Morgunblaðið - 27.08.1998, Blaðsíða 40

■•40 FIMMTUDAGUR 27. ÁGÚST 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
t
Elskuleg eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, amma og langamma,
VIGDÍS STEINDÓRSDÓTTIR,
Framnesvegi 52,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum mánudaginn 17. ágúst.
Jarðarförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk
hinnar látnu.
Sérstakar þakkir til alls starfsfólks krabbameinsdeildar 11-E á Land-
spítalanum og hjúkrunarfræðinga í heimahjúkrun á Heilsugæslustöðinni
á Vesturgötu 7 fyrir umönnun hennar, vináttu og hlýhug.
Gunnar Helgason,
Dóra Gunnarsdóttir, Guðmundur Hallgrímsson,
Anna Gunnarsdóttir, Birgir Guðmundsson,
Guðbjörn Gunnarsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Hjartkær eiginmaður minn, tengdafaðir, afi og
langafi,
EINAR EINARSSON
vörubifreiðastjóri,
Sléttuvegi 15,
Reykjavík,
lést á Sjúkrahúsi Reykjavíkur sunnudaginn
16. ágúst.
Jarðarförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk
hins látna.
Ásta Magnúsdóttir,
Bolli Magnússon, Ásta Bolladóttir,
Magnús Bollason, Bolli Magnússon yngri.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
SVAVA MAGNÚSDÓTTIR,
lést í faðmi ástvina þriðjudaginn 25. ágúst.
Jarðarförin auglýst síðar.
Sigurður K. Pálsson,
Jónína Pálsdóttir,
Magnús Geir Pálsson,
Kristín Jóhannesdóttir,
Magnea Jóhannesdóttir,
Ragna Jóhannesdóttir,
Hulda Jóhannesdóttir,
Elsabet Baidursdóttir,
Helen Svava Helgadóttir,
Áslaug Sif Gunnarsdóttir,
Guðmundur Björnsson,
Ingvi R. Einarsson,
Gunnar Eldar,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Ástkær móðir mín, tengdamóðir og amma,
HERDÍS HLÍF ÁSGEIRSDÓTTIR,
Gyðufelli 4,
Reykjavík,
andaðist á Sjúkrahúsi Reykjavíkur sunnu-
daginn 23. ágúst.
Útförin fer fram frá Fellla- og Hólakirkju mánu-
daginn 31. ágúst kl. 10.30.
Jón V. Sigurmundsson, Ingibjörg Huld Þorsteinsdóttir
og barnabörn.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
ARNBJÖRG GUÐLAUGSDÓTTIR,
Mýrum 13,
Patreksfirði,
verður jarðsungin frá Patreksfjarðarkirkju laug-
ardaginn 29. ágúst og hefst athöfnin kl. 14.00.
Ingibjörg Haraldsdóttir, Pétur Ólafsson,
Guðlaug J. Haraldsdóttir,
Erlingur S. Haraldsson, Margrét Einarsdóttir,
Helga Haraldsdóttir, Georg Guðmundsson,
Aðalsteinn U. Haraldsson,
Rannveig Haraldsdóttir,
Skúli T. Haraldsson, Ýr H. Einarsdóttir,
Þröstur Haraldsson,
Þórey A. Haraldsdóttir, Ásgeir H. Ingólfsson,
Brynja Haraldsdóttir, Magnús J. Áskelsson,
Ólafur Felix Haraldsson, Bjarnveig Guðbjartsdóttir,
Regína Haraldsdóttir, Gunnar I. Bjarnason,
barnabörn og barnabarnabörn.
EINAR
HEIMISSON
+ Dr. Einar Heim-
isson fæddist í
Kópavogi 2. desem-
ber 1966. Hann lést
í Miinchen í Þýska-
landi hinn 16. ágúst
siðastliðinn. For-
eldrar Einars eru
hjónin Steinunn
Einarsdóttir og
Heimir Þorleifsson,
bæði kennarar við
Menntaskólann í
Reykjavík. Systir
Einars er Kristrún
Heimisdóttir lög-
fræðingur, f. 28.
ágúst 1971. Móðurforeldrar
Einars voru séra Einar Guðna-
son prestur í Reykholti og Anna
Bjarnadóttir kennari í Reyk-
holti. Föðurforeldrar Einars
voru Þorleifur Þorgrímsson
verslunarmaður í Reykjavík og
Kristensa Guðmundsdóttir frá
Krossnesi í Grundarfírði.
