Alþýðublaðið - 31.03.1934, Qupperneq 1
LAUGARDAGINN 31. MARZ1934
XV. ÁRGANGUK. 135. TÖLUBL.
RITSTJÓRH:
W. S. VALÐBHARS80N
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGEFAJNDI:
ALÍ»ÝÐUFLOKklíRINN
f AftTiyiíliHtP fíninmr fet aöa vtofe* 0»$» bí. 3—4 eöMttgfto. Aikilftagtstd kr. 2,08 á m&msfil — fcr. 5.00 tyrfr 3 maRuöi, cí grelií er íyrlffram. í tausasðlu kosfar blaðSO 10 aum. VÍKUBLA55J0
feffmur Gt fe bverlnm miðvlteudest. toaö Bostoir aðeicð kr. 3.00 & &ri. í (pvl birtnat aílar helstu greítuir. sr biírtan \ dagf’alaöinu, treitir og vikuyflHit. RITSTJÓRW ÖO AFÖEBÍ0SLA AipýÖu-
&8a£sii&B er virt Hverfis^ötu or. 8— »0 SlMAR: 4800' afgretCtela og nctriysingar, 4S0i: rltetjórn (Lnnlenda? írettir), 4ÍW2: ritstjorl. 41503 . VilhjRUnur S. Vilhj&imeson. btaDamaOur (helma),
Ásffdlrsson. biaöamaöor. Fr&mnesvo^ 13. €904* P R V«iden»»rs»*sn. rttsUöri. Cheínm). 2S37 - Siffuröur Jfóhannesson. aí«rciöslu- og euglýalntjastídrt Cheimalr 4305: prentsmiðian.
Blái
borðinn
olivenerað
i allan
bakstur.
I
Eldgos íJTatnajokli
KIMblossar og reykfarstirékar sáust
viða nns iand i nótt og slómenn sái
eldgoslð af hafi
Oeirðirnar á Spáni halda áíram
Allsherjarverkfall í Malaya og á Mallorea
I réttiT hafa borist í morgun
alih öa af Suðurlandi um að eld-
ar hafi sést síðastliðma nótt í
aus á.
K ukkan að ganga 11 í gær-
kvel li varð loftskeytastöðin hér
vör rið miklar lofttruflanir, svip-
a&ar og 1918 er Katla gaus. Trufl-
anir þessar héldust fram á morg-
un. Jm kl’ukkan 10,30 tilkyntu
togai vrnir Garðar og Hávarður
ísfirð rigur, er pá voru staddir á
Selvo, sgrunni, loftskeytastöðinni,
að pr Jan sæust miklir eldar í
ANA, váliægt stefnu á Heklu.
Frá pví klukkan 3 í nótt og
fram í > morgun sást bjarmi af
eldi, c ? rteykur, úr Grindavík.
Urðu n enn bæði á landi og sjó
varir vi 5 eldinn. Eftir stefnu að
dæma «ótti sienniiiegt að eldur-
i;nu va ti í Skeiðarárjökli,, en
Heklia e 1 í sömu stefnu.
Um k . 11 í gærkveldi komu
tweir dr mgir á lögreglustöðina,
og sögðv st piedr hafa séð tvo elds-
loga á œ sturlofti. Munu peir hafa
verið pt 'r fyrstu, er sáu eldinn
hér.
Guðm indur Einarsson frá Mið-
dál sá 1 jarmann seint í gærkveldi,
og telu stefnuna á Skeiðarárjök-
uf. Pá mi Hannesson riektor sá
eldimn klukkan 3, frá Leifsmynd-
in.5. jg bar eldinn morðan við
Ham . hlíð, en pað er í stefnu á
Vat' .ajc'íul norðvestarlega. Rekt-
or'an tal-ði í morgun austur að
Áirkjubæji riílaustri, en paðan
hafði ekki orðið eldanna vart.
í nótt talv i Pálmi 60 eldblossa
á 5 mínútum.
