Morgunblaðið - 18.01.1998, Blaðsíða 42

42 SUNNUDAGUR 18. JANÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
HUGVEKJA
ÍDAG

Kraftur Guðs
til hjálpræðis
í hugvekju dagsins
segir sr. Heimir
Steinsson m.a.: Með-
vitundin um nýtt líf í
réttlæti trúarinnar
verður hlutskipti þitt
hverju sinni sem Guð
leyfír þér að fínna ná-
vist sína í leyndardómi.
í DAG er annar sunnudagur
eftir þrettánda. Meðal texta
dagsins eru alkunn orð úr bréfi
Páls postula til Rómveija:
„Ég fyrirverð mig ekki fyrir
fagnaðarerindið. Það er kraftur
Guðs til hjálpræðis hveijum þeim
sem trúir, Gyðingum fyrst, en
einnig Grikkjum. Því að réttlæti
Guðs opinberast í því fyrir trú
til trúar, eins og ritað er: „Hinn
réttláti mun lifa fyrir trú““ (Róm.
1:1-17).
Þessi orð eru af ritskýrendum
nefnd „aðalefni Rómveijabréfs-
ins“ eða þema þess. Þau eru fræg
úr kirkjusögunni og ollu m.a.
straumhvörfum á trúarferli Mar-
teins Lúthers.
Fáein orð um
Rómverjabréfið
Rómveijabréfið í heild er í
hópi þýðingarmestu rita Nýja
testamentisins. Talið er, að Páll
hafi ritað það í Korintuborg á
Grikklandi einhvern tíma á árun-
um 55-57 e. Kr. Um þær mund-
ir hafði kristni þegar skotið rót-
um í Rómaborg.
Tilefni þess, að postulinn ritar
bréfið til Rómveija, er m.a. þátta-
skil í lífi hans sjálfs: Hann hefur
nú lokið kristniboði í þeim lönd-
um við austanvert Miðjarðarhaf,
sem hann í upphafi taldi í sínum
verkahring. Hugur hans stefnir
til Spánar. Á leiðinni vestur gjör-
ir hann sér vonir um að heim-
sækja Rómaborg og eyða stund-
arkorni í samfélagi kristinna
manna þar, en halda síðan áfram
eftir að hafa notið uppörvunar
þeirra. Allur þorri hinna kristnu
í Róm hafði enn ekki kynnzt
Páli, og þess vegna fannst honum
eðlilegt að gjöra nokkra grein
fyrir sér og trú sinni.
Páll hafði nú predikað fagn-
aðarerindið í tvo áratugi. Vel
má vera, að postulanum hafi
verið Ijóst, að hann sakir lífs-
reynslu og íhugunar hefði náð
fullum trúarþroska og að honum
með Guðs hjálp bæri að setja
fram trú sína ýtarlega og í heild.
Hann kann og að hafa haft í
huga stærð og vægi kristna safn-
aðarins í Róm, - höfuðborg þess
heims, sem Vesturlandabúum þá
var kunnur. Víst er um það, að
í Rómverjabréfinu biitast viðhorf
í postulans með umfangsmeiri
hætti en víðast hvar annars stað-
ar. Bréfið hefur því orðið einn
af hornsteinum kristins dóms og
„þema“ þess eða aðalefni að
sama skapi áhrifamikið.
Ég fyrirverð mig ekki fyrir
fagnaðarerindið
Fyrr í þessum sunnudagshug-
vekjum hefur ílrekað verið fjallað
um „fagnaðarerindið". Kirkja
fagnaðarerindisins, hin evangel-
iska kirkja, tjáir ekki tilveru-
grundvöll sinn á annan hátt betur
en með ævinlegri skírskotum til
fagnaðarerindisins.
Hennar verkefni er reyndar
hvorki hlutlaus umfjöllun um
fagnaðarerindið né fræðileg tilvís-
un til þess. Kirkjan er til þess
sköpuð og kölluð að boða fagnað-
arerindið, flytja mönnum hinn
gleðilega boðskap þeim til trúar.
Verkefni hennar er að taka við
orðum frelsarans, er hann sjálfur
færði fram í upphafi predikunar
sinnar. „Tíminn er fullnaður og
Guðs ríki í nánd. Gjörið iðrun og
trúið fagnaðarerindinu" (Mark.
1:15). - Kirkjan er lifandi veru-
leiki, og sama máli gegnir um
fagnaðarei'indið. Það er leyndar-
dómsfullt líf Guðs í heiminum og
fæðir af sér líf utan enda.
