Morgunblaðið - 09.01.1998, Qupperneq 42

42 FÖSTUDAGUR 9. JANÚAR 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
JÓHANNA
EINARSDÓTTIR
+ Jóhanna Ein-
arsdóttir fædd-
ist í Winnipeg 18.
maí 1919. Hún lést
á Landspítalanum
2. janúar síðastlið-
inn. Foreldrar
hennar voru Jó-
hanna Þuríður
Oddsdóttir, f. 21.7.
1895 í Vestmanna-
eyjum, d. 2.5. 1972,
og Einar Þorgríms-
' son, f. 15.6. 1896 á
Borgum í Horna-
firði, forsljóri Lit-
hoprents í Reykja-
vík, d. 24.4. 1950. Alsystkini
Jóhönnu eru: Þorgrímur offset-
prentari, f. 1920 í Winnipeg,
Anna Sigríður píanókennari, f.
1921 í Winnipeg, Einar Þór
skrifstofustjóri, f. 1925 í
Chicago. Hálfsystkini: Edda
Einarsdóttir, húsfreyja í Banda-
ríkjunum. Hún er dóttir Elínar
Herdísar Finsens Carlsdóttur,
seinni konu Einars. Rafnar K.
Karlsson prentari, sem Jóhanna
Þuríður eignaðist með sambýlis-
manni sínum Karli Jónssyni.
Jóhanna giftist Vilhjálmi Ey-
jólfssyni verslunarmanni í
Keflavík, f. 4.11. 1902 á Borgum
í Hornafirði, d. 25. 7. 1983. Þau
slitu samvistir. Börn þeirra: 1)
Þórólfur Jóhann,
skipasmiður í Vest-
mannaeyjum, f. 1940
í Reykjavík. 2) And-
vana drengur, f. 1942
í Rvk. 3) Emil Vil-
hjálmur, smiður á
Sauðárkróki, f. 1944
í Rvk. Kona hans:
Sigríður Hanna Þor-
bergsdóttir, f. 1941.
Þeirra börn: Heiða,
f. 1970. Börn hennar:
Hafþór Logi Hlyns-
son, f. 1987, og Snæ-
björt Edda Snævars-
dóttir, f. 1991. Einar
Vilhjálmur, f. 1971. Hans börn
Elín Aðalsteina, f. 1986, og
Magnea Rut, f. 1987. Helgi Þór,
f. 1973. Barn hans Óskar Mar-
teinn, f. 1994. 4) Sigfríður Mar-
grét, f. 1951 í Rvk. Maður henn-
ar: Krista Stanojev, f. 1944 í
Júgóslavíu. Þau hjón eru bæði
jógakennarar. Börn þeirra: Mi-
roslav, f. 1969, er í vélsljóra-
námi. Sóley Erla, f. 1972, stund-
ar nám í MH. Hennar dóttir:
Vaka Björt Elíasdóttir, f. 1996.
Boris Jóhann, f. 1973, stundar
nám í geimvisindum í Svíþjóð.
Utför Jóhönnu fer fram frá
Fossvogskapellu í dag og hefst
athöfnin klukkan 10.30.
Nú er hún Jóhanna systir mín
látirí, hennar lífsgöngu er lokið. Sú
ganga var oft á tíðum ærið ströng,
og ekki var rauður dregill lagður
undir hana þar sem leiðir hennar
lágu. Næst því að komast að rauða
teppinu var hún við konungskomuna
y. 1930. Henni var falið að tína sóleyj-
ar í vönd, en aðrar yngismeyjar sem
kunnu að hneigja sig fengu að leggja
þær að fótum konungs. Þannig var
hennar líf, hún héit sig að jafnaði
ekki í sviðsljósinu, henni fannst
þægilegra að ganga í skugga
trjánna.
Hún fæddist \ Kanada, en fluttist
1927 heim til íslands ásamt móður
sinni og þremur systkinum sem fædd
voru vestan hafs. Á þeim tíma var
atvinnuleysi mikið vestra og stopul
vinna fyrir föðurinn til að sjá fyrir
fjölskyldunni. Þá tóku ættingjar á
Isiandi sig til og lögðu fram fé til
þess að móðirin kæmist til ættlands-
ins með börnin fjögur. Til stóð að
- faðirinn kæmi fljótlega á eftir, þegar
* hann hefði safnað fyrir farinu heim.
