Alþýðublaðið - 05.03.1934, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MÁNUDAGINN 5. MARZ 1934.
Opið bréf
til Tryggva Þórhallsonar.
Frá Sígurjóni Friðjónssyni, fyrv. alpm., bónda á Litlu-
Laugum,
Mér sýnist rétt að svara bréf-
Li:m ykkar „samberja“ meb nakkr-
uim orðum, enda til þess mælst
ai ykkar hálfu. En ekki býst ég
viö, aö svarið verði ykkur vel
aö skapi.
Ég get þó byrjaÖ á því, að ég
tel þaði hafa veriÖ rétt af ykkui',
að kljúfa Framsólcnarflokkinn,
einda aö því stefnt engu síÖur af
sumum fyrveraindi samberjum
ykkar. Flokkuxinn var orðinn svo
ósamstæður, að það hlaut að
verða hoinum til vaxandi óheil-
iinda og óheillá að hanga saman,.
Bn þá ástæðu til klofningsins,
sem þið haldið einkum á lofti,
tel ég hilns vegar veigalitla. Mér
sýndust samviinnuskilyrði jafn-
armanna hófleg og að þú, sem
áður hafðir haft síamvinnu við þá,
stæðir heldur illa að vígi við að
ineilta líkri samvinnu nú. Um þá,
sem aldriei hafa viljað nein mök
viið jaf-naðarmenn hafa, ier nokkuð
öðru máli að gegna.
Hugsjón ykkar um stofnun
bæindastéttarflokks, er saman
gæti safinað ölium þoria bændia
u|nd:ir eitt merki, tel ég líka rétta,
eftilr atvikum, í sjáifu sér. Sjálf-
ur er ég neyndar litill flokks-
inaður og því hlyntari, aö flokk-
ar sfcapist og grieinist eftir hug-
sjóinum og eölisfari manna en
stéttahagsmunum. En ég loka ekki
augum fyrir því, að hagsmunir
eru oftast aðaiundimlda í póli-
tik. Og þegar bændastéttin hefir
stéttasamtök til tveggja hliða,
vierkiýbB'samtök annars vegar og
samtö'k kaupmanna og útgerðar-
mainna, siem eru afíyiðfasnir í
SjáiístæÖisflokknum, hins vegar,
þá býst ég við því, að hæindum
verði það óhjákvæmiieg nauðsyn,
að þoka sér saman til varnar
og sóknar á stéttangrundvelli.
Framsóknarflokkurinn hefir núaö
vísu taliö sig fulltrúa bænda fyrst
og fremst. En ekki hefir honum
tekist að' safina þpim öilum, né
hávaða þeirra, undir sínia vængi,
þrátt fyrir þá góðu aðstöðu, sem
kaupfélög bærnda og S. í. S. hafa
veitt hoinum til þess og veita.
Hvort ykkur gengur hetur, er nú
eftir aö sýna.
Ég get l'rka iýst yfir því, aÖ ég
myindi 'ekki hafa í ykkar spor-
um gengið undir þær fiokksaga-
regiur sumar, er samþyktar voru
á fiokksþingi Framsóknannainna
f. á., o;g þykir líklegt, aö þar
Sé í rauninni aöalástæða til klofn-
iingsins, þó öðru sé haldið meira
á lofti. Ég lit svo á, að engmn
einstaklingur megi beygja sig
svo fyrir meiri hluta fioikks .eða
flökksstjórnar, að hanin greiði at-
kvæðti í iei|nu eða öðru máli móti
salnnfæringu sinni, því með því
særi .h.ann og veikli réttlætistil-
fiinningu sína og sjálfstæðisþrótt.
