Morgunblaðið - 26.11.1997, Qupperneq 55

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 1997 55
BRÉF TIL BLAÐSINS
MECALUX
VISTVÆNN grunnskóli, Ecole de Tournai, í Belgíu. Arkitekt:
Prófessor Jean Wilfart.
Vistvænir
grunnskólar
Frá Gesti Ólafssyni:
UM ÞESSAR mundir eru íslensk
sveitarfélög að veija milljörðum
króna til byggingar skólahúsnæðis
víðs vegar um landið í kjölfar þess
að ákveðið hefur verið að allir
grunnskólar skuli vera einsetnir.
Eins og kunnugt er tóku sveitarfé-
lögin við grunnskólanum 1. ágúst
1996 og í lögum um grunnskóla frá
1995 segir að einsetningu grunn-
skólans skuli vera að fullu lokið að
sex árum liðnum frá gildistöku lag-
anna. Bygging þessa húsnæðis er
umtalsvert átak fyrir flest sveitarfé-
lög og svo kostar líka mikið fé að
reka þessar byggingar og halda
þeim við þegar að því kemur.
Öll átaksverkefni af þeirri stærð-
argráðu sem hér um ræðir geta
verið tvíbent og það sérstaklega
þegar um er að ræða jafn litla þjóð
og íslendingar eru. Þetta ætti sagan
að hafa kennt okkur. Hér nægir
að minna á fjárfestingu okkar í öll-
um nýsköpunartogurunum (síðu-
togurunum) eftir að hugmyndir um
skuttogara höfðu komið fram. Allir
þessir síðutogarar eru nú horfnir
af sjónarsviðinu. Hættan er nefni-
lega sú að svona átaksverkefni séu
framkvæmd samkvæmt ríkjandi
hugmyndafræði, að framkvæmdin
verði of einsleit og mismunandi
kostir og nýjungar ekki nægilega
vel kannaðar og rannsakaðar. Alltof
auðvelt er að hanna þessar bygg-
ingar samkvæmt „stæl“ líðandi
stundar i stað þess að kafa dýpra
í þetta verkefni og velta fýrir sér
þeim möguleikum sem þarna kunna
að finnast. Samt vita allir hve erf-
itt og dýrt getur verið að breyta
byggingum sem ekki standast kröf-
ur tímans.
Auk þess að taka tillit til breyt-
inga og framfara í kennsluháttum,
sem sjálfsagt er að nýir skólar taki
fullt tillit til, hefur víða verið lögð
á það áhersla að undanförnu að
nýjar skólabyggingar séu hannaðar
þannig að þær verði eins vistvænar
og kostur er, taki mið af sjálfbærri
þróun og setji gott fordæmi í þess-
um efnum þannig að jafnvel sé
hægt að nota þær fyrir „kennslu-
tæki“ á þessu sviði.
Fyrir fimm árum gerðist ísland
aðili að Dagskrá 21 ásamt 180
öðrum löndum. Með þessari aðild
höfum við skuldbundið okkur til
að stuðla að sjálfbærri þróun hér
á landi. Mörg þeirra mála sem
Dagskrá 21 tekur til eiga sér stað-
bundnar rætur og því er eðlilegt
að sveitarstjórnir eigi þar frum-
kvæði. íslensk sveitarfélög þurfa
reyndar í kjölfar þessarar sam-
þykktar nú að marka sér um-
hverfisstefnu eða svokallaða Stað-
ardagskrá 21 og framkvæmda-
áætlun í kjölfar hennar á grund-
velli sjálfbærrar þróunar. Nú fer
því íjarri að íslendingar séu al-
mennt farnir að gera sér grein
fyrir alvöru þessara skuldbindinga
og í hverju þær felast. Víða hafa
samt kennarar verið opnir fyrir
þessum málum, reynslan hefur
sýnt að börn á grunnskólaaldri eiga
mjög auðvelt með að tileinka sér
þá grundvallarhugsun sem hér
liggur að baki.
Vistvænar grunnskólabyggingar
geta því verið mjög mikilvægt
kennslutæki til þess að fá nemend-
ur til þess að setja sig inn í þessi
mál. Byggingar mynda það um-
hverfi sem við flest búum við dag-
lega; í þeim er notaður um helming-
ur af allri orku sem við notum; í
byggingar er notaður um helmingur
af öllu hráefni í iðnaði og um helm-
ingur af þeim efnum sem eyða óson-
laginu. Efnisval og orkunotkun í
slíkum byggingum skiptir því
miklu. Skólar eru líka stórir vinnu-
staðir sem velta árlega miklu fé,
nota mikið af vatni, pappír og öðr-
um efnum sem geta verið skaðleg
umhverfmu og skila líka frá sér
miklu magni af frárennsli og rusli.
Mikill fjöldi fólks kemur í skólana
á hveijum degi og notar mismun-
andi ferðamáta. Öll þessi atriði
bjóða upp á góðar eða slæmar
lausnir hvað umhverfið varðar.