Einar ólst upp á Seltjarnar-
nesi, lauk stúdentsprófí frá
Menntaskólanum í Reykjavík
vorið 1986 og doktorsprófí í
sagnfræði og bókmenntum frá
Albert-Ludwigs Universitat í
Freiburg í Þýskalandi sumarið
1992. Doktorsritgerð hans nefn-
ist: Die Asylsituation in Island in
den dreifiiger Jahre im
Vergleich mit den anderen nor-
dischen Landern. Einar þreytti
samkeppnispróf inn í Kvik-
myndaakademíuna í Miinchen
haustið 1992 og lauk fyrrihluta-
prófi í leikstjórn og handrits-
gerð þaðan. Hann var blaða-
maður á tímaritinu Þjóðlífí,
vann í byggingarvinnu og á eyr-
inni og fjallaði um sígilda tónlist
í Ríkisútvarpinu. Hann gerði tíu
heimildarmyndir fyrir sjónvarp
og eina leikna mynd sem allar
voru sýndar í Sjónvarpinu: Gyð-
Stundum berast svo dapurlegar
fregnir, að erfítt er að trúa þeim.
Þannig fór um mig, er fregnir bárast
af dauða vinar míns, Einars Heimis-
sonar. Þetta hlyti að vera vondur
draumur, martröð, sem hyrfi að
morgni nýs dags. En þetta var hinn
ískaldi, sorglegi veruleiki. Lífið
kennir manni, að hið óvænta gerist,
jafnvel það sem síst má búast við, og
ekki hefði mig grunað, ég ætti eftir
að lifa hann Einar minn Heimisson,
því að í mínum huga hefur hann jafn-
an tengst æskuþreki og lífi. Fráfall
hans er hörmulegt vinum hans og
vandamönnum, en það er líka mikið
tjón fyrir íslenska menningu, því að
hann átti margt eftir ógert. Mig
langar til þess að minnast hans hér í
fáeinum orðum, en þau verða þó fá-
tæklegri en honum bæri.
Einar Heimisson var nemandi
minn í Menntaskólanum í Reykjavík
árin 1984-1986. Það er meginkostur
kennarastarfsins að fá að kynnast
ýmsum mannvænlegum æskumönn-
um, og þar í fremstu röð var Einar
Heimisson. Hann vakti strax at-
hygli, því að einkar bjart var yfir
honum, og hann var mjög drengileg-
ur maður í öllum háttum. Einar var
einstaklega áhugasamur námsmað-
ur, gæddur skýrum og hvössum gáf-
um, og árangurinn var frábær í öll-
um greinum. Hann hlaut fyrstur
manna verðlaun úr nýstofnuðum
verðlaunasjóði fyrir árangur í ís-
lenskum fræðum á stúdentsprófi, og
honum var veittur hinn eftirsótti
gullpenni fyrir glæsilega ritgerð um
smásögur Ólafs Jóhanns Sigurðs-
sonar. íslensk ritgerð Einars á stúd-
entsprófinu var einkar athyglisverð,
en efnið var „Tungan og þjóðernið".
Sú ritgerð var síðar birt í Morgun-
blaðinu, og er það afar fátítt um slík-
ar ritgerðir.
Á þessum tímamótum í lífi sínu, er
menntaskólaárin voru að baki, hefði
afburðamaðurinn Einar Heimisson
getað lagt fyrir sig hvaða grein sem
var og náð frábærum árangri. Hann
kaus fyrst að nema sagnfræði og
bókmenntir í Þýskalandi. Við hitt-
umst alloft, þegar hann var heima í
ingar á íslandi
(1989), Innflytjend-
ur á Islandi (1990),
Olafur Jóhann Sig-
urðsson (1991), _ í
fjarlægð - um Is-
lendinga í Kaup-
mannahöfn á stríðs-
árunum (1991),
Bjarni - saga um
vísindamann, um
Bjarna Sæmunds-
son fiskifræðing
(1991), íslenska
íþróttavorið (1993),
Hvíti dauðinn
saga frá Vífilsstöð-
um (1994), Benjamín í Berlín og
Moskvu (1995), Ég sigra (1996)
og loks Við höfðum ekkert vit á
stríði (1998). Kvikmynd eftir
handriti og í leikstjóm Einars,
María, var framsýnd í kvik-
myndahúsum í Þýskalandi og á
íslandi haustið 1997 og sýnd í ís-
lenska sjónvarpinu 17. júní sl.