Það varð dráttur á pví sem endaði
með því að hjónin skildu. Þegar fað-
irinn kom ekki varð ljóst að móðirin
unga gat ekki haft börn sín hjá sér.
Þeim hafði að vísu verið komið fyrir
hjá skyldmennum til bráðabirgða
meðan beðið var eftir föðurnum. Á
þeim tíma var ekki um mikla aðstoð
að ræða fyrir einstæðar mæður og
jafnvel litið niður á þær. Móðir barn-
anna var fínleg, góð kona, en átti
ekkert af veraldlegum auði. Hún
reyndi að vinna við sauma heima
hjá sér, en það dugði skammt fyrir
allan hópinn. Hún varð að sætta sig
við að þtjú börnin voru tekin af
henni. Afi Jóhönnu, Þorgrímur Þórð-
’ arson læknir í Keflavík og kona
hans Jóhanna Andrea tóku að sér
næstelsta barnið, Þorgrím, en systr-
unum tveimur var komið fyrir hjá
föðurbróður þeirra Birni og konu
hans Mörtu Valgerði. Yngsta barnið
fékk að vera hjá móður sinni og
móðurömmu Þuríði Hannesdóttur og
síðari manni hennar Haraldi Magn-
ússyni. Systrunum tveimur Jóhönnu
og Onnu Sigríði var tekið opnum
örmum hjá Birni og Mörtu, því þau
hjón voru barnlaus og sáu drauma
sína rætast í þessum tveimur telpum.
>. Jóhanna var orðin sjö ára, talsvert
þroskuð miðað við aldur og mundi
foreldra sína vel, hafði verið mjög
hænd að þeim báðum. Þessi þátta-
skil í lífi hennar gengu mjög nærri
henni. Bar hún þess merki alla ævi.
Björn og Marta gerðu það sem þau
gátu fyrir hana. Hún var mjög hænd
að dýrum og mátti ekkert aumt sjá,
þá vildi hún rétta hjálparhönd. Það
varð henni því til mikillar ánægju
að hún fékk að fara í sveit að Jarð-
Iangsstöðum í Borgarfirði. Var hún
þar hjá Auði Finnbogadóttur og
Erlendi Jónssyni sem reyndust henni
vel. Systir hennar öfundaði hana oft
þegar hún fór með koffortið sitt nið-
ur í Suðurlandið sem flutti hana í
sveitina, en alltaf hlakkaði hún
jafnmikið til að fá hana aftur og
heyra hana segja sögur af vinum
sínum, hestunum, kúnum, lömbun-
um og hundinum og af svaðilförum
sínum um dúandi mýrar og fen. Við
systurnar áttum oft góðar stundir
saman, en hún var stundum svolítið
sorgmædd og þung, það gerði vafa-
laust foreldramissirinn. Sambandið
við foreldrana slitnaði alveg, hvernig
sem á því stóð. Oft spurðum við um
þau, en svör fengum við aldrei.
Jóhanna var talin hafa góða
námshæfileika þegar á leið í barna-
skólanum. Þar skrifaði hún stundum
litlar sögur og var haft eftir kennur-
um að hún ætti létt með að skrifa.
Af þessu var dregin sú ályktun að
bóklegt nám Iægi vel fyrir henni.
Fékk hún að fara í Flensborgarskól-
ann í Hafnarfirði fimmtán ára, en
undi þó ekki hag sínum þar. Hún
kom aldrei heim til Björns og Mörtu
eftir veru sína í skólanum. Eftir að
hún fór að heiman náði hún góðu
sambandi við móður sína, sem hún
annaðist síðustu æviár hennar ásamt
Þrúði Briem frænku þeirra.
Eftir skólavistina í Flensborg, lá
leið Jóhönnu til Keflavíkur. Afráðið
var að hún yrði húshjálp hjá uppeld-
isbróður föður síns Þorgrími Eyjólfs-
syni verslunarmanni og konu hans
Eiríku Árnadóttur sem var afbragðs
myndarkona. Lærði Jóhanna margt
af henni og Þorgrími. Hún undi ekki
hag sínum þar heldur. En þá hitti
hún mannsefni sitt Vilhjálm Eyjólfs-
son. Hann var albróðir Þorgríms.
Tókust með þeim ástir, þau giftu sig
og eignuðust fjögur börn. Hann var
lærður bakari en stundaði verslunar-
störf. Á unga aldri kynntist hann
hinum viðsjála Bakkusi sem gerði
hann að vini sínum ævilangt. Jó-
hanna og Vilhjálmur slitu samvist-
um.
