Morgunblaðið - 25.02.1998, Qupperneq 16

16 MIÐVIKUDAGUR 25. FEBRÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Afkoma Opinna kerfa hf. í fyrra samkvæmt áætlun
Hagnaður nam tæpum
38 milljónum króna
HAGNAÐUR Opinna kerfa hf. varð
tæpar 38 milljónir króna á árinu
1997, en var rúmar 86 milljónir árið á
undan. Lækkun hagnaðar má að
verulegu leyti rekja til þess að féiagið
naut um 62 milljóna króna söluhagn-
aðar af hlutabréfum í Tæknivali hf. á
árinu 1996, en í fyrra féllu til 10 millj-
óna króna óregluleg gjöld. Þegar
borin er saman afkoma móðurfélags-
ins af reglulegri starfsemi kemur í
ljós að hún var ívið betri á sl. ári en
árið áður eða 62 milljónir borið sam-
an við tæpar 57 milljónir árið 1996.
Heildarvelta félagsins var 1.210
milljónir á sl. ári, en var 886 milljónir
árið á undan. Veltuaukning milli ára
var því um 37% eða heldur meiri en
áætlað hafði verið. Hvað varðar af-
komu þá hljóðaði áætlunin upp á að
hagnaður af reglulegri starfsemi
yrði 60 milljónir. I fyrsta sinn í sögu
félagsins voru vaxtagjöld hærri en
vaxtatekjur eða um 2,5 milljónir, þar
sem hluti fjárfestinga var fjármagn-
aður með lántökum.
Opin kerfí hf. fjárfestu í öðrum
fyrirtækjum fyrir vel á þriðja hund-
rað milljónir kr. á árinu 1997. Því
voru gerð samstæðu-reikningsskil í
fyrsta sinn, þar sem velta Skýrr hf.
var tekin inn í rekstartölur Opinna
kerfa. Þar sést að heildarvelta sam-
stæðunnar var 2,1 milljarður. Skýrr
hf. skilaði jákvæðri afkomu á síðasta
ári, en Opin kerfí eiga ekki tilkall til
hagnaðarins fyrstu 5 mánuði ársins
þar sem það var ekki eigandi að fé-
laginu á því tímabili. Nam hlutdeild
dótturfélaga í afkomu Opinna kerfa
einungis 2-3 milljónum.
Það er hins vegar álit stjórnar Op-
inna kerfa hf. að matsverð eignar-
hluta í öðrum félögum sé verulega
undir raunverulegu markaðsverð-
mæti og það muni koma betur í ljós á
næstu árum, að því er segir í tilkynn-
ingu félagsins til Verðbréfaþings.
Áætlanir Opinna kerfa hf. fyrir ár-
ið 1998 gera ráð fyrir 1.500 milljóna
veltu og hagnaði eftir skatta að upp-
hæð 70 milljónir. Gert er ráð fyrir að
velta samstæðunnar verði um 2.600
milljómr.
„Eg tel að fyrirtækið hafi eflst mik-
ið á árinu. Við teljum að það búi mikið
í þeim fyrirtækjum sem við keyptum
hlut í á árinu og það muni skila sér
vel á þessu ári,“ sagði Frosti Bergs-
son, framkvæmdastjóri Opinna kerfa.
Hvað varðar reksturinn sjálfan
bendir Frosti á að markaðurinn hafi
vaxið um 15-20% í heild á síðasta ári,
en vöxtur fyrirtækisins sé 37%. Sala
hafi verið að aukast mikið á einka-
tölvum, netþjónum, víðnetsbúnaði og
almennt á þjónustu. „Við erum t.d.
að bjóða rekstrarþjónustusamninga,
þar sem við tökum að okkur að hluta
rekstur tölvudeilda hjá fyifrtækjum
og stofnunum. Það hafa þegar verið
gerðir á þriðja tug slíkra samninga,
en meðal þeirra eru samningar við
Tryggingastofnun, ríkisskattstjóra
og Samskip," sagði hann.
Aðalfundur félagsins verður hald-
inn á Hótel Sögu fóstudaginn 6.
mai's kl. 15.
Opin kerfi hf.
