Alþýðublaðið - 20.03.1934, Blaðsíða 3

ÞRIÐJUDAGINN 20. MAR2 1934.
ALÞÝÐUBLAÐIÖ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
1)AGBLAÐ ©g vikublað
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKK J.RINN
RITSTJORI:
F. R. VALDEivIARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 —10.
Siinar:
4ÍOO: Afgreiösia, auglýsingar.
4101: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4‘i()2: Ritstjóri.
4! 03; Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4Í105: Prentsmiðjan
Ritstjórinn er til viðtals kl. 6—7.
S v ö r
hinna ssmábyrgn.
/það er leftirtektarvert, hvaða
svör ihaldsmenn giefa, er þeir sjá
það fyrir, að rotnun og sviksemi
kapitali&maíns og einistakra kapi-
taiista er að komast upp, og að
alimgnninguT er farinn að sjá,
hvemig auðvaidsski puLagið er í
raun og veru.
Svarið er krafa um að samtök
bænda og verkamanna séu beitt
ofbeLdi, heft starfsemi þeirra
og dregið mjög úr hinu ríkjandi
lýðist j ómarf yrirkomuiagi.
Ástæðan til þessa svaxs er m. a.
sú, að íhaldið hræðist dóm milli-
stéttarmanna fyr.st og fremat, því
að það veit, að um leið og milM-
stéttarmenn taka sér stöðu við
hlið annara vinnandi manna, þá
er va’.di hinna einstöku íhaflds-
og stórbuiigieisa-klfka hnekt fyrir
fuit og ait. En íhaldið heldur að
hekzt sé hægt að ljúga fasismanr
tttn og ofbeldiskenningunum, að
miKistéttunum vegna þess, að
j>ær eiga ekki þroskuð hagsmuna-
samtök og hræðast það fyrist og
fremst að lienda í öreigamenskm
Öin málgögn íhaidsmanna hér í
Reykjavík hafa þegar gefið þetta
svar.
Jafnframt því ,að Mgbl. reynir
að hilma yfir fjársvikin í bönk-
unum, sem eru; í þann veginn að
komast upp, flytur það hverja
greinina á fætur annari um fas-
ismann og blessun hans.
Vísis-blaðið gerir hið sama. Á
sörnu síðunini, sem það flytur .níð
iun Alþýðuhlaðið, sem berst gfegn
þeim mönnutm, er vinna að því að
stöðva rannsóknina í fjárisvika-
málunum, flytur það hótunargrein
um fasisma og væmna lofgerðar-
rolílu um hrezka fasistafliokkinu.
Blaðið Heimdallur birtir og á
fremstu síðu kröfu um upplausn
verkalýðsfélaganna, fangelsun
foringja þeirra, stöðvun rannsókn1-
arinnar í fjársvikaimá.l'unum og
róg um þann mann, er stjórnar
ranmsókninni.
ihaíldsmenn eru eins og útliend-
ingar hér á Iandi. Þeir skilja
ekki eðli islendinga. Þeir ganga
þess duidir, að ísliendingar hafa
ekki til þessa sýnt að þeir þoli
það, að hiýða harðstjóram og
einvöldum.
Svo tmnn emn fara. Lýðræðis-
hyggjan Hggur í eðii islendinga.
(Þass vegna er svar íhaldsmanna
við rannsóknum um fjársvik,
falsanir og fjárdrátt félaga þeirra
fyrirfram til einskis.
til þess áð hrinda tillögunrai, en
andi stéttameðvitund verkalýðs-
Verkalýðs* * og stjórn-
mál á Noiðurlandi.
Frá Hvammstanga.
Eins og áður er sagt hér í
blaðinu gerðd Verkalýðsfélagið
„Hvöt“ á Hvammstanga nýja
kaupgjaldssaimninga við Kaupfé-
félagið þar, um síðustu áramót.