Páll kveðst ekki „fyrirverða
sig“ fyrir fagnaðarerindið. I öðr-
um stað segist hann predika
„Krist krossfestan, Gyðingum
hneyksli og heiðingjum heimsku"
(1. Kor. 1:23). Fagnaðarerindið
er sagan um krossfestingu og
upprisu Krists. Gyðingar hneyksl-
uðust á boðskapnum um kross-
festan Messías. Heiðingjar hlógu
að málatilbúnaðinum í heild. Þess
vegna tekur Páll það sérstaklega
fram, að hann ekki fyrirverði sig
fyrir þessa sögu, eins og Gyðing-
ar og heiðingjar, enda sé sagan
kraftur Guðs til hjálpræðis hveij-
um þeim sem trúir.
Hverjum þeim sem trúir
Að trúa fagnaðarerindinu er
að treysta þeim viðburðum, sem
fagnaðarerindið greinir frá. Sá
sem reiðir sig á Krist, krossfestan
og upprisinn, trúir fagnaðarerind-
inu. Ef þú fyrit' þitt leyti setur
traust þitt á það, að krossfesting
frelsarans og upprisa verði þér til
hjálpræðis, eit þú í hópi þeirra,
sem trúa. Þá veizt þú tíka, að trú
þín er „kraftur Guðs“ og knýr
þig áfram fyrir náð heilags anda.
Þú ert sjálfur frelsaður og lifír
„ekki framar, heldur lifir Kristur
í“ þér (Gal.2:20). - Þú ert kross-
festur með Kristi, dáinn og greftr-
aður með honum til þess að lifa
nýju lífi „eins og Kristur var upp
vakinn frá dauðum fyrir dýrð
föðurins" (Róm. 6:3-4).
Þetta innihald trúar þinnar er
næsta mikilvægt, þessi umskipti
á högum þínum, þetta að þú ert
orðinn „ný sköpun" (Gal.6:15),
„nýr maður“ (Ef.4:24). Trúin fel-
ur ekki það í sér að hafa komizt
á snoðir um eitthvað, aflað sér
vitneskju um tiltekin efni, tekið
einhveija tíðindasögn trúanlega.
Trúin merkir afturhvarf frá einu
lífi til annai-s, endurfæðingu, sem
hefst i skírn þinni og stefnir á
„vaxtartakmark Krists fyllingar"
(Ef.4:13).
Með þetta í liuga verður auð-
veldara að skilja 17. vers 1. kapít-
ula Rómveijabréfsins, síðara vers-
ið sem hér er lil umræðu: „Því
að réttlæti Guðs opinberast í því
(þ.e. fagnaðarerindinu) fyrir trú
til trúar, eins og ritað er: „Hinn
réttláti niun lifa fyrir trú““. Krist-
ur hefur friðþægt fyrir synd þína.
Með dauða sínum á krossi hefur
hann sýknað þig af ranglæti þínu.
Með upprisu sinni hefur hann
gefið þér endurfæddum nýtt líf í
réttlæti. Þetta kraftaverk meðtek-
ur þú í einni saman trú. Þaðan í
frá hvílisl þú í Guði. Það ert þú,
sem poslulinn talar urn, er hann
segir: „Hinn réttláti mun lifa fyr-
ir trú“.
Meðvitundin um nýtl líf í rétt-
læti trúarinnar verður hlutskipti
þitt hveiju sinni sem Guð leyfir
þér að finna návist sína í leyndar-
dómi. Reynsla þín af einingu við
Guð er árétting meðvitundarinn-
ar. Þú öðlast þá reynslu fyrir
meðalgöngu heilags anda við lest-
ur Ritningarinnar og við bæn.
Jafnframt stendur revnslan und-
ursamlega þér til boða í hvern
tíma annan eða „hvar og livenær
sem Guð þóknast" (sbr. Jóh.3:8),
undir stjörnum og sól og við far-
inn veg.
VELVAKANDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15 frá mánudegi til föstudags
Um stefgjöld
GUNNAR hafði samband
við Velvakanda og sagðist
hann undrandi á því sem
hann hefði lesið í frétt í
Morgunblaðinu á að-
fangadag. Þar segir frá
því að bílaumboð hafi ver-
ið dæmt til að greiða stef-
gjöld því spiluð hafi verið
tónlist í húsakynnum
þess. Er Gunnar undrandi
á hljómplötuframleiðend-
um og tónskáldum að
krefjast gjalda af leikinni
tónlist í verslunum, bíla-
sölum o.s.fi-v. Hann segist
hafa haldið að það kæmi
þeim til góða að tónlist
þeirra heyrðist sem víð-
ast. Segist Gutinar óttast
það að erlend tónlist verði
allsráðandi ef ekki megi
spila íslenska tónlist á al-
mannafæri án gjalda.
Innheimtu-
seðlar
sendir eftir
gjalddaga
LESANDI hafði samband
við Velvakanda og sagð-
ist hann hafa fengið
sendan innheimtuseðil
vegna bifreiðaskatts.