Úr reikningum ársins 1996
Móöurfélag
Rekstrarreikningur Miiijónir króna 1997 1997 1996
Rekstrartekjur 2.112,0 1.209,7 886,7
Rekstrargjöld 1.980,7 1.145,1 831,7
Rekstrarhagnaður (tap) f. fjármagnsliði 131,3 64,6 55,0
Fjármunatekjur (gjöld) (23,6) (2,5) 1,6
Hagnaður (tap) af reglul. starfsemi 107,7 62,0 56,6
Óreglulegar tekjur (gjöld) (27,0) (10,2) 62,5
Hagnaður fyrir tekju- og eignarskatt 80,7 51,8 119,1
Hagnaður (tap) ársins 37,8 37,8 86,2
Efnahaqsreikningur 31. des.: 1997 1997 1996
I Eianir: I Milljónir króna
Fastaf jármunir 497,1 279,4 43,4
Veltufjármunir 619,3 379,9 262,3
Eignir samtals 1.186,4 659,2 305,7
! Skuidir oa eiaið té: I Milljónir króna
Langtímaskuldir 432,8 131,3 0
Skammtímaskuldir 420,9 287,7 138,2
Eigið fé 240,3 240,3 167,5
Skuldir og eigið fé samtals 1.186,4 659,2 305,7

Kennitölur 1997 1997 1996
Arðsemi eigin fjár (af reglul. starfs.) 24,8% 47,3%
Eiginfjárhlutfall 36,0% 55,0%
Veltuf járhlutfall 1,32 1,9
I
I
I
I
Samruni lyfjarisanna
fór út um þúfur
Ör vöxtur hjá SP-Fjármögnun hf.
Hagnaður jókst
um 133%
SP-Fjármögnun hf. skilaði 46 millj-
óna króna hagnaði eftir skatta á sl.
ári. Það er umtalsverð aukning frá
fyrra ári en þá var hagnaður tæpar
20 milljónir. Þetta kom fram á aðal-
fundi félagsins sem haldinn var
fóstudaginn 20. febrúar.
Mikil gróska var í rekstri fé-
lagsins á síðasta ári. Ný viðskipti
jukust um 1 milljarð frá 1996 og
námu 2,7 milljörðum króna. Þar af
eru 1,2 milljarðar vegna kaup- og
fjármögnunarleigusamninga en
1,5 milljarðar vegna bílalána.
Raunarðsemi eigin fjár var tæpt
21%.
Nýjar lántökur á árinu námu 1,8
milljörðum króna. Annars vegar
voru tekin lán hjá Sparisjóðabank-
anum en hins vegar með sölu
skuldabréfa fyrir milligöngu Kaup-
þings. Einnig voru gefin út víkj-
andi skuldabréf til að viðhalda
nauðsynlegu eiginfjárhlutfalli, en
eiginfjárhlutfall reiknað skv.
ákvæðum 10.gr laga um lánastofn-
anir aðrar en banka og sparisjóði
er 11,2%.
Útlán SP-Fjármögnunar hf. hafa
verið mun meiri undanfarið en
áætlanir gerðu ráð fyrir. Því var
samþykkt á aðalfundi félagsins að
auka hlutafé um 200 milljónir
króna.
Starfsemi SP-Fjármögnunar hf.
skiptist í meginatriðum í tvennt.
Annars vegar er um að ræða fjár-
mögnun véla, tækja og búnaðar
með kaup- og fjármögnunarleigu.
Hins vegar veitir fyrirtækið ein-
staklingum, og að einhverju marki
fyrirtækjum, lán til kaupa á nýjum
og notuðum ökutækjum. Lán til
kaupa á nýjum bílum era veitt til
allt að 7 ára, en til styttri tíma á
notuðum bílum.
Hjá SP-Fjármögnun starfa nú 8
manns, en voru 6 í lok síðasta árs.
Framkvæmdastjóri félagsins er
Kjartan Georg Gunnarsson, og
stjómarformaður Þorgeir Baldurs-
son.
London. Reuters.
VIÐRÆÐUR um samruna stærstu
lyfjafyrirtækja heims hafa farið út
um þúfur vegna ásakana ensk-
bandaríska fyrirtækisins SmithKline
Beecham Plc í garð fyrirhugaðs sam-
starfsaðila, Glaxo Wellcome Plc í
Bretlandi, um trúnaðarbrest.
