Alþýðublaðið - 07.03.1934, Blaðsíða 3

MIÐVIKUDAGINN 7. MARZ 1934.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Kjör vegavinnumanna.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKJRINN
RITSTJORI:
F. R. VALDEivlARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 —10.
Simar,:
4!'()0: Afgreiðsla, auglýsingar.
4101: Ritstjcrn (Innlendar fréttir).
4ÍH12: Ritstjóri.
4! 03; Vilhj. S Vilhjálmss. (heima)
4!)05: Prenismiðjan
Kitstjórinn er til viðtals: kl 6—7.
Einræðisstraumarnir
i Sjá fstæði&fíokknum
Vísdr virsMst ekki vilja, láta pví
ómótmælt, aö sterkir straumar
(stefni í fasistiska átt innian Sjálf-
stæðisfl'okksins. Aftur á mótj
pegir Mgbl. Alpýðublaðið vill
ekki halda pví fram, áð Sjálf-
stæ^isflokkurinn sé yfiriýstur eia-
ræðásfiokkur og andstæðingur
lýðræðis og jafns kosninigarrétt-
ár.
Aftur á móti er það staðrieynd,
að innan Sjálfstæðisflokksins eru
sterk öfl, sem vinna að því, að
fliokkurinn taki upp ýmsar starfs-
aðferðir ofstækisfullra einræðíis-
fiokka.
Þiessi öfl ráða mestu við Mgbl.,
aðalmálgagn flokksins, sem í
eilnu og öllu hefir varið fram-
komu pýzkra nazista og austur-
rískra fasiista, sem hafa lagt lýð-
ræðiið og persónufrielsið gersamr
lega í rústir í pessum löndum.
Þessi ofl hafa líka fengið pví
ráðii'ð, að Sjálfstæðisfiokkurinn
hefir notað meirihlutavald sitt í
hæjarstjórn Reykjjavikur og góða
aðstcðu sína í ríkisstjórminni tál
að framkvæma hin mestu óbappa-
verk gagnvart biæjarbúum og
pjóðarheildinni. En að nota mieiri-
hiutavaid sitt til slíkra verka, ier
fyrsta skiliyrðið til að skapa öfg-
ar og ófrið í pjóðfélaginu og
leggja lýðræðið i rústir:.
,Það eru ekki nema nokkrir dag-
ar síð,an að eitt af blöðum sjálf-
stæöiismanna krafðist pess, að
Verkamannaféiagið „Dagshrún"
yrði leyst upp, sem uppreisnar-
féiag, og formanni pess yrði
varpaið í faingelsi, viegna pess, að
féiagið hefir sampykt, að vernda
atvinnuvonir verkalýðsins hér í
Reykjavík fyrir utan að bomiaindi
mönnium, tryggja atvinnuna, sem
hér er, sem allra mest handa
bæjarbúum sjáifum.
Jöiessi krafa íhafdsbláðsins eru
ein fyrstu einkenni fasista-smrit-'
unariinnar í Sjálfstæðisfiokknum,.
/Það skal játað, að „Vísis“-blað-
ið hefir ekki gert sxg sekt í daðri
viið einræðis- og ofbeldis-öflin
eins mikið og sum önnur ’biöð
sjáifstæðismanna.
En mieðan miðstjórn Sjálfstæð-
iisfiokksins lætur pví ómótmælt,
að fiokksmenn og sum blöð
peiirra berjis't fyrir fasisma, verð-
ur fiokkuríinn að liggja undir
peilm gru;n landsmanna, að hann
sé horflnn af grundvelli pess lýð-
ræðis, sem íislenzkt pjóðfélag hef-
ir verið bygt á, og viiji vijma að
falli þess. **
Yfirstéttunum til. verðugs orðs-
týs, ien alpýðunni til hvatningar
í baráttu bennar við drottnandi
ranglæti ætla ég að skýria frá
kjörum vegavinnumanna éins og
pau hafa verið undanfarin
kreppuár.
Vegamienn eru fiestir úr hinum
smœrri kauptúnum og sveitum,
vinnan unnin út um sveitir, par
af lieiðandi örðugt að beita sami-
takamætti skiputagðra verka-
manna gagnvart pessard vinnu.
Sveitamenn flestir óskipuiagðir
og margir stéttviltir. Með pví að
nota sér pessar kringumiStæður
hefir hinni vísu stjórn atvinnu-
máianna tekist að poka vega-
vinnukaupinu niður í hið smán-
arlega hámarik, 55 aura á ldst, í
sumum héruðum norðanlands
jafnvel niður í/50 auría á klst. En
um hásláttinn hefir ráðardi sóma-
mcnnum fundist að þeir þyrftu
að sýna rausn og hafa greitt
vegamcnnum ait að 75 aura á
klst., en vel að merkja ekki fyr
en 1—3 vikum eftir að bændur
hafa verið farnir að slá. Þogar
vel1 befir legið á stjómiinni eða
mikið tegið við, hefir sláttarkaup
verið grieitt til gangnahelgar.
