Morgunblaðið - 20.12.1997, Blaðsíða 36

36 LAUGARDAGUR 20. DESEMBER 1997
MARGMIÐLUN
MORGUNB LAÐIÐ
DVD Encore Dxn
Frábært DVD drifmeft MPE6-2 korti og
tveimur frábæmm leikjum. Ekkiklikkaá
þessari margmiðlunarbombu.
DVD myndir
Mikið úrval af toppmyndum
BCAGL/ÓT ARNALDS
verður með kynningu á nýja
margmiðlunardisknum sínum,
Stafakörlunum í dag frá 14-
17. Þá mun Bergljót einnig
kynna nýju bókina sínaTóta
og tíminn sem kennir
krökkum á klukkuna.
Opið
10-22 laugardag
10-22 sunnudag
www.bttolvur.is • bttolvur@mmedia.is
UM FÁTT hefur meira verið
rætt undanfamai- vikur
vestan hafs og austan en
lófatölvur, þ.e. tölvur sem
eru það litlar að stinga má þeim í
brjóstvasann eða jakkavasann og
geyma allskyns uppiýsinar, hvort
sem það eru símanúmer, dagskinna,
reiknivél eða aðrar gagnlegar upp-
lýsingar. Gefur augaleið að tölvan er
hentugri eftir þvi sem hún er minni
og fáar eru hentugri en Palm Pilot,
sem E JS flytur inn og selur.
Palm Pilot er ekki stærri en svo að
koma má henni fyrir í nánast hvaða
vasa sem er, vegur ekki nema rúm
160 g og er 12 x 8 cm að flatarmáli.
Tölvan er til í tveimur útgáfum, Per-
sonal og Professional. Sú fyrmefnda
getur geymt 2.500 heimilisfóng, fjög-
urra ára skammt af stefnumótum,
500 verkefni og 500 áminningar. Pro-
fessional er öllu öflugri, getur geymt
4.000 heimilisfóng, sama skammt
reyndar af stefnumótum, 750 verk-
efni og 750 áminningar, aukinheldur
sem koma má fyrir í henni 100 tölvu-
bréfum. Ef bréf em stór getur tölvan
illa lesið þau upp í minninu I heilu
lagi, en þá má skipta þeim í hluta. Til
að tengjast PC-tölvu þarf sú að vera
að minnsta kosti 386-vél með 8 Mb
minni, 10 Mb laus á hörðum diski,
raðtengi og Windows. Einnig er
hægt að tengja hana við Makka eins
og áður er getið og þá með viðeigandi
aukabúnaði.
Uppsetning er hægðarleikur þó
segja verði eins og er að uppsetning-
arforritið er ekki beinlínis fyrsta
flokks; sérkennilegt að hafa það í
tveimur hlutum. Hugbúnaðurinn gef-
ur kost á stuðningi við Word og
Excel fjölva, kostnaðarbókhald og
vitanlega nafnaskrá og dagbók.
Einnig fylgir kennsluforrit sem sjálf-
sagt er að gefa sér tíma til að skoða,
því það tekur skamma stund.
Sáraeinfalt er að skila því sem
slegið er inn á tölvunni á Palm Pilot>
inn, lófatölvan er einfaldlega sett í
viðeigandi statíf sem er tengt við
tölvuna um COM-tengi. Þá er bara
að ræsa samstillinguna og á örskots-
stund er búið að lesa allt sem þarf
inn í lófavélina og hægur leikur að
kippa henni með sér. Þetta kallar
vissulega á skipuleg vinnubrögð, en
hagræðið er augljóst. Dagskinnufor-
rit það sem fylgir Palm Pilot er
reyndar heldur klént, en þeir sem
nota til að mynda Outlook geta keypt
eða fundið á vefnum ýmsar lausnir á
því máli, því líflegur hugbúnaðariðn-
aður er sprottinn upp í ki-ingum
Palm Pilot og grúi allskyns forrita í
Lipur
lófatölva
Tölvur verða æ minni og handhægari og
þegar til ýmsar gerðir sem stinga má í
----------7---------------------------
vasann. Arni Matthíasson heillaðist af
lófatölvunni Palm Pilot.
boði, ýmist hugbúnaður sem fram-
leiðandi Palm Pilot hefur viðurkennt,
eða deilihugbúnaður, allt frá leikjum
í prýðis viðskiptahugbúnað.
Skrifað á skjáinn
Segja má að aðal Paim Pilot sé að
lesa gögn sem unnin eru í PC tölvu
því óþægilegt er að skrifa á
tölvuna lengri
kennileg við fyrstu sýn, og fijótlega
má ná nokkrum hraða við skriftina,
ekki síst ef notaður er leikur sem
fylgir, Giraffe, og ætlaður er til að
þjálfa notkun Graffiti. Það er þó galli
að ekki er stuðningur fyrir öll íslensk
sértákn, til að mynda er hægt að
gera alla broddstafi, en ekki
þ eða ð. Leið framhjá þvi er
að flytja stafina inn á vél-
ina, merkja þá og afrita og
vista síðan sem flýti-
hnapp.