Viðræðuslitin munu vekja spurn-
ingar um heildarstefnu beggja fyrir-
tækja. SmithKline Beecham hafði
slitið viðræðum við American Home
Products Corp. um annan risasam-
runa til að taka upp viðræður við
Glaxo fyrir aðeins þremur vikum.
Viðræðuslitin í fyrrakvöld komu í
kjölfar björgunaraðgerða ráða-
manna beggja fyrirtækja um helgina
eftir að viðræðurnar sigldu í strand á
föstudag.
SmithKline bar Glaxo Wellcome á
brýn að heyly'ast á samkomulagi,
sem talið hefði verið að hefði tekizt
þegar hætt var við samruna Smith-
Kline og Amerícan Home Products
Corp. (AHP) 10. janúar.
Eitt helzta ágreiningsefnið var
skipun manna í stjórn hins samein-
aða fyrirtækis. Gert var ráð fyrir að
Glaxo fengi þrjár valdamiklar stöð-
ur, en SmithKline tvær, þar sem
eignahlutur fyrrnefnda aðilans hefði
orðið um 59,5% en hins 40,5%.
SmithKline sagði í yfirlýsingu að
Glaxo hafi ekki viljað hlíta gerðum
samningum í viðræðunum og fram-
koma Glaxo hefði valdið álagi. Upp
hefði komið óyfirstíganlegur ágrein-
ingur, sem hefði grafið undan ör-
uggri stjórn sameinaðs fyrirtækis og
dregið úr hæfni hennar til að bæta
hag hluthafanna eins og stefnt hefði
verið að með samruna.
Glaxo kveðst ekki leita að öðrum
samstarfsaðila. Fyrirtækið einbeiti
sér að því að standa við loforð frá því
í fyrra um aukinn söluhagnað á
næstu árum.
SmithKline leitaði í 18 mánuði að
samstarfsaðila áður en viðræður
voru teknar upp við AHP. Síðan
fékk stjórnarformaður Glaxos, Sir
Richai’d Sykes, SmithKline til við-
ræðna.
Hlutabréf í fyrirtækjunum snar-
hækkuðu í verði eftir að skýrt var
frá viðræðum þeirra 30. janúar. Bréf
í SmithKline Beecham komust hæst
í 8,50 pund 2. febrúar, en lokaverð
þeiira á mánudag var 8,07 pund, )
18% hærra en 16. janúar áður en j
fréttist um viðræðurnar við AHP.
Lokaverð bréfa í Glaxo var 19,04 |
pund á mánudag, um 16% lægra en
lokaverð 30. janúar þegar sagt var
frá SmithKline-viðræðunum.
Viðræðuslitin kunna að beina at-
hyglinni að afkomu Glaxo 1997 þegar
hagnaður fyrir skatta minnkaði um
9%, sem var verri útkoma en sér-
fræðingar höfðu búizt við.
Samruninn hefði orðið sá mesti í j
fyrirtækjasölunni og hefði markaðs-
verðgildi nýs fyrirtækis orðið um 125
milljarðar punda.
Fyrirtækið hefði orðið hið næst-
stærsta í heiminum á eftir General
Electric Co. í Bandaríkjunum. Mark-
aðshlutdeild sameinaðs fyrirtækis
hefði orðið 8%, en hlutur aðalkeppi-
nautanna, Merck & Co. í Bandaríkj-
unum og Novartis AG í Sviss um 4,5
hvort fyrirtæki.
Nýtt fyrirtæki hefði varið 3 millj-
örðum dolara til rannsókna og þró-
unar á ári. Ýmsir drógu þó í efa að l
samruni fyrirtækjanna væri rökrétt- j
ur.
Rætt um greiðslukortaviðskipti á morgunverðarfundi Samtaka verslunarinnar
KOSTNAÐUR verslana við að taka
á móti greiðslukortum er svipaður
og hagnaður í mörgum greinum
verslunar og framleiðniaukning
undanfarinna ára í verslun hefur
farið í að standa undir rándýrri
greiðslumiðlun. Kaupmenn verða að
snúa vörn í sókn og stuðla að eðli-
legum viðskiptaháttum í kortavið-
skiptum. Þetta kom fram í máli
Hauks Þórs Haukssonar, varafor-
manns Samtaka verslunarinnar, á
morgunverðarfundi samtakanna um
greiðslukortamál í gær. Jóhannes
Jónsson, kaupmaður í Bónus, sagði
það vel hugsanlegt að hann færi að
taka við greiðslukortum ef áfrýjun-
arnefnd samkeppnismála staðfesti
þann úrskurð samkeppnisráðs að
verslunum væri heimilt að taka
aukagjald af viðskiptavinum sem
greiða með kortum.
