Morgunblaðið - 20.12.1997, Blaðsíða 54

54 LAUGARDAGUR 20. DESEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREIIMAR
Trúnaðarskylda lækna
og tjáningarfrelsið
SffílMlA
GLUGGATJOLD
Síöumúla 35 - Sími 568 0333.
I)( in(MitrfklufDlmr

F.I.G

MflAJÖííUi'II
Laugavegl 30. Síml 551 9209
ÞEIR einstaklingar
sem þurfa að leita sér
lækninga verða að geta
treyst því að upplýs-
ingarnar sem læknir
fær um þá í starfi sínu
séu ekki síðar seldar í
hagnaðarskyni að þeim
forspurðum. Bijóti
læknir trúnað við sjúkl-
ing, t.d. með því að
gera sjúkrasögu hans
að söluvöru, þá verðum
við öll að geta treyst
því að yfirvöld grípi til
aðgerða. Sé þessum
skilyrðum ekki full-
nægt er grundvöllur
trúnaðarsamskipta
læknis og sjúklings brostinn.
Að undanfömu hafa fjölmiðlar
fjallað nokkuð um þær deilur sem
risið hafa vegna bókar Ingólfs Mar-
geirssonar um ævi geðlæknisins
Esra S. Péturssonar. Heilbrigðisyf-
irvöld, landlæknisembættið og sam-
tök lækna hafa gert alvarlegar at-
hugasemdir við að í bókinni eru
birtar upplýsingar sem Esra fékk
sem starfandi læknir og má því
ekki setja fram opinberlega. Upp-
lýsingarnar varða sjúkrasögu konu
sem um margra ára skeið var sjúkl-
ingur Esra og raunar einnig barns-
móðir hans, en er nú látin.
í framhaldi af at-
hugasemdum heil-
brigðisyfirvalda hefur
farið fram lögreg-
lurannsókn sem vænt-
anlega á að leiða í ljós
hvort ástæða sé til að
ákæra þá Ingólf og
Esra fyrir lögbrot og
krefjast þess að þeim
sé refsað.
Umræða á
villigötum
Umfjöllun um þetta
mál er orðin mikil og
Ástráður misjöfn og kannski
Haraldsson óÞarfi að bæta Þar >
svona rétt fyrir jólin
en mér hefur gramist svo umíjöllun
ríkissjónvarpsins um málið á undan-
förnum dögum að ég get ekki stillt
mig um að segja nokkur orð. í
umræðuhorni sjónvarpsþáttarins
Dagsljóss sl. fimmtudagskvöld var
höfundur ævisögunnar, Ingólfur
Margeirsson, leiddur fram ásamt
tveimur mönnum öðrum til að fjalla
um efnið: Hversu langt má ganga
í birtingu persónuupplýsinga um
annað fólk í ævisögum? Kvöldið
áður hafði í aðalfréttatíma ríkis-
sjónvarpsins birst viðtal við þennan
sama Ingólf og Esra S. Pétursson
undir mjög sérkennilegum for-
-kjarni málsins!
PIPERITA
HÖNNUN:
M.ZILIANI
verð kr. 13.j
Mörkinni 3 ♦ sfmi 588 0640
E-mail: casa@islandia.is ♦ www.cassina.it
www.zanotta.it ♦ www.artemide.com
SKÍRNIR
-um sögu okkar og samtíð
Skírnir, eitt elsta tímarit í Evrópu, er helgað íslenskri
menningarsögu á breiðum gmnni. Vandaðar greinar eru
um bókmenntir, tungu, heimspeki, listir og sagnfræði.
SKIRNIR
TÍMAÉJT
IIINSISl f-.NSKA BÓKMKNNTAFÍUMiS
Meðalefnis 171. áigangs 1997
er umfjöllun um heimspeki
Díógenesar, Heine á fslandi,
aldur landnáms, íslenskt þjóðemi,
klæðskiptinga í fslendingasögum,
skáldskap Svövu Jakobsdóttur
og Einars Más Guðmundssonar,
tilgang lífsins, myndlist Errós,
karlabókmenntir og mannréttindi.