Fjöldi fólks i Borgarniesi varð
eldanna vart. Ááust peir fyrst kl.
11, og bar pá í Skarðsheiði norð-
anverða, eða í suðausturátt
frá Borgarnesi, og er pað sem
n§est í stefnu á Skeiðarárjökul.
Eldstólpar sáust vvaö eftir ann-
að, og logi, mjög jflögt, 0g alt af
á sama stað.
Eldgosið sást n, iög glöggliega
frá Ölfusá og Eyrai iakka, frá pví
klukkan var 12, og ' morgun sást
stöðugt neykjarstró ur, sem bar
yfir syðri endann á Hestfjalli,
og gæti pað verið í stefnu ,á
Tungnafellsjökul. í nótt sáust
leldblossarnir á tá svert löngu
svæði, ten ekki ætíð • sama stað,
og hurfu peir og ko nu aftur til
skiftís. Reykmökkurir í, sem sást
i moiigun, var aftur á móti ait af
á sama stað, en var stígamdi og
fallandi.
Skeiðará byrjaði að vaxa upp
úr siðustu helgi og vissu menu
lekki í fyrstu með vissu hvað pví
myndi valda.
En í fyrradag kom svohljóð-
andi skeyti til útvarpsins:
Símasambandið er bilað yfir
Skeiðará. Spennustaurinn er fall-
inm eystra-megin, og er hætt við
að flieiri falli bráðiega. Vatn er
nýkomið fram vestar á sandinum,
eða vestan við sæluhúsið. Áin
fer hraðvaxandi og er farin að
brjóta jökulinn og bera ís fram á
sandinn, en pó ekki í stórum
stíl'.
Símsfeeyti petta hafði verið sent
frá Svíinafelli kl. 16 í gærkveldi.
í morgun bárust landsímastjóra
frekará fréttir að austan. I skeyti
isem hingað barst urn hádegi seg-
ir:
Skieiðará hefir farið ört vax-
andi. Síðan í gær hafa fallið sex
staurar að austan verðu við.
gamla útfallið. Áin hefir brotiði
brotið jökulinn mikið við gamla
útfallið, og flutt íshrönn fram á
sandinn ,alt suður fyrir Skafra-
fellsbæi. Vatnið hefir kastað sér
mjög að landinu, en pó ekki
vaidið verulegum skemdum. Hins
vegar verður ekki séð að stór
útföll séu komin frarn vestar á
sandimum.
Vatninu '• fylffir meyn brmini-
simnsluht, en ekki hefir mn ord-
ið vart vio, eld&umbnot.
Um pjóðveginn mun áin vera
um 6 kilómietra á bneidd, eýra-
laust. (FO.)
Alpýðublaðið átti í morgun tal
við simstöðina á Núpsstað, og
hafði par ekki neitt sést til elda.
Menn gengu í gær á Lómagnúp,
en sáu ekkiert, enda var pá ekki
gott skygni á jökulinn. Aftur á
móti var töluverður „ljósaga,ngur‘‘
í gærkveldi. — Mikill vöxtur er
í Núpsvötmum, en ekki pó meiri
fen í mestu vatnavöxtum.
Togarinn Rán var í nótt á leið
hingað. Er hann var fyrir sunn-
an Reykjanes, sáu skipsmenn
elda á lofti, og bar pá yfir Vatna-
jökul.
SJÓMANNAKVEÐJUR.
Óskum vinum og vandamönn-
um glebilegra páska. Vellíðan.
Kveðjur.
Sktpshöfnin á Ármffitni frú RVK.
Öskum vinum og vandamönn-
um gleðilegra páska. Kærar
kveðjur. — Skipuerfar á Sigrröi.