Á fundinum fjallaði Baldvin Haf-
steinsson, lögfræðingur Samtaka
verslunarinnar, um nýfallinn úr-
skurð samkeppnisráðs vegna
greiðslukorta. Haukur Þór Hauks-
son, varaformaður samtakanna,
fjallaði um stefnu samtakanna í
greiðslukortamálum. „Stefna okkar
samtaka er sú að réttmætt sé að sá
sem noti kortið, greiði þann kostnað
Framleiðniaukningin fór
í rándýra greiðslumiðlun
sem af því leiðir og greiðsluviðtak-
endur beri engan kostnað af því að
taka á móti korti. Þannig geti kort-
hafi metið þann kostnað sem hann
verður fyrir og þvi valið á milli
hinna mismunandi greiðsluforma og
greiðsluhátta."
Haukur Þór sagði að kaupmenn
væru látnir greiða mjög mismun-
andi þjónustugjöld til greiðslukorta-
fyrirtækjanna eftir stærð fyrir-
tækja og jafnvel atvinnugreinum,
þótt einungis væri um rafræna yfir-
færslu að ræða og ekki yrði annað
séð en þjónustan væri alltaf hin
sama. „Kostnaðurinn við móttöku
korta er á bilinu 0,9% upp í 2,5%
sem greiðsluviðtakendur greiða
kortafyrirtækjunum beint, og er þá
ótalinn kostnaður vegna greiðslu-
frests, símar posarúllu, yfirlita o.fl.
Þess má geta að þessar prósentur
eru álíka og hagnaður í mörgum
greinum verslunar en mjög algengt
er að hagnaður í vel reknum fyrir-
tækjum sé 1-3% af veltu.“
Að sögn Hauks hafa forráðamenn
kortafyrirtækjanna borið því við að
verslunin hafi nú þegar sett kostn-
aðinn við kortin út í
verðlagið en hann sagð-
ist hafa aðra sögu að
segja. „Sé tekið mið af
þeim hagnaðartölum
sem verslunin sldlar og
stóraukinni framleiðni í
verslun á Islandi sem
staðfest var í skýrslu
hagfræðistofnunar Há-
skólans, þá stórefa ég að
verslunin hafi sett þenn-
an kostnað út í verðlagið
heldur hafi framleiðni-
aukningin farið í að
standa undir rándýrri
greiðslumiðlun.
Niðurstaða mín er sú að á íslenska
kortamarkaðnum ríki fákeppni, ekki
einokun heldur nokkurs konar tvíok-
un. Þjónusta kortafyrii-tækjanna er
dýr og aðaluppspretta tekna eru
gjöld á greiðslumóttakendur."
Hugsanlegt að Bónus taki
við kortum
Jóhannes Jónsson, kaupmaður í
Bónus, sagði að Bónus hefði aldrei
tekið við kortum og reynslan af því i
væri frábær. „Þegar við opnuðum ,
Bónus árið 1989, án þess að taka á
móti kortum, kom einn af eigendum
Kreditkorta hf. til mín og sagði að
við kæmum skríðandi til hans eftir
tvo mánuði, biðjandi um samning.
Það hefur ekki gerst enn. Þessi
stefna hefði orðið Bónus og við-
skiptavinum til góðs en einnig
heildsölum og framleiðendum því
nú fá þeir greitt mun fyrr fyrir vör-
ur sínar en áður tíðkaðist. Við i
reiknuðum það út á sínum tíma að j
við þyrftum að hafa vöruverð um
7-8% hærra ef við tækjum við
greiðslukortum og það kærðum við
okkur ekki um.“
Jóhannes sagði aðspurður að það
væri vel hugsanlegt að Bónus
myndi taka við greiðslukortum ef
áfrýjunarnefnd samkeppnismála
staðfesti þann úrskurð samkeppn-
isráðs að verslunum væri heimilt
að taka aukagjald af viðskiptavin-
um sem greiða með rafrænum |
hætti.