og minnst af þessum
greiðslum skila sér
þangað.
Ef lagt yrði á veiði-
leyfagjald upp á sex
milljarða á ári, þá yrðu
greiðslur Vestmannaey-
inga 540 milljónir og lít-
ill hluti af þvi myndi
skila sér aftur til baka
til fólksins í Vestmanna-
eyjum.
Ilvetjir eiga fyrir-
tækin og hveijir
myndu greiða veiði-
leyfagjaldið?
annað en landsbyggðarskattur. Þeh
sem halda fram að það beri að greiða
veiðileyfagjald eru að tala um skatt-
greiðslu án tillits til hagnaðai- fyrir-
tækjanna.
Ef þessir fjánnunir verða teknir út
úr fyrirtækjunum til greiðslu veiði-
leyfagjalds, mun það rýra möguleika
fyrirtækjanna til þess að greiða
starfsfólki hærri laun og byggja sig
í viðtalinu við Jón Baldvin kom
einnig fram að þeir sem ættu fyrir-
tækin væru fjárfestar. Hann tók sér-
staklega sem dæmi að það væri at-
hyglisvert, að þeir sem ættu
langstærstan hlut í Vinnslustöðinni
væru olíufélög, tryggingafélög,
skipafélög og aðrir stórir fjárfestar í
Reykjavík og því myndi landsbyggð-
in ekki greiða neitt. Hann heldur því
Ef þessir fjárfestar
hefðu ekki komið
til hefði Vinnslustöðin
lent í verulegum
erfiðleikum, segir
Guðjón Hjörleifsson,
og margir tugir starfa
hefðu tapast í
Vestmannaeyjum.
einnig fram að það sé misskilningur
að hagsmunir sjómanna fari saman
við hagsmuni þessara aðila.
Því er skemmst til að svara, að
sem betur fer fyrir Vestmannaey-
inga, þá lögðu þessir aðilar fram fé í
Vinnslustöðina á erfiðum tíma í
rekstri fyrirtækisins. Ef þessir fjár-
festar hefðu ekki komið til, hefði
Vinnslustöðin lent í verulegum erfið-
leikum, tapað miklum aflaheimildum
og margir tugir starfa hefðu tapast í
Vestmannaeyjum. Það væn því
mjög andstætt hagsmunum Vest-
mannaeyinga, sjómanna og verka-
fólks hjá Vinnslustöðinni ef refsa
ætti þeim aðilum sérstaklega sem
lögðu fé í Vinnslustöðina, þegar á
þurfti að halda.
Það er gi'undvallaratriði að
Vinnslustöðin er staðsett í Vest-
mannaeyjum og er með sína at-
vinnustarfsemi þar án tillits til þess
hverjir eigendur fyrirtækisins eru
og greiðir þar laun og gott gengi fyr-
irtækisins er mjög mikilvægt fyrir
Vestmannaeyinga.
Og burtséð frá því, þá þekkjum
við vel að nútímakröfur um arðsemi
myndu leiða til þess að ef nýr skatt-
ur er lagður á hlutafélag, þá reyna
menn að skera niður önnur útgjöld á
móti. Og á hverjum halda menn að
sá niðurskurður myndi fyrst og
fremst bitna? Að sjálfsögðu á starfs-
fólki fyrirtækjanna og næsta um-
hverfi þeirra.
Ef líta ætti með þessum hætti á þá
sem fjárfesta á landsbyggðinni eins
og Jón Baldvin gerir, yi'ði niðurstað-
an sú, að engir fjárfestar kæra sig
um að fjárfesta á landsbyggðinni.
Allra síst í sjávai'útvegi því að fjár-
festar vilja fá arð af þessari fjárfest-
ingu eins og þegar þeir fjárfesta í
einhverju öðru.
Höfundur er bæjarstjóri í
Vestmannaeyjum.
Sekkja-
trillur
Góð vara, -ótrúlegt verð
Aðeins kr. 7.617.- með vsk.
SUNDABORG 1. RVK • SÍMI568 3300 • FAX 568 3305