Fékk félagið töluverða hækkun
á allri skipavinnu. Einnig fengu
þeir því framgengt, að verkamenn
hafa nú skýli niður við höfnina,
með bekkjum og upphitun og er
það mikil framför. Ennfremur hef
ir félagið nú ákveðið taxta fyrir
almenna landvinnu: kr. 0,80 í
dagvinnu og kr. 1,20 í eftírvinnu.
Hefir K. V. H. þegar viðurkent
taxtann. (það er ekki iengur
Hannes Jónsson sem stjórnar.)
íÞar í héraðinu eru nú sem
stendur íhaldsmenn sterkastir,
pólitískt séð, þar næst Framsókn
og svo Bændaflokkurinn (Hann-
esarmenn), þá jafnaðarmenn og
sfðastir kommúnistar. Framsókn
hélt flokksfund á Hvammstanga
fyrir ekki all löngu siðan. Á
honum mætti Hannes Jónsson,
sem er fyrverandi formaður
Framsóknarféiags Vestur-Hún-
vetninga og neitaði að afhenda
bækur þess félags, og lét all
dólgslega. Skúli Guðmundsson,
sem nú er kaupfélagsstjóri flutti
tillögu þess efnis, að Hannesi
yrði ekki leyfð fundarseta á
fliokksfundi, þar sem hann væri
bnottnekinn úr flokknum. Tillagan
var samþykt, en skömmu síðar
komu fleiri menn á fundinn og
heimtaði Hannes þá nýja at-
kvæðagieiðslu, ct það fékst ekkL
Varð þá þjark nokkuð og fund-
inum slitið í skyndi og boðaður
fundur fyrir ákveðna Framsókn-
armenn eftir stutta stund. Hvarf
Hannes þá í brott og nær helmr
ingur fundarmanna. Bað hann
síina menn að koma heim til! sín;
ætlaði hann að halda „bændal-
fund“, en á Iieiðinni smátýndist
úr hópnum, og er að dyrum
Hannesar kom, voru einir tveir
eða þrír stórbændur eftir og sett-
ust þeix að kaffidrykkju. En
Framsóknarfundur var settur aft-
ur skömmu síðar og þingað í á-
k-ifa. Og daginn eftir var enn
haldinn fiokksfundur í Framsókn.
Boðaði Hanmes Jónsson haran,
setti hann og fundinn og mæltist
tíl þess, að tekin yrði afstaða
tií næstu kosninga (þ. e. hann
samþyktur sem frambjóða,ndi
Framsóknarflokksins í héraðinu,).
En „rétti.nu“-FramsóknaTmennirn-
ir fiuttu tillögu þess efniis, að fé-
lag Framsóknarmawna í V.-Húnv.
væri flokksfélag og að skoða
biæri Hahnes sem u'anflokksmann.
Hannes flutti þá dagskrártillögu
Allir, sem ekki eru flæktir í
hin víðtæku og ægilegu fjársvik,
krefjast fullkominnar og ákveð-
innar rannsóknar og skipa sér
því þétt í fylkingu um þá, er
sýna, að þeir pom að rjúfa þann
haug, þar sem svik og siðferðis-
*eysi spiltrar auðmannaklíku hef-
ít fengið að þróast óáreitt til
þessa.
Svar íhaldsmanna um að þeir
skuli beita ofbeldi gegn lögum
I og rétti í landinu, standa þedr
fejdd við af því m, a., að þeir era
huglausiT eins og állir þeir, &em
. hafa ljfað á þvi lamga tið að
fnemja svik í laumi. **
hún (dagskráim) var feid með
nokkrum meirihluta. Stót þá
fundarstjóri, sem var Hanne&ar-
maður, fundinum. Settu þá Fram-
sóknarmenn fund ©g stofnuðu
nýtt félag sér, en Hanraes bauk-
aði með Bændaflokkinn og þá
er honum fyigdu. Daginn eftir
hélt Hannes tóðarþing mjög
bragðdauft. Hélt hann því fram,
að hann befði stuðning innan í-
haidsins og nefndi nöfn í því
sambandi, en íhaldsmenn urðu
hinir æfustu og neituðu því af-
dráttarlaust.