Einar gerði fjölmarga út-
varpsþætti um bókmenntir, tón-
list og sagnfræði. Vaka-Helga-
fell gaf út tvær skáldsögur hans
og var önnur þeirra, Götuvísa
gyðingsins, tilnefnd til Islensku
bókmenntaverðlaunanna, þegar
þau voru veitt í fyrsta sinn. Hún
kom út á þýsku, hjá Forum
Verlag í Leipzig, árið 1993 und-
ir heitinu Ins Land des Winters.
Hann þýddi smásögur og ljóð
ýmissa þýskra skálda. Þýðing
hans á bókinni, Hvíta rósin,
sögu ungra andspyrnumanna í
þriðja ríki Hitlers eftir Inge
Aicher-Scholl kom út hjá Menn-
ingarsjóði árið 1987. Auk þessa
liggja eftir Einar smásögur og
fjöldi greina um ýmis þjóðfé-
lagsmál.
Útfór Einars fer fram frá Sel-
tjarnarneskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
leyfum, og hann sagði mér frá námi
sínu og ýmsum athyglisverðum
hræringum í bókmenntum og listum
í Þýskalandi. Einar var um skeið
blaðamaður á tímaritinu Þjóðlífi, og
vakti hann athygli á margvíslegum
málum, þar sem úrbóta var þörf.
Hann gagnrýndi ýmislegt, en gagn-
rýnin var jafnan málefnaleg og sett
fram í þeim tilgangi að stuðla að
framförum. - Fyrir u.þ.b. tíu árum
tók hann þar fyrir hið fráleita og
hneykslanlega ástand, sem lengi
hafði verið í húsnæðismálum
Menntaskólans í Reykjavík, og ýtti
sú þarfa umfjöllun við mörgum. Ég
sagði við Einar, að hann ætti sér-
stakar þakkir skildar fyrir þetta
framtak sitt.
Aðeins 22 ára að aldri sendi Einar
frá sér skáldsöguna „Götuvisu gyð-
ingsins“, og var hún tilnefnd til Is-
lensku bókmenntaverðlaunanna.
Hinn ungi vinur minn kom sjálfur og
gaf mér bókina, áritaða með einkar
hlýlegum orðum. Nokkrum árum
síðar kom hún út í þýskri þýðingu,
og ég tel það sérstakan heiður að
hafa fengið tækifæri til þess að
stuðla að þeh-ri útgáfu, en þá var ég
stjórnarformaður Bókmenntakynn-
ingarsjóðs.
Einar nam siðar leikstjórn og
handritsgerð í Múnchen. Sú mennt-
un og traust sagnfræðiþekking nýtt-
ust honum vel við gerð heimilda-
mynda, en þær urðu alls tíu talsins.
Margar þeirra era frábærar, t.d. ís-
lenska íþróttavorið, en kærust er
mér Hvíti dauðinn - saga frá Vífils-
stöðum. Mér er kunnugt um það, að
við gerð myndarinnar þurfti Einar
að sigrast á margvíslegum erfiðleik-
um, sem hefðu getað komið í veg fyr-
ir, að hún yrði til. En hann var ótrú-
lega duglegur og ósérhlífinn, og hon-
um tókst því að ryðja hindrunum úr
vegi.
I mínum huga er kvikmynd Ein-
ars, María, sérstaklega fagurt verk,
en margt reyndist honum erfitt við
gerð myndarinnar. Hún er heillandi
og hugljúf, þótt þar sé stundum fjall-
að um miður geðsleg efni. En það
var eitt af einkennum Einars að taka
fyrir andstæðurnar, hið fagra og hið
ljóta í mannlegu lífi. Hann var á viss-
an hátt rómantískur og viðkvæmur í
lund, og hann hafði glögga tilfinn-
ingu fyrir hinu dramatíska í tilver-
unni. Hann hafði trausta þekkingu í
tónlist og nýtti sér það í myndum
sínum með einkar smekklegum
hætti. Ég hafði mikla unun af því að
horfa á kvikmyndina Maríu og gerði
það reyndai- fáeinum kvöldum áður
en helfregnin barst.
