Alþýðublaðið - 09.04.1934, Blaðsíða 1

MÁNUDAGINN 9. APRÍL 1934.
i
XV. ÁRGANGUR. 141. TÖLUBL.
Opinber
skýrsla frá
lðgreglnnni
rTrfJÖSi: _ A „ . _ . ÚTGEFANDI:
K. VALDBSAItSSON DAÖBLAÐ ÖG VIlCUBLAÐ. ALÞÝÐUFLOKKURINN
amm~- .. ............... ** ............. ' .. .................■ ' ■ ..... "■ " ■ '" ' ■ '• " 1 I . —..
CM4H9LM&8 휜ar & aS« «bta ta*« M. 3 —* «tSda*fs. ÁskfiSbtgiaíd !tr. 23» 6 mtoBÖl - kr. 5.00 ÍTrir 3 reianaöi. ef (jreltt ssr lyrtrtraEc. í »®usbsö!u bottar bíaéiO 10 «nra. VJKl®LABII5
feamur «t * fere^ws míðvjkudegt. UaO kostax efeetns k». S.0S a ért. 1 prrf b!rt«st allar hefstv. greinsr, er birtatt l degbiaölnu, frbttir og vlkujrtriit. RITSTJÓRN OQ AFQREiÐSLA AlpJfBn-
66»«stns er vlfl HverfisgOtu nr. 8— I8 StMAR: «806- aforæfösla Off aKRfýalngar, 4S0t: rlttrtíóm (innleudar fr*ttir), 4302: riístjóri, 4SÓ3: Vfibjilraur 3. VHliJálmsson, biaðamaður (feetma),
tiSssgtias Áágelresoe, bleOamsAnr. PremMwveat 13. «904- F 51 VOMemarsaaa. ritsáJM. {hointaí. 23317: íMgurður ióhannesson. afgreiðslu. o« euglýrtugastjárl MnsV 4®»: preatsrutöjaio.
um rannsóknina i á-
vísanasvikamálinu
birtist í Alpýðublaðinu
á morgun.
Dómorílandráðainálinu
SLYSIÐ í NOREGI Á LAUGARDAGSNÓTTINA:
gegn Alþýðublaðinu
var kveðinu npp í dag
Þórbergur Þórðarson og rit-
stjóri Alþýðublaðsins voru
sýknaðir af ákæru réttvisinnar
Ægilegasta slysið
í Noregi í 30 ár
Kiðmlest lik fondust á klettasnðsnm hátt
upp í fiallshlíð.
EINKASKEYTI TIL
ALÞÝÐUBLAÐSINS
Dómur i landráðamáiinu gegn
i Þórbergi Þóröarsyni og ritstjóra
; Alpýöublaðsins var kveðinn upp
kli. 1V21 i dag.
ív Þeir: voru, eins og kunnugt er,
ákærðir fyrir landráð, eftir kröfu
frá utanrikisráðunieytinu þýzka,
vegna greinar Þórbergs Þórðair-
sonar um nazista, sem birtist hér
í blaðinu.
í forsendum dómsins segir
mieðal annars:
Fyrir réttinuon hefir höfundur
haldið því fram, að með greina-
bálki þessum hafi hann viljað
fræða liesendur blaðsáns um
stefnu og starfshætti eins stjórn-
málafiliokks í Þýzkalandi, nazista-
fliokksins. Hann befir nedtað að
ghein síh hafi átt að beinast að
hilnni þýzku þjóð eða stofnunum
þýzka rikisins, beidur hafi hann
með gneininni að eins viijað deíia
á forystumenn nazistaftokkisins.
„Við liestur gneinariunar í saim-
hiengi verðUr að telja að þiessi
meining höfundarins komi skýrt
í ljós. Fyrirsögnin segir strax til
þiess. I upphafi fuilyrðir hann að
'hazistafliokkurinn hafi í baráttu
sinni lagt megináherzlu á að inn-
ræta löndum sínum „miskunnar-
laust hatur“ á nokkrum stjórn-
máiaandstæðingum sínum, og
gengur greinin öil út á að lýsa
starfsemi og starfsaðferðum þessa
stjórnmáláfliokks, og meðJima
hans gagnvart þeim. Greinin er
ádeila á nazistaflokkinn, birt í
blaði fiokks jafnaðarmanna ’nér á
landi, ien jafnaðarmenn hefir höf-
undur einmitt talið verða sér-
staklega fyrir hinu „miskunnar-
liausa hatr;i“ hins þýzka þjóðiernis-
jafnaðurmannafJokks. Ekkiert kem-
;ur fram í greininni, sem gefi á-
stæðu tiil að ætla, að greinar-
höfundur sé óvinveittur þýzku
þjóðiinni í heild, né að ásetningur
hans hafi verið að deiia á hana
sjálfa. Ádeilan beinist öll að ann-
ar;i og takmarkaðri féiagsheiid,
þ. e. þýzka þjóðerois-jafnaðar-
mannafliokknum. Einstakar setn-
ingar greinarinniar iesnar í réttu
samhenigi verða heldur ekki
skýrðar á annan Mtt. Og þótt
svo standi á, að þassi stjórn-
málaflokkur fari nú með stjórn
þýzka ríkisins, verður að telja
það nægilega Ijóst, að það er
stjörnmálafliokkuTinn, sem ádeilan
beinist að, en ekki þýzka þjóðin
eð;a nepræsentivar stofnanir þýzka
rlkisins. Meiðandi eða móðgandi
ummæli um erlenda stjórnmála-
flokka, stefnu þeirra, starf eða
forystumenn verður hins vegar
ekki talin móðgun við hina er-
lendu þjóð eða á annan hátt refsi-
verð samkvæmt ílslenzkum löguln.