Skip brennnr
Skspshöfniift bjargast
i tognrst
Kl. 11 f. h. á skírdag fékk loft-
skeytastöðin hér pá fregn frá
pýzkum togara, að færeyska skip-
ið „Vilhjálmur Stefánsson" væri
að brenna 12 sjómílur undan
Ingólfshöfða. Nokkru síðar kom
fyrirspurn um pað frá amtmann-
inum í Færeyjum, hvað orðið
hefði af mönnunum, og í gær-
kveldi kom fregn um pað, að
franski togarinn Jaques Bertha
hefði komið með skipshöfnina til
Fáskrúðsfjarðar á skírdagskvökl.
Jaf naðai mjan n a f é lag j s 1 a n d s
hélt opinn fund fyrir Alpýðu-
■fliokksfólk í lönó nið.ri á skírdag.
Fundarhúsið var troðfult út úr
dyrum, og munu urn 450 manns
hafa werið á fundihum. ,
Karlakór Alpýðu söng fyrst
heiztu jafnaðarmannasöngvana og
var tekið mjög vel.
Þórbergur Þórðarson flutti
langt og snjalt terindi um bölvun
nazismans í Þýzkalandi, afnám
frieiisis verkalý'ðsins, aukið at-
vinnulieysi hans og lækkað kaup.
Var erindi hans tekið með dynj-
andii lófataki.
Héðinn Valdimarsson, sem á
sæti í bankaráði La,ndsbankanis,
fliutti lanigt erindi um hin marg-
földu bankahneyksli, og kom par
ýmisliegt fram, sem áður hefir
ekki verið kunnugt. Fylgdist all-
ur hinn mikli mannfjöldi af mik-
illi athygii með ræðu hans, en í
lok hennar bar Héðinn fram fyrir
hönd félagsstjórnar svofelda á-
lyktun, sem sampykt var í einu
hljóði:
„Út af afbrotum peim og mis-
íellum, sem uppvíst hefir orðið
um undanfarið hjá starfsmönnum
opinberra og hálfopinbierra stofn-
ana, sérstaklega bankanna, skorar
Jafnaðarmannafélag l’slands á all-
an almienninig að gera eftirfarandi
kröfu til alpingis *og ri'kíisstjórn-
ar:
Að skerpt sé að miklum mun
eftirlit mieð störfum starfsmanna
peningastofnan|a og ríkis og bæj-
arfélaga. Skulu menn settir í pau
eingöngu vegna hæfileika eftir á-
kveðnum reglum, en girt fyrir áð
frændsemi, venzl, pólitískt fylgi
eða vinátta ráði par nokkru um.
Að sett sé sérstök Iðggjöf um
skyldur og réttindi opinberra
MALAGA, 30. marz. (FB.)
Allsherjarverkfall er skollið á,
að pví er séð verður í, peim til-
gangi að koma af stað stjórnar-
byltingu. Lögreglunni og bylting-
arsinnum hefir víða lent saman.
Hvatamenn allsherjarverkfal Isins
voru stjórnleysingjar (anarkistar
og syndikalistar). Allmargir menn
hafa særst. (United Press.)
PALMA, 29. marz. (FB.)
Öll viðskifti og flutningur á
Mallorca hafa stöðvast vegna
allsherjarverkfalls, sem hafið var
i samúðarskyni við verkamenn, í
starfsmanna, par með taldir
starfsmenn p’eningastofnana, ríkis
og bæjarfélaga, par sem varði
tafarlausum brottrekstri van-
ræksla í starfi og drykkjuskap-
aróregla, og sé um saknæman
verknað að ræða.-skal ávalt kæra
máiið til opinberrar rannsókniár.
Að sampykt verði á næsta al-
pingi frumvarp pað, sem Alpýðu-
flokkurinn hefir borið fram um
mieðferð og eftirlit með opinber-
um sjóðum.
Að núverandi eftirlitsmanmi
með bönjcum og sparisjóðum
ver&i tafarlaust vikið ’úr embætti
vegna vanrækslu pess, en í emb-
ættið verði settur hæfur maður
og honum sett strangt erindisbréf.
