Morgunblaðið - 04.09.1998, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 4. SEPTEMBER 1998 29
LISTIR
Sumarverkum
lokið í Laugar-
nesinu
Silja
Aðalsteinsdóttir
Jóhann
Hjálmarsson
Bragi
Þórðarson
Útgáfubækur Hörpuútgáfunnar
Perlur og
blöndukútur
TOJVLIST
Listasafn Sigurjóns
Ólafssonar
KAMMERTÓNLEIKAR
Hlíf Sigurjónsdóttir, Junah Chung
og Sigurður Halldórsson fluttu
tríó og dúetta eftir Haydn,
Martinú og Beethoven.
Þriðjudagurinn 1. september,
1998.
Á EFNISSKRÁ síðustu tón-
leika sumarsins í Listasafni Sigur-
jóns Ólafssonar var leikin sérlega
sumarleg tónlist og eins og sagn-
fræðingar hafa bent á eru
strengjatríó og dúettar einhver
glaðlegustu tónverk sem samin
voru á tímum vínar-klassíska tím-
ans, sennilega af því að tónskáldin
hugsuðu verkin til brúks í heima-
húsum og þó sérstaklega til
skemmtunar.
Strengjatríóin eftir Franz Jos-
eph Haydn eru ótrúlega góð tón-
list og sá mikli fjöldi sem hann
samdi, eða um 126 slík verk á ár-
unum 1762-1775, eru ekki frá
hans hálfu merkt með ópus-núm-
eri og aðeins eitt tveggja þátta
verk er að sjá í tónverkalistanum,
nr. 5 í fyrstu bók. I efnisskrá er
það tveggja þátta tríó, sem leikið
var, merkt op. 53 en ekki auð-
kennt á annan máta, hvorki tón-
tegund eða staða í tónverkaskrá
Grove. Hvað sem þessu líður er
þetta tveggja þátta tríó mjög
skemmtileg tónsmíð en einmitt í
þessum tónsmíðum, ásamt kvar-
tettunum, er að finna lykilinn að
tónsmíðatækni þeirri er einkenndi
sinfóníurnar. Verkið var léttilega
flutt af Hlíf Sigurjónsdóttur,
Junah Chung og Sigurði Halldórs-
syni en þessi tónlist er svo gegn-
sæ, að hljóðfæraleikarar þurfa að
ráða yfir allt að því „vírtúósísk-
um“ skýrleika. Þrátt fyrir ein-
staka hnökra var leikurinn í heild
mjög góður og fjörugur.
Annað viðfangsefni tónleikanna
voru þrír madrigalar eftir
Martinú, sem sagður er hafa verið
„músíkantískur" og leikandi léttur
í verkum sínum og í heild var
þessi skemmtilega tónlist vel flutt
af Hlíf Sigurjónsdóttur og Junah
Chung. Lokaverkið var
strengjatríó í G-dúr, op. 9, nr. 1,
eftir Beethoven. Verkið er stór-
kostleg tónlist, sannkölluð temat-
ísk blómadýi-ð, samin í Vínarborg,
er höfundurinn var 28 ára en þá
hafði hann m.a. samið fjórar
fyrstu píanósónöturnar sínar. Á
þessum árum mun Beethoven hafa
sótt tíma til Albrechtsberger,
enda geisla þau af fallega unnum
kontrapunkti og þó hlustendur
sakni ekki fjórðu raddarinnar,
mun höfund hafa þar á skort, því
hann samdi ekki fleiri
strengjatríó. Flutningurinn var að
mörgu leyti vel útfærður en þó
ekki án hnökra er aðallega tengd-
ust inntónuninni, sem aðeins næst
með langri samæfingu og nær
langt út fyrir svið samvirkni í leik
og tónstöðu. Að öðru leyti var
flutningurinn skýrlega mótaður,
árekstralaus og á köflum fjörugur.
Hvað um það sem þar á vantaði,
þá voru tónleikarnir í heild hressi-
lega framfærðir og með þessum
fjörugu tónleikum var þar með
lokið sumarverkunum að þessu
sinni í Laugarnesinu.
Jón Ásgeirsson
PERLUR úr Ijóðum íslenski'a
kvenna er ljóðaúrval sem Silja Aðal-
steinsdóttir hefur tekið saman og er
meðal væntanlegi’a útgáfubóka
Hörpuútgáfunnar. í kynningu segir
að ljóðin myndi eins konar ljóðsögu:
„Þau byija á ljóðum um að vera
barn, sem síðar yxi upp, yrði ung-
lingsstúlka, kona. Ljóð geta sagt hið
ósegjanlega, það sem ekki er hægt
að segja og það sem ekki má segja“.
Marlíðendur er fimmtánda ljóða-
bók Jóhanns Hjálmarssonar. „Ljóð
hans hafa að undanfömu vakið æ
meiri athygli heima og erlendis og
era til í þýðingum á fjölmargar tung-
ur. Nýlega kom út eftir hann ljóða-
safn á Spáni með 103 ljóðum og
væntanleg era ljóðasöfn eftir Jóhann
í fleiri löndum," segir í kynningu.