Þrjár meginleiðir eru
til að koma gögnum og
upplýsingum inn í Palm
PUot. Hægt er að
skrifa á skjáinn með
sérstökum snerti-
penna og beita ein-
faldri og hraðvirkri
skrift við innsetn-
texta.
Skemmti-
legur möguleiki er að skrifa á skjáinn
með þar til gerðum penna sem fylgir,
en þá þarf að nota sérstaka gerð
skriftar sem kallast Graffiti. Það tek-
ur ekki langan tíma að læra að skrifa
með því þó sum táknanna virðist sér-
mgu gagna.
Tölvutengslin
sem fylgja leyfa hrað-
virkan flutning upplýsinga af einka-
tölvu og þannig er hægt að nota
lyklaborð hennar til þess að koma
gögnum á Palm Pilot. Þá er einnig
innbyggt lyklaborð í Palm Pilot sem
birtist á skjámynd sem hefðbundið
lyklaborð. Kostnaðarútreikninga má
taka beint úr Microsoft Excel töflu-
reikni í Palm Pilot. Hvort sem notast
er við skipulagsforritin sem fylgja
Palm Pilot eða önnur þekkt forrit
s.s. Microsoft Outlook, Schedule +
eða Lotus Organizer, gerir Palm
Pilot lífið léttara og mun skipulagð-
ara. Ef ekki er tími til að lesa og
svara tölvupóstinum á skrifstofunni
er auðvelt að taka póstinn með sér á
Palm Pilot Professional, sýsla með
hann og svara honum. Við næsta
tækifæri er Palm Pilot settm- í statíf-
ið og pósturinn uppfærður, afgreidd-
ur og sendur.
Handhæg græja og skemmtileg
Eins og getið er, er Palm Pilot
bæði handhæg græja og skemmtileg
í notkun og því skyldi engan undra
að markaðshlutdeild sé rúm 50 pró-
sent. Þannig tók IBM sig til og fékk
leyfi til að framleiða eigin útgáfu og
kallar hana WorkPad. Þai- á bæ fer
fram mikil vinna til að samhæfa tölv-
una hugbúnaði eins og Lotus hóp-
vinnubúnaðinum og á komandi ári
stendur til að gera notendum kleift
að tengjast fyrirtækisneti með upp-
hringisambandi og sækja gögn og
samstilla.
Helsti keppinautur Palm Pilot er
tölvur sem keyra Windows CE og
eru þá yfirleitt með lyklaborði og til-
heyrandi, eða þá Newton Apple ef
hann kemst þá nokkurn tímann á
flug, en einnig hefur Sharp kynnt
lófatölvu sem á að keppa við Palm
Pilot. US Robotics, sem fi-amleiðir
Palm Pilot, bregst meðal annars
þannig við samkeppninni frá
Windows CE að leyfa almenna notk-
un á Palm POot stýrikerfinu, sem
ætti að auka enn úrval hugbúnaðar.
Palm Pilot Professional er einnig fá-
anleg með mun meira minni og
einnig með þann möguleika að lesa
og senda tölvupóst sé mótald tengt
við og sími. Reyndar er mjög þægi-
legt að geta sótt tölvupóstinn inn á
Palm Pilot Professional, lesið hann í
rólegheitunum og svara og síðan er
nóg að tengjast tölvunni aftur, láta
hugbúnaðinn lesa boðin á milli og
senda póstinn af stað. Þessi mögu-
leiki og stuðningur við TCP/IP í Pro-
fessional útgáfunni gerir hana mun
eigulegri og þó vissulega sé hún dýr-
ari er notagildið svo mikið að ekki á
að spá í þann skildinginn, ef kaupa á
Palm Pilot hvort eð er.
Eyða má löngu máli i að mæra
Palm Pilot og telja upp notkunar-
möguleika, en hver verður að kynn-
ast tólinu fyrir sig og til þess er gott
að kíkja á slóðina http://www.palm-
pilot.com og rekja sig þaðan.
Rammíslenskur
jólavefur
ITILEFNI AF jólunum er sitt-
hvað á seyði á vefnum, meðal
annars Jólavefur sem Salvör
Gissurardóttir hefur komið upp.
Hún segir að vefurinn sé mjög heppi-
legur vettvangur fyrir slíkt efni,
hægt sé að láta allar frumheimildir
vera með og í sjálfu sér lítil takmörk
fyrir því hve umfangsmikið efnið get>
ur orðið. „Ef svona efni er gefið út í
venjulegri bók yrði að takmarka
magnið, bókin getur ekki verið nema
af ákveðinni stærð vegna kostnaðar
við prentun og dreifingu. Veraldar-
vefurinn er líka ódýrasta leiðin til að
gera svona efni aðgengilegt,“ segir
Salvör.