Samkvæmt þessu ber að sýknia
ákærðan Þórberg Þörðarson af á-
kæru réttvísinnar í máfi þiesisu.
Áærði Finnbogi Rútur Valde-
marsson er ritstjóri og ábyrgðah-
maðiur Alþýðublaðsins og hefir
viðiurkient, að umrædd grein hafi
verjö birt þar með vilja sínum
og vitund. En þiess ber að gæta,
að grieinin er rituð undir fuilu
nafni höfundar, meðákærðs Þór-
bergs Þórðarsonar, og verður þvi
þegar af þieirri ástæðu að sýkna:
ákærðan Finnboga Rút af ákæru
réttvísinnar í málinu samkvæmt
tiiskipun 9. maí 1885, 3. gr.
Eftir þiessum máisúrslitum ber
áð greiða m.áÍskostnað af al-
mannafé, þar með talin máisvarn-
aralaun tiil skipaðs taismanns á-
kærðu, Stefáns Jóh. Stefánssionar
hrm., siem þykja hæfiiega ákveð-
in kr. 60,00.
Máfiö befir verið reksið vita-
laust.
Því dæmist réttfað vera:
Ákærðir Þórbergur Þórðarson
og Finnhogi Rútur Valdemars-
son skuiu sýknir af ákæru
réttvísinnar i máli pessu.
Málskostnaðurinn greiðist af
almannafé, par með talin máls-
varnarlaun skipaðs talsmanns
ákærðu Stefáns Jóh. Stefáns-
sonar, sem pykja hæfilega á-
kveðin 60 kr.“
— Fyrjr heigina gerði mikið
fannkyngi í Skotiandi, í Deeside
og Donside héruðunum. Snjórinn
er þar nú íeitt fet á dýpt. í Aber-
dæn voru einnig þrumur og eld-
ingar. Talsímastaurar svignuðu
og línur slitnuðu undan snjó-
þyngslunum, svo að símasamband
var ví?|a slitið.
Bardagar millí aaz-
ista og kommúBista
í Belgín.
BERLIN í morgun. (FÚ.)
í Bruxeliles ætluðu nazistar að
vígja nýtt fundarhús í gær, en
vígslan fór öll í handaskoium
vegna þes.s að kommúnistar höföu
haft viðbúnað mikinn, og réðust á
fundarmenn. Varð bardagi úr og
barst leikurinn víða um göturnar
uns iögreglunn-i tókst að skakka
leikinn
„Há!ofts-ráðstetnaw
í Moskva
LENINGRAD, 9. apríl. (FB.)
Á „stratosfene“'ráðstiefnunni,
sem hér er Midin, hefir verið á-
kveðið að boða til fumdair i Rúss-
landi áxið 1936 og bjóða á fund-
inn öMum kunnum sérfræðinigum,
sem liagt hafa stund á fræði þau,
sem kend eru við hálöftin (stra-
tosfere). Búist er við, að Piccard
og ýmsir kunnir ví’sindamenn
komi á fundinn. Ráðgert er, að
halda hann um það lieyti og sól-
myrkvinn verður 1936 og nota
þá tækifærið um leið til ýmis-
liegra athugama í sambandi við
hann. (United Press.)
Nazistar sleppa úr fang-
elsi,
BERLIN í morgun. (FO.)
Fimrn nazistar brutust út úr
fangieisi í Linz í Austurríki ný-
Jega. Lögreglan hefir nú tekið
nokkra af œttbigjum þessara
strokufanga fasta, fyrir hjálp og
í gær ki. 2 héldu um 100 út-
varpsnotendur fu’nd í Kaupþings-
sa'Inum til að stofna nýtt útvarps-
notendafélag. Urðu töluverðar
lumræður í upphafi fundarins um
starfsiemi gamia félagsins og
hversu óhæft þáð væri til að
gæta áhugamáia og hagsmuna út-
varpsniotenda, eftir að íhalds-
fllokkurinn hafði gert það að
fHokkspólitfsiku félagi.
Samþykt var að stofna félagið,
og hlaut það nafnið „Útvarps-
notendáfélag Reykj;avíkur“.