Fékk hann innheimtuseð-
ilinn 14. janúar en gjald-
dagi á seðlinum var 1.
janúar. Undrast lesandi
það að ekki skuii vera
liægt að senda inn-
heimtuseðla fyrir gjald-
daga hjá hinu opinbera.
Húmoristar
GEÐVEIKI á sér ekki
bara neikvæðar hliðar.
Hjá mörgum einstakling-
um, sem eiga við geðveiki
að stríða, leynist oft mik-
ill húmor og list.rænir
hæfileikar.
Ég get nefnt nokkur
skemmtileg dæmi:
Einu sinni var sjúkling-
ur að ganga um spítalann
með tannbursta í bandi.
Þá kom læknirinn og
sagði: „Hvað segir Snati
í dag?“ „Hvað er þetta,
maður,“ sagði sjúklingur-
inn, „sérðu ekki að þetta
er tannbursti?" Síðan lab-
baði hann í burtu. Þegar
þeir voru konmir smáspöl
sagði maðurinn við tann-
burstann: „Þarna göbbuð-
um við hann, Snati."
Þessi saga er nú líklega
ekki sönn, en hún er jafn
skemmtileg fyrir því.
Önnur saga segir af því
þegar einn sjúklingurinn
livarf af deildinni. Það var
leitað að honum út um
allt sjúkrahús og að lok-
um fannst hann inni í
skáp að lesa bók.
Ég nefni þessar sögur
sem dæmi um gott skop-
skyn hjá mörgum þeim
sem eiga við geðræn
vandamál að stríða, en tek
það fram, að ég er ekki
að gera grín að þjáningar-
systkinum mínum, heldur
vil ég sýna fólki að við
erum ekki sem verst.
Gígja Thorarensen
Tapað/fundið
GSM-sími týndist
BANG og Olufsen GSM
sími týndist sl. föstudag
á Bíóbarnum eða Grand
Rock. Skilvís finnandi
hafi samband í síma
552 1019 eftir kl. 18. Sig-
urjón.
Gullarmband
týndist
GULLARMBAND,
smelltur baugur með
áletrun inní, týndist í ág-
úst í austurbæ Reykjavík-
ur. Skilvís finnandi hafi
samband í síma 553 8023.
Kápa týndist
GRÆN þunn kápa týndist
á leiðinni Laugavegur -
Lækjaitorg aðfaranótt
13. desember. Skilvís
finnandi hringi í síma
551 5201.
Loðhúfa týndist
SVÖRT húfa úr minka-
skinni týndist annað hvort
við Safamýri eða Star-
mýri, eða við Fiskbúðina
að Vegamótum á Sel-
tjarnarnesi sl. þriðjudag.
Húfan var merkt að innan
með nafni og símanúmeri.
Hafi einhver fundið húf-
una er hann vinsamlega
beðinn að hringja í síma
561 4641, en það er núm-
erið sem stendur inni í
húfunni.
Dýrahald
Kettlingar
ÞRÍR átta vikna, lítillega
skógarkattarblandaðir,
kettlingar fást gefins á
gott heimili. Kassavanii'.
Upplýsingar í síma
552 3665.
Kettlingar fást
gefins
KETTLINGAR fást gef-
ins. Tveir fress og ein
læða, kassavanir. Uppl. í
síma 554 0798.
Simbi er týndur
SIMBI, sem var í pössun
í Engihlíð 16. desember
sl. týndist. Hans er sáit
saknað. Þeir sem hafa
orðið varir við Siniba hafi
samband í síma 562 5844.
Fundarlaun.
SKÁK
t!iiisjóii Margcir
l’f lnr.'ismi
Hvítur mátar í
fimmta leik.
STAÐAN kom upp á minningar-
mótinu um Tsjígórín í Sánkti
Pétursborg í vetur. Svaitur hótar
X*
kkl i i i
i i i
i m A
a
A A
A 4 A A
<É>
bæði hvítu drottningunni og
máti á gl, en hvítur varð fyrri
til. Ungi stórmeistarinn Aiex-
ander Morosjevitsj (2.590) var
með hvítt og átti leik gegn Petr
Kiriakov (2.505).
30. Dxh6+! og svartur hafði séð
nóg og gafst upp. Eftir 30. -
gxh6 31. Bf6+ - Kh7 32. Hxf7+
getur svartur aðeins þvælst fyrir
í tvo leiki til viðbótar.
Víkveiji skrifar...