Þegar Jóhanna fæddi barn sitt
andvana fékk hún barnsfararsótt.
Upp frá Jþví gékk hún aldrei heil til
skógar. Áfram liðu árin, hennar heit-
asta ósk var að vera börnum sínum
góð móðir og hún var það. Margir
réttu henni hjálparhönd og hún vann
hörðum höndum við allt sem til féll.
Meðan börnin voru ung réðst hún
sem ráðskona bæði út á land og hér
í bæ og hafði með sér börn sín eftir
því sem unnt var. Sigfríður fylgdi
henni alla tíð enda sagði hún oft að
hún væri besta mamma í heimi og
var mjög kært með þeim mæðgum.
Þegar hún var sest að í Reykjavík
að Laufásvegi 9, vann hún fyrst í
Lithoprent hjá föður sínum, sem hún
hafði kynnst aftur. Eftir fráfall hans
vann hún í prentsmiðjunni Guten-
berg. Hún gekk að hveiju starfi sem
fyrir hana var lagt, staflaði blöðum,
hreinsaði prentsvertu, batt inn bæk-
ur og skúraði gólf. Sextug tók hún
sig til, settist á skólabekk í Iðnskó-
lanum og lauk þaðan sveinsprófi í
bókbandi. Eftir það fékk hún þau
laun sem henni bar, að vísu voru
það mörg sömu verkin sem hún
vann, en prófið gerði herslumuninn.
Nokkur ár lifði hún við bærileg kjör.
Leiðir okkar Jóhönnu voru margir
krákustígar sem iágu ekki í sömu
átt, en þeir hringuðust þó stundum
saman og við gátum sest niður og
fundið hjartahlýju hvor frá annarri,
við vorum systur. Árin liðu og heilsu
Jóhönnu hrakaði. Hún hafði lengi
búið við erfíðar aðstæður að Lauf-
ásvegi 9 er þar urðu eigendaskipti
og hún varð að flytja þaðan. Vegna
heilsuleysis fékk hún inni í Hátúni
10. Þar hafði hún litla íbúð og undi
sér vel. Öll síðustu árin voru henni
mjög dýrmæt, því Sigfríður og fjöl-
skylda hennar reyndust henni af-
skaplega vel. Eftir að dótturdóttir
hennar Sóley færði henni
langömmubarnið Vöku Björt 1996,
kom í ljós hve mikill viljastyrkur
Jóhönnu var þótt kraftarnir hefðu
gefið sig talsvert. Hún leit eftir barn-
inu nokkra tíma á dag meðan móðir-
in sótti skóla. Jóhanna ljómaði af
gleði þegar hún talaði um þennan
sólargeisla sinn. Fyrir rúmum mán-
uði veiktist hún þar sem hún var
stödd á heimili dóttur sinnar. Lækn-
isrannsókn leiddi í ljós að hún var
löngu komin með ólæknandi mein-
semd. Á jóladag var hún flutt á
Landspítalann þungt haldin. Þar
hlaut hún frábæra umönnun þar til
hún lést á öðrum degi nýja ársins
umvafin ástúð dóttur sinnar.
Anna Sigríður Björnsdóttir.
Þegar jólaundirbúningurinn stóð
sem hæst og tilhlökkun okkar fyrir
hátíð ljóss og friðar færði okkur innri
ró fréttum við af andláti vinkonu
okkar og félaga, Jóhönnu Einars-
dóttur. Það var eins og tíminn stæði
í stað, glys og skraut einskis vert,
hátíðin framundan breytti um svip.
Hugurinn fór að reika og þá kom
upp í hugann hvað Jóhanna var
mikill sólargeisli fyrir sína samferða-
menn, gaf lífinu lit og sá hið já-
kvæða og skemmtiiega. Þá fórum
við aftur að hugsa um jólin, hátíð
ljóss og friðar, og gerðum okkur
grein fyrir því að í þeim anda hag-
aði Jóhanna sínu lífi jafnt í gleði og
sorg.