Að sögn Salvarar leggur hún fyrst
og fremst áherslu á rammíslenskt
efni sem á sér aldalangar hefðir. „Ég
hef reynt að safna saman sem fjöl-
breyttustu úrvali af því svo hægt sé
að skoða hvernig t.d. ímynd íslenskra
jólavætta breytist í tímans rás. Það er
ekki ætlunin að taka með í jólavefinn
alla þætti nútíma jólahalds heldur á
áherslan áfram að vera á íslensku
jólasveinana og gamlar jólahefðir og
ekki verður fjallað um heilagan Niku-
lás nema þegar skýra þarf hvemig ís-
lensku jólasveinamir hafa á tímabil-
um dregið dám af honum.
Það er þegar komin margra mán-
aða vinna í jólavefinn, vinna sem ligg-
ur ekki síst í að safna saman heimild-
um og setja fram á aðgengilegan
hátt. Vinna við viðhald er nú líka
töluverð en það er nú bara einu sinni
á ári sem ég
vinn í því.“
Salvör segir
að kostnaður
sé ekki mikill
að frátöldu
hennar eigin
vinnuframlagi.
„Það þarf hins
vegar að gera
ráð fyrir þvl að
verða að borga
höfundarlaun og gjöld fyrir að
geyma vefinn á einhverri vél sem er
beintengd við Netið. Menntanetið
hefur styrkt þetta verkefni með því
að leyfa mér að geyma vefinn hjá því
og fjölmargir höfundarrétthafar hafa
styrkt þetta verkefni með því að
leyfa mér að hafa þeirra eftii með.
Myndir, kvæði og frásagnir má
ekki birta á svona vef án leyfis nema
höfundur sé löngu látinn. Það þarf
því að leita leyfis hjá höfundarrétt-
höfum tU að setja á vefinn flest efni
sem er frá þessarri öld. Það er líka
mildlvægt að hagsmunir og verk höf-
unda séu virt, verkin séu birt á þann
hátt og í því samhengi sem höfundar-
rétthafar feUa sig við. Það er nú lík-
legt að það verði höfundum fyrst og
fremst tU hagsbóta að sýnishom af
verkum þeirra séu í slíku vefsafni,
það er þá jafnframt kynning á þeim
og lUdegt tU að auka söluna á verkum
höfunda hvort sem það eru jólakort,
bækur eða annað.“
Salvör segir að enn vanti mikið af
jólasveina- og Grýlukvæðum og
myndum inn á vefinn og að auki sé
ætlunin að setja inn hreyfimyndir og
hljóð þannig að hægt sé að spila lög.
„Einnig hef ég mikinn áhuga að setja
líka upp safn af Grýlu- og jólasveina-
sögum og myndum eftfr börn á öllum
aldri, nokkurs konar nútímaþjóðsög-
ur um þessa fomu vætti.“
Salvör segist gjaman vilja fá efni
frá sjálfboðaliðum, sérstaklega göml-
um kvæðum, sögum og myndum um
Grýlu og jólasveinana eða um ís-
lenska jólahaldið eins og það hefur
breyst í tímans rás. „Ég er viss um
að það er til inni á heimilum mikið af
kvæðum og sögum sem aldrei hafa
verið birt opinberlega og jafnvel ekki
verið skrifuð niður á blað.“
Vefurinn er á íslensku, enda segir
Salvör að ætlunin hafi verið að setja
upp vef á íslensku um rammíslenskt
efni. „Það em hins vegar tugþúsundir
af fólki víða um heim sem á ættir að
rekja til íslands og hefur mikinn
áhuga á öllum svona séríslenskum sið-
um. Þetta fólk hefur líka heldur engin
tök á að fara á bókasafnið eða út í búð
og kaupa íslenska bók um eftiið, það
verður að reiða sig á veraldarvefinn
fyrir tengsl við íslenska menningu.
Það er ekki síst fyrir þennan hóp sem
ég hef áhuga á að a.m.k. einhver hluti
verði á ensku. Svo hef ég nú einmitt
núna í desember verið að kynna mér
jólavætti á hinum Norðurlöndunum
og það er ansi mikið sameiginlegt
með jólabúálfunum þar og okkar ís-
lensku sveinkum. Það væri því gaman
að hafa einhverjar upplýsingar á
vefnum um íslenskt jólahald á Norð-
urlandamálum svo við getum borið
jólahefðimar okkar saman við grann-
þjóðirnar."
Slóð Jólavefsins er http://jol.is-
mennt.is.