Margir sakna nú sárt Einars
Heimissonar, og sárastur er harmur
foreldra og systur. Huggunarorð
munu vandfundin nú, en ég vil hér
þó minna á orð og fyrirheit læri-
meistarans mikla, en hann sagði:
„Sælir eru sorgbitnir, því að þeir
munu huggaðir verða.“ - Einnig má
hér benda á það, hversu ótrúlega
mikið Einar hafði afrekað á skammri
ævi, og þeir sem þekktu hann náið
geta þakkað það að hafa fengið að
kynnast vel hinum mikilhæfa manni,
sem gaf öðram svo mikið. Ég votta
honum virðingu mína, er leiðh- skilur
nú um hríð.
Ég er þess sjálfur fullviss, að Ein-
ar Heimisson lifir nú í öðrum og
betri heimi, og listilega vel gerð verk
hans sjálfs munu lifa í þessum heimi
mönnum til ánægju og yndis og til
íhugunar og umhugsunar. - Ég
sendi að lokum innilegar samúðar-
kveðjur til þeirra sem nú eiga um
sárt að binda og bið þeim Guðs misk-
unnar og huggunar. - Blessuð sé
minning hins unga vinar míns, Ein-
ars Heimissonar.
Ólafur Oddsson.
Auðveldai-a er að sætta sig við
dánarfregnir þeirra, sem komnir eru
fram yfir miðjan aldur og hafa skilað
ævistarfinu að mestu, en að taka við
skyndilegri dánarfregn ungs hæfi-
leikamanns. En stundum verðum við
að afbera það sem ómögulegt er.
Einar Heimisson, systursonur minn,
31 árs gamall maður, sem öllum sem
til þekktu þótti vænt um, er látinn.
þetta er reiðarslag, ekki bara fyrir
foreldra Einars, systur og nánustu
ættingja og vini, heldur fyrir ís-
lensku þjóðina alla. Hann hafði þeg-
ar sýnt að í honum bjuggu miklir
hæfileikar, hann hafði skarað fram
úr hvai- sem hann var og hann átti
svo mikið ógert. Einar Heimisson,
rithöfundur, blaðamaður, doktor í
sagnfræði, kvikmyndafræðingur og
framleiðandi og fleira, hafði þegar
sýnt, að hann var maður mikillar
framtíðar, og við sem þekktum hann
vissum, að á miklu var von. En nú er
vonin brostin og við spyrjum hverju
þetta sætir. En fátt er um svör.
Einar Heimisson var ljúfur og
elskulegur drengur og mikið góð-
menni. Á yngri árum var hann mjög
góður íþróttamaður, í knattspyrnu
sem og frjálsum íþróttum, og hann
var mikill unnandi sígildrar tónlistar,
bókmennta og lista. Hann var einnig
nægilega góður fiðluleikari til þess
að hann hefði getað náð árangri á
tónlistarsviðinu og hann hefði getað
unnið fyrir sér með húsgagnasmíði.
Doktorsritgerð hans fjallaði um
stöðu erlendra flóttamanna á íslandi
á árunum fyrir síðari heimsstyrjöld
og viðamesta kvikmyndin er Mana,
saga þýskrar stúlku sem kom til ís-
lands í atvinnuleit. Skáldsaga Einars
„Götuvísa gyðingsins" var gefin út
bæði á íslandi og í Þýskalandi og
hún var tilnefnd til íslensku bók-
menntaverðlaunanna 1990. þá gerði
Einar tíu heimildarmyndir, sem
Sjónvarpið tók til sýningar. En hann
kom víðar við. Hann var blaðamaður
hjá tímaritinu Þjóðlífí, fjallaði um sí-
gilda tónlist í Ríkisútvarpinu og
hann þýddi smásögur og ljóð þýskra
skálda og þýðing hans á bókinni
Hvíta rósin, sem fjallaði um baráttu
þýskra ungmenna gegn nasistum á
stríðsárunum, kom út hjá Menning-
arsjóði árið 1988. Þetta eru mikil af-
köst og með lengri ævi hafði hann
líklega orðið heimsfrægur. En þessu
gat enginn mannlegur máttur ráðið.
I verkum Einars er ákveðið sam-
hengi, sem ég hef ekki enn kunnáttu
til að skilgreina svo vel sé. Einar
hafði stefnu og drauma um að nota
kvikmyndatæknina til að koma boð-
skap sínum á framfæri. Fleiri höfðu
áþekka drauma en flestir létu sér
nægja að tala um þá. Einar var að
því leyti sérstakur að honum tókst
að framkvæma draumana sína.