Jóhanna var einn af stofnfélögum
Félags framsóknarkvenna í Árnes-
sýslu haustið 1984. Hún starfaði
ötullega í félaginu alla tíð og sat í
stjórn þess um árabil. Það var mjög
gott að starfa með Jóhönnu og var
hún alltaf boðin og búin að taka til
hendinni, hvort sem það var að und-
irbúa fundi, vinna á kosningaskrif-
stofunni, eða hvað annað sem til
féll. Jóhanna var mjög heil í því sem
hún tók sér fyrir hendur og kom það
vel í ljós í störfum hennar í félaginu
okkar. Þær voru ófáar stundirnar
sem hún varði á kosningaskrifstof-
unni fyrir síðustu alþingiskosningar.
Það var alltaf gott að koma á skrif-
stofuna þegar Jóhanna var að sjá
um kaffið, því að hún kom alltaf
með eitthvað góðgæti með sér að
heiman. Svo greip hún í prjónana
sína ef tóm gafst og ekki var verið
að sleikja frímerki og ganga frá
póstsendingum.
Nú á kveðjustund eru okkur efst
í huga þakkir fyrir að hafa fengið
að kynnast Jóhönnu og starfa með
henni. Hennar verður sárt saknað
og mun verða í huga okkar félag-
anna.
Við vottum eiginmanni Jóhönnu,
Braga Guðmundssyni, afkomendum
þeirra og öðrum aðstandendum okk-
ar dýpstu samúð.
Fyrir hþnd Félags framsóknar-
kvenna í Árnessýslu,
María Hauksdóttir.
JÓNBJÖRN
HELGASON
+ Jón Björn Helga-
son fæddist í
Reykjavík 16.
1929. Hann lést á
heimili sínu, Þing-
hólsbraut 17, Kópa-
vogi, 30. desember
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Þorbjörg Kristjáns-
dóttir frá Suðureyri
við Súgandafjörð,
f. 1905, d. 1939, og
Helgi J. Jónsson frá
Innri-Hjarðardal í
Önundarfirði, f.
1899, d. 1996.
Seinni kona Helga var Kristin
Lárusdóttir, d. 1979. Systkini
Jóns Björns voru Elín, Guðrún
Elsa sem lést 1973 og Hilmar
Þór.
Jón Björn giftist 24. maí
1958 eftirlifandi eiginkonu
sinni Kolbrúnu Gunnlaugsdótt-
ur, f. 7. júlí 1934. Foreldrar
hennar voru Gunnlaugur Mar-
kússon, f. 1906, d. 1974, og
Anna Halldórsdóttir, f. 1908,
d. 1968. Jón Björn og Kolbrún
eignuðust tvær
dætur, Þorbjörgu
og Kristínu Önnu.
Þorbjörg, f. 28
desember 1958, er
gift Ólafi E. Ólafs-
syni, og eiga þau
tvær dætur, Ásdísi
Ýri, f. 1983, og
Kolbrúnu, f. 1987.
Kristín Anna er
búsett erlendis og
sambýlismaður
hennar er René
Sedney og eiga
þau einn son, Jón
Karel, f. 1994. Jón
Björn vann hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur í fjörutíu ár, fyrst
á teiknistofunni í um fimmtán
ár, þar á eftir sem starfs-
mannastjóri í önnur 15 ár og
nú síðast sem deildarsljóri
framkvæmdaeftirlits síðan
1988.
Jón Björn verður jarðsung-
inn frá Hallgrímskirkju í dag
og hefst athöfnin klukkan
13.30.
Með þessu litla kvæði eftir Matt-
hías Jochumsson kveðjum við þig
elsku afi og þökkum þér fyrir allar
góðu stundirnar sem við höfum átt
hjá þér og ömmu í „Kópó“. Alltaf
vorum við velkomin til ykkar og
þær eru ófáar næturnar sem við
höfum gist hjá ykkur, uppí hjá
ykkur eða á bedda inni hjá ykkur.
Eins er okkur ofarlega í huga allar
ferðirnar sem við höfum farið til
útlanda með ykkur að heimsækja
Krissu frænku. Þá gátuð þið verið
með okkur ölium þremur barna-
börnunum ykkar.
Ég fel í forsjá þína,
Guð faðir, sálu mína,
því nú er komin nótt.
Um ljósið lát mig dreyma
og ijúfa engla geyma
öll börnin þín, svo blundi rótt.
Elsku Guð, passaðu hana ömmu
og gefðu henni styrk til að vera
dugleg á þessari erfiðu stundu.
Guð geymi þig elsku afi.
Ásdís Ýr, Kolbrún
og Jón Karel.