Að í slikum tílfellum eigi hainn
aö haga sér líkt og máltækið
segir að gert sé af guði: líða það..
sem ekki er lleyft, þegar ekki
er mijkiö í,húfí, en ganga anniars
frá eða risa móti. Hins vegar er
þó ennþá síður til þiass að ætlast,
áð meiri hluti flokks beygi sig
fyrir minni og jafnvel litlum
miinni hluta í þýðingarmiklum
málefnum. Burtnekstur Jóns í
Stóradal og Hannesar Jónssonar
úr Framsóknarifliokknum var því,
frá mílnu sjónarmiði, sjálfsagður,
eiins og allar sakir stóðu. En þeir
hefðu átt að fara af sjálfsdáðum
— og fyrr en varð. Ég sé ekki
betur en að það hafi verið meiri
hluta vilji á síðasta þiingi, að
ríkisstjónnin sæti kyr, og að hún
sé þimigræðisstjóm raunveruliega,
þó að íormlega sé því ábótavant.
En formleysiss ökin sýnist mér
vera aðallega hjá ykkur klofn-
ingsmönnum. Sýnist, að þið haf-
ið orðið of seiinir til í .ykkar
spillámiensku.
En þó ég-geti gengið svo lángt
tfil samþykkis við ykkur „sam-
herja“ og ég hefi gert hér að
undanförnu, býst ég ekki við að
ganga í flokk ykkar að svo
stöddu. Satt að segja virðist mér
sú búnaðarhugsjón, sem fyrir
ykkur vakir, vera nokkuð' gamr
aldags; vera nokkuris konar stór-
bæindahugsjón miðuð við liðna
tíð fnernur en nútíð og framtíð.
■Það getur vel verið, að einkábú-
skapur í stórum stíl geti þrifist
ienn hér á landi, þar sem mark-
aðBskilyrði >eru hezt, t. d. í igrieind
við Rieykjavík, og ef til vill út
um land á fáeinum stóThlunn-
iinda jörðum En ég ætla að hann
þrifist hér alls ekki yfirlieitt með
því kaupgjaldi, sem nú er farið
að tíökast og viðbúið er að hald-
ist framvegis. Því kaupgjalds-
máttur útgerðariinnar ætlá ég að
það verði og hljóti að verðao
sem rnest ræður um verklýðs-
kaup í lamdinu, bæði til sjávar
og sveitia. I ináliægri tllð verði því
hér aðalliega um einyrkjabúskap
og fjölskyldubúskap að ræða og
ef til vill vaxaindi vísi aö aamr
yrkjuibúskap í inýjum stíIL Næsta
aðaiúrræði b'ændastéttarinnar ætla
ég að verði það, að vinna að
vierðhækkun landbúnaÖarvara og
áð þar standi Framsóknarflokk-
uririm með kaupféiögín og S. I. S.
sem áðal afltaug hezt að vígi.
Og í Framsóknarflokknum virðist
mér iíka veria meiri vilji til samr
yrkjubúskapar — tilrauna að
minsta kosti — en vænta sé af
ykknr himum.
Af þessu, sem nú er sagt, kann
nú einhvier áð hugsa siem svo,
að ég muini ætia að telja mig til
heimilis hjá Framsóknarf 1 okknunr.
En svo er þó eigi. Ég hefi veriíð
honmn algerliega ósamþykkur uiri
ýms mál að uindanfömu. Hefir
sýnst hamm að ýmsu leyti og
eijnkum í mannréttindamálum í-
háldssamiur valdiastneituflokkur,
Og þegar hann tók það á síha
stefnuskrá í bili, að liengja kjör-
thnabiJ úr 4 árum í 6 iog leggja
niöur fjárliagaþing anniaðhvort ár,
leáddi ég mí|na hesta alveg frá
hoinum. Lenging kjörtimabils
verkar; í þá átt að draga úr á-
hrifum kjósenda á þingmenn,
imiéð því að gera örðugra um
stoifti, og imá rauinar segja. um
það bæði gott og ilt. En af því,
að hafa fjárlagaþijng að eins ann-
aðhvort ár, leiðir það og hlýtur
áð leiða, að fjárlög yrðu gerð
ennþá meára út í bláinn en með
því lagi, sem nú gildir, í öllu
þvi, sem áætlun skiftir mestu um,
og er hverri stjórn fengin með
því í hendur afsökun fyriir því, að
drága fjármál umdir sig rneira ien
æskilegt er. Aðalþýðing þinga
iiiggur eiinmitt í því, að hafa hem-
il á fjármeðferð stjórnanna. Fjár-
lög ætti jafinan að setja sem sfð-
ast að fært er á líðandi fjárhags-
tíiinabili og fyrir að eins-eitt ár,
þ. e. sem skemstam tima. Setja
þau þegar afkoma hins líÖamdi
tímahils er komin sem bezt í
ljós og serni fliestar fyrirframho'rf-
ur eru fengnar um það tímabil,
sem fjárlög á að setja fynir, —
■eátns og gildir um áætlianir ein-
stakliinga. Virðist nú fyrst vera
að rofa fyriir skilmingi á þessu
hjá þeim, sem mest skifta sér af
stjómmálunum.
