Alþýðublaðið - 23.03.1934, Blaðsíða 3

ALÞtfÐUBLAÐf©
3
FðSTUDAGINN 23. taaiz 1934.
......... : ......
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
]>AÖBLAÐ og vikublað
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKK J.RINN
--- I
RITSTJÖRI:
F. R. VALDE*vIARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Simar:
4í'00: Afgreiðsla, auglýsingar.
4S01: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
414)2: Ritstjóri.
414)3; Vilhj. S. Vi’hjálmss. (heima)
4!K)5: Prentsmiðjan
Ritstjórinn_er til viðtals kl. 6 — 7.
Dómarinn.
DóTnurinn yfir atvinnulausa
vierkamanninum, aem kveikti í
húsÍBu Lindargata 2, er tvímæla-
iaust harðasti og miskuninarlaus-
fflsti dómur, siem kveðinn hefir
veriÖ upp hér um langan a;ldur.
Það kemur í raun og veru
ekki málinu við, að dómamnn
gat ekki dæmt hann vægara
samkvæmt hinum borgaralegu
iögum. Dómurinm er jafnsvívirði-
liegur fyrir pvi.
Þjóðfélagsfyrirkomuiagið og ó-
stjórn íhaidsfliokkanna á því’ er
orsök þess giæps, er verkamað-
urinm framdi-
Þegar ég fékk ekki vinnu í
stementsskipinu og heldur ekki í
saltskipinu, siem komt 'í fyrra dag,
varð ég svo örvinglaður, að ég
ákvað að gera þetta, sagði mað-
urinn fyrir réttinum.
Atviinnuleysiö skapar glæpi og
margs konar spillingu.
Yfirráðastéttin sviftir fjölda
manna rétt til að afla
sér brauðs í svieita síns
andlitis — og svo þegar þieir
ailslauáir og örvinglaðir grípa til
eiinhverra óyndisúrræða, slá lög-
in klóni síinum! í þá og þjóðfélag-
ið sliær þá miskunnarlaust til
j'arðar.
Þessi dóimur hefir sýnt, að tii
er tvenns konar réttur í land-
inu.
„Réttur' fyrir þá smáu og ann-
ar réttUT fyrir þá stóru.
Lögin sjálf hafa ekki beinlínis
skapað þennan tvenns konar rétt,
heldur hafa þeir, sem með völdin
fara, skapað hann.
Stórþjófar, svívirðilegir okrar-
ar, falisarar, svikarar, sjóðþurð-
airmeniu, stórfieidir smyglarar —
slleppæ
Dómsmálaráðherra Sjálfstæðis-
flokksins ver slíkan lýð. Hann
stöðvar sakamáiarannsókniT. Egg-
ert Claiessen gengur laus og á í
sumar að stjórna kosningunum,
Það hefir verið bannað aið rannt-
mkai mái hans. — Bjöm GísCiason
gengur lauis. Hann hefir stærra
hjarta ien' vierkaimlaðurinn’ í kofan-
um! Og ef lögreglustjóranum
'dettur í hug að lita á Björn Gísla-
son, þá verður hann tafarlaust
að láta Magnús Guðmundsson
oiiu um það. Og bliáðahersing
sjálfstæðismanna a!lt frá Morguin-
blaðinu og niður í „Vísi“ slær
hring um hinn friða hóp og ver
hann með kjafti og klóm.
Það eru nefnilega menn, sem
hafa verið að mlflct aimenning, og
Landsfundur Alpúðusambands Íslands
Krofur verkalýðsins
nm kanp og kjðr í opinberr! vinnn.
Eiins og kunnugt er, hefir um
rnörg undanfarin ár verið ríkj-
andi megn óánægja meðal verka-
manna yfir því, hvað kaupgjald
við vegaviinnu', brúargerðir og
ýmsar opimberar framkvæmdir
hefir verið lágt. víðast hvar á
1'an.dinu. Á mörgum Alþýðusami-
bandsþingum og verkalýðsráð-
stefrnu, sem háð var 1930, hafia
verið gerðar samþyktir og á-
isk'oranix í þiessu máli, en árang-
ur orðáð lítill eða enginn.
Eftir því sem næst verður kom-
ist má fulilyr'ða, að kaup það, er
gneitt hefir verið við vegavinnu
og brúargerðir sfðustu árin, sé
yfiiriieitt lægra en greitt er vlð
aðra hliðstæöa vinnu í landinu.
Er rnjög óviðeigandi að rikið
beiti nokkurn hluta starfsmauna
simna meira harðræði í launa-
gneiðslum en aðrir atvinnurek-
lendur.