VIKAN 18. til 24 janúar geymir
merka afmælisdaga. 19. jan-
úar árið 1892 fæddist Ólafur Thors,
lengi, formaður Sjálfstæðisflokks-
ins og forsætisráðherra í finnn rík-
isstjórnum. Fyrst myndaði Ólafur
ríkisstjórn 1942. Önnur stjórn hans,
nýsköpunarstjórnin, var mvnduð
stofnár lýðveldisins 1944. Þriðja
kom til sögunnar 1949, fjórða 1953
og sú fimmta, viðreisnarstjórnin,
1959. Sú ríkisstjórn er af ýmsum
talin merkasta ríkisstjórn lýðveldis-
tímans. Hún sat að völdum langleið-
ina í 11 ár. Bjarni Benediktsson tók
við forsæti í viðreisnarstjórninni
1963 og Jóhann Hafstein árið 1970.
Benedikt Sveinsson, faðir Einars
Benediktssonar skálds, var fæddur
20. janúar árið 1920. Hann var einn
af merkari stjórnmálaskörungum
fullveldisbaráttunnar. Frá honum
segir í nýútkominni ævisögu Einars
Benediktssonar, er Guðjón Friðriks-
son sagnfræðingur skrifar.
Tvö góðskáld fæddust 21. jan-
úar, Davíð Stefánsson árið 1895
og Jón úr Vör árið 1917.
xxx
KOMANDl föstudag hefst Þorri,
fjórði mánuður vetrar. Þá er
miðsvetrar- og bóndadagur. Árni
Björnsson segir í Sögu daganna:
„Mánaðarnafnið Þorri er kunnugt
frá 12. öld en uppruni þess er óviss.
Þorri er persónugerður sem vetrar-
vættur í sögnum frá miðöldum. Þar
er einnig getið utn þorrablót en
þeim ekki lýst...“.
Þorrablót með 20. aldar sniði,
harðfiski, hákarli, hangiketi, súr-
meti, sviðum, o.s.fv. eru seinni tíma
útfærsla á gömlum hefðum.
xxx
ARNl Brynjólfsson sendir pistil
í tilefni síðasta Sunnudags-
Víkveija:
„Það er varla við því að búast
að hægt sé að gera skil í stuttu
greinarkorni skuldabyrði ríkisins og
gagni eða ógagni Góðtemplararegl-
unnar. Vandinn er sá í íslenskri
umræðu að við gerum sjaldnast
glögg skil því málefni sem við ræð-
um, einkum þó þegar stjórnmál eru
annars vegar og vill því umræðan
vera út og suður.
Þegar talað er uni skuldir ís-
lenska ríkisins er mikilvægt að vita
hvort um er að ra^ða fjárfestinga-
eða eyðsluskuldir og halda þeim
fyrrnefndu sér í umræðunni, en
ekki kemur fram í umræddri grein
hvernig skilgreina beri „hreinar
suldir". Skuldir vegna fjárfestinga
geta verið eðlilegar og sjálfsagðar
ef fjárfestingar eru arðbærar
og/eða skynsamlegar, en á það vill
oft vanta og er mál út af fyrir sig.
Þessar skuldii' eru e.t.v hærri en
þa-r þyrftu að vera vegna langvar-
anrii l'iæðslu við erlendar fjárfest-
ingar, sem auðvitað minnkuðu
skuldabaggann, auk þess sem líkur
benda til að erlendir fjárfestar hefðu
gætt betur arðsemi en hagsmuna-
potandi þingmenn. Þá er og vand-
séð hvar íslenskir fjárfestar hefðu
átt að ávaxta sjóði sína, sein ekki
mátti til skannns tíma ávaxta í út-
löndum.
Ef „skuldabagginn væri í hand-
raðum“ er líklegt að hér væri ömur-
legt um að litast og vafsasamt að
fjáifest hefði verið í „hátækni"
sjúkrahúsa og sennilegt að ungdóm-
urinn flytti þangað sem skuldastað-
an væri óhagstæðari.
Ekki mæli ég með óráðsíu, en
hæpið er að bera okkur saman við
Norðmenn og Dani hvað skuldasöfn-
un varðar, bæði er að olíuauður er
ekki í augsýn og við erum ekki eins
vel í sveit settir og Danir, ank þess
sem við kunnum ekki eins vel til
viðskipta. - Hvað skyldu Danir ann-
ars skulda mikið?
Um ágæti Góðtemplarareglunnar
arita ég ekki að hafa mörg orð, en
Iíklegt er að verk hennar séu eins
mikið til gagns og ógagns, ekki síst
vínbannið, sem við líðum enn fyrir
varðandi kunnáttuleysi í meðferð
áfengra drykkja. - Það aúti enginn
að prédika fyrir öðrum varðandi vín-
neyzlu, nema sannað sé að viðkom-
andi liafi neytt áfengis a.m.k. þrisv-
ar sinnum, án þess að verða sér til
skammar. - Hér er þessu oft öfugt
farið. - Kveðja. Árni Biynjólfsson."