í þessu átaki sem nú er verið að
gera í íslenskum skólabyggingum
eru fólgnir miklir möguleikar á að
sýna fram á hvernig hægt er að
byggja og reka vistvæn mannvirki.
Þegar upp er staðið kann það að
vera eitt af því mikilvægasta sem
skólakerfið getur kennt grunn-
skólanemendum.
GESTUR ÓLAFSSON,
arkitekt og skipulagsfræðingur.
Ánægður með upplýsinga
rit ríkisstj órnar innar
Frá Páli Ólafssyni:
ÉG KOM nýlega inn á bensínstöð
og tók þar ókeypis eintak af riti sem
ríkisstjórnin gaf út fyrir nokkru. Ég
hafði ekki séð ritið áður, en hafði
tekið eftir nöldri nokkurra þing-
manna vegna útgáfu þess og sár-
móðguðum leiðara í Degi af sömu
ástæðu.
Eftir lestur þessa greinagóða upp-
lýsingarits um fyrstu tvö ár rík-
isstjórnarinnar get ég ekki annað
en lýst ánægju minni. Þarna er að
finna á einum stað mjög gott yfirlit
um það sem ráðuneytin hafa verið
að gera. Textinn er að mestu leyti
frásögn af framvindu verkefna og
tilgangi þeirra. Auðvitað er ritið
ekki hlutlaust, en þarna er ekkert
skrum. Það er rétt aðeins í inngangi
ritsins sem ráðherrarnir beija sér á
bijóst, en skiljanlega lýsa menn yfir
ánægju með það sem áunnist hefur.
Þessi útgáfa er það vel heppnuð að
ég hef ekki séð nema eina efnislega
athugasemd við hana. Það er ótrú-
lega lítið miðað við efnismikið rit
um starfsemi heillar ríkisstjórnar.
Útgáfa á svona upplýsingariti er
í samræmi við auknar kröfur um að
aimenningur geti fylgst með störfum
stjórnvalda. Ekki er á fjölmiðla að
treysta til að fá greinargott yfirlit
af þessu tagi. Þeim hættir til að elt-
ast aðeins við æsifréttir líðandi
stundar af vettvangi stjórnmálanna.
PÁLL ÓLAFSSON,
Kleppsvegi 38, Rvík.
Lagermál enu okkar séngrein
Bjóðum aliskonar lager- og hillukerfi
fyrir vélvædd vörugeymsluhús
sem minni lagera.
Innkeyrslurekkar sem rúllurekkar.
Aðeins vönduð vara
úr sænsku gæðastáli.
Mjög gott verð.
Bjóðum einnig sérhæfð lyftitæki.
Leitið ráða við skipulagningu
og byggingu lagerrýma.
Þjonusta - þekking - raúgjöl. Áratuga reynsla.
UMBOÐS- OG HEILDVERSLUN
Sirazsmur
SUNDABORG 1, RVK • SlMI 568 3300 • FAX 568 3305
VETRAllFClltlHlt - YAMIAIH VAI III!
KJIRÍBMFIÐ OKKAB SEBSVIÐ
Skemmtisiglingar vikulega á nýjustu glæsiskipum heimsins,
CARNIVAL - IMAGINATION, DESTINY O.FL.
Fljótandi hallir færa þig milli blómskreyttra eyja undir hitabeltissól
þar sem golan gælir við þig og ekkert mun skorta.
DOMINIKANA - hvíldardvöl á fegurstu eyjunni með drifhvítar
pálmastrendur, hálft fæði eða allt innifalið, matur, drykkir, skemmtanir.
RIO MERENGE - nýjasta trompið, 5 stjömu glæsistaður,
eða CAPELLA BEACH RESORT, afar vinsælt.
Brottför vikulega. Bestu kjör. Flug 2 fyrir 1. Gistisamningar á hálfvirði.
Sérverð í nóv. til des. Pantið núna!
THAILAND - ný ímynd, það besta á bestu stöðum á besta verði,
allt árið fyrir einstaklinga, félög, klúbba, vinnuhópa o.s.frv.
Hópferð með fararstjóra 15. jan. ‘98. Frábært verð!
FERÐASKRIFSTOFAN
SÉRFARGJÓLD til Asíu, Ástralíu,
Afríku, Suður-Ameríku.
HEIMSKLUBBUR
ICOLFS
Munið að betri ferðirnar eru
oft ódýrari og ánægjulegri. Austurstræti 17 4 hæö 101 Reykjavfl(
Reynslan mælir með ferðum Heimsklúbbsins. Simi 56 20 400, fax 562 6564
NICOTINELL
GETUR HJÁLPAÐ ÞÉR TIL AÐ HÆTTA AÐ REYKJA.
Tilboð á NICOTINELL nikótín tiggjó
dagana 27., 28. og 29. nóvember nk.
NICOTINELL tyggjó 4 milligrömm, 84 stykki kr. 1499.
NICOTINELL tyggjó 2 milligrömm, 84 stykki kr. 999.
INGÓLFS
APÓTEK
Oott bragð til að
"®tta að reykja.
KRINGLUNNI REYKJAVÍK SÍMI 568 9970