Tilgangur féiagsins er áð stuðla
að þvi, að ríkisútvarpið verði æ-
tíð starfrækt á lýðræðisgrund-
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
Slysið, siem varð í Noregi. að-
faranótt laiugaTdagsins, hafði ver-
ið fyrirsjáanlegt árum saman.
Bjangið losnaði meir og meir
og sprunjgurnar í því uxu með
hverju ári.
Fólkið trúði pví, að guð mundi
vernda pað.
Ekkert manulegt vald gat af-
stýrt slysinu, en íbúarnir um-
hverfis, í fiskiþorpunum, voru á-
kaflega trúaðir og trúðu því, að
guð mundi vernda þá.
Storfjorden, sem bjargið féll í,
er ákafiiega langur, en mjög
þröngur, og með mörgum smá-
fjörðum, og bygðin lá alveg við
flæðarimál.
Talið er, að flóðbylgjan hafi
verið 70 metra há.
40 manns fórust.
1 Talfjord fórust 23 manns, bar
af 9 böro. Alt var þetta fólk
í svefni er slysið vildi til.
í Fjöraa fórust 17 mianns.
Vfð’svegar í Storfjordien varð
mikið tjón. Allir bátar og allar
gufuskip abryggjur eyðil cgðus t.
Rafmiagnsstöðiín í Tafjord, sem
framleiðir rafmagn Mnda helm-
ingnum af amtinu, eyðilagðist
ekki, og er það undravert í
stöðina heyrðust dunur og dynk-
ir .er fióðbylgjan reið yfir.
Flóðlbylgjan gekk yfir í hálf-
tíma, og kastaði hún meðal ann-
ars fjörutíu feta löngum vélbáti
notenda og styðja að þvi, að
trygð verði með löggjöf hæfileg
áhrilf þieirra á útvarpsstarfscm-
i;na með rétti til íhlutunar urn
skipun útvarpsráðs o. fl.
í stjórn féiagsins voru kosnir:
Sigurður Baldvinsson póstmisist-
ari formaðlur og auk hans Ingimar
Jónsson skólastjóri, Nikulás Frið-
riksson umsjónarmaður, Kristó-
fer Grímsson bóndi og Sigurvin
Einarsson kennari. Auk þess var
kosið 12 manna framkvæmdanáð.
1 félaginu eru menn af ö’llum
pólitfekum flokkum og auk þess
menn, sem eru utan flokka.
300 metra upp á land og stórum
farþegabáti kastaði hún 50 metr-
um á land .
Slysið vildi til kl. 3 um nótt-
ina, og voru flóðbylgjurnar í
raun og veru þrjár og var sú síð-
asto langstærst.
Húsin sópuðust burtu, og kast-
taði öliliuí í hrúgur, húsum, bryggj-
um og bátum. Húsin, sem eyði-
lögðlust, voru 30 að tölu.
Fjölmiennar hjálparsveitir hafa
verið sendar á slysstaðinn og
fiugvéiar lögðu af stað til hjálp-
ar und.tr eins og fréttist um slys-
ið.
Hroðalegt um að litast.
Er fyrstu hjálparsveitirna;r
komu lá vettvang, var hroðialegt
irnií að litast.
Limlest lík héngu í klettasnös-
unum, og ails staðar þar, sem áð-
ux höfðu verið mannabústaðir,
garðar og akrar, var komin ömur,
lieg auðn.
Björgun eða hjálp var í raun
'Og veru ómögulegt að koma við..
Engu var að bjarga. Ógæfan
hafði dunið yfir og var búin að
eyðifeggja og deyða. Heiiar fjöl-
skyldur fórust saman.
Þetta er stærsta og hörmuieg-
asta slys, sem orðið hefir í Nor-
egi siðan 1904, en þá, 23. janú-
ar 1904, brunnu næstum al'iar
byggingar í Áliasundi. [Hvort hér
er átt við að það sé átærisita
slysið, ,sem orðið hafi í Nonegi
fyrir 30 árum, er ekki gott að
sjá, en þá fórst enginn maður.
Hinsvegar hljóp ægileg skriða yf-
ir Vierdal, sem er skamt frá Þrénd
hieiimi árið 1893, eða fyriT 40 ár-
um og fórust þá 170 manns á
iei;nni nóttu.]
Kionungurinn og rflrisstjórnin
hafa gefið yfirvöidunum í hér-
aðinu skipun um að linna neyð,
sorg og sársauka alls staðar þar,
sem því er hægt áð koma við.
STAMPEN.
Bylting i nndiibúoingi
í Portúgal
LISSABON, 9. apríl. (FB.)
Lögreglan hefir komist aö því,
að byltingarsinnar ætiuðu að
koma af stað óspektum og stofna
í til hryðjuverka þ. 1. mai. Mikið
! af spnengiefni hefir fundist hjá
' þieim. Sextán kommúnistar hafa
verið handteknir. (United Pness.)
undirbúning við flóttann.
Útvffirpsnoteiidafélag Reyklaviknr
stofnað I gær at mönnaasi úr öllnm flokbnm
velli, að gæta hagsmuna útvarps-