Við samstarfsmenn Jóns Björns
Helgasonar hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur kveðjum í dag kæran
félaga. Jón Björn réðst til Raf-
magnsveitunnar 1.2. 1957 og hafði
því verið rúmlega 40 ár í þjónustu
fyrirtækisins. Jón Björn starfaði
fyrst sem teiknari á teiknistofunni
qg varð síðar yfirmaður hennar.
Árið 1973 gerðist hann starfs-
mannastjóri og gegndi því starfi
til ársins 1988 þegar hann tók við
starfi sem deilclarstjóri fram-
kvæmdaeftirlits. í öllum störfum
sínum var Jón Björn nákvæmur
starfsmaður og vandvirkur. Hann
var áreiðanlegur og trúr í öllu því
sem hann tók að sér. Hann hafði
sem starfsmannastjóri góða reglu
á þeim málefnum sem heyrðu til
starfsins og átti auðvelt með að
laga sig að breytingum og nýrri
tækni.
Jón Björn átti góð samskipti við
samstarfsmenn sína sem og yfir-
menn Rafmagnsveitunnar og
Reykjavíkurborgar. Hann var
ávallt ötull í félagsstörfum starfs-
manna Rafmagnsveitunnar, var
m.a. formaður Starfsmannafélags
Rafmagnsveitunnar og ritstjóri
starfsmannablaðsins „Raftýrunn-
ar“. Þá var Jón Björn virkur í
Starfsmannafélagi Reykjavíkur-
borgar og sat í fulltrúaráði þess
og stjórn. Áhugamál átti hann
mörg og var ljósmyndun eitt af
þeim áhugamálum sem nýttust
Rafmagnsveitunni vel á fyrstu
starfsárum hans. Það kom sér vel
fyrir fyrirtækið að eiga áhuga-
saman starfsmann sem tók ljós-
myndir úr starfsemi fyrirtækisins.
Þessar ljósmyndir eru fyrirtækinu
mikils virði í dag. Jón Björn var
liðtækur veiðimaður og naut sér-
staklega veiða við Elliðaárnar, sem
hann þekkti vel vegna starfa sinna
hjá Rafmagnsveitunni. Þá hafði
Jón Björn náð færni í golfi nú á
síðustu árum og naut hann þessar-
ar íþróttar.
Við samstarfsmenn hans hjá
Rafmagnsveitu Reykjavíkur syrgj-
um góðan vin og félaga og vottum
fjölskyldu hans samúð okkar við
fráfall hans.
F.h. starfsmanna Rafmagn-
sveitu Reykjavíkur,
Guðjón Magnússon.
Kveðja frá Lionsklúbbi
Kópavogs
Dauðinn er lækur, en lífið er strá,
skjálfandi starir það straumfallið á.
Svo kvað Matthías eftir systkin-
in sem drukknuðu í Fífuhvamms-
læk. í þessari sígildu hendingu inn-
siglar þjóðskáldið varnarleysi
mannsins gagnvart almættinu.
I dag kveðjum við góðan og virt-
an félaga, Jón Björn Helgason.
Kveðjustundin kemur ekki með
öllu á óvart, því við höfum lengi
fylgst með baráttu hans við illvígan
sjúkdóm. Lengi vel leit út fyrir að
sigur ynnist í þessu stríði, en svo
fór að lækurinn hreif hann með sér.
Jón Björn gekk í klúbbinn árið
1985 og varð strax mjög virkur
og áhugasamur um framgang Li-
onshugsjónarinnar. Hann gegndi
velflestum virðingar- og embættis-
störfum klúbbsins og var formaður
hans starfsárið 1993-94. Það
sýndi sig fljótt að Jón var vanur
mannaforráðum, reglusemi og
skipulegum vinnubrögðum, enda
yfirmaður ýmissa deilda á rúmlega
40 ára starfsferli sínum hjá Raf-
magnsveitu Reykjavíkur, seinasta
áratuginn sem deildarstjóri fram-
kvæmdaeftirlits. Lionsklúbburinn
naut góðs af reynslu hans og þeim
eðlisþáttum sem einkenndu hann
svoríkulega, elju og samviskusemi.
Á kveðjustund erum við minnt
á fallvaltleika lífsins, „lífið er strá“
sem bíður sláttumannsins. Eftir
situr söknuður og auður stóll. Með
tímanum umbreytist söknuðurinn
í gleði yfir minningum um góðan
félaga og góðan dreng.
Guð blessi ástvini Jóns Björns.