Að hegningarlöggjöfin verðii á
næsta alpingi endurbætt og brieytt
í nútáma horf, svo að hegningar
verði linaðar á smáyfirsjónum, en
hertar og gerðar víðtækari á svik-
um, fjármálaónaiðu, misbeitingu
embættisvalds og stórum misfell-
um eða afbrotum í embættis-
nekstri og öÖrum vandasömuan
og ábyrgðarmiklum störfum í
pjóðfélaginu.
Enn fnemur sé komið á kvið-
'dómum í lopinberum málum, eink-
um peim, sem eru pólitisks eðlis,
og skipaður verði sénstakur ó-
háður opinber ákærandi.“
Enn fnemur sampykti fundurinn
einróma eftirfarandi mótmæli
gegn atvinnuleysisaukningu í-
hald,sins:
„Fundur í Jafnaðarmannafélagi
íslands, haldinn í Iðnó 29. marz
1934, mótmælir eindnegið pví ger-
næði borgarstjóra, að segja upp
70 manns úr atvinnubötavinnunni,
og skorar á bæjarstjórn að
hlutast til um að pessir 'menn séu
tafarliaust teknir í vinnuna aftur.“
málmiðnaðinum. Vopnuð lögregla
og ríkislögnegila heldur vörð á
götunum hér í borg. Verk-
fallsmienn hafa orðið vaidir að
nokkrum öspektum, velt um spor-
vögnum o. s. frv. Spænsku blöð-
in koma ekki út. Eina blaðið er
'enskt blað, sem gefið er út fyrir
ferðamienn, „The Palma Post“, en
hann kemur út í litlu broti og er
siettur og prentaður iunan læstra
dyra. (United Press.)
Stærsta skipasæíða-
stöð heimsins
vigð í Þízkalandi
EINKASKEYTI TIL ALÞÝÐUBL.
KAUPMANNAHÖFN í miorgim.
Stærsta skipasmíðastöð heims-
iins verður vígð á miðvikudaginn
í Nieder-Finow í Þýzkalandi.
Unnið hefir verið að byggingu
skip.asmfðastöðvárin'nlalr í 8 ár, og
hefir hún kostað 28 milljónir rik-
ismarka. STAMPEN.
Æsiugar gegn Itðlnm
í Júgóslavín.
BELGRAD, 29. marz. (FB.)
Miklar æsingar hafá orðið hér
út'af pví, að menn hafa ætlað
að ítalir hefði staðið á bak við
pá, sem gerðu tilraun til pess, að
ráða Alexander konung af dög-
urn (í Zagreb), en tilræðismenn-
mennirnir hafa nú verið dæmdir
til lífláts. Mannfjöldi safnaðist
fyrir framan skrifstofu ítalska
sendiherrans hér og er talið að
parna hafi verið sarnan komnar
10 000 manna. Lögreglan varð að
skierast í leikinn og dreifa mann-
fjöldanum. Margir meiddust í
stympingunum.
Félag útvarpsnotenda
klofnar.
Á miðvikudagskvöldið hélt Fé-
lag útvarpsnotenda aðalfund sinn.
Félaginu hefir stjórnað klíka fúrra
íhaldsmannia, sem hefir svo að
segja, drepið félagið. Reikning-
ar voru lágðir fram á fundinum
iog voru peir í svo megnri óreiðu,
að fundirmenn póttust ekki geta
sampykt pá. Höfðu peir heldur
ekki verið endurskoðaðir af hin-
um kjörnu endurskoðendum. Það
Ivom í Tjós, að stjórnin veit ekkert
hvað margir menn ieru í félaginu.
Félagsstjórnin haf&i svo mikið
ofbeldi frammi á fundinum, að
stór hluti fundarmanna gekk af
fundi og munu peir menn nú hafa
í hyggjti að stofna nýtt félag.
Baakahneykslnnnm mótmælt
Rrafa isKSfl að Jakob Moiler sé rekinn
ús* starfi sexn bankaeftirlitsmaðR?