Sams konar og ekki betri í-
haldstilhneiging kom fram hjá
FramsóknarfliokknHm í þeirri
stjómarskrárharáttu, sem lieidd
var til lykta á síðasta þingi. Fré
miínu sjónarmiði voru það sjálf
mannréttindin, sem þar voru að-
alatriði; k'Osiningarrétturiinn, sem
á að vera jafn fyrir alla, sem
hann anmars hafa, hvar sem þeir
eru búsiettir á landinu. En Fram-
sókmarflokknum virtist vera hans
etgið vald aðalatriði málsilns, þó
hánn gugnaði á því fyrir 'meirl
hluta valdi. Sams koinar lítilsvirð-
:pg á persónuliegu frielsi og per-
sónurétti sýnist mér standá á bak
við samþykt ftokksiins f. á., þá,
er ég hiefi áður nefnt, og fleira,
sem eftir fliokkinn liggur. Mér
þykir því ekiki líkliegt, að ég eiigi
nánia samleið með homum eftir-
leiðis, fremur en hingað til. Enda
hefi ég til þess ennþá eina og
sérstaka ástæðu. Mér sýnist aðal-
foriingi flokksins, J. J., ekki ti)
þess faliiinn, að fara gætilega með
fé laindsmanna, og bans starfs-
hættir sumir aðrir en f jármeðfierð
eru mér heldur ekki svo ’að skapi.
að ég vilji vera hans undirtylia.
Ég sé heldur ekki betur en
að J. J. gangi í tölúverðri sjálfs-
b'Iekkingu ... eins og fleiri —
þar sem er hans pólitíska trú,
trúLn á mátt hinnar svonefndu
samviinnustefnu til lagfæringar á
kjörium manna og stjórnarfari.
Samvinna er nauðsynlieg og göð
í sjálfu sér, en getur ‘verið allra
flokka gagn og máttugúst í 'þeirra
hcindium, sem sterkastir eru jafn-
framt af öðrum ástæðum, eiins og
hringir og hringasamsteypur nú-
tímains Ijóslega sýha. Getur því
verið auðvaldstæki eingu siður en
auðsjöfnunartæki, nema hún bafi
jafinaðarsinnaða stjórin samhenta
og sterka að bakhjarli. petta var
þaö, sem sildareinkasölu okkar
— sem að nokkru ieyti átti að
vera samvinnufyrirtæki — skorti,
og ætia ég að það hafi verið að-
alástæða til þess, áð svo fór með
hana sem fór. Og að oftrú J. J. á
samvimnuhugsjóninni hafí orðiið
því máli að slæmu fótakefli. ■
Ef þú vilt nú að lokum vita
hvar ég tel mig þá til heimilis í
hiinni svonefndu pólitík, þá get
ég vel' svalað forvitni þinni og
annara, sem kunna að láta sig
það inokkru skifta. Ég get vel
fylgt hvaða flokki sem er til
hvers þess, er mér sýnist horfa í
rétta átt. En það hefir verið svo
að uindanförnu, að í mannrétt-
indamálum, skattamáium, trygg-
ingamálum og fleiri stórmálum
hafa jafnaöármienn farið næst því,
sem vilja memn stendur til — þó
reyndar vilji ég ekki ganga inn
á það, að gera iandið alt aö einu
kjördæmi, sem mér þykir stefna
um of að því, að draga völd í
hendur fiokksstjórinanna. Síðan
ég skiildi við Framsóknarflokkinn,
hefi ég því lagt Alþýðuflokknum
til mitt atkvæði, þar sem ég hefi
komið því við, og býst við að
svo verði framvegis. En vel gæti
ég genigiiið; í bændaf iokk, sem mér
líkaðíi yfirleitt. Því landbúnaður
er Siá atviinmuvegur, sem ég tel
boTIastain og naúösyniegastan
hverrS þjóö.