(Það hefir heldur ekki bætt fyr-
ir Hannesi hjá „réttiíhu“-íhaLd-
inu, að á Búnaðarfélagsfundi, sem
haldinn var þar nyrðra, bar
Hanmes Jónsson þjófnað upp á
aðalforimgja íhaldsins á Hvamms-
tanga, Sigurö kaupm. Pálmason,
og var aðalástiæðan sú, að Sigufð-
ur villl ekki samvinnu við Bænda-
flokkimn.
Eru væringar miklar með mönn-
um og búast menn tii höfuöor-
listunnar í vor eftir föngum.
Frá Sauðárkróki.
Aflmikið líf er nú í verkalýðs-
félögunum á Sauðárkróki. Verka-
mannaféliagið heldur æglulega
fundi 2an hvern sunnudag. Ýms
stórmál era því á döfinni, t. d.
húsbyggingamál. Er i ráði að
stækka fundarhús félagsfins, sem
nú er ofðið alt of lftið, eða jafn
vel að seija það ef hægt væri og
byggja annað stærra. Er félagið
nú að æfa Skuggaisvein dg ætlar
að sýna hawn til ágóða fyrir hús-
byggingarsjóðinn.
Jafnaðarmannaféla.gið starfar
eimmg, og hefir fjölgað í því
og er búist við meiri fj:lwœ*
nú á næstunni. Kaupendum Al-
þýðublaðsins hefir fjölgað um
helmimg frá í fyrra.
Mjög miikið líf hefir einnig
ifærst í V. K. F. „Aldan“. Aðal-
fundur þesis var haldrnn 28. jan.
s.l. I stjórn vora kosnir: pórey
Ólafsdóttir fonmaður, Sigriður N.
Eriksen ritari, Ingunn Magnús-
dóttir gjaldkeri. Fyrir aðalfund-
inn voru kommarnir þar eins og
.annars staðar með samfylkingar-
blekkingar sínar, en verkakonur
skildu hvar fiskur lá undir steini
og kommar töpuðu. Á aðalfund-
inum gengu inn 28 konur. Á 2
næstu fundunum áður gengu inn
21 kona og á næsta fundi eftir
aðalfund gengu 20 konuir í félag-
ið.
Hefir því fjölgað á 7 fundum
um 69. Eru þá orðriar 103 konur
í félaginu. Það vakti eftirbekt al-
mfennings, að á einum furadimum
þar sem gengu 13 koniufr1 í félagið,
sátu hinir miklu verkalýðsvinir,
kommaitnir hjá, við atkvæöa-
greiösht, um, hvort þær skyldu fá
íiinngöngu i félagið eða ekki. Þótti
þetta einkennilieg og lúalieg áð-
ferð, þar sem eina ástæðain var
sú, að lengiinn af þeim, sem sóttu
um uppkpku voru kommar.
„Aldan hefir nýlega samþykt
kauptaxta, bæði fyrir almenna
dagvinnu kvenna, þar með taldir
þvottar og hrteimgermngar, og fyr-
ir síldarverkun. Er búist við, að
nokkuð verði saitað þar af síld
í sumar, en annars hefir atvinnu-
leysi verið gffurliegt á Sauðár-
króki undanfarin ár eins og víðar.
Áukningin i verkalýðsféiögun-
um er glieðfitegur vottur um vakn-
itrns og munu félagar og samherjar
um land alt óska þess að öll
skagfirsk alþýða til sjávar og
sveita gæti siem fyrst sannfærsk
um, að Alþýðuflokkurinn er ieini
flokkuritnin, sem tneystandi er til
að berjast fyrir hag m.num hcnn-
ar, og að hún þá skipi sér ótrauð
til baráttu undir merkjum hans.
S.