Blöndukúturinn - Eftirminnilegir
atburðir og skemmtilegt mannlíf er
þrettánda bók Braga Þórðarsonar,
sem m.a. er kunnur íyrir Borgfirska
blöndu. Sagt er frá Hjalta Björns-
syni sem fór til Þýskalands á stríðs-
árunum, var sakaður um njósnir
fyrir Þjóðverja og lenti í fangelsi á
Bretlandi. Þá eru frásagnir af lífi og
starfi Herdísar Ólafsdóttur á Akra-
nesi og Theódórs Einarssonar gam-
anvísna- og revíuhöfundar, einnig
sagnir af björgunarafrekum og
náttúruperlum.
í bókaflokknum Lífsgleði - Minn-
ingum og frásögnum frá fyrri tið
eftir Þóri S. Guðbergsson birtast
endurminningar Halldórs Gröndals,
Jónu Rúnu Kvaran, Rannveigar
Böðvarsson, Róberts Arnfinnssonar
og Sigi'íðar Þorvaldsdóttur. I bóka-
flokknum hafa nú birst frásagnir og
endurminningar eftir 41 Islending.
Fyn- á árinu kom út hjá Hörpuút-
gáfunni bókin Akranes - Saga og
samtíð - mannlíf á líðandi stund í
máli og myndum eftir Gunnlaug
Haraldsson sagnfræðing og Friðþjóf
Helgason ljósmyndara. Meginefni
bókarinnar eru á annað hundrað nýj-
ar litmyndir, flestar svipmyndir af
daglegu lífi bæjarbúa. Texti bókar-
innar er á íslensku, ensku og dönsku.
Aðrar bækur Höi-puútgáfunnar
eru spennubók eftir Jack Higgins,
ástarsaga eftir Bodil Forsberg og
bók um lífið eftir dauðann eftir
Grace Rosher.
Brúðu-
bíllinn
á ferð um
Austfírði
BRÚÐUBÍLLINN verðm- á ferð um
Austfirði dagana 5-15. september
með sýningu sem heitir Brúður, tröll
og tráðar. Fyrsta sýningin verður nú
á sunnudag á skólavellinum á Vopna-
firði. Mánudaginn 8. september á
Herðubreiðarplaninu á Seyðisfirði,
þriðjudag við Lómatjarnargarð á
Egilsstöðum, miðvikudag verður bíll-
inn við Egilsbúð á Neskaupstað,
fimmtudaginn í Skrúðgarðinum á
Eskifii'ði, við grunnskólann á Reyð-
arfirði á fóstudag, við grannskólann á
Fáskráðsfirði á laugardag, á íþrótta-
vellinum á Stöðvarfirði á sunnudag,
við íþróttahúsið á Djúpavogi á mánu-
dag og þriðjudaginn 15. september á
Höfn á Homafh'ði.
I sýningunni koma fram ýmsar
þekktar persónur úr Brúðubílnum
og mai'gar nýjar sem ekki hafa
komið fram áður. Um 50 bráður eru
í sýningunni, allt frá fingi-abrúðum
upp í stórar brúður sem leikarinn
klæðist.
BRÚÐULEIKARARNIR Sigrún
Erla Sigurðardóttir, Hörður
Svansson, Helga Steffensen og
leikstjórinn Sigrún Edda Björns-
dóttir með nokkrar brúður.
Morgunblaðið/Kristinn
BANDANEONLEIKARINN Oliver Manoury, Árni Heiðar Karlsson pí-
anóleikari, Tómas R. Einarsson, kontrabassaleikari og Edda Heiðrún
Backman, söng- og leikkona.
Kaffíleikhúsið
„Kvöld hinna döpru en
ástríðufullu tóna“
BANDANEONLEIKARINN Oliver
Manoui-y leikur á tónleikum Kaffileik-
hússins í Hlaðvarpanum laugardags-
kvöldið 5. september kl. 21. Yfirskrift
tónleikanna er „kvöldi hinna döpru en
ástríðufullu tóna“ og era flytjendur
ásamt Oliver Edda Heiðrán Back-
man, söngkona og leikkona, Tómas R.
Einai'sson, konfi-abassaleikai'i og Ámi
Heiðar Kai'lsson píanóleikaii.
Oliver hefur komið fi'am á tónleik-
um á íslandi í 15 ár. Hljóðfæri hans,
bandaneon, er þýskt að upprana, en
bai-st til Argentínu í byrjun aldarinn-
ar þar sem segja má að hljóðfærið
hafi íyrst fengið „tónlist við sitt hæfi“
og er bandaneon fyrir mörgum tákn
tangótónlistarinnar, segii' í fréttatil-
kynningu.