Sigiirjón Friðjónsson.
| Viðskifti ðagsins. |
Dfvanap og skúiiar, nokk-
up smáborðt servantap,
kommóðup, ýmsar stærðtr,
selst mjðg ddýrt. Ait nýtt.
Eggert Jónsson, Rauðarár-
stfg 5 A.
Gáinmísuða Soðið í bila-
gúmmí, Nýjarvélar, vönduð vinna
Gúmmívinnustofa Reykjavíkur á
Laugavegi 76.
3
,Meylaskemasiian*.
Það hafa vafalaust margir vitað
fyrir fram, að okkar sönigelsáíi
hær mundi taka með fögnuði á
móti meistarainum Schubert. En
áð fögmuðurinn yrði siíkur, sem
ra'uin er á orðin, befir fáa grunað.
Því spáðiu margir, sem höfðu seð \
leikinn áður, að með vorinu
miundi aliur bærinn taka undir
með tónskáldlnu fræga og syngja
lof gJieðinni og innileikanum, en
nú er frieistandi að spá þvi, að
„hakteríian“ berist víðtar um land-
ið. Það er lekkert eins smitanidii
og ilnnilegur hlátur.
„Meyjiaskemman" er gl©Öinn;ar
o-g iimileikans leikux. Þau kvöld,
sem hún, iqr í Iðnó, er ekki að eins
hlegið og klappað. Þar >er sannur
fögnuÖur. Sú gleði s-em Schuhert
> og hin græskullausa fyndni leiks-
ims vekja er iijartamleg. Leikurinn
>er jafnt fýrir gamalmenni og
böm. AlTir, sem glieði geta notið,
>og kunna að hlægja, verða að
'sjá „Meyjasfcemmuna".
Vafalaust >er vandfundin bietri
stoemtun fyrir un'glinga. ,Þeim eT
ekkert holiara, >en að hlægjia,
syngja og fagna. A.
Verkamannaföt.
Raupam g«mlau kopar.
Vald. Poulsen,
Klapparstig 29. Sírni 3024.
Falltrúaráðslnndar
i.ii
J ilUhá!
verður í Kaupþiimgissalinum þriðjudaginn 6. marz kl. 8V2 síðdegis.
DAGSKRÁ: •'
1. Kosining l.-maí-nefndar.
2. Samþykt meikninga >0. fl.
3. Kospflnjgamar í sulmar.
STJÓRNIN.
„Scientific Beauty Products".
Alt til viðhalds fögru og hraustu hörundi.
Wera Simillon.
Mjiilkarfélagshúsina. Simi 3371. Heimasimi 3084
Vísindaleg hörundssnyrting með nýtízku-
aðferðum: Andlitsnudd, sérstök aðferð
til þess að ná burtu hrukkum, háræðum,
bólum, nöbbum, flösu, hárroti o. s. frv.
Hárvöxtur upprættur með Diathermic og
Electrolyse.
Háfjaliasólar- og Sólar-geislun. — Kvöldsnyrting.
Ókeypis ráðleggingar á mánud. kl. 6,!/2—7 l/2,
Beztu eigaretturnap i 20 stfc. pSkkum, sem kosta
kr. 1,10, eru
Command e r
Westminster
Gigarettur.
Virginia
Þessi ágæta cigarettutegund fæst ávalt i heildsölu hjá
Tóbakseinkasölu rikisins,
Búnat til af
Westminste Tobacco Company Ltd.,
London.