Morgunblaðið - 27.11.1997, Blaðsíða 32

32 FIMMTUDAGUR 27. NÓVEMBER 1997
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Fórn til frelsunar
BOKMEIVJVTIR
Skáldsaga
ELDFÓRNIN
eftir Vilborgu Davíðsdóttur. Útg. Mál
og menning 1997. 195 bls.
VILBORG Davíðsdóttir er skáld-
lega þenkjandi ungur grúskari því
sögur hennar leita til fyrri tíða. Hún
leitar nú fanga í gamalli sögu um að
nunna á Kirkjubæjarklaustri hafí
verið brennd á báli á fjórtándu öld
og var gefið að sök að hafa gengist
djöflinum á vald með skrifum sín-
um. í eftirmála segir Vilborg nokk-
uð frá þessum atburðum og af þeim
má ljóst vera að hún hefur notfært
sér efnið sem slíkt en að öðru leyti
unnið um það sjálfstæða sögu.
Aðalsögupersónan er ung stúlka,
Katrin sem er á dánarbeði móður
sinnar færð klaustrinu og vill móð-
irin með þessari gjörð reyna að
gera yfírbót fyrir þá synd að hafa
átt barn með giftum manni og
töfrað hann og villt honum alla sýn
en slík synd á 14. öld þegar trúarof-
stæki og umburðarlyndisskortur
byrgði flestum sýn, ekki hvað síst
fyrir áhrif kirkjunnar manna, sem
voru þó hreint ekki bamanna bestir
í siðferðinu.
Katrín fær inngöngu í klaustrið,
ekki síst fvrir áeggjan klaustur-
prestsins Jóns Sigurð-
arsonar og kemur þó
fljótt - eiginlega of
fljótt - upp úr dúrnum
að fyrir því lágu ekki
einvörðungu kristilegar
hvatir. Henni gengur
erfíðlega í fyrstu að að-
laga sig klausturagan-
um, meðal annars vegna
þess að hin löglega en
forsmáða eiginkona föð-
ur hennar er þar einn af
innstu koppum í búri.
En ýmsir verða til að
leiðsegja henni og reyn-
ast henni systurlega svo
augljóslega mun hún
vinna eiðinn þegar þar
að kemur.
En séra Jón Sigurðarson fellir til
hennar hug og er ekki að orðlengja
að hún verður þunguð
af hans völdum og vofir
nú refsing og smán yfir
þeim báðum. Hún veit
að sú refsing sem henni
sjálfri er búin er bara
blávatn hjá því sem sr.
Jóni verður veitt svo að
hún fómar barni sínu
nýfæddu og sr. Jón fer
með barnið og skilur
það eftir við tófugreni.
Svo líða árin og
Katrín hefur smám
saman fengið að auka
við menntun og þekk-
ingu sína og er ekki
annað að sjá en lífið í
klaustrinu verði henni
hið bærilegasta og ekki að merkja
að útburður barnsins nýfædda eyði-
leggi hennar sálarró. En þá kemur
ung stúlka á bæinn, sú hafði fundist
nýfædd uppi á heiði mörgum ámm
áður og verið alin upp af sérsinna
systkinum.
Vilborg skrifar vel og líflega og á
mjög auðvelt með að skapa og fram-
kalla þá dimmu sem hvíldi yfir þjóð-
lífinu og landinu á þessum ömur-
legu tímum þegar harðindi til lands
og sjávar og harðneskja í mannssál-
unum vom allsráðandi. Hún er
prýðilegur penni og á auðvelt með
að skapa sannferðugt andrúm og
umhverfi. En veikari hlekkurinn er
persónusköpunin. Katrín verður
aldrei mjög skýr persóna nema
helst meðan hún á í skammlífu sam-
bandi við sérann og svo kannski aft-
ur þegar hún lætur öll sund lokast
og gengur á bálið og tekur út refs-
ingu fyrir það sem dóttir hennar
hafði í reynd skrifað.
Meginbresturinn er kannski hvað
sagan og framvinda hennar er fyrir-
sjáanleg og hálfbilleg lausn þegar
dóttirin hótar föður sínum. En meg-
inkosturinn er frásagnargleðin og
stemmningin sem Vilborgu tekst
með léttum og þó afar fallegum stíl
að laða fram.
Jóhanna Kristjónsdóttir
Ritlistar
hópurinn í
Kópavogi
RITLISTARHÓPUR Kópa-
vogs heldur að venju upplestur,
fimmtudagsupplestur, í Kaffi-
stofu Gerðarsafns, Listasafni
Kópavogs.
Nokkrir félagar úr Ritlistar-
hópnum, þau Eyvindur P. Ei-
ríksson, Geirlaugur Magnús-
son, Gylfi Gröndal og Hjörtur
Pálsson, lesa eigin þýðingar á
ljóðum úr ýmsum áttum.
Dagskráin stendur frá kl.
17-18.
Nýjar plötur
• DING dong er barnaplata með
Eddu Borg og barnakór þar sem
flutt eru 26 lög ásamt hreyfísöngv-
umog dönsum.
Á plötunni eru m.a. lögin Ding
dong; fyrst með fíngrum gerum
smell; Litla froska... (... er skemmti-
legt að sjá), Hægri hönd og vinstri
hönd, og Afmælislagið (ósungið).
Utsetningar og upptökustjóm
önnuðust, auk Eddu, þeir Bjami
Sveinbjömsson og Pétur Grétars-
son. Platan fæst í verslunum Hag-
kaups, helstu þjónustustöðum Olís
og hljómplötuverslunum. Verð:
1.790 kr.
--------------
Attunda upp-
lestrarkvöldið á
Súfistanum
MÁL og menning og Súfistinn
halda áttunda upplestrarkvöld
bókahaustsins 1997 í kaffihúsinu í
Bókabúð Móls og menningar,
Laugavegi 18, fimmtudaginn 27.
nóvember kl. 20.30.
Að venju verður lesið úr fjómm
nýútkomnum bókum. Þeir sem
kynna bækur sínar em eftirtaldir.
Einar Már Guðmundsson les úr
skáldsögunni Fótspor á himnum;
Ragna Sigurðardóttir les úr skáld-
sögunni Skot; Sigurður A. Magnús-
son les úr sjálfsævisögu sinni Með
hálfum huga og Guðbergur Bergs-
son les úr bókinni Faðir og móðir og
dulmagn bemskunnar, sem hann
kýs sjálfur að kalla skáldævisögu.
--------------------
Myndlist ‘97
framlengd
MYNDLISTARSÝNINGIN Mynd-
list ‘97 í Hafnarhúsinu verður fram-
lengd um viku, eða til sunnudagsins
30. nóvemer.
Sýningin er opin daglega frá kl.
14-22.
Vilborg
Davíðsdóttir