HEr það maunáðar
stofnun?
jÞaö var i marzmánuði 1931, að
við rijómin leituðum til frú Guð-
rímar Lártusdóttur fátækrafultrúa,
til þess að útvega .dóttur okkar
Guðrúnu góðan stáð í sveit á-
sarnt barni sínu, er þá var á
fyrsta ári. Frú Guðrún Lárusdótt-
ir útvegaði henni barniaheimiliö
Hvexakot í Grimsnesi. .Það var
ætlunin, áð hún dveldi .þaxna sér
til heilsubótar, en ekki sem ,þén-
andi, enda var borgað með henni
og barninu.
1 hauist barst okkur vitnieskja
um það, að dóttur okkar ii'ðd
tekki að öflu leyti eins og æsM-
legt væri, og varð það til þess,
að hemnj var útvegáður annar
staður.
Eftir ab hún kom á þetta nýja
heimili sitt, befir hún skrifað okk-
ur bréf, þar sem hún, segir frá
lfðan siinni í Hverakoti og lýsiir
henni á þessa tóð:
„Mér Iieiið afar-illá. Ég var iátin
fara smemma á fætur og skúra
alt húsið. Ef ég hafði á móti því,
3
var ég iokuð inni í smíðahúsi og
fékk engan mat tímum saman.
Sesseija lét barnið mitt vera með
,fávitunum í kjallaranurn, og varð
það því sefint til máls. Þjónustu-
stúlkan iét grind yfir rúm barns-
ins, til þess> að gað gæti ekka'
riisið upp úr rúminu, en drengurv
inn sótti mikið upp tdi að leiika
sér. Mér var skipað alt þaðversta,
sem gera þurfti, og í eitt skifts
þegar ég var að skúra borðstof-
una, kemur þjónustustúika meö
skipun um það, að hreinsa koppja
fyrir sig. Mér var ilt í fæti, þyí
ég var með fgerð í hménu, svo ég
neítaði því. Við urðum ósáttar
út úr þessu og lienti saman, svo
ég barði, hana með skrúb^mni,
1 sem ég var með. Fyrir þetta vaf
j ég sett iinjn í sntiðahús og bróðir
; Sesselju, sem heitir Lúðvík, batt
j hendur miinar fyrir aftan bak.
Ég var látiin sofa hjá fávitunum
efti;r að þeir komu, en mér tódd-
ist það svo fjarska mikið. Ég
er fiegdn að vera komin úr ]>ess-
um ósköpum, en er alveg undr-
awdi á því, að svona manneskjur
skuli hafa bannahæli.
Nú er ég hjá góðu fóliki og
líður vel.‘‘
Við hjóínin höfum fram tii þessa
staðið í þeirri meiningu, að þarna
væri munaðarleysingja- og mann-
úðar-staður, þar sem smælingj-
arnir ættu athyarf, en ekki þrælk-
un og illa meðfierð, en eftir þa&,
sern komið hefir fram við dóttur
okkar,. er varla hægt að álíta
þaö.
Þorgercur Jónsdótttr.
Þrastaigötu 1.
Bpo’naafélifo ve^manna.
félagsins verður haldinn i Kaupþingssalnum miðvikudaginn 21. marz
kl. 8 '/a e. h. gí
Dagskrá samkvæmt félagslögum og önnur mál.
Sýni#ð félagsskírteini fyrir 1933 eða 1934 við innganginn. ’
FÉLAGSSTJÓRNIN
L e e t r o
gúmmístígvél
ættu allir sjómenn að nota.
Hvers vegna? Vegna þess að:
1. Engln stigvél eravHterkarl)
2. Engln stfgvél ern léttarl
3. Engin stfgvél ern pœgilegrl
4. Oiía og lýsi hetir engin áhrit á end»
ingu peirra
5. Þan ern húin til 3 heiln lagl, án
samskeyta
Þessir ytlrbarðlr „Lectro“*'bygpjast tneðal
annars á því, að-'þau eru búin til ineð sérstakri
aðferð, talsvert frábrugðinni við fratrlefðslu allra
annarra stígvé'a
Fyrirliggjandi i ölluni venjulegum hæðum:
hnéhð, hállhá og tullhá.