Hið íslenska bókmenntafélag
Sföumúla 21 / 108 Reykjavík /Sími 588 9060 / Fax 588 9095 / Heimasíða: www.arctic.is/hib
Þeir, sem treyst er að
fara með trúnaðar-
upplýsingar um okkur,
segir Astráður Har-
aldsson, mega hvorki
bregðast því trausti né
láta viðgangast, að í
nafni tjáningarfrelsis sé
slíkur trúnaður rofinn.
merkjum. Fréttamaður sneri sér að
þeim og sagði; Jæja félagar, hvað
vilduð þið nú sagt hafa? í fram-
haldi af þessu fengu þeir félagar
svo rúman tíma til að gefa yfirlýs-
ingar sínar um málið.
Þáttur ríkissjónvarpsins í þessu
máli er kapítuli útaf fyrir sig. Allir
vita að Ingólfur Margeirsson er
starfsmaður sjónvarpsins og stjómar
þar með öðrum vinsælum viðtals-
þætti. Þess er vart að vænta að
hvaða kújón sem er, sem telur á sig
hallað í opinberri umræðu, geti kvöld
eftir kvöld fengið tekin við sig viðtöl
eða pantað umræðuþætti í ríkissjón-
varpinu til að rétta sinn hlut.
En það sem er alvarlegast er að
í allri þessari málsvörn er Ingólfur
Margeirsson vísvitandi að leiða
umræðuna inn á villigötur. Hann
lætur að því liggja að þeir sem
gera athugasemdir við nefnda birt-
ingu upplýsinga í bók hans séu að
ráðast gegn tjáningarfrelsinu. Þeir
sem vilja að hald verði lagt á bók
hans og dreifing hennar stöðvuð séu
andstæðingar mannréttinda. Hann
nefnir stjórnarskrá og ýjar að bóka-
brennum. Ingólfur Margeirsson
kann auðvitað að ýta á alla réttu
takkana til draga upp þá ímynd af
sjálfum sér sem hann vill sýna.
Hann vill birtast þjóðinni sem of-
sóttur verndari frelsis og grundvall-
armannréttinda. Andmælendur
hans eru dregnir fram sem and-
stæðingar tjáningarfrelsis og
fijálsrar hugsunar. Þetta er at-
vinnumaður. Stærsti gallinn við
þessa málsvörn höfundarins er að
málið snýst bara alls ekki um þetta.
Sala trúnaðar-
upplýsinga
í hnotskurn snýst málið um það
að Ingólfur Margeirsson hefur, sem
ævisöguhöfundur og sem útgef-
andi, staðið að framsetningu og
sölu á trúnaðarupplýsingum sem
sá sem málið varðar átti að geta
treyst að ekki kæmu fyrir almenn-
ings sjónir. Þetta hefur hann gert
í hagnaðarskyni.
Þá er eðlilegt að fólk spyrji:
Hvaða viðkvæmni er þetta? Hvað
gerir til þó kallinn segi frá einhveij-
um atriðum sem varða sjúkrasögu
þessarar konu?
Umburðarlyndi og víðsýni eru
dyggðir sem ég met mikils en í
Þarf að gefa Guðrúnu
málband og
minnisbók í j ólagj öf?
EKKI hafa farið
fram hjá neinum harka-
legar deilur að undan-
fömu milli skipulagsyf-
irvalda og íbúa hverfís-
ins vegna byggingará-
forma við Laugaveg
53b. í því sambandi
þarf að leiðrétta ýmsar
rangfærslur af hálfu
formanns skipulags-
nefndar, Guðrúnar
Ágústsdóttur.
í útvarpsviðtali á
Rás 2, 15. des. voru
viðbrögð Guðrúnar við
ummælum Elínar Ebbu
Ásmundsdóttur, um að
ekki væri tekið tillit til
íbúa hverfísins, þessi:
Jon Kjell
Seljeseth
,... varð-
andi það að ekkert samstarf hafí
verið haft við íbúana - ég vísa því
á bug, - vegna þess að við höfum
haldið fundi bæði með íbúasamtök-
unum, ég hef verið á fleiri en einum
fundi með þeim, og borgarstjóri
einnig, og ég hef talað við bæði
Elínu Ebbu og eiginmann hennar
nokkrum sinnum“.