Hópurinn mun flytja argentínska
tangóa, brasilísk lög ft'á sjöunda ára-
tugnum, jassballöðui- auk íslenski’a
laga, meðal annars við ljóð eftir Hall-
dór Laxness og Ingibjörgu Hai-alds-
dóttur og lög úr sýningu Leikfélags
Reykjavíkur, Evu Lunu.
Dönsk
kímni í
Norræna
húsinu
DANSKI rithöfundurinn og
presturinn Johannes Mollehave
heldur fyrirlestur í fundarsal
Non-æna hússins sunnudaginn
6. septem-
ber kl. 16.
Hann talar
um danska
kímni eða
Dansk
humor.
Johannes
Möllehave
er prest-
Johannes læiðui, lauk
Molleliave kandídats-
prófi í guð-
fræði árið 1963 og starfaði sem
prestur til ársins 1991. Hann
hefur getið sér gott orð í Dan-
mörku sem sóknarpestur með
umdeilanlegar skoðanir og gott
skopskyn en hann er ekki síður
þekktur sem í'ithöfundur og
greinahöfundur, segir í frétta-
tilkynningu frá Norræna hús-
inu.
Árið 1991 hlaut Johannes
Mollehave verðlaun sem nefn-
ast Árets Johannes, 1993 fékk
hann Barnabókaverðlaun frá
Den danske Boghandler Med-
hjælperforening og 1996 fékk
hann H.C. Andersen verðlaun-
in.
Auk fyi'irlestursins í Nor-
ræna húsinu, hefur hann verið
á Sauðárkróki og Akureyri með
fyrii'lestra.
Aðgángur er ókeypis á fyrir-
lestui'inn.
Danskur tryllir
endurtekinn
KVIKMYIVPIR
It (‘ <• III) 0 <J>' i || ||
NÆTURVÖRÐURINN
„NIGHTWATCH" ★%
Leikstjóri: Ole Bornedal. Hand-
rit: Bornedal og Steven Soder-
bergh. Aðalhlutverk: Ewan
McGregor, Patricia Arquette,
Nick Nolte. Miramax. 1997.
DANSKI tryllirinn Nattevagt-
en eftir Ole Bornedal var ágæt-
lega gerður á sinn hátt, að mestu
laus við þann viðvangingsbrag
sem norrænir tryllar einkennast
oft af og var nógu spennandi til
þess að vekja áhuga kvikmynda-
framleiðenda í Hollywood. Þeir
hjá Miramax fluttu Ieikstjórann
vestur og fengu honum það
verkefni að gera myndina uppá
nýtt með amerísku lagi. Fyrir þá
sem sáu frummyndina er lítið
gaman að endurgerðinni því það
litla plott sem myndin hékk á
kemur okkur auðvitað ekki að
notum (leiðir hugann að því
hvernig Gus Van Saint ætlar eig-
inlega að endurgera „Psycho"
ramma fyrir ramma og halda
spennunni!).
Þeir sem misstu af dönsku
myndinni gætu hugsanlega grætt
meira á endurgerðinni en hinir.
Þó er það óvíst. Bornedal gerir
hana næstum lið fyrir lið eins og
fyrri myndina en það er eins og
allt púðrið sé farið úr sögunni.
Ewan McGregor leikur lögfræði-
nema sem hyggst nota næturnar
fyrir lestur skólabóka og vinna
sér inn svolítinn pening í leiðinni.
Hann fær starf sem næturvörður
í líkhúsi en þar er óvenjulega
mikið að gera því fjöldamorðingi
gengur laus í borginni og fórnar-
lömbin enda öll í líkhúsinu hjá
lagastúdentinum. Áður en hann
veit af hefur einhver komið því
svo fyrir að hann er sá sem lög-
reglan grunar helst um ódæðis-
verkin.
Það er sami óhugnaðurinn í
þessari mynd og þeirri dönsku
tengdur líkhúsinu, líkamspörtum,
illa leiknum líkum og formalín-
kerum en Bornedal gengur ekki
sem best að skapa spennu í
annarri tih-aun einfaldlega af því
það er eins og maður sé að horfa
aftur á sömu myndina. Persónu-
sköpunin var mun vandaðri í
dönsku myndinni og hún tryggði
ákveðið raunsæi. Leikstjóranum
hefur ekki tekist að virkja leikar-
ana sem skyldi í þetta skiptið.
Maður finnur hvað MacGregor
þarf að hafa fyrir því að hlæja
eða setja upp skelfingarsvipinn.
Patricia Arquette leikur kærust-
una hans eins og svefngengill,
virðist einatt utan við sig. Nick
Nolte leikur lögreglumanninn
sem stjórnar rannsókn málsins
og er í mjög veigamiklu hlutverki
en það einhvern veginn dettur
hvorki af honum né drýpur sama
á hverju gengur.
Þeir sem vilja sjá söguna kvik-
myndaða á viðunandi hátt ættu að
næla sér í dönsku myndina.
Arnaldur Indriðason