Nú hafa verkalýðsfélög víðs
vegar um landið sent fulltrúa á
landsfund, sem háður er hér í
Reýkjavfk undir foxustu Alþýðu-
sambands Islands til þeás að fó
bót ráðma á þessiu og leita samn-
inga við ríkisstjórnina um hækk-
un kaups við opinbera vinnu.
Hefir fundurinn ákveðið að gera
leftirfaTandi kröfur til ríkisstjórn-
arinnar:
1. Að lágmarkskaup fullvinnandi
manna (16 ára og eldri) við vega-
vinnu, brúargerðir og aðra opin-
berar framkvæmdir sé hvergi
lægra em 1 kr. um klukkustund í
dagv'innu, kr. 1,25 í eftirvinnu
og kr. 1,75 í nætiur- og helgi-
daga-vónnu, en þar sem taxta-
kaup hlutaðeiigamdi verkaílýðsfé-
laga er hærra, þá sé greitt sam-
kvæmt því. Dagvinna telst 10
stundir frá kl. 7 að morgni til kl.
6 að kvölidi, og í þeim tíina sé
ein klukkustund til matar og
tvefr hálftímar til kaffidrykkju
án frádráttar ó kaupi. Sé um
tvo matmálstima að ræða,
klukkustund í hvort sinn, og tvo
hálftíma til kaffidrykkju, má
dagvinna standa frá kl, 7 að
rnorgni til kil .7 að kvöldi. Á laug-
ardögum sé þó ekki unnið lengur
en fró kli. 7 að morgni til kl. 3
sfðdiegis, en greiðist sem 10
stunda vinna. Ferðir til og frá
mat telljiasit til vinnutímans. Þó
daga, siem ekki er hægt að vinna
vegna óveðurs, sé greitt hálft
dagkaup.
alnnenningur er til fyrir „höfð-
ingjana‘‘ til að ríp, i mc/. #
Scmu dagana, siem íhaldið var
að pegja um falsanir og fjár-
drótt manna, sem höfðu 14—20
þúsumd krónur í órsláun, var vsr-
ið alð diæma atvinnuláusan vsrka-
Cmann í 24 mánaða fangelsi fyrir
að gera tilraun til að afla sér
3000 króna með sviksamlega
móti.
Það er myndin af réttarfarinu
og andanum í hinu dásamllega
þjóðfélagi, s.em ekki má breyta
fyrir nokkra lifandi muini.
En> því verður samt breytt,
hvað sem það kostar. **
2. Að liágmarkskaup fyrir vöru-
bifrieiðar sé kr. 4,25 fyrir khikku-
stund, '0g reiknist kafffitíml með
fulllu kaupi. Sé um ákvæðisvinmu
að ræða, greiðist miinst 35 aurar
fyrir ekinn kílómeter, þó þannig,
að trygt sé minst 35 kr. dag-
kaup.
3. Að ákvæðisvinnia faili niður,
nema að vissa sé fyrir því, að
verkamenn beri að minsta kosti
1/3 hærira kaup úr býtum en
þessi taxti ákveður.
4. Að félagar úr sambandsfé-
l'ögum Alþýðusambands íslainds
séu teknir öðrum fremuir í vinn-
una, og sé þar farið eftir til-
l’ögum hlutaðeigandi verklýðsfé-
laga.
5. Að ráðnum mönnum sé
grieLddur ferðakostnaður og dag-
kaup frá heimilum þeirra til
vinnustaðar og frá honum heim
aftur, þegar farið er fyrst til
vinnunnar og henni lokið.
6. Að verkamenn fái ókeypis
far með yfirbygðium bílum u;m
helgar til næsta verzlunarstaðar
eða þangað, sem um semst, og
þaðan aftur á vinnustað. Auk
þess séu ailir aðflutiningar á
nauðsynjavörum verkamanna
þeim að kostnaðarlausu.
7. Að matreiðsla, matrieiðsluá-
höld og ddiviður (kol og oiíá)
sé lagt til verkámönnuni að
kostnaðarlausu, svo og rúmgóð'
skýli eða tjöid með einu rúm-
stæði fyrir hvern manin.
8. Lækki gcngi ísienzkrar krónu,
hækkar kaupið í samræmi viö
það.
Fundurinn leggur sérstaka á-
herzlu á, að ríkisstjórnin noti
ekki heimild þá, er felst í 25. gr.
fjárlaganna, til ]>ess að draga úr
fjárveitingum til opinberra fram-
kværnda, en noti aftur á móti all-
ar heimildir eftir því, sem við
viarður komið til þess að áuka
. sem mest opinberar framkvæfmdir
víðs vegar um laindið á yfirstand-
andi ári.
12 appelsinur á 1 kr.