Þetta ber að leiðrétta. Upp úr
miðjum ágúst var fundað með
Ibúasamtökunum, en á þeim fund-
um var fjallað um önnur mál. Fund-
ur hefur ALDREI verið haldinn
með samtökunum vegna Lauga-
vegar 53b, hvorki með borgar-
skipulagi, skipulagsnefnd né borg-
arstjóra. íbúasamtökin hafa ítrek-
að farið fram á viðræður um þetta
mál, en jieim hefur aldrei verið
svarað! Eg, ásamt eiginkonunni
minni, Elínu Ebbu, hef rætt við
Guðrúnu Ágústsdóttur tvisvar, og
voru báðir fundirnir örstuttir, sá
síðari átti sér stað 24. okt. Það var
á þessum fundi sem Guðrún tjáði
okkur að hún myndi fara fram á
að gengið yrði frá deiliskipulagi
áður en málið yrði tekið til af-
greiðslu. Hér stendur orð gegn
orði og reynslunni ríkari, munum
við héðan í frá aldrei
mæta á slíka fundi án
vitna. Flokkast pantað
viðtal við opinberan
starfsmann sem
einkasamtal eins og
Guðrún gefur í skyn í
frétt í Morgunblaðinu
hinn 17. des.? Ef svo
er biðjumst við velvirð-
ingar á þekkingarleysi
okkar. Tekið skal fram
að á síðustu 6 vikum
hafa hvorki við né aðr-
ir íbúar verið boðaðir
á fundi skipulagsyfir-
valda vegna meðferð-
ar málsins.
I viðtali í Ríkissjón-
varpinu 10. nóv. segir Guðrún um
nýbyggin&una: >.Nú er þetta hús,
Laugavegur 53b í alveg ... í línu
við önnur hús í næsta nágrenni, það
er ekki farið upp fyrir þau, engan
veginn.“ í mótsögn við þetta greið-
ir hún atkvæði sitt með tillögu að
nýbyggingu sem er hærri en bæði
nr. 59, Kjörgarður, og nr. 51, en
það eru hæstu byggingar á næstu
lóðum. Kannski þarf ég að gefa
Guðrúnu málband og minnisbók í
jólagjöf?
I fréttum Ríkissjónvarpsins 7.
des. segir hún, að við á Laugavegi
53a, höfum á sínum tíma fengið
leyfí til „ ... að byggja upp, og það
voru í rauninni mistök borgarinnar,
en ekki þeirra, og þess vegna er
það borgarinnar að leysa úr vanda-
málinu, hvernig svo sem við förum
að því“. Eina útspil borgaryfirvalda
sem okkur barst í þeirri viku voru
umleitanir frá embætti borgarverk-
fræðings um að „kaupa okkur út“
eða greiða skaðabætur ef við mynd-
um sætta okkur við bygginguna og
láta málið kyrrt liggja. I því tilviki
var einungis haft samband við okk-
ur, eigendur lóðarinnar 53a, en
enga aðra íbúðaeigendur, þótt við
höfum farið fram á að húsaþyrping-
Mér sýnist að hér sé á
ferðinni nefndarfor-
maður, segir Jon Kiell
Seljeseth, sem ekki er
starfi sínu vaxinn.
in hér yrði skoðuð í heild. Þetta
kalla ég ekki að ná samkomulagi
við íbúa hverfisins.
Á fundi skipulagsnefndar 27.
okt. var gerð eftirfarandi bókun:
„Borgarskipulagi falið að eiga við-
ræður við nágranna vegna athuga-
semda þeirra." Lýsandi dæmi um
„sáttavilja" skipulagsyfírvalda er
að nágrannar okkar á Hverfisgötu
70, bíða enn eftir fundarboði til
þessara viðræðna. Eign og um-
hverfi þeirra bíða verulegt tjón
vegna skuggavarps frá umræddri
byggingu. Einnig verða þau fyrir
óþægindum vegna umferðar um
fyrirhugaðan göngustíg og inn-
keyrslu að bílageymslu. ítrekun á
beiðni þeirra til umræðna um þessi
mál var lögð fram á skipulagsnefnd-
arfundi 15. des., einmitt á þeim
fundi þar sem byggingaráformin
við Laugaveg 53b voru samþykkt.
Hvernig má það vera að formaður
skipulagsnefndar Ieyfi að málið sé
tekið til atkvæðagreiðslu án þess
að framfylgt hafí verið ályktunum
fyrri funda? Mér sýnist að hér sé á
ferðinni nefndarformaður sem ekki
er starfí sínu vaxinn. Ég skil af-
skaplega vel að borgarráð sam-
þykki framkvæmdimar einróma, ef
Guðrún leggur upplýsingar fyrir
fulltrúana jafn „viðsnúnar" og raun
ber vitni, og stundum hreinlega
rangar eins og hún hefur gert í fjöl-
miðlum að undanförnu.
Höfundur cr arkitekt og
tónlistarnmöur.