Með pessu kaupi tekst vega-
vinnumönnum að aura sáman
hinni snotru upphæð 832 krónum
brutto frá pvi í júhíbyrjun pang-
að tii í októberlok, ef heppni
er með, hagstætt veður, svo eng-
inn da,gur falli úr aðrir en heigi-
dagar, og hinni vísu forsjón
landsins póknast ekki að segja
peim upp um gangnalieytið. Tjöld
pau, sem vegavinnumönnum eru
fengin til afnota, eru oft götcit,
fúin og óhrein, ný tjöid einungis
handa yfirmönnunum, enginn
botn eir i tjcldunum og því síður
sérstök tjöld til pess að horiða í
þær máítíðir, s-em vegamenn geta
veitt s-ér með pessu kaupi. Öll
verkstjórn og vi'nnubrögð miða
að pví, að hroða sem mestu af,
án tiliits til þess, hvað hagkvæm-
ast er gagnvart viðhaldi vega í
framtíðinni. Verkstjórarnir >eru alt
af með‘ líífið' í lúkunum, haida að
peir missi stöðuna ef peim tekst
ekki að sýna eins góða útkomu
á verði verksins og aðrir vikalið-
ugir stallbræður. Þar af leiðandi
vilja verkstjórarnir halzt ekki
nemai unga og dugtega menn.
Gcmiu jáikarnir, sem stritað hafa
beztu ár æfi sininar í vegavinnu,
ganga atvinnuiausir, nema þar
sem ^erkstjóramir eru svoköil-
uð „góðmenni“. Framkoma
margra yfirmannanna er painnig,
að sterk samtök verkamanna parf
til pess, að koma henni í viðun-
andi horf.
Niðurstaða mín er þessi: Vinn-
an er vond, aðbúnaður ailur
siiæmur, kaupið óheyriiega lágt.
Ef einhyier skyldi vera, svo
heimskur að hald-a, að hér sé
'Oirðum aukið, ætla ég að taka
páð fram, að ég hefi unnið vega-
vinnu unidanfarin ár og pekki
hana af eigin reynd.
Hvernig á fjölskyldumaður,
sem litla atvinnu hefir aðria en
viegavinnu, að lifa yfir árið á
832 krónum, — lífi, sem iíf getur
kaliliast? Geta vaidhafarnir svar-
að peirri spurningu? Geti peir
þáð ekki, eru peir gatistar og
lóhæfir í sinu etnbætti.
iÞær bændafiokkshetjur, s-em
undanfarin ár hafa þént íhaldinu
og bera ábyrigð á gerðum stjörn-
arinnar, ættu að vinna vegavinam
éiitt sumar fyrir 50—75 au. á klst.
hjá miðiungsverkstjóra, sofa í
iekum tjöldum og snæða rúg-
brauð -og smjörií'ki við, eiga svo
enga von um atvinnu yfir vetur-
inn, en fyrir fjölskyldu að sjá,
— ætli þeim fyndist ekki æfin
aum og pykja þörf brieytingar?
Ef peir efa pað, ættu þeir að
reyna. .Þieir eru nú kannske ó-
smeykir við það, peir góðu menn,i
hafa pá réttu trú, að verkstjór-
arnir myndu ekki bjóða peim pað
sama 'og litilsmeganidi sveitastrák-
um.
Þrátt fyrir pað hygg ég að
gagnlegt væri fyrir pá Hannes
frá Hvammstanga -og Jón í Stóna-
d-al að b-era snyddur á handbör-
um yfir fúaflóa á Holtavörðu-
heiði, -og fyrir Tryggva að vera
á „tipp“, -en atvinnumálaráðherr-
ann væxi p:á í „grús“. Ætli peim
pætti -ekki vikukaupið létt í lófa
og færu að skilja kröfu vega-
manna um að lifa sómasamiegu
lííi?
Hin-ni frómu stjórn atvinnumál-
anna verður að skiljast, með illu
ef -ekki góðu, að peir, se,m mök-
inini moka og brautirnar byggja,
eiga sízt miinni rétt á sér en peir,
sem á stólunum sitja í stjórnarir
ráðinu.
Forráðamienn sýsluvega hafa
apað dyggilega eftir kúgurunum
við ríkissjóðsvmnuna og gengið
feti fram-ar í ósamianum sumir
hverjir, t. cl. hefir það komið fyr-
ir, að sýsluvegamenn hafa ekki
fengið' laun sín greiidd fyr en
s-eint og síðar, og p’á í viðskifta!-
reiknilag í næsta verzlunarstað.