Delicious-epli
Drifanda-kaffi 90 au. pk.
Ódýr sykur og hveiti.
Kartöflur 10 aura V*
7,50”pokinn.
Harðfiskur af bragðsgóður.
TlRiFflNm
Laugavegi 63. Sími 2393
PappírsvSrur
op ritfðng.
KveðjDhljómieikar.
Maríá Markan mun nú vera á
föruim tdl Þýzkaiands tii frékara
náms, — og jafnvel í atvinnu-
lieit. — Einin, í viðbót af ísienzk-
um listamcnnum, sem flýr héðan
heiman að; og hvað er ainnað að
gera fyrir þá, sem vilja og geta
ledtthvað meira en að trénast upp
undir þeim skilyrðum, sem flest
íslenzk list á við að búa? —
Lítil lilkindi eru því til, að íslenzir
sönglist fái að njóta hinna ó-
venjuliegu hæfileika hennar á
ruæstu árum. — Því óvenjuleg og
glæsileg er hún, þessi unga söng-
kona, þaö bóru hljómiieikár
hennar á þriðjudagskvöldið enn
á ný óriækt vitni um. — Sjaidan
eða aldrei hefir söngur Maríu
Markan fengið betri viðtökur hér
í bæ. — Sjaldan eða aklrei hefir
scngskrá hennar verið vandaðri
eða stærríi. (Ekkert af þieim 12
liiðum, sem þar voru, hafði M. M.
sungið hér áður.j — Sjaldan isða
aldrei hefir það valdið liistúnn-
•endum þessa bæjar eins niikillar
hrygðar, að' afburða islienzkir
listamenn og konur skuli neyðast
til að íUiengjast við atvinnu, í öðr-
um löndum. — Hljómleikarnir
byrjuðu með fjórum lögum eftir
Hugo Woif, þýðum og blæfögr-
uim, — O'g á síðasta liágiinu: í þeim
fiökki: „Er ist’s" náði M. M.
þeim tökum að hver söngkona
befði verið1 fulisæmd af.
Niæisti liður söngskrárinnar var
fjögur lög eftir Dr. Franz Mixa.
Með undirspili höfundarins varð
imeðferð söngkonunnar á þeim
hin fegursta músik. Var þessum
lögum svo vel tekið, að hún varð
að endurtaka þau öH. — Svo
söng ungfrúin hina frægu aríu
Agnusar úr óp. „VieiðimaðUrinn"
eftir Weher, og arí'u úr óp.
„Norma‘‘ eftir Bellini. — Meðferð
Maxíu á þiessum miklu og stór-
fenglegu verkum var þróttmikil,
djörf og fögur og bar vott um
svo mikla dramatiska hæfileika,
að manni datt ósjálfrátt í hug
kvöld í stórborgar-sönghöll. —
Þessu glæsiiega söngkvöldi iauk
með hiinni alþektu og frægu ariu
næturdrotnjngaTÍnnar í óp.
„Töfraflautan‘‘ eftir Mozart —- Er
hún ekki meitt barnameðfæri, því
hún útheimtir mikla sþngkunn-
áttu, fagra og mikla söngnödd
ása’mt miklu raddsviði. — Ég
hefi heyrt þessar aríur sungnar i
suimum beztu sönghöiium Evrópu
af frægum söngkonum, og ég
hlýt að játa, að rmeðferð ungfrú
Markan á þeim stendur sumum
þeirria ekki að baki, og er þá,
mikið sagt.
Um það verður ekki deilt, að
hér er á ferðiinni söngkona, sem
ætti erindi upp á öpieruleiksvið
stórbor]g'an:nia, - á hæstu tónum
óperuscíngvanna nýtur rödd henn-
ar sín bezt. —
Fagnaðariátum áheyrienda linti
ekki fyr en söngkonan hafði end-
urtekið sum þessi erfiðu lög. Auk
þess varð hún að syngja möiií
aUikal’ög, m. a. aríu Musiette úr
óp. „Bohéme‘‘ eftir Puccini o. fl.
Scngkonunni bárust margir og'
fagrir blómvendir.
Dr. Franz Mixa aðstoðaði af
sinni álikunnu listrænu nákvæmn,!
og kuinnáttu.
X—Y.
Egypiian
ClGARETTES
©©LED-TiSPIPEP'
Sole Prop.NICOLAS SOUSSA LTP
Býður ekki viðskiftavínum sinuin annað en fullkomna kemiska
hreinsun, litun og pressun. (Notar eingöngu beztu efni og vélar.)
Komið þvi þangað með fatnað yðar’ og annað tau, er þarí
þessarar meðhöndlunai við, sem skilyrðin eru bezt og
leynslan mest.
Sækjum og sendum