Hvað lengi eigum vér vega-
nlienh að pola kúgun slíka? Ekki
lengur. Eigum við að láta bjóða
okkur sama ranglætið aftur í
annari m,ynd? Nei, ta;kk. Nú verð-
ur að skríða til skarar. Undir
forustu Alpýðusambandsins verð-
um við' vegaroenn að hefja harða
sókn til pess að bæta kjör -okík-
ar.
Vegamenji! Hvort s-em pið eigið
heimá í sveit eða bæ, hvar á
liandinu sem pið starfið. Standið
alllir einhuga að peim kröfum,
sem allsherjarsanitök verkalýðs-
ins bera fram fyrir okkar hönd
i vor. Þá er sigur vís og áfraihr
haldandi sókn frá okkar hendi
gegn þeim myrku öflum, sem al-
pýðunni halda í fátæktarfeninu.
Hvammstanga, 14. febr.. 1934.
Verkcanamr.
— Lernoux hefir imyndað nýja
stjórn á Spáni. Allir ráðh., að
priemur undanteknum áttu saeiti
í gcmlu stjórniinni. Nýju ráðherr-
arnir enu Alonson inm(anríkismála-
ráðherna, Marraoo fjármiálaráð-
herra og Madariaga menta-
máiaráðherra. Zamor-a ríkisforsieti
seti hiefir fallist á stjórnina.
— Japanar hafa undanfarið
gert talsvert af pví, :að stimpla
japanskar vöriur með brsskum
vörumerkjum, og hiefir enska
kendih'errianium í 'Tokio veriið faXð
að mótmæla þessu atbæfi Jap-
anskra fnamleiðiendía. (FÚ.)
Húðun járnrauna
Já inim ðaverikstæði Steindóris
Jóhaininessionar á Akuneyri hefir
k'Omið upp tækjum, til að zimk-
húð,a alls ko'niar jármnuni m$ð
nýjustu aðfierðum,. Fréttaritari út-
varpsijns á Akurieyri hefir kyní
sér tæki pessi og vininubrögð og
telur pau g-efa góða riaun og bæta
þar úr brýnni þörf.
— ítalir haía n,ú stofnað til
regiubundinna skipaferða til hafn-
arborga við persneskaflóann. Lét
Lloyd Triestino eimskipaféiagið
smíða nýtt skip til p'essara ferða
og heitir pað „Fenicia." Persn-
eska stjórnin befir nu ráðist í
miklar verklegar framkvæmdir og
hefir riáðjð ítalska verkfræðinga
til pess að veita peim forstöðu.
M. a. verða bygðar fjölda margar
nýjar brýr í landinu, lögð 600
km. löng járnbfaút o. s. frv.
Hljómsveit Reykj.vikur:
Meyjaskemman
Leikið í kvöld kl, 8.
Aðgöngumiðar seldir í Iðnó
til kl. 7.

Pappirsvörnr
oy ritföng.

I Viðskifti ðagsins. I
Dívanar og skúfSui*, nokk-
iip smáborð, servantar,
kommóðup, Ýmsar stærðip,
selst mjðg ödý>t. Alt nýtt.
Efigert Jdnsson, Rauðarár-
stig 5 A.
Brynjolfur Þoriakssou kennir,
á orgei-harmonium og stillir piano
Ljósvalla-götu 18, simi z918.
Maður í fastri stöðu óskar eftir
4 heibergja íbúð 14 maí. Tilboð
sendist á afgreiðslu blaðsins, auð-
kent „Húsnæði".
Leikfélag Beyhjaríkur.
Á morgun (fimtudag) kl. 8 síðd.
(stundvíslega).
Haðnr 09 kona.
(27. sinn.)
Aðgöngumiðar í Iðnó í dag kl. 4
—7 ^og á morgun eftir kl. 1.
Simi 3191.
Lækkað verð.
Verzlunarnianhafélagið
Merkúr.
Aðalfundinum er frestað
til næstkomandi miðviku-
dags 14. þ. in.
STJÓRNIN.
B D. S.
9í
E.s. Lyra
fer héðan fimtudaginn 8.
þ. m. kl. 6 siðd. til Bergen
um Vestmannaeyjar og
Thorshavn. — Flutningur
tilkynnist fyrir hádegi á
fimtudag. Farseðlar sækist
fýrir sama tíma.
Nic. Bjarnasoa & Smith.
Verkamannafðt.
Kanpam gamlan kogar.
Vald. Poulsen,
Klapparstig 29. Síml 3024.
Eins Of| að nndanfðrnu
útvega ég almemþngi mjög ódýrar nauðsynjavörur, og
veiti ég pöntunum móttöku heima hjá mér, sími 9312.
Enn fremur hefi ég í hyggju að opna solubúð innan
skamms. Hafnarfirði, % 1934.
Porstelma BJðrnsson,
Skálholti.
Diílanða-kaffið er drýgst.